Những vướng mắc về Kế toán giá thành và giải đáp (sưu tầm lần 3). Tài liệu được lập bởi Kế toán giá thành - Bluesofts

1. NHỮNG CÂU HỎI VỀ KẾ TOÁN GIÁ THÀNH
& GIẢI ĐÁP
Sưu tầm lần 3

2. Câu hỏi 1: Công ty sản xuất nhiều nhưng chỉ có 1-2 loại sản phẩm thì nên chọn
phương pháp tính và theo dõi chi phí giá thành như thế nào cho hợp lý?
Trả lời: Đối với loại hình doanh nghiệp sản xuất 1-2 loại sản phẩm thì có thể
chọn tính giá thành theo phương pháp trực tiếp là dễ quản lý nhất. Vì khi với loại
sản phẩm ít thì các chi phí dễ dàng bóc tách chi phí cho mỗi sản phẩm là bao
nhiêu. Việc tách này có thể thực hiện trên excel hoặc tính nhẩm ước lượng. Trên
chứng từ sẽ thêm 1 cột mã sản phẩm ví dụ như sau:
NVL1 Tên NVL ĐVT SL DG Thành tiền SP1
NVL1 Tên NVL ĐVT SL DG Thành tiền SP2
NVL2 Tên NVL ĐVT SL DG Thành tiền SP1
NVL2 Tên NVL ĐVT SL DG Thành tiền SP2
Tuy nhiên khi sản xuất chúng ta vẫn phải phải có định mức để cân đối đầu vào
chi phí cho hợp lý. Nếu quá nhiều NVL, ngại bóc tách thì lại dựa vào định mức,
hệ số để phân bổ

3. Câu hỏi 2: Chi phí bao bì, nhãn mác, tem nhãn được hạch toán vào chi phí NVL,
chi phí sản xuất chung hay chi phí bán hàng?
Trả lời: Tùy theo quy trình công nghệ và dây truyền sản xuất, đặc tình sản phẩm
sản xuất của từng công ty thì bao bì, nhãn mác sẽ hạch toán vào đâu.
Ví dụ:
- Cty sx nước mắm đóng chai, sữa hộp giấy, sx thuốc vỉ…thì bắt buộc thành
phẩm phải đóng chai, lọ, hộp…thì mới nhập kho và tính là đơn vị thành phẩm
(tức là 1 phần không thể thiếu khi tính là 1 đơn vị thành phẩm). Chi phí như
thế sẽ được cho vào chi phí sx (NVL hoặc chi phí sx chung)
- Cty sx bàn ghế, đồ dùng…thì sx xong nhập kho thành phẩm, khi bán thì sẽ
dán nhãn mác, đóng túi đựng, thùng đựng thì bao bì nhãn mác lúc này sẽ được
đẩy vào chi phí bán hàng

4. Câu hỏi 3: Giá thành theo phương pháp hệ số quy đổi về sản phẩm chuẩn là gì?
Và áp dụng cho đối tượng doanh nghiệp nào?
Trả lời: Công thức: Giá thành sản phẩm i=Hệ số * Giá thành sản phẩm chuẩn
Vậy tại sao phải xây dựng hệ số và căn cứ vào đâu để xây dựng hệ số.
Thông thường các sản phẩm của 1 công ty sản xuất sử dụng tỷ lệ NVL giống
nhau nhưng khác nhau về số lượng.
Ví dụ: SP1: NVL1: 10, NVL2:20, NVL3:30  Tỷ lệ: 10:20:30= 1:2:3
SP2: NVL1: 15, NVL2:30, NVL3:45  Tỷ lệ: 13:30:45= 1:2:3
Và theo NVL SP2>1,5 lần NVL SP1. Nếu đặt SP1 là chuẩn thì hệ số của SP2 là
1,5
Trong thực tế thì tỷ lệ NVL sấp xỉ bằng hoặc chênh lệch không đáng kể thì có thể
chọn phương pháp này. Hay gặp nhất là các cty sx gạch Tuynel dùng

5. Câu hỏi 4: Trong sản xuất có phát sinh phế phẩm nhưng doanh nghiệp tái chế lại
thành NVL thì theo dõi giá thành như thế nào!
Trả lời: Thông thường trong quá trình sản xuất có phát sinh phế phẩm thì
phương pháp giá thành hay sử dụng là tính giá thành theo phương pháp loại trừ
sản phẩm phẩm phụ, phế phẩm. Tuy nhiên, trong thực tế nhiều trường hợp không
thể loại trừ được vì giá trị sản phẩm phụ, phế phẩm tham gia lại quá trình sản
xuất hoặc xuất bán chiếm giá trị tương đối. Lúc này bắt buộc phải tính giá thành
của sản phẩm phụ, phế phẩm.
Phương pháp theo dõi theo theo hệ số tỷ lệ chi phí (tỷ lệ này tùy theo từng doanh
nghiệp). Ví dụ: Tỷ lệ chi phí cho sp chính chiếm 80%, tỷ lệ chi phí cho sản phẩm
phụ, phế phẩm chiếm 20%
Để xác định tỷ lệ này được chính xác thì tùy theo đặc thù doanh nghiệp và thống
kê lịch sử sản xuất.

