Voices for Custodial Justice Newsletter - September 2014 Issue

Voices for Custodial Justice
fhtš Úâ¡fhd Fuš
EXECUTIVE
LEGISLATIVE JUDICIAL
Source:http://wlflegalpulse.files.wordpress.com/2011/03/scales.jpg
Source: http://m.c.lnkd.licdn.com/mpr/mpr/p/5/005/066/358/2a80a85.jpg
Source:http://senatorkennethcalexander.com/issues/government-accountability
fhtš Úâ¡fhd Fuš br¥l«g® - 2014

ïªâahÉš á¤utij F¿¤j Éthjnk
ïšyhkš nghÆU¥gij tiuaW¤jš
ehlhSk‹w¤âš á¤utij¡F vâuhd knrhjh
jh¡fš brŒa¥g£L Ãiwnt‰whkš ïU¡F«nghJ
F¿¥ã£l fhy¤J¡F xUKiw el¡F« nj®jš fhy
f£l« tU»wJ. á¤utij¡F vâuhd I¡»a ehLfŸ
rigÆ‹ fU¤ju§f« 1997š elªjJ. mj‹
Ô®khd¤âš ïªâahî« ifbaG¤â£LŸsJ. Mdhš
ï ‹ d K « m i j Ã i w n t ‰ w É š i y . m i j
mtrufâÆš Ãiwnt‰w nt©L« v‹gj‰fhd xU
e i l K i w a h f n t m J k ¡ f i s i t Æ š
Ãiwnt‰w¥g£lJ. kÅj cÇik¡ FG¡fS«
brašgh£lhs®fS« mªj eh‹F g¡f knrhjhit
gÇÓÈ¡f nt©L« vd¡ nfhÇ xU âU¤j¥g£l
knrhjhit uh{argh nj®î¡ FGî¡F mD¥ã
it¤jd®.
ï‹dK« mªj knrhjh ehlhSk‹w¤âš ÃYitÆš
cŸsJ. fhtšbfhiyfS« á¤utijfS«
mâfkhd v©Â¡ifÆš ïU¥gJ« m¥gona
ïU¡»wJ. k¡fËl« ï¥go xU bghJÉthj«
ïšyhkš nghtij¥g‰¿ gšntW k£l§fËš it¤J
ngr Koí«. v‹whY«, ï›tsî mâfkhd
v©Â¡ifÆš ïªâahÉš fhtš bfhiyfS«
á¤utijfS« el¡»w Mjhu§fŸ ïUªjhY«
á¤utij¡F vâuhd bghJÉthj« eilbgw
kW¥gj‹ áy j¤Jth®¤j tiuaiwfis eh‹
És¡F»nw‹. gy ju¥ãš ï¤jifa Éthj« ïšyhj
Ãiy ïUªjhY« muá‹ Éthj§fËš mJ ïšyhkš
nghÆU¥gJ Äfî« bjËthf¤ bjÇ»wJ. mJjh‹
á¤utij¡F vâuhd bghJÉthj« ïªâahÉš
ïšyhkš nghÆU¥gj‰F ãujhd fhuzkhf
g§fh‰W»wJ.
á¤utijÆ‹ Ûjhd bghJÉthj« el¡fhj ÃiyÆš
eh‹ bghJÉthj« v‹gij vªj m®¤j¤âš
brhš»nw‹ vd KjÈš És¡F»nw‹. bghJthf
á¤utij ïU¡»wJ v‹W m§ÑfÇ¡f ÉU«ghik,
á¤utij bjhl®ghd fhÇa§fËš <Lgl ÉU«ghik,
á¤utij j‰nghJŸs Ãiy, g»u§f ufáakhf cŸs
Ã i y M » a t ‰ i w Ú § f Ÿ r _ f ¤ â ‹ g y
ã ‹ ò y § f Ë š f h z y h « . ï U ª j h Y « , 9 - 1 1
fhyf£l¤J¡F ãªija fhyf£l¤âš á¤utijÆ‹
Ãiy g»u§f ufáakhf ïUªjJ v‹gJ Xusî¡F
jh¡f¤ij V‰gL¤âaJ . Vbd‹whš á¤utij g‰¿a
Éthj« bghJ btËÆš vGªjJ r_f¤â‹
bgU«gFâia mâš <LgL¤âaJ. Kj‹Kiwahf
muR¡F ÉÇthd kD¡fŸ mD¥g¥g£ld. (mit
btËÆl¥glÉšiy.fáaÉl¥g£ld)
á¤utij bjhl®ghd k¡fŸ Éthj¤â‹ áy
gFâfis eh‹ TW»nw‹. mnj neu¤âš á¤utij
bjhl®ghd kW¥òfS« tªJŸsd. ïªâahÉY«
bghJÉthj« el¡fnt ïšiy vd brhšy
bghJ Éthj¤âš v‹d ïU¡»wJ?
t‹Kiwia rf#khdjh¡Fjš
fhtš Úâ¡fhd Fuš br¥l«g®, 20142
ïªâahÉš á¤utij g‰¿a Éthjnk ïšyhkš nghÆU¡»wJ. mij¥g‰¿ ïªj f£Liu MuhŒ»wJ. 2009-10
M©oš 124 fhtš kuz§fS« Úâk‹w fhtÈš ïUªjnghJ 1473 rhîfS« Ãfœªjd v‹W bjÇÉ¡»w njáa kÅj
cÇik Miza¤â‹ òŸËÉgu§fis gh®¡F«nghJ á¤utijfis g‰¿a Éthjnk ïªâahÉš ïšyhj Ãiy e«ik
r§fl¥gL¤J»wJ. fhtš á¤utijfshšjh‹ ïªj kuz§fŸ Ãfœªjd vd kÅj cÇik Miza« brhšyÉšiy v‹whY« Tl
ïu©L¡F« ïilÆš xU ïiz¥ò ïU¥gjhf gy kÅj cÇik mik¥òfŸ F‰w« rh£L»‹wd.
