3. สงครามโลกครั้งที่ 2
สงครามโลกครั้งที่ 2 เป็นสงครามที่
ขยายขอบเขตไปทั่วโลก ยืดเยื้อถึง 6ปี เหตุเกิด
จากความไม่พอใจสนธิสัญญาแวร์ซาย รวมทั้ง
การก้าวขึ้นมามีอานาจทางการเมืองของกลุ่ม
เผด็จการนาซีในเยอรมัน เผด็จการฟาสซิสต์ใน
อิตาลี และความต้องการเป็นผู้นาแห่งเอเชียของ
ญี่ปุ่น สงครามโลกครั้งที่2 เริ่มต้นเมื่อ ค.ศ.1939
และสงครามในยุโรปสิ้นสุดเมื่อเยอรมนียอมแพ้
ในเดือนพฤษภาคม ค.ศ.1945 ส่วนสงครามใน
เอเชียสิ้นสุดเมื่อญี่ปุ่นยอมแพ้ในเดือนสิงหาคม
ปีเดียวกัน

4. ผลของสงครามโลกครั้งที่ 2
สงครามประวัติศาสตร์ครั้งนี้ถือเป็น
สงครามโชกเลือดที่สุด เพียงระยะเวลา 6 ปี
ตั้งแต่ค.ศ.1939-1945 การห้าหั่นของทหารกว่า
100 ล้านนาย คร่าชีวิตเหยื่อผู้เคราะห์ร้ายไป
กว่า 60 ล้านคน ส่วนใหญ่เป็นพลเรือนผู้
บริสุทธิ์ สาเหตุล้วนมาจากการอดอาหาร โรค
ระบาด และการรบราฆ่าฟัน แม้ฝ่าย
สัมพันธมิตรจะได้รับชัยชนะแต่ก็ใช่ว่าจะไม่
สูญเสียเลย ทุกคนล้วนตกเป็นเหยื่อด้วยกัน
ทั้งนั้น ซากศพกระจัดกระจายเกลื่อนกลาดไป
ทั่วแผ่นดิน ผืนน้า ทหารไม่น้อยชิงจบชีวิต
ตัวเองแทนการยอมถูกจับเป็นเชลยศึก

5. ด้านสังคม
มีผู้เสียชีวิตมากที่สุดทั้งทหารและพล
เรือน และมีมูลค่าความเสียหายมากมายที่สุดใน
ประวัติศาสตร์ มนุษยชาติ ทั้งยังเกิดการสังหารหมู่
ครั้งใหญ่ของโลก โดยชาวยิวกว่า 6 ล้านคนถูก
สังหารโดยนาซีเยอรมัน

6. ฝ่ายสัมพันธมิตร
ทหารเสียชีวิต 17,000,000
นาย พลเรือนเสียชีวิต
33,000,000 คน เสียชีวิต
ทั้งหมด 50,000,000 คน
ฝ่ายอักษะ ทหารเสียชีวิต 8,000,000 นาย พลเรือนเสียชีวิต 4,000,000 คน เสียชีวิต
ทั้งหมด 12,000,000 คน ผู้คนจานวนมากต้องได้รับบาดเจ็บ พิการ หายสาบสูญ ไร้ที่อยู่อาศัย
ขาดแคลนอาหาร และประสบปัญหาต่างๆอีกมากมาย

7. ด้านวิทยาการ
เกิดการพัฒนา
ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์
เทคโนโลยีเพื่อนามาใช้
ในสงคราม เช่น เรดาห์
เรือบรรทุกเครื่องบิน
ระเบิดปรมาณู และ
นาไปสู่การแข่งขันกัน
ผลิตอาวุธร้ายแรงของ
สหรัฐอเมริกากับสหภาพ
โซเวียตในช่วงสงคราม
เย็น

8. ด้านเศรษฐกิจ
เกิดภาวะเศรษฐกิจ
ตกต่าทั่วโลกหลังสิ้นสุดสงคราม
ซึ่งเป็นผลจากการล่มของตลาดหุ้น
ที่วอลสตรีท นครนิวยอร์ก
ประเทศสหรัฐอเมริกา ทาให้
ธนาคารหลายพันแห่งต้องปิด
กิจการลง ผลกระทบจากภาวะ
เศรษฐกิจตกต่ายังครอบคลุมไปถึง
ประเทศต่างๆในยุโรป โดยเฉพาะ
เยอรมนี ซึ่งเป็นลูกหนี้รายใหญ่
รวมถึงส่งผลไปยังทวีปเอเชียเช่น
ญี่ปุุน มีคนว่างงานจานวนมหาศาล

