Onverschillige organisaties of organisaties die het verschil maken? Hier vind je de link naar de powerpoint van Beno Schraepen die tijdens de reflectiedag 'Divers sociaal-cultureel werk(t)?' van www.socius.be op 8 november 2010 een workshop begeleidde inzake inclusief werken.

1. Onverschillige organisaties of
organisaties die het verschil
maken?
Divers sociaal cultureel werk(t)? 8/11/10
beno.schraepen@plantijn.be / Incena / SAW Plantijn Hogeschool
www.plantijn.be

2. Welkom,
• Voorstelling
• Actie
• Reactie
beno.schraepen@plantijn.be / Incena studycentre on inclusion and enablement

3. Waar staan we als
organisatie inzake
diversiteit?
beno.schraepen@plantijn.be / Incena studycentre on inclusion and enablement

4. Vertrekken vanuit diversiteit
maakt verschillen
onzichtbaar.
Diversiteit als
uitgangspunt
De verdoezelt de
diversiteitsfocus werkelijkheid.
miskent de
diversiteit.
beno.schraepen@plantijn.be / Incena studycentre on inclusion and enablement

5. Het probleem van de
diversiteitsbenadering is
dat het vertrekt vanuit de
acceptatie van bestaande
verschillen.
Diversiteit
verantwoordt
Diversiteit is te veel segregatie.
een externe
aangelegenheid.
beno.schraepen@plantijn.be / Incena studycentre on inclusion and enablement

6. Diversiteitswerking levert
weinig op omdat
organisaties blijven
hangen in het
integratieperspectief.
beno.schraepen@plantijn.be / Incena studycentre on inclusion and enablement

7. 


Het inclusief perspectief
www.plantijn.be

8. Resultaten integratie?
• Wat betreft immigranten:
> Werkloosheid van niet EU-immigranten is 2,5 hoger in
Vlaanderen dan elders in Europa (OECD, 2008)
> Werkloosheid van hoogopgeleiden immigranten in België
ligt beneden het Europees gemiddelde. (OECD, 2008)
> Slaagcijfers hoger onderwijs
- studenten van allochtone herkomst 24%
- autochtone student 45%
• Wat betreft personen met een beperking:
> 3,3% heeft een diploma hoger onderwijs
> werkloosheid  7% tussen 2001 en 2008
beno.schraepen@plantijn.be / Incena studycentre on inclusion and enablement

9. • Waarom faalt
integratie?
beno.schraepen@plantijn.be / Incena studycentre on inclusion and enablement

10. Hypothesen?
• Enkele vragen:
> Wie moet integreren? Waarin?
> Wat is nodig? (bvb kennis)
> Wie bepaalt de regels? Wie bepaalt de norm?
> Wat met zij die niet willen?
> Zij die niet kunnen?
• Vertrekpunt blijft verschillende werelden dus gevaar voor
labelling!
“men blijft de geïntegreerde en is dus nooit echt geïntegreerd”
• Mpij blijft vooral ontoegankelijk (vbn??)
• Zwakkeren blijven ‘minderen’ in de samenleving
beno.schraepen@plantijn.be / Incena studycentre on inclusion and enablement

11. Hypothesen?
• Er blijft een niet democratische top/down benadering van
mensen
> Uitgevoerd door een meerderheid van autochtone
professionals uit de middenklasse
> Met slechts weinig kennis over de mensen waarmee ze
moeten werken
• Integratie wordt verstaan als ...
> Een soort van ‘vrije tolerantie’, een ‘in de gratie komen’ van
de autochtone meerderheid
> Zonder de garantie op volledige participatie
beno.schraepen@plantijn.be / Incena studycentre on inclusion and enablement

12. ... ?
• Herkennen jullie dit
in jullie werking en
zo ja, waar of hoe?
beno.schraepen@plantijn.be / Incena studycentre on inclusion and enablement

13. Inclusie
• Schema: 1 wereld met verschillen
SAMENLEVING
rechten
cultuur
zigeu
stud oud
pmmh
pmfh
jong
wonen werk
arm
allocht
vrije tijd
beno.schraepen@plantijn.be / Incena studycentre on inclusion and enablement

14. Inclusie: uitgangspunten
• Belonging – mastery – generosity –
interdependence
> Gemeenschapsperspectief
> Meesterschap : iedereen is ergens goed in
> Willen bijdragen
> Onafhankelijk mogelijk in verbinding staan met anderen
• Acceptance – belonging – community
> Welkom aan iedereen
> Onvoorwaardelijke acceptatie
> Diversiteit is rijkdom
> Diversiteit uitdrukken in mogelijkheden en capaciteiten
beno.schraepen@plantijn.be / Incena studycentre on inclusion and enablement

15. Sociaal-cultureel model
• Beeldvorming en benadering van pmh
• Sociaal model:
> Handicap, achterstelling, armoede, allochtoon; ... zijn sociale
constructen
• Cultureel model:
> Respect voor de subcultuur
> Beperking is ook een meerwaarde
beno.schraepen@plantijn.be / Incena studycentre on inclusion and enablement

