Εργασίες μαθητών

1. 1
Έκφραση-Έκθεση Β΄ Λυκείου
Θέματα για συζήτηση:
εργασία, οικιακή εργασία,
ειδίκευση, εξαφάνιση παραδοσιακών επαγγελμάτων,
άτομα με ειδικές ανάγκες,
ανεργία, μερική εργασία ή τηλεργασία

2. 2
ΑΦΟΡΜΗΣΗ: Παρακολούθηση βίντεο και συζήτηση στην τάξη
https://www.youtube.com/watch?v=cxUuU1jwMgM#t=46 (THE
EMPLOYMENT)
ΟΜΑΔΑ Α: Παρακολουθήστε το βίντεο «Αν τα χρήματα δεν είχαν
σημασία;» στη σελίδα http://www.videoman.gr/33087
1. Σε μια παρουσίαση http://prezi.com ή PowerPoint καταγράψτε τις
σκέψεις και τα συναισθήματα που σας δημιούργησε το βίντεο,
αναφέροντας παράλληλα τα κριτήρια με τα οποία συνήθως
επιλέγει κάποιος το επάγγελμά του. (σελ.96 σχολ.βιβλ.)
2. Σε άρθρο που θα δημοσιευθεί στην ηλεκτρονική εφημερίδατου
σχολείου σας, αναπτύξτε τις απόψεις σας για το πόσο σημαντική
είναι για έναν νέο η ορθή επιλογή του επαγγέλματος.
Η επιλογή του επαγγέλματος…
Αγαπητοί μου συμμαθητές,
Σε αυτό το άρθρο θα ήθελα να εκφράσω τις απόψεις μου για το πόσο
σημαντική είναι για έναν νέο η ορθή επιλογή του επαγγέλματος.
Πρώτα απ’ όλα το άτομο αποκτάτα αναγκαία για μια αξιοπρεπή ζωή.
Έτσι εξασφαλίζει την οικονομική ανεξαρτησία του,γεγονός που
βοηθάει να αποβάλει το άγχος και την αβεβαιότητα για τη ζωή του.
Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται στον νέο αυτοπεποίθηση και
αισιοδοξία, γιατί αισθάνεται καλά με το επάγγελμα που ασκεί και δεν
νιώθει ανίκανος στην κοινωνία.
Κυριακή Λεμονίδου, Ηρώ Κυριαζή, Γεράσιμος Νικολάου,
Δήμητρα Μακρή
ΟΜΑΔΑ Β: Παρακολουθήστε το βίντεο
https://www.youtube.com/watch?v=pF1j22x-yU8 (Girl and boy)
3. Σε μια παρουσίαση http://prezi.com ή PowerPoint εξηγήστε ποια
στερεότυπα προβάλλει το παραπάνω βίντεο και ακολούθως ποια
στερεότυπα φύλου επικρατούνστονεργασιακό χώρο.
Δικαιολογείτε τηνύπαρξη «καθαρά»γυναικείωνκαι αντρικών
επαγγελμάτων; (σελ.97 σχολ.βιβλ.)
4. Η οικιακή εργασία της γυναίκας θεωρείται συνήθως ως
αυτονόητη προσφοράκαι δεν αναγνωρίζεται από όλους η αξία
της. Ποιες απόψεις θα προέβαλες στον μικρότερο αδελφό/ή σου,
για να τον/την πείσεις να εκτιμά τηνοικιακή εργασία της μητέρας
σου και να προσπαθεί να συμβάλει κι ο ίδιος στις εργασίες του
σπιτιού;Γράψε τις απόψεις σου σε μορφή προφορικού
λόγου/προφορικής εισήγησης. (σελ.97σχολ.βιβλ.)
Αδερφούλη μου,
ξέρεις ότι η μαμά κουράζεται συνέχεια λόγω της δουλειάςτης και
λόγω των δουλειών πουκάνει στο σπίτι. Εσύ νομίζεις ότι το να κάνει

3. 3
δουλειές στο σπίτι είναι αυτονόητο, αλλά δεν είναι έτσι τα πράγματα.