á¤utij¡F vâuhd Éthj« ïšyhkš nghŒÉ£l ïªj NHiy¥ g‰¿ eh« gšntW k£l§fËš vâ®bfhŸs Koí«.
m¥go ïU¡»w nghâY«, mâfg£rkhf fhtš kuz§fS« á¤utijfS« ïU¥gj‰fhd Vuhskhd Mjhu§fŸ
ïUªjnghâY« ïªâahÉš á¤utijia kW¥gJ g‰¿a áy j¤Jt tiuaiwfis ïªj MŒî¡f£Liu cUth¡f Kaš»wJ.
ï›thW á¤utijia kW¥gJ v‹gJ gšntW fs§fËš ïUªjhY« bjËthd KiwÆš mJ murh§f¤â‹ Éthj§fËš
ïU¥gJ v‹gJ ïªâahÉš á¤utij g‰¿a bghJ Éthj« ïšyhkš ïU¥gj‰fhd g§if mË¡»wJ.
ïªâahÉš á¤utij g‰¿a Éthjnk ïšyhkš nghÆU¡»wJ. mij¥g‰¿ ïªj f£Liu MuhŒ»wJ. 2009-10
M©oš 124 fhtš kuz§fS« Úâk‹w fhtÈš ïUªjnghJ 1473 rhîfS« Ãfœªjd v‹W bjÇÉ¡»w njáa kÅj
cÇik Miza¤â‹ òŸËÉgu§fis gh®¡F«nghJ á¤utijfis g‰¿a Éthjnk ïªâahÉš ïšyhj Ãiy e«ik
r§fl¥gL¤J»wJ. fhtš á¤utijfshšjh‹ ïªj kuz§fŸ Ãfœªjd vd kÅj cÇik Miza« brhšyÉšiy v‹whY« Tl
ïu©L¡F« ïilÆš xU ïiz¥ò ïU¥gjhf gy kÅj cÇik mik¥òfŸ F‰w« rh£L»‹wd.
á¤utij¡F vâuhd Éthj« ïšyhkš nghŒÉ£l ïªj NHiy¥ g‰¿ eh« gšntW k£l§fËš vâ®bfhŸs Koí«.
m¥go ïU¡»w nghâY«, mâfg£rkhf fhtš kuz§fS« á¤utijfS« ïU¥gj‰fhd Vuhskhd Mjhu§fŸ
ïUªjnghâY« ïªâahÉš á¤utijia kW¥gJ g‰¿a áy j¤Jt tiuaiwfis ïªj MŒî¡f£Liu cUth¡f Kaš»wJ.
ï›thW á¤utijia kW¥gJ v‹gJ gšntW fs§fËš ïUªjhY« bjËthd KiwÆš mJ murh§f¤â‹ Éthj§fËš
ïU¥gJ v‹gJ ïªâahÉš á¤utij g‰¿a bghJ Éthj« ïšyhkš ïU¥gj‰fhd g§if mË¡»wJ.
- b#Ü nyhfÜlh

tuÉšiy. rÛg¤âš ghÈaš t‹Kiw r«kªjkhf xU
bghJÉthj« elªJ KoªJŸsJ. Fok¡fŸ,
mâfhÇfŸ, Clf« M»nah® ïªj Étfhu«
bjhl®ghf, KGikahf j‹id <LgL¤â¡
bfh©ld®. mJ ešy jiyplhfî« ïUªjJ. mnj
nghy Äf¥bgÇa msÉš ïšiy v‹whY« kuz
j©lid¡F vâuhd Éthj« ïU¡»wJ. ïj‰F
Ku©ghlhf, fhtš bfhiyfS«, á¤utijfS«
mâfkhf ïUªjhY«, kÅj cÇik mik¥òfŸ
mt‰iw Mtz¥gL¤â it¤J ïUªjhY«, njáa
kÅj cÇik MizaK« ïJg‰¿ m¿É¤J
ïUªjhY«, ïªâahÉš á¤utij¡F vâuhd
Éthj« Äfî« á¿a msÉnyna cŸsJ. (PUDR
1998, 2004: NHRC 2990-10, ACHR 2008).
ghÈî£ gl§fŸ t‹Kiwia rf#khdjh¡F«
g h ¤ â u ¤ i j b r Œ » ‹ w d . â i u ¥ g l § f Ë š
rf#khdjhf á¤utij fh£l¥gLtJ v‹gJ ïªj¥
ãu¢ridÆ‹ Ûjhd xU Éthjkhf khwÉšiy
v‹gJ K¡»akhdJ. vdnt á¤utij g‰¿a
Vuhskhd r«gt§fŸ kÅj cÇik mik¥òfshš
Mtz¥gL¤j¥g£L ïUªjhY« ïªj Étfhu« oÉ
Ã f œ ¢ á f Ë Y « â i u ¥ g l § f Ë Y « Ä f
rhjhuzkhdjhf fh£l¥gL»‹wd. mjdhš
á¤utij g‰¿a bghJÉthj« vJî« ïªâahÉš
eilbgwhkšïU¡»wJ.
kW¥ò« f£L¡FŸ it¤âU¥gJ«
muR¤ ju¥ãš eilbgW»w á¤utij g‰¿a
Éthj¤â‹ bgU«gFâahd j‹ikahdJ á¤utij
el¥gij kW¥gjhF«. všyh #dehaf ehLfËY«
eilbgW»w ï¤jifa kW¥òfis Äf¢ áw¥ghf
tif¥gL¤â ïU¡»w °lh‹È
nAhfÅ‹ (2001) tiuaiwfis
ï§nf eh‹ vL¤J¡bfhŸ»nw‹.
x n u a o a h f k W ¥ g J k ‰ W «
És¡f« mË¤J kW¥gJ vd
mt® jÅ¤j‹ikahd KiwÆš
mjidntWgL¤J»wh®.
