Кусаинова Сая Амерхановна Қандыағаш өнеркәсіптік - экономикалық колледжінің өндірістік оқыту шебері Бағыты көркем эстетикалық

1. Кандыагашөнеркәсіптік экономикалық колледж
Атты «тепловоз машинисінің көмекшісі» мамандығының сайысы
өндірістік оқыту шебері: Кусаинова С.А
«Әдістемелік құрылымы дұрыс
№ _____ от «_____» ________2015 ж
Әдіскер Сарышева А.Т
Қандыағаш 2016-2017 ж.

2. «Сәт сапар» атты колледжішілік байқау ІІ курс «Тепловоз машинисінің көмекшісі»
мамандығынаарналған.
Байқау шарттары:Конкурстың басты бағыты – әр стансаға саяхат жасай
отырып, тақырыпбойынша берілген сұрақтарғажауап беру. Бұл байқауда екі топ
жүргізушінің сұрағынажауап береді. Байқаудың әр кезеңдерінде студенттің өндірістік
оқыту, арнаулы технология пәні бойынша теориялықбілімі және де темір жолдың
тарихы, қамтылады.
Бұл байқауда студенттер өз бетінше іздене отырып, қосымшамәліметтер жинайды.
Мақсаты :
ОқытушылықСтуденттердімамандыққа деген қызығушылығын, ынтасын
арттыру, өзінің жауапкершілігін сезіне білуге және студенттің жан-жақты ойлауын
дамыту.
Дамытушылық:Болашақ мамандығыСтуденттердің ой-өрісін, техникалық
сөздікқорынарттыру. Байқампаздығын, ойлауын, шығармашылыққабілетін дамыту.
Тәрбиелік:Өз ойларын еркін жеткізе білуге, топпен жұмыс істеу арқылы
ауызбіршілікке ынтымақтастыққа тәрбиелеу
Пәнаралық байланыс :
Арнаулы технология, темір жол тарихы,
еңбекті қорғау, слесарлықіс.
Дидактикалық материалдар: :эмблеммалар жәнекоманда атаулары «Экспресс» және
«Дизель», карточкалық тапсырмалар, компьютер проектор.

3. Бағалау парағы
№ Станса атаулары Балл «Экспресс» «Дизель»
1 Сергіту max = 5 б.
2 Нұсқау max = 10 б.
3 Тарихи max = 3 б.
4 Слесірлік max = 5 б.
5 Техникалық max = 5 б.
6 Филологиялық max = 5 б.
7 Әуен max = 3 б.
8 Көркемдік max = 3 б.
9 Әзіл max = 3 б.
10 Мамандандырылған max = 11 б.
Қорытынды:
«ЭКСПРЕСС»КОМАНДАСЫ
1. Боранкулов Азамат – капитан
2.
3.
4.
5.
«ДИЗЕЛЬ»КОМАНДАСЫ
1. Балдаков Темірлан – капитан
2.
3.
4.
5.

