యుద్ధ రహిత ప్రపంచం సాధ్యమా? Yuddha rahita prapancham

1. PRESENT
BY
SYED
ABDUSSALAM
OOMERI

2. యుద్ధా నికి అర్థం:
రండు లేద్ధ అంతకన్ధా ఎకకువ వయకకు లక, సంసథలక, లేద్ధ ద్ేశాల మధ్య పెద్ద
యెతతు న జరిగే ఘర్షణను యుద్ాం లేద్ధ సంగాా మం అనంటార్ు.
మానవ సమాజంలో యుద్ధా లక అన్ధద్ిగా ఏద్ో ఒక ర్ూపంలో జర్ుగుతూన్ే
ఉన్ధాయ. చరితర పూర్వ యుగంలో తెగల మధ్య జరిగిన కొటాా టల నుండి
తర్ువాత నగరాల మధ్య లేద్ధ ద్ేశాల మధ్య లేద్ధ సామాా జయయల మధ్య అన్ేక
ర్కాలకగా ఈ ఘర్షణలక జరిగాయ, జర్ుగుతతన్ధాయ. "యుద్ాం" అన్ే పద్ధనిా
ద్ేశాల మధ్య జరిగే సాయుధ్ పో రాటాలకే పరిమితంగా వాడడం లేద్ు.
"మతోన్ధాద్ం పెై యుద్ాం", "ఉగావాద్ంపెై యుద్ాం", "ద్ధరిద్రయంపెై యుద్ాం",
"అవినీతిపెై యుద్ాం" వంటి అన్ేక సంద్రాాలలో "యుద్ాం" అన్ే పద్ధనిా
వాడుతధర్ు. యుద్ాం అన్ే పరకిాయ మానవ సమాజయల మధ్య మాతరమే జర్ుగద్ు.
చీమల ద్ండుల మధ్య, చంపాంజీల సమూహాల మధ్య కూడధ యుద్ధా లక
జర్ుగుతధయని జంతత శాసురం అధ్యయన్ధల వలా తెలకసుు నాద్ి.

3. యుద్ధంలో ప్రత్యక్షంగా పాలగొ నే సేన మిలిటరీ. ఇది భూమిపైన కాలబలం
లేదా ఆరీీ కావచ్చునచ. సముద్రంలో నౌకాద్ళం కావచ్చునచ.
ఆకాశంలో వైమానిక ద్ళం కావచ్చునచ. యుద్ధం ఒకే సమయంలో
వివిధ రంగాలలోనచ, వివిధ పార ంతాలలోనచ జరుగవచ్చునచ. ప్రత్యక్షంగా
పో రాటంలో పాలగొ నే సైనిక ద్ళమే కాక ండా గూఢచారి వవవసథ,
సమాచార వవవసథ, ఆరిధక వయవసథ, పారిశ్ాా మిక వవవసథక చందిన అనేక
వరాొ ల యుద్ధంలో పాలగొ ంటాయి. ఆధచనిక సాంకేతిక విజఞా నం వలల
అభివృదిధ అయిన మిసైల్స్ వంటి ప్రికరాల యుదాధ ల సవరూపానిి
గణనీయంగా మారిువేసచు నాియి.
సరిహద్చు లలో రండు దేశ్ాలకే యుదాధ ల ప్రిమిత్ం కావు. ఒకే దేశం
లేదా సమాజంలో వివిధ వరాొ ల మధయ జరిగే సంఘరషణనచ అంత్రుయద్ధం
అంటారు. ఈ విధమైన కొనిి అంత్రుయదాధ ల దేశ్ాల మధయ జరిగే
యుదాధ లక సమానంగా జన నష్టం, ఆసతునష్టం, సమాజ వినాశనం
కలిగించే అవకాశం కలిగి ఉనాియి.

