Historia astronautyki w Japonii sięga 1955 roku. Japonia nie skonstruowała dotychczas własnego załogowego statku kosmicznego i jego rakiety nośnej (japońscy astronauci byli członkami załóg innych krajów – Stanów Zjednoczonych i Rosji). Japończycy zbudowali wiele rakiet, za pomocą których wyprowadzili w przestrzeń kosmiczną szereg satelitów i sond. Powstała w 2003 w wyniku reorganizacji Japońska Agencja Kosmiczna (JAXA) jest na etapie realizacji kilku projektów, takich jak Japoński Moduł Eksperymentalny - Kibō, czy też powstająca we współpracy z koncernami lotniczymi GX pierwsza na świecie rakieta z napędem wykorzystującym LNG.

1. JAPONIA W KOSMOSIE
Piotr Stefański s6780 (Rozdziały 1-7)

2. SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie do japońskiej astronautyki
2. Japońska Agencja Kosmiczna (JAXA)
3. Japoński Moduł Eksperymentalny (JEM, Kibō)
4. Centrum Lotów Kosmicznych Tanegashima
5. Japońskie sondy kosmiczne
- BepiColombo
- Hayabusa
- Kaguya
- Nozomi
6. Japońskie satelity naukowe
- Ohsumi
- Solar-B
- Tropical Rainfall Measuring Mission
- Yohkoh
7. Japońskie satelity technologiczne
- Kodama
- Yuri-1
BIBLIOGRAFIA (s6780)

3. Wprowadzenie
Historia astronautyki w Japonii sięga 1955 roku.
Japonia nie skonstruowała dotychczas własnego załogowego statku
kosmicznego i jego rakiety nośnej (japońscy astronauci byli członkami załóg
innych krajów – Stanów Zjednoczonych i Rosji). Japończycy zbudowali wiele
rakiet, za pomocą których wyprowadzili w przestrzeń kosmiczną szereg
satelitów i sond.
Powstała w 2003 w wyniku reorganizacji Japońska Agencja Kosmiczna
(JAXA) jest na etapie realizacji kilku projektów, takich jak Japoński Moduł
Eksperymentalny - Kibō, czy też powstająca we współpracy z koncernami
lotniczymi GX pierwsza na świecie rakieta z napędem wykorzystującym
LNG.
Ponadto japoński program kosmiczny planuje załogowe misje na Księżyc,
których ukoronowaniem ma być założenie załogowej bazy do roku ok. 2030
(astronauci mają być wysłani na Księżyc około roku 2020 i zakończyć
budowę bazy do 2030).
Powrót do Spisu Treści

4. Japońska Agencja Kosmiczna
(JAXA)
JAXA została utworzona 1 października 2003 przez połączenie National Space Development
Agency (NASDA), National Aerospace Laboratory of Japan (NAL) i Institute of Space and
Aeronautical Science (ISAS).
Do wynoszenia satelitów testowych, satelitów meteorologicznych itp. JAXA używa rakiet nośnych
H-IIA z byłej agencji NASDA. Do misji naukowych takich jak np. astronomii rentgenowskiej JAXA
używa rakiet na paliwo stałe M-V produkcji dawnej ISAS. Dodatkowo, japońska agencja razem z
IHI (Ishikawajima-Harima Heavy Industries), Lockheed Martin i GALEX (Galaxy Express
Corporation) pracuje nad projektem rakiety GX. Ma ona być pierwszą na świecie rakietą
wykorzystującą jako materiał napędowy gaz ziemny w postaci ciekłej (LNG).
Do doświadczeń w górnych warstwach atmosfery JAXA stosuje rakiety SS-520, S-520 i S-310.
Powrót do Spisu Treści