9. ด้านเศรษฐกิจ
ในสงครามโลกครั้งที่
2 ประเทศต่าง ๆ โดยเฉพาะ
ประเทศผู้ริเริ่มสงครามและ
ประเทศมหาอานาจ ต้องเสีย
ค่าใช้จ่ายไปเป็นจานวนมากเพื่อ
การฝึก การบารุงขวัญทหาร และ
เพื่อการผลิตอาวุธที่มีศักยภาพสูง
และทันสมัย มีอาวุธบางชนิดที่ไม่
เคยใช้ที่ใดมาก่อน เช่น เรดาร์
ตรวจจับ เรือดาน้า เรือบรรทุก
เครื่องบิน จรวด เครื่องบินชนิด
ต่าง ๆ ระเบิดปรมาณู เป็นต้น

11. ด้านเศรษฐกิจ
ก่อให้เกิดผลลบทางด้านเศรษฐกิจอย่างมาก คือ ทาให้เกิดความ
เสียหายทางเศรษฐกิจแก่ประเทศคู่สงคราม ทั้งผู้ชนะและผู้แพ้ ความสูญเสีย
นั้นมากมายกว่าสงคราม โลกครั้งที่ 1 ประมาณการว่าค่าใช้จ่ายทางทหาร
มากกว่า 1,100,000,000 ดอลลาร์สหรัฐ ค่าเสียหายทางด้านทรัพย์สินกว่า
230,000,000,000 ดอลลาร์สหรัฐ ประเทศที่เข้าร่วมสงคราม ส่วนใหญ่ต่างต้อง
เผชิญปัญหาทางด้านเศรษฐกิจภายหลังสงครามสงบแล้ว เว้นแต่สหรัฐอเมริกา
มิได้ประสบปัญหาเศรษฐกิจมากนัก และหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 สหรัฐ
อเมริกากลายเป็นประเทศที่มีกาลังทางเศรษฐกิจเข้มแข็งที่สุดในโลก

12. ส่วนการฟื้นตัวของเศรษฐกิจหลังจากสงครามโลกครั้งที่สองพบว่า
ในหลายประเทศมีการฟื้นตัวทางเศรษฐกิจอย่างรวดเร็ว เช่น เยอรมนี
ตะวันตก อิตาลี สหราชอาณาจักร ฝรั่งเศส สหภาพโซเวียต และญี่ปุ่น
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง สหรัฐอเมริกาที่มีผลผลิตทางอุตสาหกรรมคิดเป็นครึ่งหนึ่ง
ของโลก โดยรวมแล้ว เศรษฐกิจโลกได้ฟื้นคืนกลับมาเหมือนก่อนสงครามโลก
ครั้งที่สองเมื่อประมาณปี ค.ศ. 1953

13. ด้านการเมือง
1.เกิดการเปลี่ยนแปลงดุลอานาจของโลก
2.มีการจัดตั้งองค์การสหประชาชาติเพื่อรักษาสันติภาพในโลก
3.หลายประเทศถูกยึดครองและแบ่งแยก ได้แก่ เยอรมนี เกาหลี และญี่ปุ่นถูก
ยึดครองเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์โดยสหรัฐอเมริกา
4.ประเทศต่างๆประกาศเอกราชจากการปกครองของประเทศในยุโรป
5.ประเทศในยุโรปตะวันออกปกครองในระบอบคอมมิวนิสต์ และยุโรปตะวันตก
ปกครองในระบอบประชาธิปไตย
6.ทาให้เกิดสงครามเย็น

14. เยอรมนี
เยอรมนีในฐานะเป็นตัวการสาคัญที่
ก่อให้เกิดสงคราม ถูกจัดการดังนี้
1. ทาให้เยอรมันถูกแบ่งออกเป็น 2 ส่วน
2. กรุงเบอร์ลิน ถูกแบ่งเป็น 2 ส่วน
3. ห้ามเยอรมนีผลิตอาวุธสงคราม
4. การผลิตโลหะ เคมี และเครื่องจักรกล
ที่อาจใช้ในสงครามได้ต้องอยู่ในความ
ควบคุมดูแลของมหาอานาจทั้ง 4
5. ระบบนาซีทุกรูปแบบต้องยกเลิก