4. యుదాధ లక కారణాల
యుద్ధా లక సపష్టమైన పరకటన ద్ధవరా కాని, లేక అపరకటితంగా గాని జర్ుగవచుును.
యుద్ధా ల కార్ణధలక తెలకసుకోవాలంటే శాంతి వాతధవర్ణధలక కొనసాగే పరిస్థథతతలను
కూడధ అధ్యయనం చేయాలి. యుద్ధా లక మొద్లకపెటేట పక్షం కార్ణధలక వేర్ు, తతఫలితంగా
యుద్ాం చేస్ే పక్షం కార్ణం వేర్ు అని కూడధ గాహంచధలి. ఏద్ెైన్ధ యుద్ాంలో పాలగొ న్ే లేద్ధ
పరభావం కలిగి ఉనా మూడు వరాొ లక - న్ధయకతవం, మిలిటరీ, ద్ేశ పరజలక. ఈ మూడు
వరాొ లకూ యుద్ాంలో పాలోొ టానికి వేర్ువేర్ు కార్ణధలక లేద్ధ అభిపార యాలక
ఉండవచుును.
Why Nations Go to War
(1) యుద్ాంలో ఇర్ు పక్షాలూ తమ లక్షయం ధ్ర్ాబద్ామైనద్ని చెపపపకొంటాయ. (claim
that morality justifies their fight)
(2) యుద్ాం మొద్లకపెటేట పక్షం యుద్ా ఫలితం తమకక అనుకూలంగా ఉంట ంద్నా
(అతి) ఆశాభావం కలిగి ఉంట ంద్ి. (overly optimistic assessment)
(3) శతతర పక్షం స్థథతిని తపపపగా అంచన్ధ వేసుు ంద్ి. Fundamental attribution error
(4) న్ధగరిక సమాజంలో సుమార్ు 90-95% సమాజయలక ఏద్ో ఒక సమయంలో
యుద్ధా లలో పాలగొ న్ధార్ు. కొనిా సమాజయలక నిర్ంతరాయంగా యుద్ధా లలో
గడిపాయ

5. Why Nations Go to War
వయయం-లాభం స్థద్ధా ంతధలక (Costs vs Benefits Analysis of War theories)
యుద్ాంలో అయయయ నష్టం లేద్ధ వయయం కంటే ద్ధనివలన వచేు పరయోజనం ఎకకువని ఒక పక్షం
భావించ నంద్ువలన యుద్ాం సంభవిసుు ంద్ి. పరయోజన్ధలక చధలా ర్కాలకగా ఉంటాయ - ఉద్ధ:
జయతీయ గౌర్వం నిలకపపకోవడం, తమ పరద్ేశపప వనర్ుల వలా పరయోజన్ధలక తమకే లభించేలా
చేసుకోవడం, అన్ధయయం చేస్థన పక్షానిా శిక్షించడం (ముఖ్యంగా రండవ పక్షం బలహీనంగా
ఉనాపపడు) - ఈ విధ్మైన స్థద్ధా ంతధల పరకార్ం ఆణుయుద్ధా ల వంటి విన్ధశక యుద్ధా ల
అవకాశం తకకువ. ఎంద్ుకంటే ఆంద్ువలా లభించే పరయోజన్ధలకంటే విపరీతధలే ఎకకువ
గనుక.
మానస్థక విశలాష్ణ స్థద్ధా ంతధలక (Psychological theories)
౧) మానవపలక సవభావ స్థద్ాంగా తగవపలాడుకొన్ే తతవం కలిగి ఉన్ధార్ు. సమాజంలో
ఈ హంసాతాకమానస్థక స్థథతిని అద్ుపపలో ఉంచుకోవాలి. అపపపడపపపడూ జరిగే
యుద్ధా లక ఆ హంసా పరకృతికి అవకాశం కలిగిసాు య. ఇంద్ుకక అద్నంగా పరజలక
తమలోని అశాంతిని "ఇష్టం, ద్ేవష్ం" అన్ే పరిధ్ులలో మలచుకొంటార్ు.

