3. Η αλληλεπίδραση μεταξύ των συνομηλίκων δεν είναι μια
προετοιμασία για τη ζωή αλλά η ίδια η ζωή
γιατί οι σχέσεις των συνομηλίκων εξυπηρετούν μια μεγάλη
γκάμα λειτουργιών που συμβαίνουν στη ζωή των παιδιών
και έχουν σχετιστεί και μέσα από τις θεωρίες και την έρευνα
με σημαντικά οφέλη στην ανάπτυξη των παιδιών
ενώ,
η απουσία κοινωνικών σχέσεων έχει σχετιστεί με πολλά
προβλήματα όπως απομόνωση, απουσία κοινωνικών
κανόνων και παραβατικότητα
4. Οι σχέσεις και φιλίες στο νηπιαγωγείο
αποτελούν πηγή ανατροφοδότησης και συναισθηματικής
στήριξης
μοντέλα για την ανάπτυξη μελλοντικών σχέσεων στην παιδική και
ενήλικη ζωή
καλύπτουν τις βασικές ανάγκες του ανήκειν
καθοριστικές για την κοινωνική ανάπτυξη αλλά και
την γνωστική, γλωσσική και κινητική ανάπτυξη
και ολοκλήρωση των αναπτυξιακών στόχων των νηπίων
διαμορφώνουν την αυτοεικόνα και αυτοεκτίμησή του
αποτελούν δείκτη κοινωνικής ικανότητας και επάρκειας
σχολικής προσαρμογής και σχολικής επίδοσης
ισχυρό προβλεπτικό παράγοντα ψυχοπαθολογίας
5. Κατά την προσχολική ηλικία, η κοινωνική ικανότητα
περιλαμβάνει ανεπτυγμένες δεξιότητες :
στο συνεργατικό παιχνίδι (περιμένει τη σειρά του, μοιράζεται τα
παιχνίδια, συνεργάζεται στο παιχνίδι προσποίησης, ανταποκρίνεται
θετικά στους συμμαθητές του) ,
στη γλωσσική ανάπτυξη και στην επικοινωνία (συνομιλεί με τους
συμμαθητές του, κάνει υποθέσεις και επεξεργάζεται διάφορα θέματα
που προκύπτουν στο παιχνίδι μέσα από τη συζήτηση προκειμένου να
βγάλει συμπεράσματα, προσκαλεί άλλους στο παιχνίδι) ,
στην αναγνώριση κατανόηση και ρύθμιση των συναισθημάτων
(αναγνωρίζει τα αισθήματα τα δικά του και των άλλων και ελέγχει τις
αντιδράσεις του)
ικανότητα να ελέγχει την επιθετικότητα και ικανότητα να δίνει λύσεις
σε προβλήματα (διαχειρίζεται τους καυγάδες λεκτικά, επινοεί
εναλλακτικές λύσεις σε προβλήματα και προσπερνά τα εμπόδια με
τους συμμαθητές του)
6. Για να μπορέσει η παιδαγωγός να βοηθήσει το παιδί
στην ένταξή του στην ομάδα και στην επικοινωνία
και αλληλεπίδραση με τους συνομιλήκους πρέπει
να παρατηρήσει και να αξιολογήσει :
Τη στάση του παιδιού στην ομάδα (ασφάλεια, χαρά, φοβία, επιθετική
συμπεριφορά)
Την ικανότητα του παιδιού να ενεργεί ως μέλος της ομάδας (διάρκεια
παιχνιδιού, αυτονομία, ετοιμότητα , εγωϊσμός , αλληλοβοήθεια)
Τη στάση του παιδιού απέναντι στους κανόνες και τις φιλονικίες
(συμμορφώνεται με τους κανόνες, αιτιολογεί τη στάση του, αμύνεται)