5. Kibō
Kibō (jap. 希望 – nadzieja) lub JEM (od ang. Japanese Experiment Module, Japoński Moduł Eksperymentalny) –
japońskie laboratorium, element Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS), którego pierwszy człon został
zainstalowany podczas misji STS-123 w marcu 2008. Głównym przeznaczeniem, zaprojektowanego przez
NASDA Kibō, będzie przeprowadzanie eksperymentów naukowych w próżni. JEM posiada stanowiska do
równoczesnej pracy dwóch osób, jednakże w laboratorium może przebywać jednocześnie nawet czterech
członków załogi ISS.
JEM składa się z czterech części:
- PM (ang. Pressurized Module) - główny komponent Kibō; moduł hermetycznie zamknięty – "pod ciśnieniem”.
Jako składniki doświadczeń, wewnątrz modułu zainstalowane są zbiorniki z helem, dwutlenkiem węgla i argonem.
- EF (Exposed Facility, odsłonięta instalacja), nazywana też po prostu: ‘taras’ – to przymocowana na zewnątrz PM
platforma badawcza. Umieszczone na niej ładunki z materiałami doświadczalnymi wystawione są na działanie
środowiska otwartej przestrzeni kosmicznej (wysoka próżnia, silne promieniowanie kosmiczne, itp.).
- ELM (Experiment Logistics Module) – moduły zaopatrzeniowo-magazynowe. Jedna sekcja jest hermetycznie
zamknięta (ELM-PS, Pressurized Section) – i będzie się łączyć z modułem PM. Sekcja druga, odsłonięta (ELM-
ES, Exposed Section) – dołączona będzie do platformy EF. Obie części zostały tak zaprojektowane, aby
jednocześnie pełnić funkcję kontenera do transportu zaopatrzenia z/na Ziemię (na pokładzie wahadłowców), oraz
jako miejsce do przechowywania materiałów doświadczalnych, urządzeń systemowych, narzędzi itp. (gdy ELMy
są przyłączone do ISS).
- JEMRMS (Remote Manipulator System) – robotyczny manipulator z osprzętem, który przymocowany będzie do
portu na module PM. Posłuży do przemieszczania ekwipunku z i do platformy EF oraz modułu ELM-ES.
Na system JEMRMS składają się:
Ramie główne (Main Arm) – wyspecjalizowane do przenoszenia ciężkich ładunków; jest wyposażone w kamerę
telewizyjną, która pozwala astronautom monitorować przeprowadzane operacje z wnętrza modułu PM.
Małe subtelne ramie (Small Fine Arm) – może być przyłączane do końca ramienia głównego; przeznaczone do
wykonywania precyzyjnych operacji i przenoszenia małych ładunków.
RMS console – to stanowisko sterowania dźwigiem umieszczone wewnątrz Pressurized Module. Wyposażone
m.in. w: monitor i panel sterujący od kamery zamocowanej na ramieniu głównym, zestaw dżojstików sterujących
ruchem rotacyjnym i translacyjnym manipulatora, laptop.

6. Kibō
Powrót do Spisu Treści

7. Centrum Lotów Kosmicznych
Tanegashima
Kosmodrom Tanegashima - ośrodek do wystrzeliwania w przestrzeń kosmiczną rakiet ze
sztucznymi satelitami. Zlokalizowany jest w Japonii, na południowo-wschodnim skraju wyspy
Tanegashima, 35 km na południe od Kyushu. Zajmuje powierzchnię 9,7 km 2.
Kosmodrom został wybudowany w 1966 roku. Od tego czasu wystrzeliwano jedynie obiekty
testowe - których doliczono się 50. Dopiero 9 września 1975 roku w kosmos wysłano pierwszego
satelitę Kiku 1. Od tamtego czasu obiekt służy do wystrzeliwania satelit meteorologicznych i
telekomunikacyjnych. Ponadto periodycznie wystrzeliwano również obiekty o charakterze
szpiegowskim.
Kosmodrom wystrzeliwuje obiekty w dwóch turach czasowych:
- pomiędzy 22 lipca a 30 września, oraz
- pomiędzy 1 stycznia a 28 lutego.
Taki harmonogram był efektem presji wywartej przez okolicznych rybaków.
14 września 2007 została wystrzelona bezzałogowa sonda Kaguya (SELENE), która w zamyśle
jej autorów ma wyjaśnić wiele tajemnic związanych z Księżycem.
Powrót do Spisu Treści