#h®{òZ mšyJ uhÍ› fhªâ
ahuhf ïUªjhY« á¤utij
e h £ o š ï U ¥ g i j ¥ k W ¤ J
n g R » w h ® f Ÿ v ‹ w h š m J
#dehaf§fË‹ xG¡f« g‰¿a
É t h j « . r £ l ¤ i j
i k a k h f i t ¤ J n g R «
r£lthjkhfî« mJ ïU¡»wJ.
fhtšJiwÆ‹ mok£l CÊauhf
cŸs fhty® my£áakhf
ïU¡»wh®, go¤jtuhf ïšiy, mj‰fhd gÆ‰á
mtU¡F ïšiy. vdnt, Ã®thf Ó®âU¤j«
njit¥gL»wJ. nk‰gh®itia gy¥gL¤j nt©o
ïU¡»wJ v‹gd ngh‹w thj§fis K‹it¤J«
á¤utij g‰¿a Éthj« f£L¡FŸ it¡f¥gL»wJ.
F¿¥ã£l braiy brŒjtÇl« ïUªJ mªj
r«gt¤ij jÅahf ãÇ¤J vL¡»w ntiy ïJ
v‹»wh®nAf‹.
á¤utij v‹gJ nghä°fhu®fË‹ Fiwghlhf,
r£l¤ij mkyh¡F«nghJ V‰gL»w jtwhd
r«gtkhf, âiu¥gl§fËš á¤jÇ¡f¥gLtJ
v‹gJjh‹ Éõa«. fhyÅ¤Jt¤J¡F ãªija
ïªâa muR« gÊia Ñœk£l fhtšJiwÆdÇl«
jŸË ÉL»wJ. t‹Kiw mid¤J k£l¤âY«
ïU¥gij kiw¡f Kaš»wJ. xU tUl¤âš 1200
Kjš 1500 tiuahd fhtš kuz§fŸ á¤utij
cŸË£l gšntW tifahd fhuz§fshš el¥gjhš
ïªâa muá‹ kW¥òfS« gšntW tifahf cŸsd.
ïªâa muR Éá¤âukhd KiwÆš á¤utijia
Ãaha¥gL¤â És¡f« mË¡»wnghbjšyh«
m¤jifa el¤ijahdJ, ïªâahÉš á¤utij
F¿¤j Éthj« el¡fhkš ïU¥gj‰F K¡»a
g§fh‰W»wJ.
fhtš kuz§fS¡F á¤utij jh‹ ãujhd fhuz«
v‹gij mâfhuó®t Mtz§fŸ kW¡fnt
brŒ»‹wd. njáa kÅj cÇik Miza¤â‹
m¿¡ifÆ‹go 1994 Kjš 2008 tiu 16MÆu¤J 836
ng® kuzkilªJŸsd®. (xU tUl¤J¡F 1203 ng®.)
ï›tsî mâf v©Â¡ifÆš kuz§fŸ ÃfœªJ«
ï ª â a m u R ï ‹ d K « ï t ‰ i w k W ¡ F «
v© fhuzK« v¥nghJ v‹gJ« tUl§fŸ
2008 2009 2010
1 Úâk‹w¤J¡F x¥gil¡f bršYjš, 19 18 12
Úâk‹w eilKiwfË‹nghJ,
Érhuiz bjhl®ghd gaz§fË‹nghJ
2 kU¤Jtkid bfh©L bršY«nghJ, 15 9 16
kU¤JtkidÆš á»¢irÆ‹nghJ,
3 Ég¤J¡fshš 2 4 5
4 F«gÈ‹ jh¡Fjš,fytu« 5 2 0
5 k‰w F‰wthËfshš 2 3 0
6 j‰bfhiyfŸ 38 21 18
7 fhtÈÈUªJ j¥ã¡f Ka‹wnghJ 6 8 7
8 clšeyÄ‹ik, ïa‰if kuz§fŸ 28 33 19
Mjhu«- v‹áM®ã fhtš F‰w§fŸ v‹w ãÇÉš m¿É¤JŸs Égu§fŸ
2008-2010 fhyf£l¤âš fhtšÃiya kuz§fË‹ Égu«

j‹ikÆnyna ïU¥gJ ftiy jU« Éõa« vd
kÅj cÇikfS¡fhd Máa mik¥ò vD« mik¥ò
TW»wJ. ïªj¡ fhtš kuz§fis všyh« `` clš
Ãiy rÇÆšyhjjJ, ïa‰if kuz«, fhtÈÈUªJ
j¥ã¤jš, j‰bfhiyfŸ, k‰w F‰wthËfshš
j h ¡ f ¥ g £ l J , f y t u § f Ÿ , É g ¤ J ¡ f Ÿ ,
á»¢irÆ‹nghJ mšyJ kU¤JtkidÆš
ïUªjnghJ elªjit vd cŸJiw mik¢r®
És¡F»wh®.
á¤utij k‰W« fhtš kuz§fŸ g‰¿a muá‹
òŸËÉgu§fis myR« vtU« ïij m¿a Koí«.