Τη στάση της ομάδας απέναντι στο παιδί (το αποδέχεται, το
απορρίπτει, το βοηθά)
7. Θα παρατηρήσει το παιδί στη διάρκεια των ομαδικών
δραστηριοτήτων, και στο ελεύθερο, μη δομημένο παιχνίδι στην
αυλή, όπου τα παιδιά παίζουν χωρίς την παρέμβασή της,
Θα συζητήσει με τους γονείς, ώστε να πάρει περισσότερες
πληροφορίες
8. Θα μελετήσει και θα καταγράψει τις κοινωνικές επαφές και σχέσεις
στην τάξη και την κοινωνική θέση κάθε παιδιού με βάση το
κοινωνιόγραμμα
9. Δημοφιλή παιδιά
Η δημοτικότητα συσχετίζεται με :
Φυσική Γοητεία-Ελκυστικότητα
Υψηλότερη νοημοσύνη-καλή σχολική επίδοση
Υψηλά επίπεδα κοινωνικής και συναισθηματικής
επάρκειας
11. Απορριπτόμενα
Η απόρριψη συσχετίζεται με :
Επιθετικότητα,
Χαμηλά επίπεδα γνωστικής ικανότητας,
Χαμηλά επίπεδα κοινωνικότητας,
δυσκολία στη συμμετοχή των παιδιών στη συζήτηση και
στην υιοθέτηση κανόνων κοινωνικής συναλλαγής και
αδυναμία στην επεξεργασία κοινωνικών πληροφοριών
12. Παραμελημένα
Τείνουν να είναι αγχώδη και υστερούν σε κοινωνικές
δεξιότητες, ενδέχεται να είναι ιδιαίτερα δειλά και
συνεσταλμένα,
παίζουν συνήθως μόνα τους,
είτε γιατί το προτιμούν
είτε γιατί αδυνατούν να συντονίσουν από κοινού το
παιχνίδι τους με κάποιο άλλο παιδί, εξαιτίας έλλειψης
κοινωνικών δεξιοτήτων.
13. Πολλά από τα απορριπτόμενα παιδιά μπορεί να είναι
παιδιά με ειδικές ανάγκες και ήπιες αναπηρίες
(αισθητηριακές ή νοητικές),
παιδιά που αντιμετωπίζουν
αναπτυξιακές διαταραχές ή δυσκολίες,
ΔΕΠ-Υ, είναι στο φάσμα του αυτισμού,
ή παιδιά ιδιαίτερα απομονωμένα λόγω
περιβαλλοντικών συνθηκών (δυσμενείς οικογενειακές
καταστάσεις, φτώχεια, παραμέληση, διαφορετική
εθνικότητα, τραυματικά βιώματα)
ή ατομικών διαφορών (δειλά και συνεσταλμένα)
14. τα παιδιά με ειδικές ανάγκες και αναπηρίες φαίνεται να
αποτελούν μια ομάδα παιδιών με επικινδυνότητα για την
απόρριψη από τους συνομηλίκους τους.
15. Η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής με – ή χωρίς-
υπερκινητικότητα είναι μια νευροβιολογική διαταραχή που
εμφανίζεται στο 5-7% του πληθυσμού των παιδιών και των
εφήβων. Οι μαθητές αυτοί τείνουν:
να εκδηλώνουν συμπεριφορές που είναι διαταρακτικές για το
σχολικό περιβάλλον,
έχουν σημαντική δυσκολία στη συγκέντρωση της προσοχής,
με αποτέλεσμα να μην εξασκούνται σε ικανοποιητικό βαθμό
πάνω σε βασικές δεξιότητες,
και συχνά υπερδραστήρια και παρορμητική συμπεριφορά
που τα φέρνει αντιμέτωπα με τους συμμαθητές τους.