Φαντάζεσαι να μην υπήρχε η μαμά και να έπρεπε να συμμαζέψεις
μόνος σου τα παιχνίδια που τα παρατάς κάτω, να μαγειρεύεις μόνος
σου και να κάνεις όλες τις δουλειέςτου σπιτιούμόνοςσου;Η μαμά
θα μπορούσε να μην σου μαζεύει τα παιχνίδια και, όταν θα θες να
παίξεις, δεν θα τα βρίσκεις πουθενά.Επειδή όμως εσύ είσαι έξυπνο
παιδάκι πιστεύωότι μπορείς να καταλάβεις τις δυσκολίεςπου
περνάει η μαμά· επομένως θα μπορούσεςνα την βοηθήσεις και εσύ
σε μερικές δουλειές,όπωςγια παράδειγμα να συμμαζεύεις το
δωμάτιο σου και τα παιχνίδια σου. Δεν σου ζητάω να κάνεις κάτι
δύσκολο. Άμα κάνεις αυτό που σου ζήτησα, η μαμά θα είναι πολύ
ευχαριστημένη από εσένα. Μπορούμε και οι δύο μαζί να την
βοηθήσουμε,ώστε να μην κουράζεται πολύ και να της μένει λίγο
ελεύθερος χρόνος.
Πρόδρομος Κιρμιζόγλου, Δημήτρης Κόλλιας, Άντα Λίκα,
Βάσω Μυλωνά
ΟΜΑΔΑ Γ: Διαβάστε τα παρακάτω κείμενα
5. Σε μια παρουσίαση http://prezi.com ή PowerPoint να καταγράψετε
τις θετικές και αρνητικές πλευρές της μερικής εργασίας και της
τελεργασίας (σελ.102 σχολ.βιβλ.)
6. Σε άρθρο που θα δημοσιευθεί στηνηλεκτρονική εφημερίδα του
σχολείου σας, αναπτύξτε τις απόψεις σας για τις επιπτώσεις που
επιφέρει η ανεργία στα άτομα της σύγχρονης κοινωνίας. (σελ.102
σχολ.βιβλ.)
Ανεργία: οι επιπτώσεις…
Με την ανεργία στις μέρες μας να ακουμπάει σχεδόντα
υψηλότερα ποσοστά,όλο και περισσότεροι εργασιακοί μέθοδοι έχουν
εφευρεθεί. Εύκολα ο σύγχρονος άνθρωποςμπορεί να απευθύνεται σε
τομείς, όπως η τηλεργασία ή ακόμη και η μερική απασχόληση, ή
αλλιώς part time. Με τους τρόπουςαυτούς τα νέα άτομα μπορούννα
κερδίσουνένα χρηματικό ποσό, συνδυάζονταςτις οικογενειακές
ευθύνες με την επαγγελματική δραστηριότητα.Οι επιπτώσεις όμως
των παραπάνωλύσεων για τα άτομα στα οποία απευθύνονται είναι
αρκετά ψυχοφθόρες:από τη μια το φαινόμενο της οικονομικής
ανέχειας και από την άλλη οι ψυχολογικές επιπτώσειςστο πρόσωπο
του εργαζομένου. Τέλος, τέτοιουείδους λύσεις μπορούν να
εξυπηρετήσουνμόνο κατώτερες θέσεις με περιορισμένες
επαγγελματικές προοπτικές, τις οποίεςτα άτομα τις καλύπτουν
αναγκαστικά μην έχοντας εναλλακτική λύση.
Γενικότερα, το φαινόμενοτης ανεργίας επιφέρει οικονομικά και
ψυχολογικά αδιέξοδα,τα οποία συνήθως προκαλούν και κοινωνικά
προβλήματα, όπωςένταση, συγκρούσεις, βία και ηθική διαφθορά.

4. 4
Με τη μαμά... και στα ώριμα χρόνια
Της Τασούλας Καραϊσκάκη,28.11.2014 εφημ. Καθημερινή
Για πρώτη φορά οι Βρετανοί νέοι έως 25 ετών έχουν πολύ
περισσότερες πιθανότητες, σε σύγκριση με τους συνταξιούχους, να
βρεθούν κάτω από το όριο της φτώχειας, εκτιμά το Joseph Rowntree
Foundation. Οι νέοι 16 έως 24 ετών που ζουν με ελάχιστα, έχουν αυξηθεί
κατά 6% την τελευταία δεκαετία, κυρίως λόγω των ολιγόμηνων
συμβάσεων και της ημιαπασχόλησης, και τα πράγματα θα γίνουν
χειρότερα, αποφαίνεται το ίδρυμα. Η πτώση εισοδημάτων και η αύξηση
του κόστουςδιαβίωσης, λέει το ίδρυμα, θα εγκλωβίσουν τους 20άρηδες
σε εξαιρετικά χαμηλόμισθες θέσεις εργασίας –και στην αδυναμία να
συντηρήσουνμόνοι τουςένα νοικοκυριό–, για αρκετά χρόνια ακόμη. Την
τελευταία δεκαετία, μόνο το 20% των νέων κατάφερε να φύγει από το
πατρικό του.