4. СЦЕНАРИЙ
Жүргізуші:Саламатсыздарма құрметті ұстаздар мен студенттер. Бүгінгі «Сат сапар» атты
конкурсқақош келдіңіздер. Бүгін біз темір жол әлеміне саяхат жасаймыз. Саяхатқа 2
команда шыққалы тұр: «Экспресс»және «Дизель»
Ендеше, командаларымызбентанысайық. Өзінің ұранын «Экспресс»командасының
капитаны таныстырады.
«Экспресс» командасыныңкапитаны: Біздің ұранымыз:«Алға және тек алға!»
Жүргізуші:Ал енді «Дизель» командасыныңкапитаны …
«Дизель» командасыныңкапитаны: Біздің ұранымыз:«Асықпасаң, алысқа жетерсін!»
Жүргізуші : Ал енді осы таңдаған ұрандарыңызсіздергесәттілік әкелсін. Жол бойында
сіздерге таныс және бейтаныс түрлі стансалар кездеседі. Ендеше командаларға, сәт сапар
тілейміз.
Жүргізуші :Комадаларымызды бағалайтын әділ қазылар құрамыментаныстырайық:
Шунгариева Ботгөз Мухамбеткалиевна – арнайы пән циклдің төрайымы
Имжарова Алмагул Кенжетайқызы – әдіскер
Койшығұлов ӨмірбекШолтайұлы – директордыңоқуөндірістік жұмыс жөніндегі
орынбасары
1. Жүргізуші : Пойызымыз А стансасынан Б стансасына жету үшін көптеген
стансалардан өтеді. Бірінші аялдамамыз «Сергіту» стансасы.Бұл стансада
команданың әр қатысушысына кезекпен сұрақ қойылады Әр дұрыс берілген
жауапқа максималды 5 ұпайдан беріледі.
«Сергіту» стансасы
1. Пойыз жүргендедоңғалағы қандай дыбыс шығарады?
а) сылдыр
б) ысқырық
☻ в) тарсыл
2. №1 вагонлокомотивтен кейін орналасқан жағдайда, вагон нумерациясы қалай
саналады?
а) пойыздыңсоңғыжағынан
☻ б) пойыз басынан
в) Бірінші вагоннан
3. Вокзал мен темір жол төсеніші арасындағы алаң қалай аталады?
☻ а) перрон
б) перегон
в) парапет.
4. Вагонды орнынанқозғалтпайтын құрылғы
а) етік
☻ б) башмак
в) байпақ.
5. Жүріп келе жатқан пойызғақар ұшқаны әсер етпеу үшін жолдыңбойыннемен
қоршайды?

5. а) темір бетонмен
☻ б) ағаш қалқаншамен
в) қалайымен
6. «Мимино» фильмінің басты кейіпкері кім болды?
☻ а) ұшқыш
б) машинист
в) жүргізуші.
7. Қазіргі жоғары жылдамдықты пойыз «Тальго» өз атынқай елден алды?
☻а) Испаниядан
б) Ирландиядан
в) Италиядан.
8. Пойыз Ақтөбеден Алматы қаласына дейін неше сағатта жетеді?
а) 30 сағ
☻ б) 42сағ
в) 38сағ
жүргізуші: Әділ қазыларға сөз …
жүргізуші: Саяхаттың ең маңыздысы – Қауіпсіздік. Қауіпсіздік ережелерін естеріне
түсіруді «Нұсқау» стансасы көмектеседі. Әр дұрыс берілген жауапқа максималдық 10
ұпайдан беріледі (Командалар тапсырманы жазбашатүрдежауап береді.)
«Нұсқау» стансасы
Сәйкестікті байланыстырындар
Название инструктажа Когдаи с какой целью проводится
1. Вводный
2. Первичный
3. Повторный
4. Внеплановый
А) ознакомление работника с конкретной
производственнойобстановкойи безопаснымиприёмами
труда на данном рабочем месте.
Б) не реже 1 раза в 3 месяца с целью проверки и
повышения уровня знаний правил и инструкций
поохране труда.
В) перед началом работы с целью разъяснения мер
безопасностипривыполненииработ, на которыевыдают
наряд-допуск.
Г) – при изменении условий и требованийбезопасности
труда, технологического процесса, заменеили
модернизации оборудования;
- при нарушении работниками
требованийбезопасноститруда, которыеприводятк
травме, аварии;

6. 5. Текущий
- при перерывахв работе более 30 календарных
дней.
Д) ознакомлениеновых работниковс
общимиположениямипо охранетруда.
Жауабы : 1-Д, 2-А, 3-Б, 4-Г, 5-В.
Базалық элементтер мен қауіпті ескерту белгілері арасындағы сәйкестікті байланыстыр
Базовые элементы Предупреждающие знаки
1. Сигнальное слово
2. Опасность
3. Последствия
4. Команда
А) Не подходить !
Б) Опасно для жизни !
В) Внимание !
Г) Проводавысокогонапряжения !
Жауабы: 1-В, 2-Г, 3-Б, 4-А.
Жүргізуші : әділ қазыларға сөз …
Жүргізуші : Темiржолкөлiгiніңтарихы өте қызық. Тарихтың тылсымдарынашуға
«Тарих» стансасы мүмкіндік береді. Әр дұрыс берілген жауапқа максималдық 3 ұпайдан
беріледі
«Тарих» стансасы
1. Тың, Алматы және Батыс Қазақстан темір жолы қай жылы салынды?
☻ а) 1977 ж
б) 1967 ж
в) 1978 ж.
2. Соғыс алдындағы бесжылдықтатемір жолға қанша паровоз берілді?
а) 7 мың
☻ б) 12 мың
в) 1 мың
3. «локо» - орнынан, «мотивус» - қозғалу. Локомотив сөзіөз атауын қай елден алды?
а) грек