F‰w Mtz§fS¡fhf njáa mik¥ò« 1999 Kjš
fhtšJiwÆš el¡F« kÅj cÇik Ûwšfis gâî
brŒJ tU»wJ, ïJ á¤utij bjhl®ghd
F‰w§fis Äf¡ Fiwthf gâî brŒJŸsJ, 2011
m¿¡ifÆš ï¤jifa kuz§fŸ 6 jh‹ elªjjhf
gâî brŒJŸsJ. mªj tUl« elªj k‰w fhtš
kuz§fŸ všyh« á¤utij¡F bjhl®ò ïšyhj
fhuz§fshš elªjjhf mJ TW»wJ. cŸJiw
mik¢r® v‹d brh‹dhnuh mijna ïªj mik¥ò«
TW»wJ.
muR btËÆL»w ïªj¡ fhuz§fŸ všyh«
c©ik m¿í« FG¡fshš r®¢ir¡FŸsh¡f¥
g £ L Ÿ s d . x ‹ ¿ u © L c j h u z § f Ÿ
brhšynt©L« v‹whš, áy j‰bfhiyfŸ x£L
bkh¤jkhf V‰f Koahj ÃiyÆš cŸsd v‹W«,
fhtšÃiya fhtÈš vL¤J¡bfhŸs¥gLtj‰F
K‹ghf gy® ešy clšÃiyÆš ïUªJŸsd®
v‹gijí« #dehaf cÇikfS¡fhd k¡fŸ
ôÅa‹ mD¥ãa c©ik m¿í« FG¡fË‹
m¿¡iffŸ És¡F»‹wd. ïâš mâ®¢á jU«
Éõa« v‹dbt‹whš fhtš kuz§fË‹
fhuz§fËš x‹whf¡ Tl á¤utij v‹gJ
g£oaÈl¥glÉšiyv‹gJjh‹.
njáa kÅj cÇik Mizank Tl jdJ
M©l¿¡iffËš fhtš kuz§fËš á¤utijí«
fhtš t‹Kiwí« jh¡f¤ij V‰gL¤â ïU¡fyh«
v‹gâš Fiwªj ftdnk brY¤J»wJ. 2009
m¿¡ifÆš 1500¡F« nk‰g£l kuz§fis¥g‰¿
TW«nghJ“ všyh fhtš kuz§fS¡F« fhtš
t‹Kiwjh‹ fhuz« v‹W brhšy KoahJ.
c©ikÆš gy fhtš kuz§fŸ KJik,
nehŒ,ngh‹w ïa‰ifahd fhuz§fshš eilbg‰W
cŸsd. ÛjKŸs kuz§fËš Tl kU¤Jt
m y £ á a ¤ j h š n e h Œ m â f Ç ¤ j J , b g h J
CÊa®fnshL« rf ifâfnshL« V‰g£l nkhjÈš
V‰g£l t‹KiwfŸ, j‰bfhiy brŒJ bfh©lJ
cŸË£l gšntW fhuz§fshšjh‹ V‰g£lit''
vd mJ TW»wJ. áy fhtš kuz§fËš
á¤utij¡F g§F ïU¡»wJ v‹gij njáa kÅj
cÇik Miza« kW¡fÉšiy v‹whY« mªj
m¿¡if á¤utij ÛJ nghJkhd msî m¡fiw
brY¤jÉšiy.
njáa kÅj cÇik Miza¤â‹ ÉâfË‹go
mid¤J fhtš kuz§fS« elªj 24 kÂ
neu¤J¡FŸ kÅj cÇik Miza¤âl« bjÇÉ¡f
n t © L « . V u h s k h d f h t š k u z § f Ÿ
elªJbfh©L ïU¡»w ïªj¢ NHÈš mt‰¿‹
fhuz§fËš x‹whf á¤utij ïU¥gij
òw¡fÂ¡f KoahjnghJ«, muR mjid kW¥gj‰F
Ka‰á brŒtJjh‹ ïªâahÉš á¤utij
bjhl®ghd bghJk¡fŸ Éthj« el¡fhkš
ïU¥gj‰FK¡»akhdfhuz«.
fhtš kuz§fS¡F vâuhf, fhtÈš V‰gL«
fha§fS¡fhf mšy
ïªâa Úâ¤Jiw fhtš t‹Kiw Ûjhd ïu©L
tH¡FfËš áw¥ghd KiwÆš j‹id btË¥gL¤â
cŸsJ. mit Ãyhgâ bgAuh / vâ® / xorh khÃy
muR (1993) k‰w« o.nf.ghR / nk‰F t§fhs khÃy muR
(1996). fhtš t‹Kiw¡fhf eh« mij el¤J»w
nghä°fhu®fis k£L« Ék®rd« brŒa¡TlhJ,
fhtš t‹Kiw¡F r£l És¡f« mË¡»w
Úâ¤Jiwí«Tl ïªâahÉš á¤utij r«kªj¥g£l
Éthj« tuhkš brŒtj‰fhd bgU«g§if
b r Œ » w J . Ú â ¤ J i w Æ ‹ b r a š g h L f i s
beU§»¥gh®¤jhš ïJ bjËth»wJ. á¤utij
jh§fŸ brŒtâšiy v‹W ïªâa muR rhâ¤jhY«
o.nf.ghR/nk‰F t§fhs khÃy muR (1996) v‹w
tH¡F tiu¡F«Tl fhtš t‹Kiw g‰¿a
Érhuiz¡F vªjÉj Kiwahd ÚâKiwí«
tiuaiw brŒa¥glÉšiy. Úâk‹w« áy neu«
É r h u i z m i k ¥ ò f Ë ‹ É â Û w š f i s
V‰W¡bfh©lJ. Sarwan Singh vs State of Punjab
1957 v‹w tH¡»š x¥òjš th¡F_y§fŸ
òw¡fÂ¡f¥g£ld.