16. παιδιά με αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας,
asperger
σύνθετη διαταραχή με ιδιαιτερότητες και δυσκολίες στους
τομείς
της επικοινωνίας,
κοινωνικής αλληλεπίδρασης,
σκέψης και φαντασίας
17. στρατηγικές της νηπιαγωγου για την ενίσχυση της
κοινωνικότητας και βελτίωση των κοινωνικών σχέσεων των
νηπίων:
- εκμάθηση κοινωνικών δεξιοτήτων, κανόνων συμπεριφοράς, δεξιοτήτων
ελέγχου της συμπεριφοράς, χρησιμοποιώντας τις βασικές αρχές τροποποίησης
της συμπεριφοράς, παιχνίδια ρόλων, δραματοποίηση και θετική ενίσχυση μέσα
από πρόγραμμα, εστιασμένο στις δυνατότητες και αδυναμίες του παιδιού
- αξιοποίηση των υπαρχουσών δεξιοτήτων του παιδιού για ενίσχυση της
αυτοεικόνας του,
- η νηπιαγωγός δημιουργεί ευκαιρίες για τα απομονωμένα παιδιά να παίζουν σε
δυάδες, ώστε να έχουν έναν σύντροφο στο παιχνίδι, και στη συνέχεια
υποστηρίζει την ενσωμάτωση αρχικά σε μια μικρή μια ομάδα παιδιών με
αυξημένες δεξιότητες και ενσυναίσθηση (κύκλος των φίλων), και τη σταδιακή
ένταξη σε ομάδες περισσοτέρων μαθητών, όταν έχουν βελτιωθεί οι
διαπροσωπικές δεξιότητες του παιδιού
- δραστηριότητες ενδυνάμωσης της ομάδας, υποστήριξη της διαφορετικότητας,
προετοιμασία της τάξης σχετικά με τη διαφορετικότητα, ώστε να αποφεύγονται
αρνητικές αντιδράσεις (κοροϊδία, σχόλια), να αναγνωρίζεται η αξία όλων των
παιδιών της ομάδας, και καλλιέργεια της ενσυναίσθησης
18. εξατομικευμένες κοινωνικές ιστορίες, όπως οι κοινωνικές
ιστορίες που ανέπτυξε η Carol Gray για τα παιδιά με αυτισμό
μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πολλές περιπτώσεις νηπίων
που χρειάζεται να μάθουν κοινωνικές συμπεριφορές.
Παραδείγματα τέτοιων ιστοριών υπάρχουν πολλά και σε βιβλία
και στο διαδίκτυο, ενώ η νηπιαγωγός μπορεί να τις
προσαρμόσει ανάλογα με τις καταστάσεις που θέλει να διδάξει.
https://eidikospaidagogos.gr/yliko-koinonikes-istories/
https://autismfasma.blogspot.com/2017/02/blog-post_6.html
http://www.chiourea.gr/2015/11/blog-post_93.html
http://users.sch.gr/antoniak21/autosch/joomla15/images/thimos
1.pdf
20. Αποστολή των Κ.Ε.Σ.Υ. είναι η υποστήριξη των σχολικών μονάδων
της περιοχής αρμοδιότητάς τους για τη διασφάλιση της ισότιμης
πρόσβασης όλων ανεξαιρέτως των μαθητών στην εκπαίδευση και
την προάσπιση της αρμονικής ψυχοκοινωνικής τους ανάπτυξης και
προόδου.
Για την εκπλήρωση της αποστολής τους, τα Κ.Ε.Σ.Υ.
δραστηριοποιούνται στους τομείς:
της διερεύνησης εκπαιδευτικών και ψυχοκοινωνικών αναγκών,
της διενέργειας αξιολογήσεων,
του σχεδιασμού και της υλοποίησης εκπαιδευτικών και
ψυχοκοινωνικών παρεμβάσεων, και δράσεων επαγγελματικού
προσανατολισμού,
της υποστήριξης του συνολικού έργου των σχολικών μονάδων,
της διενέργειας ενημερώσεων και επιμορφώσεων και
της ευαισθητοποίησης του κοινωνικού συνόλου.