6. Why Nations Go to War
౨) మన ద్ృకపథంకలోను, ఆలోచలలోను ద్ేశం, ద్ేశ పేరమ అన్ే అంశాలక తలిాకి సమానమైన
పరభావం కలిగి ఉంటాయ. ఈ అంశాలకక సగట పౌర్ుడు ఇచేు పవితర సాథ నం కార్ణంగా వాటిని
కాపాడకోవడధనికి ఎంతకైన్ధ తెగిసాు డు. "మర్ణం" అన్ేద్ి మనిషథ తధయగానికి పరాకాష్ఠ . తనకక
పవితరమైన వసుు వప లేద్ధ భావం ర్క్షణ కోసం తన సంకలపసవచఛతను నిర్ూపథంచుకొన్ే గొపప
వేద్ికయయ యుద్ాం. అంతే కాకకండధ సమాజంలో న్ధయకకలక తండిరకి పో లిన సాథ న్ధనిా కలిగి
ఉంటార్ు. అంద్ువలాన్ే పౌర్ులక తమ న్ధయకతవం పటటల కొంత వర్కక పథలా మనసుతధవనిా
పరద్రిిసాు ర్ు - అతిగా అభిమానించడం లేద్ధ ద్ేవషథంచడం లేద్ధ తిర్గబడడం వంటి చర్యలక.
౩) మరికొంత మంద్ి మానస్థక శాసురవేతుల పరకార్ం మానస్థకంగా సమతతలయత లేని
న్ధయకతవం కార్ణంగా యుద్ధా లక సంభవిసాు య. అయతే అతయధిక సంఖ్యలో
జనసామానయం వారిని అనుసరించడధనికి వీర్ు కార్ణధలక చెపపలేద్ు. జనసామానయంలో
గూడుకటట కొని ఉనా అసంతృపథు, అశాంతి కార్ణంగా అట వంటి న్ధయకతధవనికి
అధికార్ం లభిసుు ంద్ని కొంద్ర్ు మానస్థక శాసురవేతతా వివరిసుు న్ధార్ు.

7. Why Nations Go to War
సామాజిక స్థద్ధా ంతధలక (Sociological theories) -
1) ఒక స్థద్ధా ంతం పరకార్ం ఒకద్ేశపప అంతర్ొత సమసయలే యద్ధా లకక పరధధన కార్ణం
2) యుద్ాం ఏ ద్ేశం (పక్షం) పెైన చేయాలన్ేద్ి నిర్ణయం మాతరం అపపటి అంతరాా తీయ,
ఆరిథక కార్ణధల వలా తీసుకోబడుతతంద్ి
3) అంతరాా తీయ రాజకీయాలక యుద్ధా లకక ముఖ్యమైన కార్ణధలక. న్ధయకతవం
మరియు భౌగోళిక, రాజకీయ కార్ణధల వలా యుద్ధా లక సంభవిసాు య.
మారిుిసుట స్థద్ధా ంతధలక (Marxist theories) -
మారిుిసుట ల అభిపార యం పరకార్ం ధ్నిక, పేద్ వర్ొ పో రాటాలలో యుద్ధా లక కూడధ
ఒక భాగం. రండు ద్ేశాలలోని కారిాకకలను ఒకరిపెై ఒకరిని ఉస్థకొలిపథ, వారి మధ్య
ఐకయతను భంగం చేస్థ, ఆ రండు ద్ేశాల పెటట బడిద్ధర్ులక లాభం పంద్ుతధర్ు. కనుక
యుద్ధా లక పెటట బడి ద్ధరి వయవసథలో అంతరిితమైన ఒక సాధ్నం. పరపంచ సామయవాద్
విపావంతోన్ే యుద్ధా లక ఆగిపో గలవప.