8. BepiColombo
BepiColombo – planowana wspólna sonda kosmiczna ESA (Europejskiej Agencji Kosmicznej) i
JAXA (będzie to pierwsza wspólna misja tych agencji kosmicznych) do badania Merkurego. Oba
próbniki dotrą do celu w 2019 roku.
BepiColombo ma być największym do tej pory statkiem kosmicznym napędzanym silnikiem
jonowym zasilanym energią słoneczną. Silnik ten będzie, dość nietypowo, służył głównie do
hamowania, a nie rozpędzania statku, gdyż BepiColombo będzie leciał w kierunku Słońca
(spadał w jego kierunku) i aby móc wejść na orbitę Merkurego, będzie musiał utrzymywać
odpowiednią prędkość, zwiększającą się z wyniku przybliżania się do Słońca, i nie rozpędzać się
nadmiernie.
Nazwa sondy pochodzi od włoskiego matematyka i inżyniera, Giuseppe (Bepi) Colombo, który
wynalazł manewr asysty grawitacyjnej, bez którego niemożliwe byłyby dotychczasowe loty
międzyplanetarne.
Cele naukowe:
• Badanie pochodzenia i ewolucji planet o orbitach bliskich gwieździe centralnej
• Badanie struktury, topografii, geologii Merkurego
• Badanie składu i dynamiki egzosfery Merkurego
• Badanie struktury i dynamiki pola magnetycznego
Merkurego i uzyskanie wyników umożliwiających określenie
jego źródła
• Sprawdzenie ogólnej teorii względności

9. Hayabusa
Hayabusa (jap. はやぶさ – sokół wędrowny) – sonda kosmiczna wystrzelona 9 maja 2003 r.
przez Japońską Agencję Badań Kosmicznych (JAXA) w celu zebrania próbek materii z asteroidy
25143 Itokawa (jest to licząca 300 m szerokości na 700 m długości planetoida należąca do grupy
Apollo). Badania mają określić kształt, prędkość obrotową, topografię, kolor, skład, gęstość oraz
historię geologiczną asteroidy.
Na Ziemię mają być one dostarczone w czerwcu 2010 r.
Znaczenie naukowe misji:
Obecna wiedza dotycząca minerałów budujących asteroidy opiera się głównie na próbkach
meteorytów. Określenie rozmiaru asteroidy, z której pochodzi meteoryt jest bardzo trudne. Próbki
dostarczone przez Hayabusa pozwolą na połączenie danych pochodzących z kosmicznych skał
spadających na Ziemię z właściwościami asteroid krążących w Układzie Słonecznym
Powrót do Spisu Treści

10. Kaguya
Kaguya (jap. かぐや — nazwa pochodzi od imienia księżycowej księżniczki z japońskiej baśni)
-japońska sonda kosmiczna, sztuczny satelita Księżyca. Sonda składa się z głównego orbitera i
dwóch subsatelitów.
Cele misji:
• Wykonanie badań służących ustaleniu pochodzenia i ewolucji Księżyca.
• Przeprowadzenie obserwacji środowiska księżycowego: rozmieszczenia pierwiastków
chemicznych i minerałów na powierzchni, wykonanie map topograficznych i badanie struktury
podpowierzchniowej.
• Pomiary księżycowego pola grawitacyjnego i resztkowych pól magnetycznych.
• Pomiary cząstek energetycznych i środowiska plazmowego w otoczeniu Księżyca oraz
obserwacje ziemskiej magnetosfery.
• Ocena możliwości przyszłego wykorzystania Księżyca.
• Przeprowadzenie testów technologii niezbędnych dla przyszłych misji księżycowych, jak techniki
wejścia na orbitę wokółbiegunową, stabilizacji trójosiowej i kontroli termicznej pojazdu.
Powrót do Spisu Treści

