Σενάριο διδασκαλίας- project - βασισμένο στη συμμετοχή των δημιουργών του, εκπαιδευτικών στο 9ο Δημοτικό Σχολείο Ιωαννίνων Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης, σε επιμόρφωση με θέμα τις νέες τεχνολογίες στην αίθουσα.
Τίτλος του σεναρίου: « Τα φυτά του τόπου μας και υγιεινή διατροφή»
Το σενάριο απευθύνεται σε μαθητές της Β’ και Γ’ τάξης Δημοτικού σχολείου.
Το θέμα είναι συμβατό με το ΔΕΠΠΣ και το ΑΠΣ, εφόσον αποτελεί θέμα διδακτικής ενότητας του γνωστικού αντικειμένου της Μελέτης του Περιβάλλοντος και οι στόχοι που τίθενται άπτονται του συγκεκριμένου αναλυτικού προγράμματος. Οι μαθητές καλούνται να να αναγνωρίζουν και να ενδιαφέρονται για τα φυτά του άμεσου περιβάλλοντός τους, να διακρίνουν την ποικιλομορφία των φυτών και να κάνουν απλές ταξινομήσεις.
1. 9 ο ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΣΤΟ ΓΝΩΣΤΙΚΟ
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ
ΚΩΣΤΑΡΑ ΑΘΗΝΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΠΕ70 – Γ΄ ΤΑΞΗ
ΣΑΡΓΙΩΤΗΣ ΦΩΤΙΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΠΕ70- Β΄ΤΑΞΗ
«ΤΑ ΦΥΤΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ ΚΑΙ ΥΓΙΕΙΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ»
ΙΩΑΝΝΙΝΑ 2023
2. 1. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ
1. Τίτλος διδακτικού σεναρίου « Τα φυτά του τόπου μας και υγιεινή διατροφή»
2. 2 Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές
Το σενάριο εντάσσεται στη γνωστική περιοχή της Μελέτης
περιβάλλοντος.
3. Τάξεις στις οποίες μπορεί να απευθύνεται
Τα σενάριο υλοποιείται από τους μαθητές της Β’ και Γ’ τάξης
Δημοτικού σχολείου.
4. 4 Συμβατότητα με το Α.Π.Σ. και το Δ.Ε.Π.Π.Σ.
Το θέμα είναι συμβατό με το ΔΕΠΠΣ και το ΑΠΣ, εφόσον
αποτελεί θέμα διδακτικής ενότητας του γνωστικού αντικειμένου
της Μελέτης του Περιβάλλοντος και οι στόχοι που τίθενται
άπτονται του συγκεκριμένου αναλυτικού προγράμματος. Οι
μαθητές καλούνται να να αναγνωρίζουν και να ενδιαφέρονται για
τα φυτά του άμεσου περιβάλλοντός τους, να διακρίνουν την
ποικιλομορφία των φυτών και να κάνουν απλές ταξινομήσεις.
5. 5 Οργάνωση της διδασκαλίας & απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή
Οργάνωση της Διδασκαλίας / Διδακτική μέθοδος : Για την
οργάνωση της διδασκαλίας χρησιμοποιείται το μοντέλο της
ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας. Η ομαδοσυνεργατική
διδασκαλία επιφέρει θετικά αποτελέσματα, τόσο στη
σχολική μάθηση όσο και στη γενικότερη ανάπτυξη του παιδιού.
Επίσης, χρησιμοποιείται η Ανεστραμμένη τάξη ( Flipped classroom)
6. Προϋπάρχουσες γνώσεις
Οι μαθητές γνωρίζουν αρκετά φυτά και, συγκεκριμένα, φυτά τα
οποία σχετίζονται με τη διατροφή μας είτε γιατί οι ίδιοι έχουν
κάποιο χώρο στο περιβάλλον τους όπου καλλιεργούν φυτά είτε
γιατί έχουν επισκεφτεί χώρους όπου πωλούνται τα προϊόντα
των φυτών π.χ. λαϊκή αγορά, σούπερ μάρκετ, μανάβικο.
7. Απαιτούμενη Υλικοτεχνική Υποδομή
Ένας υπολογιστής συνδεδεμένος με προτζέκτορα για τον δάσκαλο
Διαδραστικός πίνακας
Σχολικό εγχειρίδιο
Ανεστραμμένη τάξη ( Flipped classroom
Το σενάριο υποστηρίζει τη μαθησιακή διαδικασία με την
παιδαγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ χρησιμοποιώντας:
•Λογισμικό γενικής χρήσης (επεξεργαστής κειμένου)
Διαδίκτυο
Wordwall
3. 1.8 Διάρκεια εκπαιδευτικού σεναρίου
Το σενάριο υλοποιείται σε τέσσερις διδακτικές ώρες
9. Σκοποί και στόχοι
1.Σκοποί
Γνωριμία με τα φυτά του τόπου μας
Η διατροφική αξία των φυτών
Ο ρόλος της διατροφής στην ανθρώπινη υγεία
Υγιεινή διατροφή με βάση τα φυτά του τόπου μας
2.Στόχοι Γνωστικοί στόχοι
Ευαισθητοποίηση των μαθητών σε θέματα που αφορούν προϊόντα φυτικής
προέλευσης
Κατανόηση του αντίκτυπου της διατροφής που βασίζεται σε προϊόντα φυτικής
προέλευσης στην ανθρώπινη υγεία και ευεξία.