8. Why Nations Go to War
జన విసుర్ణ స్థద్ధా ంతధలక (Demographic theories)
ఒక పరద్ేశంలో జన్ధభా పెరిగిన కొలద్ీ అకుడి వనర్ులక వారికి సరిపో వప. అంద్ువలా ఇతర్ పార ంతధల
వనర్ులపెై ఆధిపతయం సంపాద్ించడధనికి యుద్ధా లక అవసర్మౌతధయ. జన్ధభా పెర్ుగుతూ పో తతంట ంద్ి.
అంట వాయధ్ులక, కర్వప, లేద్ధ యుద్ధా లవంటి ఉతధపతధల వలా ఆ జన్ధభా కంటరర ల్ అవపతతంద్ి -అని
తధమస్ మాలకు స్ (1766–1834) తన ఆరిథక విశలాష్ణలో చెపాపడు.
యూత్ బల్ా స్థద్ధా ంతం కొంత భినాంగా ఉంట ంద్ి. జన్ధభా పెర్ుగుద్లకంటే అంద్ులో ఉండే నిర్ుద్ోయగ
యువకకల పెర్ుగుద్లకక ఈ స్థద్ధా ంతం పార ధధనయత ఇసుు ంద్ి. ఒక పార ంతపప జన్ధభా పెర్రిగినపపడు అంద్ులో
సాఫీగా ఉద్ోయగావకాశాలక లేని జన్ధభా హంసాయుతమైన చర్యలవైపప మళ్ళుతతంద్ి. వారి స్థథతిని
ఉపయోగించుకొన్ే పరకిాయయయ యుద్ధా నికి ముఖ్య కార్ణం.
ఎకకువగా యుద్ధా లలో చని పో యయవార్ు 16 - 30 సంవతసరాల మధ్య వారేనని, ఉద్ోయగావకాశాలక
సరిపో నపపడు ఆ తర్ం హంసాతాక చర్యలవైపప ఆకరిషతతలౌతధర్ని, అట వంటి పరిస్థథతిని మత, రాజకీయ
న్ధయకకలక అవకాశంగా తీసుకొని తమ వాద్నలక బలం కలిగించుకొని యుద్ా పరిస్థథతతలకక
కార్ణమౌతధర్ని ఈ స్థధధా ంతం సారాంశం.
ద్ేశం జన్ధభాలో 30 నుండి 40 శాతం వర్కక "యుద్ా వయసుులక" అయనపపపడు ఈ సమసయ
తీవరతర్మౌతతంద్ి. వారికి సరైన ఉద్ోయగావకాశాలక లభించవప. వార్ు న్ేరాలవైపప, సాంపార యయతర్ లైంగిక
సంబంధధలవైపప ఆకరిషతతలౌతధర్ు. తమకక పో టీగా లేద్ధ అవరోధ్ంగా ఉనా వరాొ లను న్ధశనం చేయాలన్ే
బో ధ్నలను పాటించడధనికి ఉద్ుయకకు లౌతధర్ు. మతం లేద్ధ సామాజిక లక్షయం అన్ే అంశాలక ఇలాంటి
పరిస్థథతతలలో పరబలంగా కనిపథంచనపపటికీ అవి అసలక కార్ణధలక కాద్ు. కేవలం ఈ పరిస్థథతిని వాడుకొన్ే
సాకకలే.

9. Why Nations Go to War
ఆరిాక కార్ణధల స్థద్ధా ంతధలక (Economic theories) –
అంతరాా తీయ ర్ంగం వాణిజయంలో పెరిగే పో టీల ఫలితంగా ఏర్పడే గంద్ర్గోళ్ం యుద్ధా లకక
కార్ణమౌతతంద్ని ఈ స్థద్ధా ంతధల సార్ం. కొాతు మారుటా అభివృద్ిాకి, ముడి సర్కకల
ఉతధపద్నపెై నియంతరణకక, సంపద్ను హసుగతం చేసుకోవడధనికి యుద్ాం ఉపయోగ
పడుతతంద్ి. ఇలా పేద్వారి పార ణధలక బలితీసుకొన్ే యుద్ధా లక సంపనుాల ఆరిథక
పరయోజన్ధలను పెంపంద్ిసాు యని పరధధనంగా వామపక్షవాద్ులక పేరొుంటార్ు. ఈ
ద్ృకపధ్ంపెై విమర్ిలక ఉనాపపటికీ చధలా మంద్ి ఈ విధ్మైన వివర్ణలో కొంత సతధయనిా
అంగీకరించధర్ు - ఉద్ధర్ణకక,
ఆధ్ునిక పరపంచంలో యుద్ధా లకక మూల బీజయలక పారిశాా మిక, వాయపార్ ర్ంగాలలోని
సపర్ాలలోన్ే న్లకొని ఉన్ధాయనా విష్యం మీద్ ఎవరికైన్ధ సంద్ేహం ఉంద్ధ? - వపడోర
విలసన్, స్ెపెటంబర్ు 11, 1919.
న్ేను మిలిటరీలో గడిపథన 33 సంవతసరాలూ పెద్ద పెద్ద వాయపార్ులకక హై కాా సు గూండధగా
గడిపథనటేా . కకా పుంగా న్ేను పెటట బడిద్ధర్ుల గాయంగులో గడిపాను. - అమరికాలో
అతయనాత సాథ య మిలిటరీ పపర్సాురాలక పంద్ిన మేజర్ జనర్ల్ స్ెాడలా బటా ర్