11. Nozomi
Nozomi (jap. のぞみ – nadzieja) japońska niedoszła sonda i sztuczny satelita Marsa. Jedyny
japoński statek jaki dotarł do innej planety.
Misja nie powiodła się z powodu spalenia przez sondę zbyt dużej ilości paliwa podczas
manewrów korygujących lot, które zostały wymuszone awarią jednego z zaworów silnika sondy.
Nozomi ucierpiała też na skutek silnego rozbłysku na Słońcu.
Planowo miała działać na orbicie przynajmniej jeden marsjański rok.
Cele naukowe:
• pierwsze dokładne pomiary marsjańskiego pola magnetycznego
• określenie składu i struktury atmosfery Marsa
• badanie struktury jonosfery i jej fal plazmowych
• fotografowanie Marsa i jego dwóch księżyców: Deimosa i Fobosa
• potwierdzenie istnienia pierścienia pyłowego wokoło Fobosa
• badania UV Księżyca i heliosfery Układu Słonecznego podczas lotu do Marsa

12. Ohsumi
Ohsumi (jap. おおすみ) – pierwszy japoński sztuczny satelita Ziemi. Jego zadaniem było
zademonstrowanie przez Japonię wyniesienia satelity na orbitę własną rakietą nośną.
Dzięki temu Japonia stała się 4. w historii krajem na świecie dysponującą własną rakietą nośna.
Satelita prowadził również badania jonosfery: temperatury i gęstości elektronów, promieniowania
słonecznego, cząstek naładowanych. Po pięciokrotnym okrążeniu Ziemi łączność z obiektem
została utracona (zakładano 14-15 godzin pracy satelity).
Statek miał kształt kuli o średnicy 50 cm połączonej ze ściętym stożkiem. Całość mierzyła około 1
metra długości. 5184 ogniw słonecznych dostarczało średnio 10,3 W energii elektrycznej.
Próby wystrzelenia Ohsumi trwały od 1966. Pomyślna próba z 1970 roku była piątą.
Powrót do Spisu Treści

13. Solar-B
Solar-B (Hinode) — japoński satelita naukowy do obserwacji Słońca. Po starcie przemianowany
na Wschód Słońca (jap. ひので Hinode). Trzeci satelita wyniesiony w tymże celu przez japońską
agencję kosmiczną JAXA (i jej poprzedniczkę ISAS). Oprócz Japonii, w projekcie partycypują:
amerykańska NASA i brytyjskie Particle Physics and Astronomy Research Council (PPARC)
Solar-B jest satelitą poświęconym badaniom Słońca.
Cele naukowe:
• Obserwacja tworzenia się i zanikania pola magnetycznego na Słońcu
• Poznanie mechanizmów odpowiedzialnych za podgrzewanie korony ze szczególnym
uwzględnieniem obszarów aktywnych
• Obserwacja zmienności jasności Słońca
• Rejestrowanie emitowanego przez Słońce prom. X i UV w celu poznania procesów
odpowiedzialnych za transfer energii z fotosfery do korony słonecznej
• Obserwacje erupcji i koronalnych wyrzutów materii z atmosfery słonecznej i poznanie ich
mechanizmów
Powrót do Spisu Treści

14. Tropical Rainfall Measuring
Mission
TRMM (ang. Tropical Rainfall Measuring Mission, tj. misja pomiaru deszczów tropikalnych) –
amerykański-japoński satelita naukowy; pierwszy w historii satelita poświęcony wyłącznie
badaniom opadów deszczów i bilansu energetycznego Ziemi.
Misja pierwotnie planowana na trzy lata, wobec wielu sukcesów naukowych i swojej unikalności,
została przedłużona już o 7 lat. Strona amerykańska zapewniła statek i jego cztery instrumenty,
japońska - wystrzelenie satelity i pozostały sprzęt naukowy. Koszt misji wyniósł około 650 mln.
USD.
Powrót do Spisu Treści