Ίδιες οι τάσεις και στην Ελλάδα, και για εκείνο το μικρό τμήμα της
νεολαίας που καταφέρνει να εργάζεται (ανεργία νέων 16-24 ετών:
56,7%), να απασχολείται ευκαιριακά ή σε θέσεις χαμηλότερες των
δεξιοτήτων τους. Δυσοίωνο σενάριο, ανησυχαστικό, εξόχως
προβληματικόγια τον προοδευμένο κόσμο μας. Διότι νέος και απουσία
μέλλοντος είναι δύο έννοιες ασυμβίβαστες στους πολιτισμούς της
εξέλιξης. Στην εποχή των multimedia, με τον τζίρο των ηλεκτρονικών
αγαθών και υπηρεσιών να ξεπερνά τα 2,1 τρισ. δολάρια, στις κοινωνίες
των γυαλιών-υπερυπολογιστών που βλέπουν ολογραφικά, των 3D
εκτυπωτώνσπιτιών, μηχανημάτων, τροφίμων και ανθρώπινων οργάνων,
του μανδύα αορατότητας από νανοϋλικά, οι νέοι είναι βουτηγμένοι στη
μιζέρια, εξαρτημένοι από την αγία οικογένεια και τα ρουσφέτια των
πολιτικών φίλων για μια δουλίτσα. Προς τι τα τηλεκατευθυνόμενα
αεροσκάφη, τα ρομπότστους κομήτεςκαι η έρευνα που «τρέχει» προςτη
διόρθωση ελαττωματικών γονιδίων, τις καθολικές ασύρματες
επικοινωνίες και την κβαντική τηλεμεταφορά δεδομένων.
Η «πρώτη ύλη» των νέων κοινωνιών μαραζώνει, παγιδεύεται,
ασφυκτιά, συντρίβεται από την αποκάλυψη της ουτιδανήςπαρουσίαςτης.
Οι μεγαλόθυμες φιλοδοξίες της εποχής της ανάπτυξης εξέπεσαν. Οι
αγορές διευρύνθηκαν, οι κερδοσκόποι πλήθυναν, η ζωή συρρικνώθηκε
στο παρόν, ένα παρόνχωρίς βαρύτητα, που κινείται αλλά δεν προχωρεί.
Έναν κόσμο χωρίς ιδεώδες, μια αγωνία χωρίς διδασκαλία... Μήπως οι
μεγάλοι της Ευρώπης να ξανασκεφθούν ότι αυτή η ήπειρος της κοινής
μας μοίρας, όπουοι νέοι υφίστανται τις ίδιες διαδικασίες αποσύνθεσης,
θα σωθεί μόνο αν τους συνυπολογίσουν; Αν εξετάσουν το κόστος του
αποκλεισμού τους από την αξιοπρεπή εργασία, όχι μόνο το οικονομικό

5. 5
(αποτιμάται σε 160 δισ. ευρώ), αλλά και το κοινωνικό – τον φόβο, την
έλλειψη ελπίδας και εμπιστοσύνης σε θεσμούς και κυβερνήσεις.
Πάντως, προς στιγμήν, και παρά την εκπεφρασμένη ανησυχία πως η
νεανική ανεργία αποτελεί βόμβα στα θεμέλια της Ένωσης, οι νέοι δεν
αποτελούνπροτεραιότητα, οι «ταχύτατες πρωτοβουλίες»αποδεικνύονται
εύκολες θεωρίεςκαι τα «μέτρα άμεσης αποτελεσματικότητας» δύσκολη
πράξη. Και αλλαγή πλεύσης δεν διαφαίνεται. Οι ευρωπαϊκές κοινωνίες
αδυνατούν να πλάσουν και να στηρίξουν το είδος εκείνο του νέου που
χρειάζονται για τη συνοχή και την ευημερία τους.
Πηγή: Εφημερίδα Καθημερινή
Δουλεύοντας σαλονιού και κουζίνας,γωνία
Της Κάτιας Αντωνιάδη εφημ. Ελευθεροτυπία,2 Οκτωβρίου 2010
(απόσπασμα)
Ξυπνάει, φτιάχνει καφέ, χαζεύει τις πρωινέςειδήσεις και ετοιμάζεται
να πάει στη δουλειά.Με τις πιτζάμες. Το γραφείο του είναι στο δωμάτιο,
στη συμβολή του σαλονιού με την κουζίνα. Ανοίγει τον υπολογιστή,
καλημερίζει τους συναδέλφους τουκαι ξεκινά τη μέρα του. Είναι ένας
τηλεργαζόμενος...
