2. Słowo „kometa” pochodzi od łacińskiego cometes, które
zostało zaczerpnięte od greckiego komē oznaczającego włosy
na głowie. Jako pierwszy
określenia komētēs użył Arystoteles, opisując je jako
gwiazdy z włosami.
3. Kometa – małe ciało
niebieskie poruszające się w układzie
planetarnym, które na krótko pojawia się
w pobliżu gwiazdy centralnej.
Ciepło tej gwiazdy powoduje, że wokół
komety powstaje koma,
czyli gazowa otoczka.
4. W przestrzeń kosmiczną jądro komety wyrzuca
materię, tworzącą dwa warkocze kometarne – gazowy
i pyłowy, skierowane pod różnymi kątami do
kierunku ruchu komety.
Gazowy warkocz komety jest zawsze zwrócony w
kierunku przeciwnym do gwiazdy, co spowodowane
jest oddziaływaniem wiatru słonecznego, który
zawsze jest skierowany od gwiazdy.
Pyłowy warkocz składa się z drobin zbyt masywnych,
by ciśnienie promieniowania mogło znacząco zmienić
kierunek ich ruchu.
Kometa Hale'a-Boppa widziana
zChorwacji 29 marca 1997
5. Kometa wykazuje aktywność, kiedy przebywa w
pobliżu gwiazdy, a potem znika w odległych
rejonach układu planetarnego, gdzie przyjmuje
postać zamarzniętej kuli skalno-lodowej.
Jądro komety zbudowane jest z mieszaniny pyłów i
drobnych odłamków skalno-lodowych,
składających się z lodu wodnego,
zestalonego dwutlenku węgla, amoniaku i metanu.
6. Ruch komet jest podatny na wpływy grawitacyjne innych
ciał.
Niekiedy komety pojawiają się niepostrzeżenie w
centrum układu planetarnego i zderzają się z innymi
ciałami.
Komety okresowe stale tracą materię podczas każdego
przelotu w pobliżu gwiazdy, co prowadzi do ich
powolnego niszczenia.
Kometa, która zanadto zbliży się do gwiazdy lub planety
gazowej, może zostać rozerwana na wiele mniejszych ciał,
tworzących formację obiektów mknących z
ogromną prędkością.
7. Na swoim torze komety pozostawiają
drobiny materii.
Przejście jakiejś planety przez taki obszar
może być przyczyną wystąpienia roju
meteorów.
8. Komety okresowe
Komety okresowe powracają do centrum układu planetarnego
regularnie, co kilkadziesiąt, kilkaset lat (a nawet rzadziej), bo
poruszają się po bardzo wydłużonych orbitach eliptycznych.
W jednym z ognisk takiej elipsy znajduje się gwiazda.
9. Komety nieokresowe pojawiają się w
centrum układu planetarnego tylko raz.
Ich tor ma kształt paraboli lub hiperboli z
gwiazdą w ognisku tej krzywej.
Komety pochodzą z obłoków małych ciał
otaczających gwiazdy posiadające układy planetarne,
takich jak Obłok Oorta. Obłoki takie są pozostałością po
procesie formowania się większych obiektów i
najczęściej znajdują się poza orbitami najdalszych planet.
10. Nowe komety są stale odkrywane dzięki
obserwacjom nieba z wykorzystaniem teleskopów o szerokim
polu widzenia. Badaniami tego typu zajmują się
zawodowi astronomowie oraz amatorzy rozrzuceni na całym
świecie.
Dzięki wykonywaniu wielu zdjęć tego samego obszaru
nieba możliwe jest dostrzeżenie komety poruszającej się na tle
nieruchomych gwiazd.
13. Właściwości fizyczne
Obłok Oorta oraz Pas Kuipera
Komety okresowe pochodzą prawdopodobnie z
Obłoku Oorta, nazwanego tak na cześć Jana Hendrika Oorta,
który jako pierwszy postawił hipotezę dotyczącą istnienia
poza Układem Słonecznym chmury małych obiektów[1]
Niekiedy odległe orbity komet zostają zaburzone przez
oddziaływanie grawitacyjne, co powoduje, że niektóre z nich
kierują się w pobliże gwiazdy centralnej, wchodząc na długie
orbity eliptyczne lub poruszając się po paraboli czy hiperboli.