15. Yohkoh
Yohkoh (jap. ようこう) – satelita służący do badań Słońca w zakresie rentgenowskim. W
początkowej fazie misji nazywany był jako Solar-A. Nazwa "Yohkoh" z japońskiego oznacza
"promień światła". Został wystrzelony 30 sierpnia 1991 r. z japońskiego centrum kosmicznego
Kagoshima (Kagoshima Space Center - KSC). Jako główny cel misji wyznaczono obserwacje
wysoko energetycznych zjawisk na Słońcu podczas 22 cyklu aktywności słonecznej, a w
szczególności rozbłysków słonecznych w zakresie rentgenowskim i gamma.
Dzięki obserwacjom satelity Yohkoh udało się w znaczącym stopniu poszerzyć wiedzę na temat
wydzielania i transportu energii w rozbłyskach słonecznych. Potwierdzono, że mechanizmem
odpowiedzialnym za powstawanie rozbłysków jest anihilacja pola magnetycznego. Na tej
podstawie zbudowano kilka modeli wydzielania energii z pola magnetycznego.
Powrót do Spisu Treści

16. Kodama
Kodama — japoński testowy satelita przekazywania łączności - pierwszy japoński satelita tego
rodzaju. Służy jako przekaźnik łączności dla japońskich satelitów krążących po niskich orbitach
okołoziemskich.
Satelita znajduje się na orbicie geostacjonarnej, nad południkiem 90,75° E.
Satelita zostanie użyty do przekazywania danych z japońskiego modułu Międzynarodowej Stacji
Kosmicznej, Kibō.
Kodama ma możliwość przesyłania danych z prędkością do 240 Mbps, co jest równoważne 11
cyfrowym kanałom telewizyjnym.
28 października 2003, satelita przeszedł w tryb uśpienia pod wpływem wybuchu dużej flary
słonecznej. Mimo że statek przez nią nie ucierpiał, zdarzenie to rozpoczęło dyskusję o tym, że
JAXA nie posiada procedur na takie okoliczności ani nie zabezpiecza satelitów przed
aktywnością słoneczną.
Powrót do Spisu Treści

17. Yuri-1
Yuri-1 (jap. Lilia) – eksperymentalny japoński geostacjonarny satelitą telekomunikacyjny.
Eksperymenty obejmowały badania charakterystyk sygnału TV, osłabienia sygnału o
częstotliwości 12 GHz powodowane przez opady deszczu, działanie końcówek
satelitarnych/naziemnych, naziemne/satelitarne dzielenie częstotliwości, techniki kontroli
satelitarnej, nadawania satelitarnego, i jakości sygnału TV.
Powrót do Spisu Treści

18. Bibliografia s6780
Informacje:
www.wikipedia.pl
www.jaxa.jp
http://seweryn.wrzecionek.webpark.pl/artykuly5.htm
Obrazki:
www.astrohobby.pl/news/image/userimages/sts124_kibo_w_450.jpg
http://farm1.static.flickr.com/48/189883163_61d78b2218.jpg
http://www.mps.mpg.de/images/projekte/bepicolombo/bepicolombo01_xga.jpg
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/83/Nozomi.gif
http://www.isas.jaxa.jp/e/enterp/missions/image/pct_main_ohsumi.jpg
http://www.daviddarling.info/images/Solar-B.jpg
http://www.isas.ac.jp/home/solar/yohkoh/graph/yohkoh_IR.gif
http://www.jaxa.jp/projects/sat/drts/img/photo-1_drts.jpg
http://www.skyrocket.de/space/img_sat/bs-2a__1.jpg
http://www.nationmaster.com/wikimir/images/upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/TRMM_SATELLITE.blurred.
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Hayabusa(Muses-C)_sampling.jpg
/200px-Hayabusa(Muses-C)_sampling.jpg
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb
/1/1b/H-IIA_F13_launching_KAGUYA.jpg/800px-H-IIA_F13_launching_KAGUYA.jpg