Module 2: Tim kiem, luu tru va chia se tu lieu DHHH
1. Trang 1 Biên soạn: Thái Hoài Minh
MODULE 2. TÌM KIẾM, LƯU TRỮ
và CHIA SẺ TƯ LIỆU DẠY HỌC HÓA HỌC
SEARCH SAVE SHARE
TÔI SẼ CÓ KHẢ NĂNG…
Sử dụng các công cụ để tìm kiếm tư liệu trực tuyến hiệu quả.
Sử dụng các phần mềm để chuyển tải các tư liệu trực tuyến về máy tính cá
nhân.
Lưu trữ các tư liệu dạy học hóa học trong máy tính cá nhân và trực tuyến.
Chia sẻ các tư liệu dạy học với đồng nghiệp trên internet.
KHÁM PHÁ
2.1. Tìm kiếm tư liệu dạy học hóa học hiệu quả
1. Tôi cần tìm kiếm những loại tư liệu nào trên mạng internet phục vụ cho việc
dạy hóa học?
...................................................................................................................................................
2. Tôi sử dụng công cụ gì để tìm kiếm những loại tự liệu đó?
...................................................................................................................................................
3. Tôi có những thủ thuật gì để việc tìm kiếm của tôi đạt hiệu quả như mong
đợi?
...................................................................................................................................................
4. Những trang web nào có nhiều tư liệu phù hợp với việc dạy học hóa học?
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
5. Thực hiện các thao tác sau trên máy tính.
I. Truy cập vào trang web www.google.com.vn
II. Chọn mục Image (hoặc hình ảnh)
III. Nhập lần lượt các từ khóa sau và ghi nhận số lượng kết quả tìm kiếm.
Duyệt nhanh các kết quả và đánh giá chất lượng tư liệu cần tìm kiếm.
2. Trang 2 Biên soạn: Thái Hoài Minh
6. Tìm kiếm và tải hình ảnh sau đây về trạng thái tự nhiên của các halogen về máy.
7. Tìm tài nguyên sau:
I. Hình ảnh để so sánh trạng thái tự nhiên và cấu trúc tinh thể của Sα và Sβ.
II. Phim để nghiên cứu về tính háo nước của axit sulfuric.
III. Kế hoạch bài dạy Lưu huỳnh.
IV. Bài trình chiếu dùng để dạy học bài lưu huỳnh.
2.2. Lưu trữ và chia sẻ thông tin trực tuyến
1. Liệt kê 3 công cụ sao lưu trực tuyến mà bạn thường sử dụng. Nêu những ưu
điểm và hạn chế của công cụ đó.
2. Lưu những tư liệu vừa tìm kiếm được ở bài tập 6, 7 (phần 2.1) lên một trong
những trang web sau:
T
T
Nhà cung cấp Tên công cụ Địa chỉ trang chủ
1 Google Google Drive https://www.google.com/drive/
2 Microsoft Onedrive https://onedrive.live.com/about/vi-
vn/
3 Công ty Bạch Kim Violet http://violet.vn
4 Tập đoàn
LinkedIn
Corporation
SlideShare http://www.slideshare.net
5 Youtube Youtube https://www.youtube.com/
3. Chia sẻ đường link chứa tư liệu cho các sinh viên khác trong lớp.
Từ khóa Số lượng kết quả Nhận xét
quy trình Frasch
“quy trình Frasch”
Frasch process
“Frasch process”
3. Trang 3 Biên soạn: Thái Hoài Minh
BẠN CẦN BIẾT…
TÌM KIẾM TƯ LIỆU
Bộ máy tìm kiếm (Search Engine – viết tắt là SE) là công cụ được xây dựng
trên nền tảng web cho phép người sử dụng tìm kiếm thông tin. Đây là nơi có thể
tìm thấy bất kỳ thông tin nào bằng cách cung cấp các từ khóa (keyword)– là cụm
từ hoặc từ cần tìm kiếm. Bộ máy tìm kiếm sẽ trả về một danh sách kết quả các
trang web liên quan đến từ khóa. Một số bộ máy tìm kiếm phổ biến và hiệu quả có
thể kể đến là Google, Metacrawler, Sciseek, Sciencedirect…1
Để nâng cao chất lượng và số lượng tài liệu hỗ trợ cho quá trình dạy học
hóa học, có thể áp dụng một vài thủ thuật sau2:
Sử dụng dấu và hàm đặc trưng.