6. Câu hỏi 5: Tôi chuẩn bị làm cho doanh nghiệp sản xuất và tôi tìm tài liệu về giá
thành của loại hình sản xuất đó để tìm hiểu mà không có hoặc không có tài liệu
nào chi tiết cụ thể. Vậy tôi nên làm như thế nào?
Trả lời: Tài liệu giá thành của 1 lĩnh vực cụ thể thì hiện đang hiếm nguồn. Mà
nếu có thì liệu có phù hợp với doanh nghiệp sắp hoặc đang làm hay không? Điều
này còn phụ thuộc vào đặc thù của từng doanh nghiệp nữa.
Ví dụ: giá thành nghành may mặc. Trong nghành may mặc lại có gia công may,
sản xuất hàng may. Trong sx hàng may lại có sản xuất phụ kiện, nguyên liệu, theo
đơn hàng, sản xuất 1 phần. Trong 1 doanh nghiệp sx thì lại 1 phần sản xuất, 1
phần chuyển gia công…..
Do đó, khi bắt tay vào công việc vào 1 cty sản xuất thì bạn nên làm như sau:
- Tìm hiểu xem loại hình sx công ty đó: Gia công, hay sx, liên tục hay đơn hàng
và tìm tài liệu mô tả theo nhóm loại hình này sẽ dễ dàng hơn
- Tìm hiểu công việc khi vào làm: Theo dõi kho, chi phí, tập hợp chi phí, phần
mềm áp dụng, nhân sự phòng kế toán….

7. Câu hỏi 6: Khi làm kế toán sản xuất, giá thành thì cần đưa ra những báo cáo
nào?
Trả lời: Báo cáo giá thành sản phẩm là 1 vấn đề khá đau đầu trong thực tế. Tùy
theo ý đồ quản lý, quy trình theo dõi, mức độ chặt chẽ mà sẽ có những báo cáo
khác nhau. Nhưng thông thường thường gặp
- Thẻ giá thành, báo cáo chi phí giá thành sản phẩm
- Tổng hợp phát sinh theo sản phẩm
- Giá thành chi tiết theo vật tư, chi tiết theo yếu tố chi phí
- Bảng phân bổ chi phí, báo cáo So sánh giữa định mức và thực tế
- Báo cáo giá thành theo công đoạn, thành phẩm và bán thành phẩm
- Báo cáo phân tích, so sánh giá thành giữa các kỳ

8. Câu hỏi 7: Doanh nghiệp sản xuất có ít mã hàng nhưng mỗi mã hàng thì lại có
quy cách khác nhau, màu sắc khác nhau. Nếu đặt mã hàng theo cả quy cách, màu
sắc thì sẽ có quá nhiều mã và rất khó quản lý. Vậy nên xử lý như thế nào?
Trả lời: Trong các doanh nghiệp sản xuất như Sơn, Vải, Sợi…thì sẽ hay gặp
phải vấn đề này. Khi đặt, thiết lập danh mục thành phẩm thì sẽ có thêm 1 thông
số nữa là Quy cách, màu sắc, thuộc tính. Khi đó sẽ có 2 cách.
1. Sinh mã thành phẩm khác đối với Quy cách, màu sắc thuộc tính khác.
Ví dụ: SPA_XL_BLUE, SPA_M_WHITE. Tức sản phẩm A sẽ có 2 mã. Sẽ có
nhiều mã hàng nhưng việc tra cứu dễ dàng hơn nếu tra cứu theo cấu trúc mã
2. Tách rời thông số Quy cách, màu sắc, thuộc tính.
Ví dụ: Khai báo SPA có 1 cột khai báo quy cách, 1 cột khai báo màu sắc. Khi đó
ta sẽ tra cứu theo cột, trường dữ liệu và khi lập báo cáo Nhập, xuất thì có thêm
lựa chọn thông số lọc theo các cột này

9. Câu hỏi 8: Doanh nghiệp đã đưa ra được định mức nhưng do sản xuất quá nhiều
nên khi yêu cầu thì cứ xuất nên không kiểm soát được thất thoát, sai phạm trong
sử dụng NVL. Có cách nào quản lý được vấn đề này không?
Trả lời: Vấn đề này thường gặp trong doanh nghiệp sản xuất. Sẽ có 2 loại:
- Sản xuất chu kỳ ngắn hạn (nhà hàng, thực phẩm, đồ uống) thì chốt cuối ngày
sẽ kiểm kê và so sánh
Thành phẩm * Định mức – NVL còn lại so với Tổng NVl đã xuất trong ngày
- Sản xuất chu kỳ dài: Trên phiếu xuất nên thêm các trường thông tin người sử
dụng NVL, bộ phận, máy sản xuất để so sánh và truy cứu sau này
Dù theo loại nào đi chăng nữa thì thời gian và kinh phí cho việc kiểm kê, đối
chiếu và truy cứu trách nhiệm nhân viên sẽ trở lên tốn kém. Do vậy nên có nhân
viên kiểm soát việc xuất và sử dụng NVL

10. Câu hỏi 9: Tôi băn khoan không biết tính và theo dõi giá thành trên excel hay
mua phần mềm để quản lý?
Trả lời: Việc áp dụng Excel hay phần mềm đều có ưu, nhược điểm của từng
cách.
Excel: Người dùng tự chủ nhưng phải đối mặt với việc nặng file và phải giỏi
hàm, kỹ thuật Excel
Phần mềm: Tự động hóa tính toán nhưng kinh phí sẽ đắt đỏ nếu phần mềm phù
hợp và một số trường hợp phân bổ tự động không phản ánh đúng.
Cách xử lý:
Cách 1: Dùng Excel kết hợp Addin A-Tools sẽ giải quyết được nặng file và hàm
excel
Cách 2: Dùng phần mềm kết hợp Addin A – Tools. Phần mềm sẽ là nơi chứa số
liệu, việc tính toán, xử lý giá thành sẽ thực hiện trên Excel. Việc này giúp người
dùng tự chủ tính toán, tối ưu dung lượng mà tiết kiệm chi phí