10. Why Nations Go to War
రాజకీయ శాసురం స్థద్ధా ంతధలక (Political science theories) -
(realism in international relations) ద్ేశాలక తమ భద్రతను పద్ిల
పర్చుకోవడధనికి యుద్ధా లన్ే మారాొ నిా ఎంచుకొంటాయ.
పరపంచంలో అధికార్ం కొనిా అంతసుు లకగా విభజింపబడి ఉంద్ి. పరసుు తం
అధికార్ంలో ఉనా సాథ యని మరొక సాథ యలోనివార్ు తొలగించడధనికి యుద్ాం
ఉపయోగపడుతతంద్ి

11. ద్ేశం పెై :
కొనిా యుద్ధా లక ద్ేశ చరితర పెైన, భవిష్యతతు పెైన, పరజల జీవనంపెైన గాఢమైన ఫలితధలను కలిగిసాు య.
స్ెైనయం పెై
యుద్ా ర్ంగంలో తమ పార ణధలను లకు చేయకకండధ పో రాడే స్ెైనికకలక తీవరమైన శారీరిక, మానస్థక
అనుభవాలను ఎద్ురొుంటార్ు. మర్ణించన వారి జీవితం అంతటితో సమస్థపో యన్ధ వారి కకట ంబాలకక
అద్ి చర్కాల బాధధకార్ణమౌతతంద్ి. గాయపడినవార్ు మానస్థకంగాను, శారీరికంగాను, ఒకోమార్ు
జీవితధంతం, అన్ేక వైకలాయలతో బరతతకక గడపవలస్థ వసుు ంద్ి.
సామానయ జన్ధనీకంపెై
జన నష్టంతో పాట ఆస్థు నష్టం, ఆరిథక వయవసథ గంద్ర్గోళ్ం, మానస్థక వతిుడులక సామానయ జన్ధనీకంపెై
పరగాఢమైన పరభావం కలిగి ఉంటాయ. న్ేర్ము, శిక్ష, ద్ేవష్ం, జయతి వైర్ం, తెగింపప వంటి భావాలక సమాజయనిా
చధలా కాలం అంటిపెటట కొని ఉంటాయ.
ఆరిాక వయవసథపెై
సమాజం ఆరిథక వయవసథ ద్ధర్ుణంగా ద్ెబబ తిన్ే అవకాశం ఉంద్ి. కోలకకోవడధనికి సంవతసరాలక లేద్ధ
ద్శాబాద లక పటటవచుును. ద్ేశం వనర్ులక చధలావర్కక పరగతినుండి మిలిటరీ అవసరాలకక
కేటాయంపబడవచుును.
రాజకీయాలపెై
ద్ేశంలో న్లకొనా సంక్షోభం వలా, జనంలో రేకతిున తీవర భావాల వలా పరజలను రచు కొటేట న్ధయకకలక
అధికారానిా హసుగతం చేసుకొన్ే అవకాశం ఎకకువవపతతంద్ి.
ఇతరాలక
అణధవయుధధలక, ర్సాయనిక ఆయుధధలక, లాయండ్ మైనులక వంటి వాటి వినియోగాల వలా ఆరోగయం, జీవనం
అసువయసుం కావచుును.
యుదాధ ల ఫలితాల , ప్రిణామాల