á¤utijÆ‹ fhuzkhf elªj fhtš kuz«jh‹
vd Ã%ã¡f¥g£l tH¡»š Tl j©lid »il¥gJ
v‹gJ Vw¡Fiwa ïšiy. Vnjh mJ j‹dhny
elªjJnghy jh‹ eilKiw ïUªjJ (Maiku vs State
of UP 1989) 1990¡F Kªija tH¡FfS¡F Kuzhf,
o.nf.ghR/nk‰F t§fhs khÃy muR (1996) v‹w
tH¡fhdJ fhtš Úâ¤Jiw Kiwik g‰¿a
fUJnfhŸ cUthf tÊtF¤jJ. ghR tH¡F v‹gJ
fhtš kuz§fS¡F mik¥ò ßâahf FiwÔ®¡F«
V‰ghLfŸ gyådkhf ïUªjij fh£oaJ. ï¤jifa
4

t H ¡ F f Ÿ _ y « v G ª j x U e š y É õ a «
v ‹ d b t ‹ w h š f h t š J i w Æ d ® j h § f Ÿ
miH¤J¢br‹w egU¡F v‹dthdJ v‹gij
Ã%ã¡f nt©oa flik fhtšJiw¡F c©L vd
Ãiyik kh¿aJ. mnj neu¤âš xUtiu¡ ifJ
brŒí«nghJ, fhtÈš vL¡F«nghJ mj‰F
Mtz§fŸ V‰gL¤JtJ, mªj egÇ‹ FL«g¤J¡F
j U t J , É r h u i z f h y f £ l ¤ â š T l x U
tH¡f¿Puhš jiyÆl¡Toa Ãiy, Kiwahd
kU¤Jt gÇnrhjidfŸ vd gy Ô®îfis Úâk‹w«
mj‹ãwFjh‹ V‰gL¤âaJ. e£l<LfŸ g‰¿í«
KiwfŸcUth¡f¥g£ld.
ï¤jid K‰ngh¡fhd eilKiwfŸ cUth»É£l
nghJ« Úâ¤Jiw ïªâahÉš á¤utij bjhl®ghd
bghJÉthj« el¥gij Fiw¡F« tifÆš
c © i k Æ š e l ª J b f h Ÿ » w j h ? m j ‰ f h d
K¡»akhd fhuz§fËš x‹W, Úâ¤JiwÆ‹
ftd« fhtš kuz§fËš jh‹ FÉªJŸsJ. fhtš
á¤utijÆ‹ ÛJ mšy. c¢r Úâk‹w« Tl fhtš
kuz§fŸ á¤utijnahL beU¡fkhd bjhl®ãš
cŸsd vd bjÇÉ¤JŸsJ. xUtiu v¥nghJ
fhtÈš vL¤njh«, v›tsî neu« fhtÈš it¤J
ïUªnjh«, v‹gijí« fhtÈš vL¥gj‰fhd
tÊKiwfŸ filão¡f¥g£LŸsdth v‹gd
ngh‹w Égu§fis bjÇÉ¡f kW¤J fhtš
á ¤ u t i j ¡ F t Ê n f h È a r « g t § f S «
m§ÑfÇ¡f¥g£LŸsd. fhtš kuz§fS¡F e£l
<Lfis nf£gJ tÈíW¤j¥gL»wJ. j‰nghJ fhtš
t‹Kiw fhuz§fshš “k£L«'' Ãfœªj fhtš
kuz§fËš áyt‰W¡F k£L« Ãthuz«
ju¥g£LŸsJ.
á¤utij k£Lnk ãu¢ridahf cŸs tH¡Ffis
vâ®bfhŸS«nghJ fhtš kuz§fŸ F¿¤j mâfhu
tu«ã‹ všiy m¥g£lkhf cŸsJ. FW¡F
ÉrhuizfË‹ Ûjhd mâfhu tu«ãš á¤utij
v›thW nfŸÉ¡F c£gL¤jhkš nghdJ v‹gij
És¡f 3 tifahd tH¡Ffis eh‹ ï§F
Éthâ¡»nw‹. 1990¡F K‹d®, á¤utijia
òw¡fÂ¥gJ mšyJ nghJkhd msÉ‰F ftd«
brY¤jhkš ïU¥gJ v‹w ngh¡F Äfî« bjËthf
ïUªjJ. fhtšJiw gy¤ij ãunah»¡F« ngh¡if
vâ®¤J rthšÉl áy nghâa K‹Djhuz§fŸ
njit¥gL»wJ.
1990fËš, fhtš kuz§fŸ bjhl®ghd tH¡FfËš
t H ¡ f k h d ã ‹ d Â Æ š f h t š Ú â ¡ f h d
e i l K i w f Ÿ á ¿ J á ¿ j h f c U t h » ¡
bfh©oU¡F« nghnj, á¤utij¡F vâuhd
ghJfh¥ò elto¡iffis Ú®¤J¥nghf¢ brŒí« Kiw
jlh (1985, 1987) bghlh (2002) ngh‹w mrhjhuzkhd
r£l§fŸ F¿¤j tH¡FfËš eilKiwÆš ïUªjJ.
(á¤utij¡fhd elto¡if) bjhl®ghf ïªj¢
r£l§fËš V‰g£l xU mo¥gil kh‰w«
v‹dbt‹whš, tH¡fkhd ãw tH¡FfËš
mDkâ¡f¥glhj, ÔÉuthâfŸ F¿¤j tH¡FfËš
xU _¤j fhtš mâfhÇÆ‹ x¥òjš th¡F_y¤ij
gâîbrŒtJv‹weilKiwMF«.
c¢rÚâk‹w«, ïªj ïu©L r£l§fisí«, ïªj¥
eilKiwiaí« muáaš rhrd¤J¡F c£g£lJjh‹
v‹W T¿aJ. f®jh® á§ tH¡»š (1994), jlh r£l«,
muáaš rhrd¤â‰F c£g£lJjh‹ v‹gij ÃWt,
ï ¢ r £ l « r h ® ª j t H ¡ F f Ë š á ¤ u t i j
ga‹gL¤j¥gL»wJ v‹gijí«, fhtš kuz§fS«
neÇL»wJ v‹gijí« x¥ò¡bfh©LŸsJ. Mdhš,
tH¡»‹ Ãiyia¥ bghW¤J ï¢r£l¥ãÇit
ga‹gL¤jyh« v‹W« x¥ò¡bfh©LŸsJ. nkY«
F¿¥ã£l ïªj Úâ¢ r£l« á¤utij¡F xU x¥òjš
mË¡F« r£l« v‹W K. ghynfhghš mt®fshš
(1994) tiuaW¡f¥g£LŸsJ.