15. ญี่ปุ่น
ญี่ปุ่นถูกยึดครองเป็นครั้งแรก
ในประวัติศาสตร์โดยสหรัฐอเมริกา ต้อง
โดนปลดอาวุธและตกอยู่ภายใต้การ
ควบคุมดูแลของนายพลดักลาส แมคอา
เธอร์ เป็นผู้บัญชาการสูงสุดอยู่นานถึง 6 ปี
7 เดือน 26 วัน สหรัฐฯบังคับให้ญี่ปุ่น
เปลี่ยนระบอบการปกครองสถานะของ
สมเด็จพระจักรพรรดิก็เปลี่ยนไป บังคับให้
ตราไว้ในรัฐธรรมนูญว่าญี่ปุ่นจะไม่ทา
สงครามกับใครอีก จะไม่สร้างกองทัพขึ้นมา
อีก นอกจากนั้นยังห้ามทหารญี่ปุ่นเป็น
นายกรัฐมนตรีและเป็นรัฐมนตรี ผู้บริหาร
ประเทศจะต้องมาจากพลเรือนเท่านั้น

17. ประเทศในยุโรปตะวันตก
ประเทศเหล่านี้ต่างปกครองด้วยระบบประชาธิปไตยมาก่อนและ
เปลี่ยนแปลงหลังสงคราม ปัญหาทางด้านเศรษฐกิจประเทศในยุโรปตะวันตก
ต่างก็ได้รับการช่วยเหลือจากสหรัฐอเมริกาผ่านทางแผนมาร์แชลล์ ประเทศใน
ยุโรปตะวันตกได้ดาเนินนโยบายต่างประเทศใกล้ชิดกับสหรัฐอเมริกาและก็
พยายามรวมกลุ่มกันทั้งด้านความมั่นคงและด้านเศรษฐกิจ โดยได้มีการจัดตั้ง
องค์การต่าง ๆขึ้นมา เช่น องค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ องค์การ
ประชาคมยุโรป ซึ่งกลายเป็นสหภาพยุโรป ในปัจจุบัน

18. ประเทศในยุโรปตะวันออก
ประเทศในยุโรปตะวันออกซึ่งตกอยู่ภายใต้การยึดครองของ
เยอรมนีในช่วงสงคราม ต่อมาโซเวียตได้เข้ามายึดครอง โซเวียตได้ให้การ
สนับสนุนพรรคคอมมิวนิสต์ในการยึดอานาจและเปลี่ยนระบอบการปกครอง
ของประเทศ โครงสร้างการปกครองและรูปแบบรัฐธรรมนูญเป็นแบบสหภาพ
โซเวียต ด้านเศรษฐกิจยุโรปตะวันออกต่างตกอยู่ภายใต้อิทธิพลของสหภาพโซ
เวียต ซึ่งมีความหวาดระแวงต่อแผนมาร์แชลล์ จึงบีบบังคับให้ประเทศยุโรป
ตะวันออกปฏิเสธแผนการดังกล่าวรัฐบาลสหภาพโซเวียตได้เสนอแผน
เศรษฐกิจโมโลตอฟ แทนเพื่อเสริมสร้างความร่วมมือทางเศรษฐกิจระหว่าง
ประเทศคอมมิวนิสต์

19. การได้รับเอกราชและการสร้างชาติของดินแดนอาณานิคม
เป็นผลกระทบประการหนึ่งของสงครามโลกครั้งที่ 2 คือชาติ
จักรวรรดินิยมเกิดความอ่อนแอลงทั้งด้านการเมือง เศรษฐกิจ และสังคมผล
สืบเนื่องจากความอ่อนแอลงของชาติตะวันตก คือ อานาจการปกครองใน
ดินแดนอาณานิคมของตนก็เกิดความอ่อนแอลงไปด้วยขบวนการชาตินิยม
ของชาวพื้นเมืองในดินแดนต่าง ๆ ก็มีความเข้มแข็งขึ้นซึ่งขบวนการเหล่านี้ได้
เรียกร้องเอกราชจากประเทศจักรวรรดินิยมตะวันตก

20. 1. ประเทศในทวีปเอเชีย
เมื่อสงครามโลกครั้งที่ 2 สิ้นสุดลง ชาติอาณานิคมต่าง ๆ ได้
เรียกร้องเอกราชจากชาติตะวันตกซึ่งชาติจักรวรรดินิยมบางชาติได้เจรจา
ยินยอมให้เอกราช แก่เมืองขึ้นแต่โดยดี เช่น อังกฤษได้ยินยอมให้เอกราชแก่
อินเดียและพม่าใน ค.ศ. 1947 แต่ในการเรียกร้องเอกราชนี้บางอาณานิคม
ต้องทาสงครามกับชาติจักรวรรดินิยม เช่น ในเวียดนามขบวนการชาตินิยม
เวียดนามหรือพรรคคอมมิวนิสต์เวียดนามภายใต้การนาของ โฮจิมินห์ ได้สู้รบ
กับกองทัพฝรั่งเศสอย่างหนัก จนกระทั่งฝรั่งเศสพ่ายแพ้ในสมรภูมิเดียนเบียน
ใน ค.ศ. 1954 ฝรั่งเศสจึงต้องทาสนธิสัญญาเจนีวามอบเอกราชให้แก่
เวียดนาม ลาว และกัมพูชา