Με τον όρο «τηλεργασία» εννοούμε κάθε μορφή απασχόλησης,
μερική ή ολική, που επιτρέπει στον εργαζόμενονα παράγει το έργο που
του ζητήθηκε αποκλειστικά από το σπίτι ή από κάποιο χώρο που επιλέγει
ο ίδιος, χρησιμοποιώνταςτις δυνατότητεςπου προσφέρουν η
πληροφορική,οι τηλεπικοινωνίες και οι νέες τεχνολογίες.
Τα οφέλη της τηλεργασίας
Αν και στην τηλεργασία δραστηριοποιείται ένα μικρό κομμάτι
εργαζομένωντης ΕυρωπαϊκήςΕνωσης (το Eurofound υπολόγιζε -και

6. 6
μάλιστα με την ευρεία έννοια της τηλεργασίας-το ποσοστό στο μάλλον
υπερβολικό 7% για το 2005), η δυναμική της είναι αδιαμφισβήτητη.
Ωστόσο, η ευέλικτη μορφή της προξενεί αισθήματα ανασφάλειας
τόσο στους εργαζόμενους όσο και στους εργοδότες,μια και οι μεν
φοβούνται πως θα απασχολούνται όλη μέρα, ενώ οι δε πως οι
υφιστάμενοί τους, που θα εργάζονται χωρίς επιτήρηση,θα τεμπελιάζουν.
Πρέπει επίσης να επισημανθεί πως στην τηλεργασία δεν υπάρχει η
έννοια του εργατικούατυχήματος, ενώ απουσιάζουνόλες σχεδόν οι
εργασιακές πρόνοιες.
Οι υπέρμαχοι της τηλεργασίας έχουν να πουν πολλά για τα οφέλη
της: ο εργαζόμενος δεν σπαταλά ώρεςγια τη μετακίνησή του, δεν
εμπλέκεται σε φορτισμένες συναισθηματικά καταστάσεις
(μποτιλιάρισμα, ακραίες συμπεριφορές στον δρόμο)και καταλήγει να
έχει μειωμένα επίπεδα άγχους και στρες.
Ο «περιορισμός»του,μάλιστα, στο σπίτι ή σ' ένα γραφείο τηλεργασίας
ωφελεί και το περιβάλλον,αφού δεν το επιβαρύνει με ρύπους.
Παράλληλα, η τηλεργασία αποδεικνύεται συμφέρουσα και για τον
εταιρικό προϋπολογισμό, αφού ο ιδιοκτήτης δεν χρειάζεται να δαπανά
υπέρογκα ποσά για ενοικίαση και συντήρηση γραφείων, εξοπλισμό,
λογαριασμούς.
Τέλος, φαίνεται να ευεργετεί ευπαθείς, περιθωριοποιημένεςκαι
απομακρυσμένεςαπό τα αστικά κέντρα ομάδεςπληθυσμού, αφούτους
δίνει τη δυνατότητανα εργαστούν ανεξάρτητα από την κατάστασήτους
ή την απόσταση.
«Το πολύ 50.000Ελληνες»
Στην Ελλάδα φαίνεται πως η τηλεργασία αφορά ένα πολύ μικρό
ποσοστό εργαζομένωνπου δενξεπερνά το 1% ή 1,5% του συνόλουτου
εργατικού δυναμικού.«Ουσιαστικά,μιλάμε για περίπου 50.000 άτομα
και, φυσικά, αναφερόμαστε στουςεργαζόμενουςτου ιδιωτικούτομέα.
(...)
Πηγή: εφημερίδα Ελευθεροτυπία
Βάνα Ναλμπάντη, Μανώλης Λαζίδης, Μαρία Μυλωνά, Χριστίνα
Κολοκυθά
ΟΜΑΔΑ Δ:
Διαβάστε το παρακάτωκείμενο
7. Αντιδρώντας στην κατάσταση που περιγράφει το παρακάτω
κείμενο, δημιουργήστε μια διαδραστικήαφίσα
http://edu.glogster.com/ (απαιτεί εγγραφή), υπερασπιζόμενοι τα
δικαιώματα τωνατόμωνμε ειδικές ανάγκες στην εκπαίδευση και
την εργασία.