7. ☻ б) латын
в) испан
4. Алғашқы темір жолдыңалғашқы паровозы елде қалай аталған?
а) «Тез» (Быстрый)
б) «Пысық» (Шустрый)
☻ в) «Шапшаң» (Проворный).
5. Сигнал беру туралы ереже қай жылы бекітілді?
а) 1874 ж
☻ б) 1873 ж
в) 1875 ж
6.Алғашқы электровозды жасау жұмыстары қашан басталды?
а) 20 ғасырдыңбасында
б) 19 ғасырдыңаяғында
☻ в)19 ғасырдың басында
жүргізуші : әділ қазыларға сөз …
Жүргізуші: Тепловоз машинисінің көмекшісі бәрін біліп қана қоймай, қолмен істеп білуі
да міндетті. «Слесарлық» стансасы. Әр дұрысберілген жауапқа максималдық 5 ұпайдан
беріледі
«Слесарлық» стансасы
1. Бұрғы (дрель)құрылғыныңқызметі?
Ответ : Бұрғы саңылауды бұрғылауүшін қолданылады
2. Слесарлық қысқыштар не үшін қажет?
Ответ : Слесарлық қысқыштар құралды бір қалыпта қысыпорнықтырыпөңдеуүшін
қажет
3. Метал бөлшектерін пайкілеу үшін қандай құрылғылар қолданылады?
Ответ : паяльник, паяльная лампа.
4. Металл бөлшектерін бұрғылау(сверление) үшін қандай құрал саймандар
пайдаланылады?
Ответ : бұрғы (сверло),дрель.
5. Металл түзету кезінде қандай аспаптар қолданылады?
Ответ :пресс пен балға
6. Слесарьлықверстактар қанша орындықты болады?
Ответ : бір орындықты,екіорындықты
7. Жұмыс орындарындане болмауы керек?
Ответ :артық заттар

8. 8. Жұмыс орындарыныңарасындане сақталу тиіс
Ответ :жұмыс орны кең болуы тиіс
жүргізуші: әділ қазыларғасөз …
жүргізуші: Тепловоздыңқұрылысынмашинис көмекшісі «өтежақсы» деген бағаға білу
тиіс. «Техникалық» стансадаәр дұрыс жауап берген сұраққакомандалар максималды 5
ұпайдан ала алады.
«Техникалық» станса
1. 7FDL12, GEVO дизельдеріқанша цилиндрліжәне цилиндрлерінің орналасуы?
☻ 10Д100 - бір қатарлы тігінен,7FDL12, GEVO– V-тәріздес
2. 10Д100 дизелінденеше цилиндрбар?
☻ 10
3. Тепловоздың бірсекциясынақанша су, май, жанар май керек?
☻ су - 1500кг, май – 1500кг, жанар май – 7300кг
4. Қызметінеқарайтепловоздарқандайтүрлергебөлінеді?
☻ жүк тасымалдау, жолаушы тасымалдау, маневрлік
5. 2ТЭ10Мжәне ТЭ33Атепловоз серияларының мағынасынтолық аш
☻ Тепловоз электрлік беріліспен2 секциялы, 10 цилиндрлі, тепловоз электрлік
беріліспен 3353 тартым күші асинхронды берілісі бар
6. 2ТЭ10Мтепловозындаарбаныңқандайтипі орнатылған?
☻ жақсыз
7. 1 секциятепловозыныңсалмағықандай?
☻ 130 т
8. Дизельдің картеріндегімайды қандай құрылғы арқылы өлшейді?
☻ щуп арқылы
9. Дизельдісалқындатуғаарналған қандай жүйелербар?
☻ су және май жүйелері
10. Тепловоз тіркеуішінің типін атаңыз?
☻ СА-3
жүргізуші : әділ қазыларға сөз …
жүргізуші : Локомотив бригадасы жұмысбарысындабір бірін екі атқызбай түсінуі
маңызды. «Филологиялық» стансасындакомандалар 1 минуттың ішінде 1 сөзден
бірнеше сөз құрастырып, шығаруы қажет. Әр дұрыс берілген жауапқа максималдық5
ұпайдан беріледі

