A template for gathering essential data for develop a national strategic plan on the herbal impact on health and economy as a sustainable development.

1. 1
(ร่าง)
โครงการจัดทาลาดับความสาคัญการวิจัยสมุนไพรและการแพทย์แผนไทย
(เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน)
(Template for a project of the ranking of aspects for identified
and determined research’s of Herbal and Thai’s traditional
medicine)
หลักการเหตุผลและความเป็ นมา
ปัจจุบัน
การดาเนินการด้านการวิจัยด้านสมุนไพรและการแพทย์แผนไทย
มีความต้องการเป็นอย่างมากเพื่อนามาใช้ในการเป็นองค์ความรู้
ที่เป็นประโยชน์ในการนาไปใช้เพื่อการดูแลสุขภาพและบริการประชาชน
รวมทั้งเพื่อการพึ่งตนเองของประชาชน
เพื่อให้เกิดการดูแลสุขภาพของประชาชนในประเทสอย่างยั่งยืน และช่วย
ลดปัญหาอันเกิดจากการใช้ยา เช่น ผลข้างเคียงจากยา
การต้องเข้ารับการรักษาในสถานพยาบาล ค่าใช้จ่ายในการเดินทาง และ
ค่ารักษาพยาบาลความเจ็บป่วย
ทั้งจากภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์และโรคเรื้อรังต่างๆ
นอกจากนั้น ปัจจุบันการวิจัยที่เป็นที่ยอมรับในระดับสากล
เพื่อการพัฒนาผลิตภัณฑ์ และการบริการสุขภาพ
จาเป็นต้องมีหลักฐานเชิงประจักษ์ (Evidence based medical (health) data)
ทั้งที่ได้จากการวิจัยพื้นฐานและการวิจัยทางคลินิก เป็นต้น
ทั้งนี้เพื่อสร้างภาพลักษณ์ ความน่าเชื่อถือ ด้านประสิทธิภาพ
และความปลอดภัย ทั้งในระยะสั้นและระยะยาวของผลิตภัณฑ์ สมุนไพร หรือ
ยาทางการแพทย์แผนไทยต่างๆ นอกจากนี้
ยังสามารถใช้ในการกาหนดแผนการดาเนินการเชิงอุตสาหกรรมและเชิงพาณิ
ชย์และการรักษาไว้ซึ่งองค์ความรู้และภูมิปัญญา รวมทั้งเพื่อการพัฒนาต่อยอด
และสร้างมูลค่าเพิ่ม (Value add and value creation)
และนาไปสู่การพัฒนาเป็นนวัตกรรมเป็ นเป็นประโยชน์อย่างยิ่ง ต่อไป เช่น
การส่งเสริม ตามฤดูกาล การสนับสนุนด้าน องค์ความรู้ บุคลากร
และงบประมาณที่เกี่ยวข้อง เป็นต้น

2. 2
วัตถุประสงค์
1. เพื่อจัดลาดับความสาคัญและรายละเอียดที่เกี่ยวข้องในการสร้างและพัฒ
นาการวิจัย และ เพื่อกาหนดแผนงาน
และทิศทางการดาเนินการสร้างและพัฒนางานวิจัยให้สอดคล้องกับแผน
แม่บทแห่งชาติและแผนพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศฯ
2. เพื่อการพัฒนาแนวทาง
และต้นแบบดาเนินการการวิจัยเพื่อนาสมุนไพรและการแพทย์แผนไทย
มาใช้ในการดูแลสุขภาพประชาชนและเพื่อพัฒนาเทคโนโลยี นวัตกรรม
3. เพื่อการพัฒนาด้านสังคม และเศรษฐกิจ ให้เกิดการพึ่งพาตนเอง
ตามหลักเศรษฐกิจพอเพียงและเกิดความยั่งยืนของระบบการดูแลสุขภา
พ
4. เพื่อการพัฒนาบุคลากรที่เกี่ยวข้องด้านการวิจัย ให้มีการรวมกลุ่ม
มีการรับรู้และสร้างเครือข่ายการดาเนินการด้านการวิจัยสมุนไพรและก
ารแพทย์แผนไทย
5. เพื่อการวางรากฐานทางสังคมและเศรษฐกิจของประเทศฯ
ให้มีความเข้มแข็งและสามารถนาไปสู่การพัฒนาเศรษฐกิจฐานราก
การท่องเที่ยว การอนุรักษ์ ทรัพยากรธรรมชาติ การจัดการชุมชน
และการรักษาวัฒนธรรม ภูมิปัญญา การพัฒนาเศรษฐกิจสีเขียว
เศรษฐกิจสร้างสรรค์ และการพัฒนานวัตกรรม เป็นต้น
เป้ าหมาย
เป้าหมายระยะสั้น (1 – 2 ปี)
1. เพื่อการกาหนดกรอบแนวทางการวิจัยและนาผลการวิจัยไปใช้ประโยช
น์ในการกาหนดแนวทางยุทธ์ศาสตร์ชาติ
ด้านกาพัฒนาสมุนไพรและการแพทย์แผนไทย
2. เพื่อการกาหนดและจัดสรร ทรัพยากรการวิจัยและงบประมาณ
รวมทั้งความเหมาะสมในการดาเนินการ
ตามลาดับขั้นตอนและสามารถนาไปใช้ประโยชน์สูงสุด
3. เพื่อสร้างต้นแบบดาเนินการ ตามความรับผิดชอบของหน่วยงาน
รัฐและเอกชนที่เกี่ยวข้อง
เป้าหมายระยะกลาง (5 – 10 ปี)