Διατροφή και σώμα
Καλές συνήθειες στη διατροφή των παιδιών, ενημέρωση και πρόληψη
Παιδαγωγικοί στόχοι
Οι μαθητές καλούνται:
Να αναπτύξουν αίσθημα προσωπικής και συλλογικής ευθύνης.
Να αναπτύξουν την ικανότητα επικοινωνίας και συνεργασίας.
Να δημιουργηθεί κλίμα εμπιστοσύνης και συνεργασίας μέσα στις ομάδες.
Να ενθαρρυνθούν τα παιδιά να μιλήσουν για προσωπικές συνήθειες.
Να αποκτήσουν οι μαθητές θετική στάση σε θέματα σωστής διατροφής, άθλησης και
στοματικής υγιεινής, βελτιώνοντας πρότερες συνήθειές τους.
Να αναπτύξουν σταδιακά κριτική σκέψη, αναζητώντας μέσα στην πληθώρα υλικού αυτό
που ταιριάζει.
Να καλλιεργήσουν την παρατηρητικότητα, τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους.
Να συνδυάσουν την άμεση σχέση της συναισθηματικής διάστασης ανάμεσα στην
καλή σωματική υγεία ως απόρροια της σωστής διατροφής και την αυτοεκτίμηση.
Τεχνολογικοί στόχοι
Οι μαθητές καλούνται:
4. Να αποκτήσουν μεγαλύτερη ευχέρεια στην αναζήτηση πληροφοριών, εικόνων,
βίντεο και γενικά πολυμεσικού υλικού μέσω διαδικτύου.
Να γνωρίσουν ή να εξοικειωθούν περισσότερο με ορισμένα λογισμικά, τα οποία θα
τους βοηθήσουν να ανακαλύψουν, κατανοήσουν, εμπεδώσουν τη νέα γνώση. Να
εξοικειώνονται με νέα λογισμικά με τρόπο ελκυστικό και ευχάριστο για τα παιδιά,
ικανοποιώντας τα «θέλω» και τις γνωστικές τους ανησυχίες.
Να γίνονται οι ίδιοι μικροί ερευνητές αναζητώντας τη γνώση και τις πηγές.
Να βελτιώσουν την ικανότητα κριτικής επεξεργασίας της πληροφορίας και όχι
απλής αναζήτησής της.
2. Οργάνωση διδασκαλίας
Οι μαθητές εργάζονται σε ομάδες με συνδιδασκαλία των δύο τάξεων σε
αίθουσα διδασκαλίας με τη χρήση υπολογιστή, βιντεοπροβολέα, διαδραστικού
πίνακα.
2.1 Διδακτική προσέγγιση
Το σενάριο «Φυτά του τόπου μας και υγιεινή διατροφή» βασίζεται στις αρχές
του εποικοδομιτισμού (constructivism), καθώς και στις αρχές της ανακαλυπτικής
μάθησης. Οι μαθητές κατακτούν σταδιακά τη γνώση, εργαζόμενοι σε ομάδες,
αναπτύσσοντας κριτική και συλλογική σκέψη. Μέσω της
ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας επιτυγχάνουν συμμετοχική και συνεργατική
μάθηση. Μέσω συζήτησης και πρωτότυπων δραστηριοτήτων επιδιώκεται η ενεργή
συμμετοχή όλων. Συνειδητοποιούν πρότερες συνήθειές τους που με ανακαλυπτικό
τρόπο μπορούν να βελτιώσουν ή και να αλλάξουν. Πρωταρχικής σημασίας
είναι το «συμβόλαιο» που γίνεται με τους μαθητές, όπου γίνεται
συμφωνία και ξεκαθάρισμα ρόλων και το σενάριο σφυρηλατείται πάνω στα
«θέλω» και τις ανάγκες των μαθητών. Έτσι ο εκπαιδευτικός με ευελιξία
προσαρμόζει το Α.Π.Σ. στις ανάγκες της τάξης τους. Η χρήση των νέων
τεχνολογιών είναι πλέον απαραίτητη σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα. Ο
υπολογιστής, εκτός από το εργαστήριο πληροφορικής, όταν υπάρχει στην
αίθουσα διδασκαλίας σε συνδυασμό με τον διαδραστικό πίνακα και
βιντεοπροβολέα, δίνει άλλες δυνατότητες στην εκπαιδευτική πράξη. Οι μαθητές
μαθαίνουν από πολύ μικρή ηλικία να αναζητούν και να βρίσκουν πληροφορίες.