21. 2. ประเทศในทวีปแอฟริกา
หลังจากได้รับเอกราช ดินแดนอาณานิคมแอฟริกาได้ถูกแบ่งแยก
ออกเป็นประเทศใหญ่น้อยกว่า 50 ประเทศ ประเทศต่าง ๆ เหล่านี้ต่างประสบ
ปัญหาเช่นเดียวกับประเทศเกิดใหม่ในที่อื่น ๆ เช่น ปัญหาความยากจนและ
ความล้าหลังของประเทศ ปัญหาความขัดแย้งระหว่างชนเผ่าต่าง ๆ ปัญหาการ
ขาดเสถียรภาพทางการเมืองในระบอบประชาธิปไตย และปัญหาการขยาย
อิทธิพลของชาติมหาอานาจในดินแดนแอฟริกา

22. 3. ประเทศละตินอเมริกา
หลังจากสงครามโลกครั้งที่ 2 ยุติ
ลง สหรัฐอเมริกาได้แผ่ขยายอิทธิพลเข้าไปใน
กลุ่มประเทศละตินอเมริกา โดยการเข้าไป
แทรกแซงสนับสนุนรัฐบาลที่เป็นมิตรกับ
สหรัฐอเมริกา หรือเข้าไปโค่นล้มรัฐบาลของ
บางประเทศที่มีนโยบายขัดผลประโยชน์ของ
สหรัฐอเมริกา เช่น การสนับสนุนกลุ่มกบฏ
โค่นล้มรัฐบาลฟิเดล คัสโตร แห่งคิวบา ซึ่ง
ฝักใฝ่คอมมิวนิสต์ใน ค.ศ. 1962 แต่ต้อง
ประสบความล้มเหลว เป็นต้น

23. เกิดองค์การสหประชาชาติ
เป็นองค์การระหว่างประเทศซึ่ง
มีความมุ่งหมายที่แถลงไว้เพื่ออานวยความ
สะดวกแก่ความร่วมมือในกฎหมายระหว่าง
ประเทศ ความมั่นคงระหว่างประเทศ การ
พัฒนาเศรษฐกิจ กระบวนการทาง
สังคม สิทธิมนุษยชน และการบรรลุ
สันติภาพโลก สหประชาชาติก่อตั้งขึ้นใน
ค.ศ. 1945 หลังสงครามโลกครั้งที่สอง เพื่อ
แทนที่สันนิบาตชาติเพื่อยุติสงคราม
ระหว่างประเทศ เพื่อเป็นเวทีสาหรับการ
เจรจา สหประชาชาติมีองค์กรจานวนมา
เพื่อนาภารกิจไปปฏิบัติ

25. เกิดมหาอานาจของโลกใหม่
คือ สหรัฐอเมริกาและสหภาพโซเวียต
หลังจากสงครามโลกครั้งที่ 2 ยุติลง ลัทธิเผด็จการทั้ง3ก็ล่มสลายลง
ขณะเดียวกันในโลกเสรี สหรัฐอเมริกาได้ก้าวขึ้นสู่ความเป็นอภิมหาอานาจ
เหนืออังกฤษและฝรั่งเศส อย่างไรก็ตามสหรัฐอเมริกาก็มิได้เป็นอภิมหาอานาจ
เดี่ยวโดยปราศจากคู่แข่ง เพราะอีกขั้วหนึ่งสหภาพโซเวียตก็ได้ก้าวขึ้นสู่
ตาแหน่งมหาอานาจในค่ายคอมมิวนิสต์ เช่นเดียวกัน

26. ทาให้เกิดสงครามเย็น
ตั้งแต่หลังสงครามโลกครั้งที่
สองเป็นต้นมา สหภาพโซเวียต มี
นโยบายขยายลัทธิคอมมิวนิสต์การ
ปลดปล่อยดินแดนจากอานาจฮิตเลอร์ใน
สงครามโลกครั้งที่สอง ขณะ ที่
สหรัฐอเมริกาเข้ามากีดกันและใน
ขณะเดียวกันเผยแผ่ประชาธิปไตยใน
ประเทศต่าง ๆ โดยเฉพาะดินแดนอาณา
นิคมที่ประกาศเอกราช จนเกิด
สภาวการณ์ที่เรียกว่า สงครามเย็น คือ
เกิดการแข่งขันกันทางด้านอุดมการณ์
ทางการเมือง ระหว่างสหรัฐอเมริกาและ
สหภาพโซเวียตนั่นเอง