3. 3
1. เพื่อให้เกิดองค์ความรู้ด้านการวิจัยและการจัดการที่เกี่ยวข้อง
เพื่อใช้ในการพัฒนาเศรษฐกิจทั้งระดับครอบครัว ชุมชน
และระดับประเทศ
2. เพื่อให้ได้ ผลงานวิจัยที่ใช้สนับสนุนการใช้
สมุนไพรและการแพทย์แผนไทย ทั้งเพื่อการดูแลตนเอง
และในระบบบริการสุขภาพ
3. เพื่อใช้ในการเป็นองค์ประกอบสาคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจและอุตสาห
กรรมอย่างยั่งยืน
4. พัฒนาบุคลากรและสร้างฐานข้อมูลสาคัญอันเป็นประโยชน์ในการพัฒน
าสมุนไพรและการแพทย์แผนไทย ทั้งฐานข้อมูลสมุนไพร
ฐานข้อมูลด้าน ภูมิศาสตร์
การกระจายและความเสี่ยงต่อการสุญหายของการแพทย์พื้นบ้าน
ฐานข้อมูลการรับบริการ และฐานข้อมูลเพื่อการวิจัยต่อยอด เป็นต้น
วิธีดาเนินงาน
1. ประชุมคณะทางาน ขั้นต้นเพื่อกาหนดแนวทาง
การปฏิบัติและการติดตาม ผลการดาเนินการเป็นระยะ
2. กาหนดต้นแบบการนาเข้าข้อมูลและการพัฒนาการจัดการข้อมูล นาเข้า
ข้อมูลที่พึงประสงค์ ผลลัพธ์ และผลกระทบด้านบวกต่อการวิจัย
การให้บริการสุขภาพ และการพัฒนาเศรษฐกิจ
3. การติดตามการดาเนินงาน อย่างเป็นระบบ
และเป็นไปตามแผนงานและเวลาที่กาหนดไว้
หมายเหตุ
การออกแบบ การเก็บและการจัดการ ข้อมูลเพื่อดาเนินการ มีแนวทางดังนี้
แผนแม่บท ข้อมูลนาเข้า
(Input)
ผลลัพธ์ (Output / outcome) /
มูลค่า (Value / Monetary)
- ด้านสุขภาพ
- ด้านเศรษฐกิจ
ผลกระทบ
(Impact)
1. การวิจัยด้านเก

4. 4
ษตรสมุนไพร
- ประเด็นทา
งสังคม
- ประเด็นทา
งวัฒนธรรม
- ประเด็นทา
งการพัฒนา
ที่ยั่งยืน
- ประเด็นเพื่
อการพัฒน
านวัตกรรม
- ประเด็นเพื่
อการอนุรัก
ษ์
- ประเด็นกา
รพัฒนาทาง
เศรษฐกิจ
2. การวิจัยเพื่อพั
ฒนาอุตสาหกร
รมและการส่งอ
อกสมุนไพรแล
ะผลิตภัณฑ์ทา
งการแพทย์แผ
นไทย
3. การนาไปใช้ใ
นระบบบริการ
สุขภาพ
- การส่งเสริม
การพึ่งตนเ
องของประ
ชาชน
- การใช้สมุน
ไพร
การแพทย์แ
ผนไทยในส
ถานบริการ

5. 5
ของสุขภาพ
(ตาม Health
schemes)
4. การพัฒนากลไ
กการจัดการแ
ละบูรณาการภ
าครัฐและเอกช
น
น.พ.
จิติศักดิ์ พูนศรีสวัสดิ์
(ผู้เขียน และผู้เสนอโครงการ)