Παίρνουν ενεργητικό ρόλο στην ανακάλυψη της γνώσης και παύουν να είναι
οι παθητικοί δέκτες που δέχονταν έτοιμη γνώση από το δάσκαλο. Ο ρόλος του
εκπαιδευτικού έχει αλλάξει. Είναι πάντα δίπλα στο μαθητή, βοηθώντας,
εμψυχώνοντας, ενθαρρύνοντας, παρακινώντας. Επισημαίνει τους κινδύνους
του διαδικτύου, ενημερώνει όλη την οικογένεια, γιατί ο υπολογιστής μπορεί να
αποτελεί ένα εξαιρετικό εργαλείο, όμως εξαρτάται τι χρήση θα γίνει. Σε καμία
περίπτωση δε θέλουμε αυριανούς πολίτες εθισμένους στο διαδίκτυο.
5. 2. Υλοποίηση εκπαιδευτικού σεναρίου – Δραστηριότητες
1η
διδακτική παρέμβαση
Αρχικά ο εκπαιδευτικός συζητά με τους μαθητές το θέμα του σεναρίου, τις δραστηριότητες
που θα εκτελεστούν, τη διάρκεια και το χώρο, τον τρόπο που θα εργαστούν. Στη συνέχεια,
ζητά από τους μαθητές να αναζητήσουν και να φέρουν στο σχολείο φωτογραφικό
υλικό σχετικό με φυτά που ευδοκιμούν στον τόπο μας ( Β΄ τάξη) αλλά και
φωτογραφικό υλικό προκειμένου να φτιάξουν την πυραμίδα διατροφής (Γ΄ τάξη). Επιπλέον,
ζητείται από τους μαθητές να συλλέξουν πληροφορίες για φυτά που καλλιεργούνται στο
τόπο μας και να τις παρουσιάσουν προφορικά ή γραπτά στους υπόλοιπους συμμαθητές
τους ( εφαρμογή ανεστραμμένης τάξης – flipped classroom). Στη συνέχεια,
παρουσιάζονται από τον εκπαιδευτικό τα βασικά γνωστικά στοιχεία που άπτονται του
θέματος διδασκαλίας και υλοποιούνται οι εργασίες στο τετράδιο εργασιών.
2η διδακτική παρέμβαση
Οι μαθητές της Β΄ και Γ΄ τάξης παρουσιάζουν τις πληροφορίες που συνέλεξαν με
θέμα αναφοράς τα φυτά του τόπου και την υγιεινή διατροφή. Στη συνέχεια,
αξιοποιώντας το φωτογραφικό υλικό που έχουν φέρει στην τάξη προβαίνουν τη σύνθεση
ενός κολάζ με τα φυτά του τόπου και στη δημιουργία διατροφικής αλυσίδας.
7. 3η διδακτική παρέμβαση
Οι μαθητές της Γ τάξης φέρουν στο σχολείο το διατροφολόγιο της ημέρας δηλ. δημιουργία
γευμάτων μίας ημέρας βασισμένων αποκλειστικά σε τροφές φυτικής προέλευσης.
Ακολουθεί γόνιμη συζήτηση όπου τονίζονται τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της
υγιεινής διατροφής.
8.
9. 4η διδακτική παρέμβαση
Στην προκειμένη φάση δημιουργήσαμε δύο παιχνίδια με τη χρήση του wordwall σχετικά με
τα φυτά τα οποία παρατίθενται ακολούθως.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΜΕ ΚΟΥΙΖ
Αν επιλέξετε τον ακόλουθο σύνδεσμο, οδηγείσθε στο παρακάτω κουίζ
https://wordwall.net/play/57549/367/504
10.
11.
12. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΑΝΑΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ
Επιλέγοντας τον ακόλουθο σύνδεσμο, εισάγεται ο μαθητής σε
δραστηριότητα αναγραμματισμού στην οποία καλείται να βάλει στη σωστή σειρά τα
γράμματα και να δημιουργήσει λέξη τηρώντας τους ορθογραφικούς κανόνες.
Βοηθητικό στοιχείο είναι η παράθεση σχετικών φωτογραφιών με την εκάστοτε λέξη.
https://wordwall.net/play/57572/654/109
13.
14.
15. 3. Αξιολόγηση
Στη διάρκεια εφαρμογής του σεναρίου δεν υπήρξαν ιδιαίτερα προβλήματα. Οι
μαθητές ήταν πολύ ενθουσιασμένοι με τις διάφορες δραστηριότητες και περίμεναν με
αγωνία την επόμενη διδακτική παρέμβαση. Είναι αξιοσημείωτο ότι, μαθητές που δεν
συμμετείχαν ενεργά στην τάξη, έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και ζήλο κατά την
ενασχόληση τους με τους Η/Υ. Τα παιχνιδάκια που δημιουργήσαμε στο wordwall
κατέπληξαν τους μικρούς μαθητές. Στο τέλος του εκπαιδευτικού σεναρίου ακολούθησε
συζήτηση - αξιολόγηση, κατά την οποία οι μαθητές εξέφρασαν πολύ θετικές
απόψεις για την εφαρμογή του προγράμματος και ζήτησαν να συνεχιστεί διότι ο τρόπος
μάθησης ήταν πιο ελκυστικός και παρουσίαζε μεγάλο ενδιαφέρον.