7. 7
8. Σε άρθρο που θα δημοσιευθεί στηνηλεκτρονική εφημερίδα του
σχολείου σας, προτείνετε μέτρα που θα μπορούσε να πάρει η
πολιτεία για την ομαλή ένταξη των ατόμωνμε ειδικές ανάγκες
στην παραγωγική διαδικασία και γενικότεραστηνκοινωνία
(σελ.101 σχολ.βιβλ.)
Ισότητα για όλους…
Όλοι γνωρίζουμε πως τα προβλήματα που αντιμετωπίζουντα
άτομα με ειδικές ανάγκες είναι ένα ευαίσθητο θέμα που συζητιέται
από όλους, δύσκολα όμωςκανείς κάνει κάτι ουσιαστικόγια την
επίλυσή τους. Είναι ανάγκη ωστόσο να συνεργαστούμε όλοι μαζί για
την ομαλή ένταξη των ατόμων αυτών στην κοινωνία.
Παρακάτω προτείνωορισμένα μέτρα που θα μπορούσε να πάρει
η πολιτεία για την ένταξή τους στην παραγωγικήδιαδικασία και
γενικότερα στην κοινωνία.Όσον αφορά την παραγωγικήδιαδικασία,
θα μπορούσε η πολιτεία, ανάλογα με την αναπηρία που έχει ο κάθε
άνθρωπος, να του βρίσκει την κατάλληλη δουλειά·στις περιπτώσεις
αυτές η εργασία σε γραφείο είναι συχνά η κατάλληλη λύση. Ενώ
γενικά για την ένταξη των ατόμων με ειδικές ανάγκες στην κοινωνία,
θα μπορούσαννα ψηφιστούν νόμοι που να ευνοούν όλους τους
ανθρώπους. Πιο συγκεκριμένα είναι απαραίτητονα φτιαχτούν παντού
ράμπες αναπήρων,για να μπορούν να κυκλοφορούνκαι αυτοί όπου
θέλουν χωρίς τη βοήθεια κανενός, για να νιώθουν πωςμπορούννα τα
καταφέρουνκαι να αισθάνονται ανεξάρτητοι.
Μερικές φορές η λύση είναι απλή
Ρεπορτάζ:Κώστας Κουκουµάκας,Εφημ. τα Νέα 10 Νοεμβρίου 2010
«Απαγορευµένα»πανεπιστήµια για φοιτητές µε κινητικά
προβλήµατα»
Παρεµβάσεις ευαισθητοποίησης από µια οµάδα νέων
Κατασκευάζουν ράµπες αναπήρων,ζητάνε από περαστικούςνα
καθήσουν για λίγο σε αναπηρικό καροτσάκι και να κινηθούν ανάµεσα σε
παρκαρισµένεςµοτοσυκλέτες, ενώ καταγράφουν σε βίντεο την
αγριότητα της πόλης απέναντι στουςανθρώπουςµε κινητικά
προβλήµατα.
Μια παρέα φοιτητών στη Θεσσαλονίκη καταφεύγει στη δράση µε
φαντασία, θέλοντας να καταδείξει ότι «πραγµατικήανάπηρηείναι η πόλη
που εµποδίζει τους ανάπηρους να κινηθούναπρόσκοπτα». Οπωςλένε
στα «ΝΕΑ», δεν κάνουν φιλανθρωπίαούτε συστήνονται ως δήθεν
φύλακες - άγγελοι των ανάπηρων.
«Η ιδέα ξεκίνησε απόένα µάθηµα στο Τµήµα Ψυχολογίας σχετικά µε
τις κοινωνικά αποκλεισµένες οµάδες. Κάθε φορά στο µάθηµα ερχόταν
ένας άνθρωποςαπό µία τέτοια ευάλωτη οµάδα,για παράδειγµαένας

8. 8
ανάπηροςή ένας µετανάστης, και αναλάµβανε τον ρόλοτου καθηγητή,
προκαλώντας εµάς, τουςφοιτητές, να µιλήσουµε πιο άµεσα για όλα αυτά
πουµέχρι τότε δεν τολµούσαµε»,περιγράφει ο Χάρης Παπαπέτρου.
Γρήγορα το βιωµατικόµάθηµα ξεπέρασε ταόρια του Τµήµατος
Ψυχολογίαςµε αποτέλεσµαναδηµιουργηθεί από φοιτητέςδιάφορων
σχολών–ανάπηρουςκαι µη – µια οµάδα µε το όνοµα «Προσβασιµότητα»
που, όπως δηλώνει και το όνοµά της, καταπιάστηκεµε τα προβλήµατα
µετακίνησης των αναπήρων,αρχικά εντός της Πανεπιστηµιούπολης.