Éâfis¤ jh©o¢ brštJ:
f®jh® á§, tH¡»š c¢rÚâk‹w«, á¤utij
g a ‹ g L ¤ j ¥ g L t i j j L ¥ g j ‰ f h f á y
tÊfh£Ljšfis Mnyhridahf tH§»aJ.
M d h š , m i t f h y ¥ n g h ¡ » š v Ë j h f
òw¡fÂ¡f¥g£ld. °y« lh¡ ÄšÈad® gl¤âš
á¤utijÆ‹ gh¤âu¤iij kh‰¿ it¡FkhW ïªâa
m u r h § f Ÿ n f £ L ¡ b f h © l j ‰ F e h ‹
És¡fkË¤j‰F ïJ ï‹bdhU gÇzhk«. Ãôah®¡
il«° g¤âÇifÆ‹ ÃUg® br‹F¥jh (2008) “ ïªâa
muR mâfhÇfŸ mªj gl¤â‹ jahÇ¥ghs®
»¿°oa‹ bršrÅl« á¤utij eilbgWtjhf
fh£l¥gL»w fh£áÆš ïUªJ nghä° fÄõdiu
vL¤JÉL§fŸ v‹W nf£LŸsd®. ï‹°bg¡l®
gjÉ¡F nkny cŸs vªj mâfhÇí« á¤utijia
nk‰gh®itÆLtij¥nghy fh£l¡TlhJ''
bjÇÉ¤JŸsd®.
ï ª â a m u á ‹ n t © L n f h S ¡ F « m j ‹
mrhjhuzkhd MŸö¡»¢r£l§fS¡F« ïilna
cŸs xnu j‹ikahd Ãfœî v‹gJ e«ik
jh¡f¡Toajhf ïU¡»wJ. ïJ c©ikahdhš,
xU âiu¥gl¤âš á¤utij bjhl®ghd fh£áfis
Ú ¡ F k h W n f £ L ¡ b f h Ÿ t â š f t d «
brY¤JtijÉl mj‰F gâyhf âiu¥gl¤âš Tl
á¤utij bjhl®ghd Étfhu§fËš xU fhtš
mâfhÇ kh£o¡bfhŸs¡TlhJ vd ïªâa muR
m¡fiwbfhŸ»wJ.
5

1990¡F ãªija fhyf£l ÚâKiwÆ‹ tH¡fkhd
tH¡FfËšTl Úâk‹w« á¤utijia v›thW
njitahd msî ïšyhkš g‰wh¡Fiwahd
tifÆš el¤âaJ v‹gj‰F xU filá cjhuz«.
Rng á§ v‹gtU¡F« mÇahdh khÃy muR¡F«
2006š xU tH¡F elªjJ. mtuJ kf‹ xU nghä°
mâfhÇia bfh‹wjhf F‰wŠrh£l¥g£L ïUªjh‹.
ï J b j h l ® g h f á § f h t š J i w a h š
vL¤J¢bršy¥g£lh®. r£lÉnuhjkhf mtiu
mil¤Jit¤jJ, á¤utij brŒjJ cŸË£l
F‰w¢rh£LfŸ gyKiw »s«ãd. á¤utij¡fhd
Mjhu« ïU¡»wjh v‹gij gh®¡f¡Tl Úâk‹w«
jahuhf ïšiy. mtuJ Ãthuz« bgW«
cÇikia¡Tl Úâk‹w« kW¤jJ. ``Mu«g f£l
Mjhu« ïUªjhY«...:”``,áy _‹wh«jukhd
tÊKiwfS¡F mt® Msh» ïUªjhY«..” vd
F ¿ ¥ ã £ l Ú â k ‹ w « “ ï J b j Ë t h f
Äif¥gL¤j¥g£L cŸsJ. áy neu« bghŒahfî«
mJ ïUªjJ” v‹W« mJ brh‹dJ. fhankh,
fha¤â‹ milahsnkh, áuhŒ¥òfnsh ïšyhkš
ïU¥gJ, ïªj tH¡»š Äf mtáakhdJ, MdhY« “
bjhl®¢áahd F‰w el¤ij cŸs eg®fŸ nfhU»w
kÅj cÇik Ûwš thj§fis V‰W¡bfhŸtJ v‹gJ
xUm¿îilikMfhJ''vdî«Úâk‹w«T¿aJ.
vdnt, Úâ¤JiwÆš x‹W á¤utij v‹gJ
òw¡fÂ¡f¥gL« mšyJ, Ãthuz« m¿É¡f
nt©L« v‹whš btË¥gilahd milahs§fnsh
mšyJ xU br¤J¥nghd clnyh nt©L«.
t‹KiwÆ‹ uh{a« r£l¤ij mkyh¡Fgt®fŸ
k¤âÆš k£L« mšy. Úâ¤JiwÆ‹ k£l¤âY«
Tl mDkâ¡f¥g£LŸsJ. áuhŒ¥òfis mJ
É£LÉL«. fhtÈš És¡fkË¡f Koahj ãz«
x‹W »l¡»w Ãiy¡F br‹whšjh‹ mJ
K‰ngh¡fhdÚâ¤JiwahfkhwMu«ã¡F«.