Sử dụng từ khóa quy ước riêng để giới hạn phạm vi tìm kiếm.
Sử dụng chức năng tìm kiếm nâng cao để tăng chất lượng tư liệu.
Sử dụng chức năng dịch thuật để mở rộng phạm vi tìm kiếm.
Sử dụng từ khóa linh hoạt và phù hợp.
Tìm kiếm tư liệu trong những website dành riêng cho lĩnh vực dạy
học nói chung và dạy học nói riêng.3
LƯU TRỮ VÀ CHIA SẺ TƯ LIỆU TRỰC TUYẾN
Với sự phát triển của công nghệ điện toán ‘’đám mây’’, hiện nay dữ liệu có
thể được lưu trữ, đồng bộ trực tuyến. Bằng cách này thì dữ liệu không chỉ an toàn
mà còn rất tiện ích bởi tính di động . Người dùng có thể quản lý, xem, tải xuống
hoặc chia sẻ cho người khác từ bất cứ nơi nào trên thế giới. Một số dịch vụ lưu
trữ và chia sẻ dữ liệu trực tuyến phổ biến hiện nay là Google Drive, Onedrive,
Youtube, Dropbox, Copy, Mediafire,… 4
1 Xem phụ lục 1
2 Xem phụ lục 2
3 Xem phụ lục 3
4 Xem phụ lục 4
4. Trang 4 Biên soạn: Thái Hoài Minh
BÀI TẬP VẬN DỤNG
1. Lựa chọn nội dung dạy học trong sách giáo khoa. Lập danh mục tư liệu cần
tìm để dạy học nội dung đó. Đề xuất các từ khóa tương ứng.
2. Sử dụng các công cụ tìm kiếm để tìm các tư liệu trên. Tải các tư liệu về máy
tính cá nhân.
3. Lưu trữ các tư liệu đó trên các công cụ lưu trữ trực tuyến.
4. Chia sẻ đường link chứa những tư liệu đó cho các sinh viên khác.
5. Trang 5 Biên soạn: Thái Hoài Minh
PHỤ LỤC 1
Một số bộ máy tìm kiếm phổ biến và hiệu quả
Search engine (tạm dịch là công cụ tìm kiếm) là một phần mềm nhằm tìm ra
các trang trên mạng dưạ vào sự phù hợp các thông tin của trang đó và từ khóa tìm
kiếm của người sử dụng. Dữ lượng thông tin cuả công cụ tìm kiếm thực chất là một
loại cở sở dữ liệu rất lớn. Sau khi so sánh từ khóa của người dùng với thông tin của
các trang web trong cơ sở dữ liệu, công cụ tìm kiếm sẽ đưa ra một danh sách các
trang web chứa các từ khóa mà người dùng vừa cập nhật. Các trang web được liệt kê
theo thứ tự ưu tiên về mức độ phù hợp với điều kiện của người sử dụng. Ví dụ, người
dùng sử dụng trang tìm kiếm của Việt Nam, từ khóa sử dụng là tiếng Việt thì những
trang tiếng Việt sẽ được ưu tiên xếp trước. Thứ tự liệt kê của các trang web cũng còn
dựa vào tần số và vị trí xuất hiện của các từ khóa. Thông thường những trang web
có chứa từ khóa trong tiêu đề, tần số xuất hiện từ khóa lớn sẽ được liệt kê trước.
STT Địa chỉ Đặc điểm
1 www.google.com.vn Đây là trang web tìm kiếm phổ thông thường
được sử dụng. Công cụ tìm kiếm này có thể tìm
kiếm cơ bản hay tìm kiếm nâng cao.