«Πήραµε ένα κοµµάτι λαµαρίναςκαι δύο βίδες, και φτιάξαµε µια
µπάρα για καροτσάκια, πάνωστην οποία γράψαµε “χρειαστήκαµε 5
λεπτά, µας κόστισε 15 ευρώ”. Πολύ απλά, κατασκευάσαµε αυτόπου θα
έπρεπε να κάνουν τόσα χρόνια οι πρυτανικέςαρχές. Βέβαια, έπειτα από
λίγο καιρό κάποιος αφαίρεσε την µπάρα, αλλά το µήνυµα είχε σταλεί»,
λέει ο ΚωνσταντίνοςΤσιφτσόπουλος, φοιτητήςστο Παιδαγωγικό µε
κινητικά προβλήµαταο ίδιος.
Για να µετακινηθείέναςανάπηροςµε καροτσάκι στους χώρουςτου
ΑΠΘ θα πρέπει να έχει για παρέα κάποιο φίλο του:αναπηρική ράµπα δεν
υπάρχει σχεδόν καµία, αυτοκίνητα και µοτοσυκλέτεςείναι παρκαρισµένα
στα πεζοδρόµιαακόµη και µπροστά στις εισόδουςτων σχολών, κεντρικά
κτίρια όπως η Βιβλιοθήκη, ή πολλές γραµµατείες τµηµάτων θεωρούνται
“απαγορευµένα”για όσους έχουν κινητικά προβλήµατα. Σε πολλές
σχολές, όπως στη Φιλοσοφική, λόγω υψηλού κόστουςτοποθετήθηκαν
στις σκάλες βραχίονες που δενµπορούν να σηκώσουντο βάρος όλων
των αµαξιδίων, ενώ οι φοιτητές της οµάδας µε θλίψη διαπίστωσανότι
για να τοποθετηθεί ένα κοµµάτι λαµαρίναςως ράµπα, χρειάζεται
αλληλογραφία ετών µεταξύ υπηρεσιώνκαι ανίκητη γραφειοκρατία.
Οι φοιτητές δηλώνουνότι δεν κάνουνφιλανθρωπία.«Αντίθετα,
απαιτούµε στοιχειώδηδικαιώµατα, όπωςαυτό της µετακίνησης, για
όλους και ιδιαίτερα για τους ανάπηρους», λένε. Το επόµενο διάστηµα
διοργανώνουν δράσεις,προβολές και άλλες παρεµβάσειςστην πόλη, µε
στόχο να µας φέρουν σε δύσκολη θέση, θυµίζοντάςµας το αυτονόητο.
Πηγή: Εφημερίδα τα Νέα
Στάθης Κομματάς, Ηλίας Μήττας, Ιωάννα Κύρκου, Ελισσάβετ
Μητριτζώνη
ΟΜΑΔΑ Ε: Διαβάστε το παρακάτωκείμενο
9. Σε επιστολή του ΔεκαπενταμελούςΣυμβουλίουτου σχολείου σας,
που απευθύνεται στο Υπουργείο Παιδείας και ειδικά στους
υπευθύνους για τη διαμόρφωση των αναλυτικών προγραμμάτων
στη Μέση Εκπαίδευση, τονίζετε τηνανάγκη να δημιουργηθούν οι
κατάλληλες προϋποθέσεις ώστε το σχολείο να προσφέρει
ανθρωπιστική μόρφωση παράλληλα με την επιστημονική
ειδίκευση. Να επισημάνετε κυρίως τις απαιτήσεις της εποχής μας

9. 9
που καθιστούν επιτακτικότερες τις ανάγκες αυτές. (σελ.97-98
σχολ.βιβλ.)
Αξιότιμοι κύριοι του Υπουργείου Παιδείας
Όπως και εσείς οι ίδιοι γνωρίζετε, είναι πολύ σημαντικό να
δημιουργηθούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις, ώστε το σχολείο να
μπορεί να προσφέρει ανθρωπιστική μόρφωση σε συνδυασμό με την
επιστημονική εξειδίκευση. Αυτό συμβαίνει κυρίως εξαιτίας των
απαιτήσεων που υπάρχουν στην εποχή μας.
Αρχικά, είναι απαραίτητο να συνυπάρχουν ανθρωπιστική παιδεία
και ειδίκευση, καθώςοι απαιτήσεις στις μέρες μας είναι πολλές. Αυτό
σημαίνει ότι ο κάθε άνθρωπος ξεχωριστά, εκτός από την εξειδίκευση,
πρέπει να διαθέτει και τα υπόλοιπα μέσα (άλλες γνώσεις) ώστε να
μπορεί να ανταποκριθεί στις διάφορες ανάγκες που υπάρχουν γύρω
του.