21. Τα ΚΕΣΥ στελεχώνονται με:
α) Εκπαιδευτικούς με εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση
(Νηπιαγωγούς, Δασκάλους, Φιλολόγους και Μαθηματικούς)
β) Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό ( Ψυχολόγους, Κοινωνικούς
Λειτουργούς, Λογοθεραπευτές, Φυσιοθεραπευτές, Εργοθεραπευτές)
γ) Εκπαιδευτικούς όλων των κλάδων που υπηρετούν στη δευτεροβάθμια
εκπαίδευση, με εξειδίκευση στη συμβουλευτική στον επαγγελματικό
προσανατολισμό
Κέντρο βάρους αποτελεί ο μαθητής και το σχολείο
22. εκπαιδευτική και ψυχοκοινωνική αξιολόγηση σε ατομικό
επίπεδο για παιδιά που εμφανίζουν αναπηρία ή/και ειδικές
εκπαιδευτικές ανάγκες ή άλλες δυσκολίες ψυχοκοινωνικού
τύπου:
έκδοση έκθεσης αξιολόγησης/γνωμάτευσης
πρόταση για κατάλληλο εκπαιδευτικό πλαίσιο
υποστήριξη για το εξατομικευμένο πρόγραμμα διδασκαλίας
παρακολούθηση της πορείας του μαθητή
23. Συνεργασία με
εκπαιδευτικούς των τμημάτων ένταξης
εκπαιδευτικούς της παράλληλης στήριξης
ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς που έχουν
τοποθετηθεί στις σχολικές μονάδες
24. Υλοποίηση στοχευμένων εκπαιδευτικών και ψυχοκοινωνικών
παρεμβάσεων
Οι εκπαιδευτικοί του κλάδου Νηπιαγωγών, σε συνεργασία με την
διεπιστημονική ομαδα του ΚΕΣΥ σχεδιάζουν και υποστηρίζουν την
υλοποίηση:
α) αντισταθμιστικών προγραμμάτων στα νηπιαγωγεία, με σκοπό την
υποστήριξη των νηπίων που ενδέχεται λόγω περιβαλλοντικών
συνθηκών να εμφανίσουν μαθησιακές δυσκολίες και
β) προγραμμάτων πρώιμης παρέμβασης,
Υποστηρίζουν συμβουλευτικά το προσωπικό των σχολικών μονάδων για
τη δημιουργία ασφαλούς και υποστηρικτικής σχολικής κουλτούρας που
να ευνοεί την ψυχοκοινωνική υγεία και τη συναισθηματική ευημερία των
μαθητών/τριών.
25. Όλες οι πράξεις, ενέργειες και εισηγήσεις των Κ.Ε.Σ.Υ.
έχουν εκπαιδευτικό προσανατολισμό,
αποσκοπούν στην πολυδιάστατη υποστήριξη του έργου των σχολικών
μονάδων και του συνόλου του μαθητικού πληθυσμού της περιοχής
ευθύνης τους
προωθούν τις αρχές και τις πρακτικές της ισότιμης πρόσβασης όλων των
μαθητών/τριών στην εκπαίδευση
υποστηρίζουν τις βασικές αρχές της ενταξιακής εκπαίδευσης και των
δικαιωμάτων των παιδιών
26. Αν ένα παιδί ζει μέσα στην κριτική
μαθαίνει να κατακρίνει
Αν ένα παιδί ζει μέσα στην έχθρα:
μαθαίνει να καβγαδίζει
Αν ένα παιδί ζει μέσα στην ειρωνεία:
μαθαίνει να είναι ντροπαλό
Αν ένα παιδί ζει μέσα στην ντροπή:
μαθαίνει να είναι ένοχο
Αν ένα παιδί ζει μέσα στην κατανόηση:
μαθαίνει να είναι υπομονετικό
Αν ένα παιδί ζει μέσα στον έπαινο:
μαθαίνει να εκτιμά
Αν ένα παιδί ζει μέσα στη δικαιοσύνη:
μαθαίνει να είναι δίκαιο
Αν ένα παιδί ζει μέσα στην ασφάλεια:
μαθαίνει να πιστεύει
Αν ένα παιδί ζει μέσα στην επιδοκιμασία:
μαθαίνει να έχει αυτοεκτίμηση
Αν ένα παιδί ζει μέσα στην παραδοχή και φιλία:
μαθαίνει να βρίσκει την αγάπη μέσα στον κόσμο