2 metacrawlwer.com Đặc điểm của công cụ tìm kiếm này là bên cạnh
chức năng tìm kiếm hình ảnh như google còn
có chức năng tìm âm thanh, phim, bài báo,…
3 sciseek.com Trang web hỗ trợ cho việc tìm kiếm thông tin
khoa học. Trang web này chia thành các chủ
đề để tiện cho việc tìm kiếm. Ví dụ: Toán, vật
lý, hóa học, khoa học trái đất, khoa học xã hội…
4 sciencedirect.com Trang web tìm kiếm này hỗ trợ đắc lực cho
việc tìm kiếm các bài báo khoa học từ các tạp
chí nổi tiếng trên thế giới theo từ khoá mà
người sử dụng nhập vào. Kết quả tìm kiếm là
các bản tóm tắt, đường dẫn tới bài báo hoàn
chỉnh và các bài báo hoàn chỉnh dưới định
dạng file pdf.
5 https://coccoc.com/ Công cụ tìm kiếm của Việt Nam, có thể hiểu và
xử lý tiếng Việt.
6. Trang 6 Biên soạn: Thái Hoài Minh
PHỤ LỤC 2
Một số thủ thuật nâng cao chất lượng và số lượng tìm kiếm
Sử dụng dấu và hàm đặc trưng
Dấu/Hàm Công thức Công dụng Ví dụ
+ TK1 + TK2+…
(TK: từ khóa)
Tìm những trang có
tất cả TK1, TK2,…mà
không theo thứ tự
Muốn tìm nguồn tư liệu về lịch
sử hóa học của iod có thể sử
dụng từ khóa: iodine+history
- -TK1-TK2-… Loại bỏ những trang
có chứa TK1, TK2,…
Tìm những trang có chứa thông
tin về hóa học trừ hóa học hữu
cơ có thể sử dụng từ khóa:
chemistry -inorganic
" " “TK” Thường sử dụng để
tìm cụm từ trong
nguyên văn.
Ví dụ muốn tìm thông tin về
năng lượng của liên kết hidro sử
dụng từ khóa “energy of
hydrogen bond”
Sử dụng từ khóa quy ước để giới hạn phạm vi tìm kiếm
- Từ khoá filetype: Với từ khóa này, công cụ tìm kiếm google, yahoo, MSN… sẽ
hỗ trợ truy tìm thông tin chứa trong các tập tin có định dạng pdf, doc (MS.Word),
xls (MS.Excel), ppt (PowerPoint)…
Ví dụ: Muốn tìm thông tin về hiệu ứng nhà kính chứa dưới dạng file pdf có
thể sử dụng bộ từ khóa “green house effect” filetype:pdf.
- Các từ khóa title (của AltaVista, AllTheWeb, MSN và HotBot), intitle và
allintitle (của Google và Teoma): Dùng để tìm các trang web có chứa từ khóa
trong tiêu đề.
Ví dụ muốn tìm những trang web có chứa từ periodic table (bảng tuần hoàn)
trong tiêu đề bằng công cụ tìm kiếm Google có thể sử dụng từ khóa: allintitle:
periodic table hoặc intitle:”periodic table”
Dùng chức năng tìm kiếm nâng cao (Advanced search):
Đa số các công cụ tìm kiếm cho phép người dùng lựa chọn ngôn ngữ, thời điểm cập
nhật thông tin, kiểu tập tin…
7. Trang 7 Biên soạn: Thái Hoài Minh
Sử dụng từ khóa thích hợp, linh hoạt
- Sử dụng từ khóa bằng tiếng nước ngoài (thông thường là tiếng Anh) để mở rộng
phạm vi tìm kiếm về mặt ngôn ngữ.
Ví dụ muốn truy tìm tài liệu học vấn (mã nguồn, tài liệu mở, giáo trình…)
bằng ngôn ngữ tiếng Anh có thể sử dụng những từ khoá như tutor, tutorial,
research, database, how-to, instruction, source, source code, schematic, flow
chart, circuit, theorem, proof, ...
- Sử dụng đúng từ chuyên ngành: có thể dùng tự điển chuyên ngành hoặc giáo
trình chuyên ngành bằng ngôn ngữ nước ngoài.
- Sử dụng từ khóa chi tiết: Từ khóa càng chuyên sâu và cụ thể thì càng dễ tìm
được nguồn thông tin cần thiết.