xU bghJÉthj¤â‹ Mu«g«:
ïªâa ehlhSk‹w¤âš rÛg¤âš eilbg‰w
á¤utij vâ®¥ò r«kªjkhd knrhjhÉ‹ Ãiy
bjËt‰w ÃiyÆš j‰nghJ cŸsJ. á¤utij g‰¿a
b g h J É t h j « e i l b g w É š i y v ‹ g J
x¥ò¡bfhŸs¥g£L ïU¡»wJ. á¤utij vâ®¥ò
knrhjhÉš ïªj¥ ãu¢rid F¿¤j xU KGikahd
gh®it ïªj knrhjhÉš ïšiy. á¤utij v‹gJ
ïªj knrhjhÉš FW»a f©nzh£l¤âš
És¡f¥g£L cŸsJ. fhtš kuz§fŸ F¿¤njh
mšyJ bfh^ukhd, kÅj¤ j‹ika‰w, ïÊthd
el¤ij g‰¿nah knrhjhÉš F¿¥ãl¥glÉšiy.
nkY« á¤utij v‹gJ fhty®fŸ r£l¤ij
mkyh¡F«nghJ vâ®bfhŸS« ãu¢ridahf
k£Lnk ãujhdkhf fUj¥g£LŸsJ. k¡fsit
É t h j ¤ â š c W ¥ ã d ® g ‹ d h y h š ò Å a h
F¿¥ã£lij¥nghy “ ï‹iwa fhtš Ãiya§fËš
ïUªJ xUtuhš M§»nya M£áÆ‹ fiwÆ‹
thridia Efu Koí«'' v‹w Ãiyjh‹ cŸsJ.
ï¤jifa f©nzh£l«jh‹ á¤utij F¿¤j
ãu¢ridia bt›ntW f£l§fËš njit¥gL«
jiypLfis cŸsl¡»a fhty® Ó®âU¤j§fŸ
v‹gâÈUªJjÅik¥gL¤J»wJ.
ajh®¤j¤âš, k¡fsitÆš Éthâ¡f¥g£L
Ãiwnt‰w¥g£l tiuî knrhjhÉ‹go Ô§»iH¡F«
fhtš mâfhÇfis¤ j©o¥gj‰F K‹ mDkâ
nt©L«. ïJ xU ãu¢ridahf K‹dnu
Éthâ¡f¥g£lJ. á¤utij r«gt« elªj
MWkhj§fS¡FŸ mJ F¿¤j òfh® mË¡f¥gl
nt©L« v‹w ãÇî« knrhjhÉš cŸsJ. ïJ
j©lidfisFiw¡F«.
ïªj knrhjhÉ‹ Kªija tot« , c¢r Úâk‹w¤â‹
fhtš všiy k‰W« fhtš kuz§fŸ M»at‰iw
KGtJkhf òw¡fÂ¤jJ v‹w c©ikia xUt®
v›thW És¡f Koí«? knrhjh Ûjhd Éthj§fŸ
muá‹ r£l« ïa‰W« mik¥ò« Ã®thf¡ »isfS«
K o É š á ¤ u t i j i a m § Ñ f Ç ¤ j d v d
fh£L»‹wd. Mdhš mt®fŸ á¤utijia fhtš
kuz§fnshL bjhl®ògL¤jÉšiy. Vbd‹whš
mt®fsJ òÇjÈ‹go, ntW ntW tifahd ãw
fhuz§fshš m¤jifa kuz§fŸ elªJŸsd.
Úâk‹w§fŸ fhtš kuz§fŸ g‰¿ ftd¤âš
b f h © l m s î á ¤ u t i j F ¿ ¤ J f t d «
brY¤jÉšiy v‹gjhš r£l« ïa‰W« k‹w§fË‹
cW¥ãd®fŸ fhtš t‹Kiw F¿¤j Úâk‹w¤â‹
tiuaiwfŸ. ÉâKiwfŸ ïšyhj Úâ¤Jiw NHiy
Éthâ¡fhkšjh©o¢bršyKoªjJ.
flªj áy M©LfËš, áy khWjšfŸ bjÇa
tU»‹wd. j‰nghJ Tl c¢r Úâk‹w« fhtš
kuz§fS¡F vâuhf fLikahd fU¤J¡fis
b j Ç É ¤ J Ÿ s J . n k Y « g y t H ¡ F f Ë š
á¤utijÆ‹ fhuzkhf V‰g£l fhtš kuz§fŸ
v‹nw F¿¥ã£LŸsJ. M°Jkh ghâ¥ãš ïUªj
xUt® mj‰F bghU¤j« ïšyhj ïl¤âš fhtÈš
it¡f¥g£ljhš kuz« milªjj‰F fhtš
JiwÆdnu bghW¥ng‰f nt©L« vd mJ T¿aJ.
(ïªJ b#ÆD¡F« k¤âa ãunjr muR¡F« 2008š
elªj tH¡F) 2011š kfó¥ gh£rh v‹gt® j‰bfhiy
brŒJ bfh©lh® vd brhšy¥g£lij V‰W¡bfhŸs
kW¤jJ. gŠrh¥ kÅj cÇik¥ nghuhË #°tª¤
á§ á¤utij brŒa¥g£L bfhšy¥g£lâš
f h t š J i w m â f h Ç f S ¡ F j © l i d
6

tH§f¥g£lij cWâ brŒjJ. MdhY« fhtš
á¤utij Étfhu¤âš Úâ¤Jiw ngh¡F ïU¡fnt
brŒ»wJ. mj‰F gy tH¡Ffis cjhuzkhf¢
brhšyyh«.
xU bg© lh¡l® bjhl®ghd tH¡»š kdßâahd
J‹òW¤jiyí« á¤utij vd c¢rÚâk‹w«
V‰W¡bfh©lJ. ï‹bdhU tH¡»š fhtšJiw
ÉrhuizÆ‹ nghJ F‰w« rh£l¥g£ltÇ‹
tH¡f¿P® ïU¡fyh« vd mDkâ mË¤jJ. ïªj
áW kh‰w« á¤utij bjhl®ghd Étfhu§fËš c¢r
Úâk‹w«msÉšV‰g£LŸsijeh«gh®¡fyh«.
uh{arghÉ‹ nj®î¡ fÄ£oahš gÇªJiu brŒa¥g£L
âU¤j¥g£L á¤utij¡F vâuhd knrhjh
á¤utij¡F guªj msÉyhd tiuaiw k‰W«
fhtš kuz§fisí« jdJ tu«ò¡FŸ bfh©L
tUjš cŸË£l Éõa§fis¡ bfh©LŸsJ. ïnj
toÉš ïªj knrhjh r£l« MFkh? bjÇahJ.