Επίσης, ο άνθρωπος είναι πολύ πιθανό να κληθεί να κάνει κάτι
διαφορετικόαπό αυτό στο οποίο είναι εξειδικευμένος, εξαιτίας των
δυσκολιών (οικονομικών, κοινωνικών) στην εποχή που ζούμε.
Επομένως, κρίνεται αναγκαίο να διαθέτει και μια γενικότερη
μόρφωση, ώστε να μπορεί να αντεπεξέλθει σε μια τέτοια πιθανή
περίπτωση.
Τέλος, η ειδίκευση από μόνη της δεν προωθεί τίποτε άλλο παρά
μόνο τον τεχνικό πολιτισμό. Με άλλα λόγια, δεν προωθείται ο
πνευματικός πολιτισμός και ο άνθρωπος καταλήγει να είναι ένα
ειδικευμένο εργαλείο. Έτσι, η ειδίκευση μεταβάλλεται από ανάγκη σε
κίνδυνο. Για να είναι λοιπόν η ειδίκευση ένα θετικό στοιχείο που
εξυπηρετεί κάποιεςανάγκες, είναι σημαντικό να καλλιεργείται και η
ανθρωπιστική μόρφωση, ώστε ο άνθρωπος να διαμορφώνει
πολύπλευρα την προσωπικότητά του.
Συμπερασματικά, είναι φανεροί οι λόγοι για τους οποίους είναι
ιδιαίτερα σημαντικό να προσφέρεται η ανθρωπιστική μόρφωση στα
σχολεία. Συνεπώς, είναι αναγκαία η δημιουργία των κατάλληλων
προϋποθέσεων ώστε να συμβεί αυτό. Αν γίνει αυτό, είναι προφανές
ότι οι άνθρωποι θα κατέχουν μέσα τους μια γενικότερη γνώση, η
οποία θα τους βοηθήσει στην πορεία της ζωής τους.
10.Λέγεται ότι ο τεχνικός πολιτισμός και η στυγνή εξειδίκευση
προκάλεσε την εξαφάνιση ορισμένων παραδοσιακών
επαγγελμάτων. Ποια είναι η δική σας γνώμη για το θέμα αυτό;
Γράψτε τις απόψεις σας σε μια παρουσίαση http://prezi.com ή
PowerPoint. (σελ.101 σχολ.βιβλ.)
Με αφορμή την έκδοση των κειμένων του Αϊνστάιν ο καθηγητής
του Χάρβαρντ Τζέραλντ Χόλτον περιγράφει την πνευματική
ατμόσφαιρα η οποία επηρέασε το μεγάλο επιστήμονα.

10. 10
Επιτρέπουν σήμερα η απόλυτη εξειδίκευση και η ραγδαία εξέλιξη
των επιστημών στους επιστήμονες ερευνητές να βρουν το χρόνο για την
ευρύτερη πνευματική τους παιδεία; Μπορεί να υπάρξει ένας νέος
Αϊνστάιν, που να συνδυάζει την επιστημονική γνώση με μια ευρύτερη
πνευματική καλλιέργεια;
Κάτι τέτοιο είναι μάλλον πολύ δύσκολο καθώςαπασχολημένοι με τη
σταδιοδρομία τους σ΄ ένα χώρο εξαιρετικά ανταγωνιστικό, οι
επιστήμονες τείνουν«να προδίδουν την κουλτούρα, χάνοντας την ψυχή
τους, όπωςυποστήριξε ο Φάουστ», όταν την πούλησε στο διάβολο για
να ξαναβρεί τη νιότη. Τα λόγια ανήκουνστον Τζέραλντ Χόλτον, φυσικό
και ιστορικό των επιστημών, καθηγητή του Χάρβαρντ και μέλος της ε-
πιστημονικής επιτροπής που ετοιμάζει την έκδοση των κειμένων του
Αϊνστάιν. Μιλώντας πρόσφατα στην ιταλική « Κοριέρε ντε λα Σέρα», ο
Χόλτον υπενθύμισε πόσο στη ζωή του ιδιοφυούς επιστήμονα η
πνευματική καλλιέργεια και η επιστημονική έρευνα υπήρξαν
συνδεδεμένες, συμπληρώνοντας η μία την άλλη. «Ως παιδί ο Άλμπερτ
Αϊνστάιν άκουγε σχεδόν κάθε βράδυ ποίηση των Σίλερ και Χάινε, που
του διάβαζε ο πατέρας του. Πολλά χρόνια αργότερα στη Βέρνη
δημιούργησε με δύο φίλους του την Ολυμπιακή Ακαδημία, μια ομάδα
διανοουμένων, που συναντιόντουσαν μερικές φορές την εβδομάδα, για
να συζητούν για τους Σπινόζα και Αμπέρ, Πουανκαρέ και Θερβάντες,
Σοφοκλή και Μαχ. Στη βιβλιοθήκη του στο Πρίνσετον, πλάι στα
επιστημονικά έργα των Χούμπολντ και Χέλμχολντζ υπήρχαν βιβλία των
Δάντη, Ντίκενς, Ντοστογιέφσκι, Κάντ, Νίτσε και Σοπενάουερ. Αλλά η
τιμητική θέση ανήκει στον Γκαίτε:τα άπαντά του σε τριάντα έξι τόμους,
δυο έργα για την οπτική και μια ξεχωριστή έκδοση του Φάουστ. Ο
Αϊνστάιν κυριολεκτικά λάτρευε τον Γκαίτε.