Ví dụ muốn tìm nguồn tư liệu về những mô hình cơ chế hóa học hữu cơ thiết
kế bằng flash có thể sử dụng từ khóa:
animation+flash+chemistry+mechanism+organic
Tìm thông tin tổng quát hoặc thông tin đồng đẳng từ một nội
dung cụ thể
Muốn tìm một nội dung tổng quát, có thể tìm một nội dung cụ thể, sau đó truy cập vào
trang chủ để tìm những chủ đề liên quan. Ví dụ muốn tìm phim về tính chất hóa học của
các nguyên tố, chỉ cần tìm trang chứa phim về tính chất của natri. Sau đó đi ngược về
trang chủ tương ứng để tìm tới trang chứa các phim khác liên quan đến tính chất hoá học
của các nguyên tố trong bảng hệ thống tuần hoàn.
Sử dụng chức năng dịch thuật của những công cụ tìm kiếm
Một số công cụ tìm kiếm cung cấp công cụ để dịch trang tìm thấy sang ngôn ngữ mà
người dùng đang sử dụng (thường thì chỉ có dịch được ra Anh, Pháp, Đức hay Tây
Ban Nha). Công cụ này giúp người sử dụng hạn chế bớt ảnh hưởng của rào cản ngôn
ngữ từ đó mở rộng phạm vi tìm kiếm thông tin.
8. Trang 8 Biên soạn: Thái Hoài Minh
PHỤ LỤC 3
Một số trang web có nhiều tư liệu dạy học hóa học hữu ích
Trang web tiếng Việt
STT Địa chỉ Mô tả nội dung
1 truonghocketnoi.edu.vn Trang mạng thông tin chính thức của cộng
đồng giáo viên Việt Nam do Bộ giáo dục
quản lý. Trang web này thường xuyên cập
nhật những văn bản hành chính về lĩnh vực
giáo dục, thông tin và tư liệu về các hội thảo,
tập huấn…
2 violet.vn Trang web của cộng đồng giáo viên do công
ty Cổ phần Tin học Bạch Kim quản lý.
Trang web có chứa nhiều tư liệu về giáo án,
đề kiểm tra, bài trình chiếu (bài giảng điện
tử) của nhiều cấp lớp và môn học.
3 http://blog.dayhoahoc.com/ Blog điện tử mở tổng hợp và xuất bản các
bài viết học thuật trong lĩnh vực hóa học.
4 http://www.hoahocngaynay.com/ Trang web được sáng lập năm 2010 tại
Pháp, bởi nhóm du học sinh, sinh viên yêu
thích môn hóa học. Là trang thông tin ứng
dụng chuyên ngành, hoạt động với mục tiêu
phi lợi nhuận, cung cấp các kiến thức về lĩnh
vực hóa học, công nghệ hóa học và hóa chất,
những tiến bộ khoa học trong ngành hóa,
những tác động của hóa học đến con người.
Trang web tiếng nước ngoài
STT Địa chỉ Mô tả nội dung
1 https://education.microsoft.com/ Cộng đồng giáo viên kết nối toàn cầu do
Microsoft điều phối và hỗ trợ. Trên website
này có rất nhiều tư liệu được chia sẻ bởi
cộng đồng giáo viên trên toàn thế giới (kể cả
Việt Nam). Trong những năm vừa qua, tất
cả hồ sơ bài dạy tham gia cuộc thi Giáo viên
sáng tạo trên nền tảng công nghệ thông tin
ở Việt Nam đều được đăng tải tại đây.
9. Trang 9 Biên soạn: Thái Hoài Minh
2 http://ed.ted.com/ Trang web của cộng đồng giáo viên quốc tế
nổi tiếng với nhiều bài tham luận, kế hoạch
dạy học, tư liệu dạy học…Giáo viên có tham
khảo và chia sẻ tư liệu dạy học dễ dàng trên
trang web này.