12. విధానం ఉదాహరణ
దోపతడి యుద్ధం
9-13 శతాబ్ాు లలో పచనగీరియు క యమన్ ద్ళాల రుస్ పై చేసతన
దాడుల
ద్ండయాత్రల కరా.ప్ూ. 326-323 కాలంలో అలెకాజ ండర్ ద్ండయాత్రల
వలస యుదాధ ల చైనా - పరంచి యుదాధ ల
సామాా జయంపై తిరుగుబ్ాట అల్జజరియా యుద్ధం
మత్ యుదాధ ల కరా సేడుల
వంశ ప్రంప్ర యుదాధ ల సాానిష్ వంశప్ు యుదాధ ల
వాణిజయ యుదాధ ల నలలమంద్చ యుదాధ ల
తిరుగుబ్ాట యుదాధ ల ఫరంచి విప్లవం యుదాధ ల
గరిలాల యుదాధ ల పనినచ్లార్ యుదాధ ల
అంత్రుయదాధ ల సాానిష్ అంత్రుయద్ధం
వేరాాట యుదాధ ల అమరికా సవత్ంత్ర యుద్ధం
అణు యుదాధ ల
రండవ ప్రప్ంచ్ యుద్ధంలో అణావయుధాల వాడారు. కాని ఇంత్వరక
ప్ూరిు సాథ యి అణుయుద్ధం జరుగలేద్చ.

13. ఏ విష్ బీజొధ్ూబతం ఈ విషాద్ భూజం?
భగ భగమని ఎగస్థన మంటలక ఏ కాంతి కోసమో?
ధ్గ ధ్గమని మరిస్థన కతతు లక ఏ శాంతి కోసమో?
ఏ పంటల ర్క్షనికీ కంచెల ముళ్ళు?
ఏ బరతతకకని పెంచుటకీ న్తతు టి జలకా ?
ఏ స్ేాహం కోర్వప కయాయల కక్షలక?
ఏ ద్ధహం తీర్ువప ఈ కార్ు చచుులక
పార ణమే పనమై ఆడుతతనా జూద్ం
ఇవవద్ే ఎపపపడు ఎవరికీ ఎలాంటి గలకపప
చధవపలో విజయం వతతకక ఈ విన్ోద్ం
కొతుద్ే ఎపపడు మేలకకొలకపప మేలకకొలకపప
అంతరాలక అంతమై అంతధ ఆనంద్మై
కలస్థ మలస్థ మలిగే కాలం చెలిాంద్ధ?
చెలిమి చనికక కర్ువై పగల స్ెగల న్లవై
ఎలాలతో పపడమి వొళ్ళు నిలకవపగా చీలింద్ధ?

14. విద్ేవష్ం పాలించే ద్ేశం ఉంట ంద్ధ?
విద్వంసం నిరిాంచే సవర్ొం ఉంట ంద్ధ?
ఉండుంటే అద్ి మనిషథద్ి ఐ ఉంట ంద్ధ?
ఆయువప పో సుు ంద్ధ ఆయుధ్మేధెైన్ధ ?
సాద్ిన్ేుద్ేముంద్ి ఈ వయర్ా విరోధ్ం?
ఏ ససయం పండించద్ు మర్ు భూముల స్ేద్యం?
అంద్రికి సంతం అంద్ధల లోకం
కొంద్రికే ఉంద్ధ పంద్ే అధికార్ం?
మటిట తోటి చుటటరికం మరిపథంచే వైర్ం
గురిుసుు ంద్ధ మనిషథకి మనిషథతోటి బంధ్ం?
ఏ కళ్యయణం కోసం ఇంతటి కలోా లం ?
ఎవవరి క్షేమం కోసం ఈ మార్ణ హో మం?
ఖండాల గ విడదీసే జండాలనిి త్లవంచే త్లపే అవుదాం
ఆ త్లపే మన గల ప్ని అందాం ||
ఏ కళ్యయణం కోసం ఇంతటి కలోా లం ?