9. «Филологиялық стансасы»
«теміржолшылар»сөзіненбір минуттың ішінде барынша бірнеше сөз құрастыруқажет.
Жүргізуші: әділ қазыларға сөз …
Жүргізуші : Саяхатымыз бізді «Әуендік» стансасынаалып келді. Темір жол романтикасы
көптеген сазгерлер мен ақындарды рухтандырады. Бұлкезеңде командалар темір жолға
арналған ән немесе өлең жолдарынестеріне түсіреді
«Әуен» стансасы
Командалар кезектесіп темір жол туралы өлең жолдарыннемесе өлең атауларын айтып
өтеді. Ойлануға 1 минут, уақыт кетті.
Жүргізуші: әділ қазылар алқасына сөз …
Жүргізуші: Кез келген мамандықта өз ісінің шебері болу – ол да өнер. Өз
қабілеттіліктерін капитандар «Көркем» стансасындатексере алады. максималды 3
ұпайдан беріледі
«Көркем» стансасы
Командакапитандары шақырылады. 30 секунд ішінде, нөмірге сәйкес нүктелерді
біріктіріңіз, орындалғантапсырманыңдұрыстығы, шапшаңдығы және ұқыптылығы
бағаланады. Уақыт кетті...
жүргізуші : әділ қазыларға сөз …
жүргізуші: Ең қиын бөгеттерденөтуге «Әзіл» көмектесетіні барлығынабелгілі. «Әзіл»
стансасындакомандалар темір жол әзілімен кездеседі.
Суретке назар аударыңыздар!Суреткеқарап, сурет атауын ойлап табыңыз. максималды 3
ұпайдан беріледі
«Әзіл» стансасы
Жүргізуші: әділ қазылар алқасына сөз
жүргізуші: ал енді ең ірі әрі ең маңызды «Мамндырылған» стансасынада келіп жеттік.
Сыңаудыңбірінші кезеңі – мамандырылғантест. Командалар тапсырмалары бар

10. карточкаларды алсын. Тапсырмаға2 мин беріледі. Екінші кезең – кәсіби терминалогияны
білу. Яғни, аббревиатураны ашып айту.. Әр дұрыс берілген жауапқа максималдық 11
ұпайдан беріледі.
«Мамандырылған» стансасы
1. 2ТЭ10М тепловозыныңтежегіш түрі (1 дұрыс жауапты көрсетіңіз)
☻ а) электропневматикалық
б) автоматты пневматикалық
в) тік берілісті (прямодействующий)көмекші
г)қол-механикалық (ручноймеханического действия)
д) прямодействующий.
2. Экипировкаматериалдары (жауаптың дұрысыбірнешеуі болуы мүмкін)
а) бензин
б) керосин
☻ в) дизтопливо
☻ г) май
☻ д) су
☻ е) топырақ.
3. Тепловоз машинисі және оның көмекшісі қандай ескерту талондарын алады?
(жауаптың дұрысы бірнешеуі болуы мүмкін)
☻ а)
☻ б)
☻ в)
г)
д)
4. Келесі аббревиатураны ашып айт: КМБ, МОП,ТЭД, ЭПК, АЛСН, ТК.
Жауабы: КМБ – колесно-моторныйблок, МОП – моторно-осевойподшипник,
ТЭД – тяговыйэлектродвигатель, ЭПК – электро пневматический клапан,
АЛСН– автоматическая сигнализация непрерывного действия, ТК – турбокомпрессор.

11. Жүргізуші:Камандаларымызды корытындылауүшін әділ қазылар алқасына сөз …
Жүргізуші: Осыменбіздің саяхатымыз аяғына жетті, ал қатысушыларымыздың,яғни,
болашақ тепловоз машинисінің көмекшілерінің кәсіби сапары енді басталуда. Ендеше
сәттілік пен болашақта өз мамандықтарынтолық меңгеруге тілектеспіз.