Όταν ξεκίνησε τις σπουδές του στο Πολυτεχνείο επέλεξε
συμπληρωματικά μαθήματα εκείνο για την εργασία και ένα άλλο για την
«Weltanschaung» (κοσμοθεωρία ή αντίληψη του κόσμου) του Γερμανού
ποιητή. Θεωρώ, μάλιστα, πως η αγάπη για την ποίηση του Γκαίτε τού
άνοιξε κατά κάποιον τρόπο, το δρόμο προς τη διατύπωση της θεωρίας
της σχετικότητας. Η ανάγκη της γενίκευσης, της ενιαίας ερμηνείας του
σύμπαντος, της κατάρριψης των φραγμάτων ανάμεσα στο χώρο, το
χρόνο , την ενέργεια και τη μάζα, την έλξη και τον ηλεκτρομαγνητισμό,
ταιριάζει απόλυτα με την αντίληψη του Γκαίτε για το ενιαίο της φύσης.
«Η πνευματική ατμόσφαιρα», επισημαίνει ο Χόλτον, «παίζει έναν
κυρίαρχο ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του επιστήμονα.
Διαμορφώνονταςκάποια θεωρία, ανακαλύπτοντας κάτι, αντλούν, έστω
και υποσυνείδητα, από τη φιλοσοφική και λογοτεχνική υποδομή.
Δεν θα μπορούσαμε να κατανοήσουμε τον Γαλιλαίο, τον Κέπλερ,
εάν δε γνωρίζαμε τίποτε για τους νεοπλατωνικούςφιλοσόφους, ούτε τον

11. 11
Νεύτωνα χωρίς να γνωρίζουμε τη θεολογική διαμάχη στην πουριτανική
Αγγλία του 17ου αιώνα. Και η θεωρία του Αϊνστάιν έχει μια άρρηκτη
σχέση με την πολύπλευρη παιδεία που απέκτησε στο γυμνάσιο της
Πρωσίας».
Και σήμερα; «Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε μια απόλυτη
έλλειψη συνεννόησης όχι μόνο μεταξύ των κλασικών και των θετικών
επιστημόνων, αλλά και μεταξύ των εκπροσώπων των επιμέρους κλάδων.
Οι λογοτέχνες, πλην ορισμένων εξαιρέσεων, δεν έχουν την
παραμικρή ιδέα για τη φυσική ή τη βιολογία, ενώ οι επιστήμονες Δε
διαβάζουν Γκαίτε. Εκείνοι, που στην Αμερική ασχολούνται με
επιστημονικέςέρευνες,δεν έχουν χρόνο για βιβλία και πολιτισμό, καμιά
φορά ούτε για οικογενειακή ζωή.
Πρέπει από το πρωί ως το βράδυ να αγωνίζονται για την επιβίωσή
τους. Ο ανταγωνισμόςγια χορηγίες είναι εξοντωτικός, ενώ η περίπτωση
να κερδίσει κανείς υποτροφία δεν ξεπερνάει το 10-15%. Οι επιστήμονες
αναγκάζονται ταυτόχρονα με τη δουλειά τους να είναι και
επιχειρηματίες, κάτι που αποτελεί γι' αυτούς μια σημαντική επιβάρυνση».
Εφημ. Αυγή, 21 Μαρτίου 1998
Ζήσης Λαμπρόπουλος, Αποστόλης Μαρκάκης,Γιάννης Κιούρτης,
Γιώργος Μπάσδας