16. Inclusie : ontstaan
• Kritiek op integratiedenken
• Armoede discours ... het begrip sociale inclusie
• Burgerrechtenbewegingen
• Rechten van de mens als sturend kader
• Postmoderne wending
• Nadruk op levenskwaliteit
• Diversiteitsdenken
• Globalisering, liberalisering
beno.schraepen@plantijn.be / Incena studycentre on inclusion and enablement

17. Inclusie als ethisch project?
• IDEAAL = INCLUSIEVE SAMENLEVING
– Humane samenleving
– Tegen UITSLUITING, ACHTERSTELLING en
VERNEDERING door instituties
– Geldt voor iedereen
– Democratisch en pluralistisch
– Oog voor diversiteit,
– verschillen = rijkdom
– Maakt werk van inclusief onderwijs (= motor)
beno.schraepen@plantijn.be / Incena studycentre on inclusion and enablement

18. Inclusie: uitgangspunten
• Mensenrechten concretiseren
> Uitsluiting is een onrecht !
> Iedereen = gelijkwaardig
> Iedereen hoort er erbij
• Recht om
> Samen te spelen, Samen te leren, Samen op te
groeien, samen te leven
• Recht op eigenheid
> Personen moeten zich niet méér aanpassen dan een
ander
> Iedereen = anders
• Omgeving speelt in op anders zijn (past zich aan)
beno.schraepen@plantijn.be / Incena studycentre on inclusion and enablement

19. Inclusie: de consequenties (1)
• Vertrekpunt: iedereen is welkom (is dat zo?)
• dus Tegen labelling en etikettering (waarom?)
• Denken in barrières en middelen
• Inclusie = proces geen product
> Meer of minder inclusie, inclusie op zich is een ideaal
> Geen eindresultaat, meetbaar?
> Wie bereikt inclusie?
• Stelt werking in vraag?
> Zichzelf spiegel voorhouden (als persoon en organisatie)
> Vraagt voortdurende reflectie
> Beeldvorming = ! (vb)
beno.schraepen@plantijn.be / Incena studycentre on inclusion and enablement

20. Inclusie: de consequenties (2)
• Realiteit laat ons geen keuze
> Complex, snel
> Steeds verandering
• Lokaal, regionaal
> Stimuleren van sociale netwerken
> Socialisatie, leren van elkaar = centraal
• Gedifferentieerde aanpak
• Werken vanuit burgerrechten
• Levenskwaliteit en kwaliteit van bestaan
• Ondersteuning, Empowerment & Emancipatie
beno.schraepen@plantijn.be / Incena studycentre on inclusion and enablement

21. Van onverschillig naar verschillig, op
weg naar inclusieve organisaties
• Inclusie vertrekt
> Niet vanuit welke doelgroepen we niet of wel bereiken
> Wel hoe we omgaan met verschillen (binnen en buiten)
> vanuit het recht op participatie
• Barrières onderzoeken en wegwerken
> Welke organiseren we zelf?
> Wat is nodig? Wie is nodig?
> Hoe mogelijk maken dat?
• Hoe gaan we om met verschillen binnen de organisatie?
> Wat betekent dat voor de werking?
> Vanuit deze reflecties de eigen organisatie beïnvloeden ...
beno.schraepen@plantijn.be / Incena studycentre on inclusion and enablement

22. Van onverschillig naar verschillig, op
weg naar inclusieve organisaties
• Hoe gaan we om met verschillen binnen de organisatie?
> Wat betekent dat voor de werking?
• Streven naar een meer inclusieve werkingen ...
> Het verschil opwaarderen, is uitgangspunt
> Verschillen niet ondervangen in aparte werkingen,
> Verschillen moeten net de organisatie uitdagen en
confronteren met de gehanteerde normen binnen de
organisatie
beno.schraepen@plantijn.be / Incena studycentre on inclusion and enablement

23. Vb. van belerende naar lerende
organisaties
• Van interactie binnen de grenzen naar interactie op de grens
• Van grens als afbakening naar grens als uitdaging
• Van voorkomen van fouten naar leren van handelen
• Van denken/doen/evalueren naar handelen/reflecteren/denken
• Van waardevol omdat het conform de norm is, naar waardering
door de ontvanger
• Van kwaliteitsverbetering door accumulatie van inhoudelijke
informatie en kennis naar kwaliteitsverbetering door accumulatie
van procesinzichten
• Van de organisatie als hiërarchie naar de organisatie als weefsel
van netwerken
• Van externe sturing naar zelfsturing
• ...
beno.schraepen@plantijn.be / Incena studycentre on inclusion and enablement

24. bronnen
• Schuurman, M., & Zwan, A. v. d. (2009). Inclusie zeggenschap
support: Op weg naar een samenleving waar iedereen welkom
is. Antwerpen [etc.]: Garant.
• Wierdsma, A. F. M., & Swieringa, J. (2002). Lerend
organiseren: Als meer van hetzelfde niet helpt. Groningen:
Stenfert Kroese.
• Hoffman, E. M., & SpringerLink (Online service). (2009).
Interculturele Gespreksvoering: Theorie en praktijk van het
topoi-model. Houten: Bohn Stafleu van Loghum.
beno.schraepen@plantijn.be / Incena studycentre on inclusion and enablement