14. Według jednej z hipotez w czasie zbliżania się komety do
wnętrza układu planetarnego, promieniowanie gwiazdy
centralnej powoduje topienie i parowanie zewnętrznych
warstw jej jądra złożonych z lodu oraz wielu innych
składników.
Strumienie pyłu i gazu formują bardzo rozrzedzoną
atmosferę, nazywaną komą, która wystawiona jest na
oddziaływanie ciśnienia promieniowania oraz wiatru
słonecznego.
Zjonizowany gaz jest odpychany w kierunku od Słońca,
poruszając się zgodnie z liniami pola magnetycznego.
Pył pozostaje na torze przelotu komety, co powoduje, że
wytworzony z niego warkocz jest niekiedy zakrzywiony.
Jądro komety ma średnicę od 0,1 do 40 km[2], a średnica
komy wynosi od 50 tysięcy do 250 tysięcy km[3].
15.
16. Parametry orbit[edytuj | edytuj kod]
Orbita komety Kohoutka oraz Ziemi. Orbity komet
charakteryzują się dużą ekscentrycznością oraz bardzo
szybkim ruchem w pobliżu Słońca
Komety są klasyfikowane według okresu obiegu na
krótkookresowe (okresowe), które całą orbitę pokonują w
czasie mniejszym niż 200 lat oraz długookresowe z
większym czasem obiegu. Każdych z tych rodzajów komet
jest trwale związany grawitacyjne z gwiazdą. Szczególną
klasę stanowią komety, których orbity zawierają się w pasie
planetoid[6]. Komety nieokresowe pojawiają się w centrum
układu planetarnego tylko raz, poruszając się po torach
parabolicznych lub hiperbolicznych i potem opuszczają
układ planetarny na zawsze.
17. Współczesne obserwacje pozwoliły na wykrycie kilku
komet poruszających się po hiperbolach, których obecność
można przypisać grawitacyjnemu oddziaływaniu Jowisza.
Jeżeli komety dotarły do Układu Słonecznego z przestrzeni
międzygwiezdnej, powinny poruszać się z prędkościami
typowymi dla względnego ruchu gwiazd (dziesiątki
kilometrów na sekundę). Takie obiekty mają dodatnią
całkowitą energię mechaniczną i poruszają się po
szczególnie wydłużonych torach hiperbolicznych.
Szacunki wskazują, że w ciągu jednego stulecia w obszarze
wyznaczanym przez orbitę Jowisza mogą pojawić się
cztery komety hiperboliczne. Szacunek jest na tyle
niepewny, że faktyczna ich liczba może być różna o jeden
lub dwa rzędy wielkości.
18. Kometa Enckego jest kometą okresową o jednym z
najkrótszych czasów obiegu wokół Słońca. Jej orbita nigdy
nie pozwala tej komecie na oddalenie się od gwiazdy
centralnej na odległość większą niż promień orbity
Jowisza. Komety o tak krótkich okresach pochodzą
prawdopodobnie z Pasa Kuipera. Źródłem komet
długookresowych jest zapewne Obłok Oorta.
Astronomowie postawili szereg hipotez dotyczących
mechanizmów prowadzących do wytrącania komet z ich
orbit w kierunku centrum układu planetarnego. Według
niektórych badaczy źródłem perturbacji mogą być bliskie
przejścia innych gwiazd poruszających się po orbitach
wokół centrum Drogi Mlecznej.
19. Mała masa komet oraz duża eliptyczność orbit prowadzi
„gwiazdy z warkoczami” w pobliże gazowych gigantów
Układu Słonecznego. Ruch komet może zostać
zaburzony przez oddziaływania grawitacyjne
największych planet. Najważniejszym źródłem takiego
oddziaływania jest Jowisz, którego masa jest dwa razy
większa niż suma mas wszystkich innych planet.
20. Wiele komet okresowych, które odkryto w przeszłości,
„zginęło” z oczu astronomów. Ich orbity nigdy nie były
znane z dość dużą dokładnością, aby możliwe było
precyzyjne wyznaczenie ich przyszłego toru. Niektóre
„nowe” komety po przeprowadzeniu dokładnych
obliczeń okazują się być tymi zagubionymi obiektami.
Przykładem może być kometa 11P/Tempel-Swift-
LINEAR, odkryta w roku 1869 i zagubiona po 1908 na
skutek oddziaływania Jowisza. Ponownie dostrzeżono ją
dopiero w roku 2001 podczas obserwacji prowadzonych
w projekcie LINEAR[7].