3 http://www.chem.ox.ac.uk/vrch
emistry/
Trang web này của khoa Hóa trường đại học
Oxford. Ưu điểm của trang web là luôn
được cập nhật và kiến thức về hóa học rất
phong phú bao gồm các thí nghiệm ảo, phim
hóa học, các bài giảng về hóa học…
4 http://www.purchon.com/chem
istry/index.htm
Trang web này có những mô phỏng về cấu
tạo nguyên tử được thiết kế bằng flash, một
số nội dung bài giảng hóa học.
5 http://www.pc.chemie.uni-
siegen.de/pci/versuche/english
/versuche.html
Đây là trang web về Hoá học có chứa một
số thí nghiệm mà sinh viên được học trong
học kỳ đầu tiên trong khoá học về thí
nghiệm Hoá đại cương tại trường đại học
Siegen của Đức. Trang web này có 4 phiên
bản: tiếng Anh, Pháp, Tây Ban Nha và Đức.
Các thí nghiệm được đưa lên trang web này
đã được chụp hoặc quay phim lại. Phần mô
tả thao tác, hoá chất, phương trình phản ứng
cũng được ghi sẵn đối với mỗi thí nghiệm.
Hai thí nghiệm mới luôn được cập nhật vào
trang web này mỗi tuần.
6 http://www.lispme.de Trang web giới thiệu các nguyên tố trong
bảng hệ thống tuần hoàn với các thông tin
như hình ảnh đơn chất của nguyên tố,
khối lượng riêng, nhiệt độ nóng chảy,
nhiệt độ bay hơi, số oxi hóa, cấu hình
electron.... Ngoài ra còn có những hình
ảnh về bảng hệ thống tuần hoàn, giới
thiệu cách cân bằng phản ứng, công cụ
tính khối lượng phân tử, các trò chơi giúp
kiểm tra kiến thức về nguyên tố hóa học.
7 http://education.jlab.org/elementfl
ashcards/
Trang web giúp người đọc có thể kiểm tra
kiến thức của mình về tất cả nguyên tố
trong bảng hệ thống tuần hoàn như tên
nguyên tố, ký hiệu hóa học, số thứ tự
nguyên tố, số proton, số nơtron qua hình
thức các trò chơi đố vui khác nhau.
10. Trang 10 Biên soạn: Thái Hoài Minh
8 http://www.element-
collection.com/
Đây là trang web chứa rất nhiều hình ảnh
đẹp về khoáng vật tự nhiên, hình ảnh các
nguyên tố, giới thiệu rõ về tính chất vật lý,
tính chất hoá học, các câu chuyện liên
quan đến nguyên tố, phim hóa học…
9 http://web.visionlearning.com/
custom/chemistry/animations/
CHE1.3-an-animations.shtml
Trang Web là nguồn tài liệu mở, người
dùng có thể đăng kí để tham gia các lớp
học trên mạng. Ở đây cũng có thư viện mở
với nguồn sách phong phú.
10 http://jchemed.chem.wisc.edu/J
CESoft/CCA/
Trang web giới thiệu bán một số phần
mềm, trong đó có bộ đĩa “chemistry
comes alive” gồm các thí nghiệm khá hấp
dẫn. Tuy nhiên có thể xem một số đoạn
phim demo (sử dụng phần mềm Quictime
5.0 trở lên) và có thể tải các hình ảnh
minh hoạ cho thí nghiệm theo trình tự
thời gian (khoảng 4-5 hình cho 1 thí
nghiệm)
11 http://www.cst.cmich.edu/user
s/Stock1lj/demos.htm
Trang web có nhiều hình ảnh và phim
hóa học của khoa Hoá đại học Michigan.
Phim có định dạng tập tin là *.mov.
12 http://www.csudh.edu/oliver/d
emos/index.htm
Trang web giớ i thiẹu các thao tác thự c
hành sử dụng các thiét bị trong phòng thí
nghiẹm, hình ảnh rát rõ nét, cách hướ ng
dãn cụ thẻ rõ ràng.
13 http://ocw.mit.edu/OcwWeb/C
hemistry/index.htm
Tài nguyên học liệu mở rất phong phú
bao gồm các bài giảng, đề thi (dưới dạng
tập tin pdf) về các chuyên ngành Hóa học
của Khoa Hóa trường đại học MIT (Mỹ)