ïªâa muá‹ všyh¥ãÇîfS« xU ãz«
ïU¡»wjh? fha« ïU¡»wjh? v‹gij všyh«
jh©o fhtš Úâ¡fhd xU r£lßâahd f£lik¥ig
cUth¡F»nwhkh vd xUt® ftÅ¡fnt©L«.
xU ãz«, fha§fŸ ïU¡»wjh v‹gij gh®¥gij
jh©o _‹wh« ju el¤ijfŸ, á¤utij, fhtš
kuz§fŸ, M»at‰iw m§ÑfÇ¥gjhf mªj¡
f£lik¥ò ïU¡f nt©L«. e£l <LfŸ, j©lid
»il¤jš M»at‰W¡F ïilnaahd r£l
ïilbtËia mJ Ú¡f nt©L«.
Kothf
á¤utijia kW¥gj‰fhd ÉthjK« mªj kW¥ig
nfŸÉ¡F£gL¤JtJ« V‹ m›tsî áukkhf
ïU¡»wJ? Vbd‹whš ïªj kW¥ò v‹gJ muRfŸ
j§fis Rjªâukhd #dehaf ehLfshf
tiuaW¤J¡bfhŸtâY«, F¿¥ã£l áy r£l§fŸ
ïU¡f nt©oaâY«, Fh¥gkhd KiwÆš mit
t‹Kiwia És¡f nt©oa NHY¡F« jŸS»wJ.
ï¤jifa Étfhu§fis vâ®bfhŸ»w JiwÆš
ïšyhj r£l f£lik¥ò nghJkhdjhf ïšyhj
NœÃiynahL á¤utij bjhl®ghd Éthj«
ïªâahÉš ïšyhkš ïU¥gJ cŸsh®ªj KiwÆš
ïiz¡f¥g£LŸsJ.
Fok¡fŸ, Clf«, mâfhÇfŸ midtU«
<Lgh£nlhL Éthâ¤jhšjh‹ xU bghJÉthj¤ij
cUth¡» mjid Étfhu§fËš jiyÆL»w
msî¡F kh‰w Koí«. Xusî¡F ïJ V‹ ïªâa
ã‹dÂÆš á¤utij v‹gJ rf#khd xU ÃiyÆš
ïU¡»wJ v‹gijí« ïªâa Úâ¤JiwÆš
tH¡fkhfî« áy ÉâÉy¡fhd ã‹dÂfËY«
mJ ï›thW ïU¡»wJ v‹gijí« ïªj
bghJÉthj¤ij el¤J« eilKiwÆš gyju¥g£l
rthšfis ifahS»w Ãiyiaí« mJ cUth¡F«.
ï ª j á ¤ u t i j ¡ F v â u h d k n r h j h
Ãiwnt‰w¥gLtJ v‹gJ ïªâa muáaÈš,
r_f¤âY«, g©gh£oY« ikakhf ïU¡»w
ï¤jifa Étfhu§fŸ áyt‰¿Y« m¡fiw
brY¤j¥gL»wJ v‹gij m¿É¡F« kf¤jhd
neukhfïU¡F«.
Mjhu«: Economic & Political Weekly,
th
June 28 2014
Érhuiz ifâfŸ Étfhu«
muR¡F R¥ß« nfh®£ c¤juî
òJošÈ : Í¤njªâu b#Æ‹ v‹gt® R¥ß«
nfh®£ošjh¡fšbrŒjkD:
#h®¡f©£, r¤Ô°f®, Õfh® cŸË£l khÃy§fËš
Vuhskhd gH§FoÆd®, gšntW áiwfËš
Érhuizifâfshfmil¡f¥g£LŸsd®.
fšÉa¿î«, gz trâí« ïšyhjjhš, mt®fshš
nfh®£L¡F bršy Koahj ÃiyíŸsJ.
gH§FoÆd® ngR« bkhÊia, tH¡f¿P®fS¡F
ntW xUt® bkhÊbga®¤J brhšy nt©oa
f£lhaK« cŸsJ. ïjdhš, mt®fshš j§fŸ
Ãiy v‹d v‹gijí«, j§fS¡F«, tH¡»‰F«
vªj r«gªjK« ïšiy v‹gijí« Tw KotJ
ïšiy.
vdnt, ïªj ãu¢id¡F Ô®î fhz nt©L«.
ï›thW, kDÉš bjÇÉ¤âUªjh®. ïªj kDit,
ne‰W ÉrhÇ¤j jiyik Úâgâ, M®.v«.nyhjh
jiyikÆyhd, ‘bgŠ¢' ãw¥ã¤j c¤juî: ïJ,
K¡»akhd ãu¢id. 30 MÆu¤J¡F« mâfkhd
gH§FoÆd® Érhuiz ifâfshf cŸsd®.
gH§FoÆdiu¤ jÉu, k‰w MÆu¡fz¡fhndhU«
Érhuiz ifâfshf cŸsd®. mt®fË‹
Ãiyikiaí« ftÅ¡f nt©L«. Érhuiz
ifâfŸ Étfhu¤âš, k¤âa muR, btW«
gh®itahsuhfïU¡f¡TlhJ.
K‹ khâÇahf¢ brašg£L, ãu¢id¡F Ô®î fhz
nt©L«. mid¤J khÃy cŸJiw bray®fË‹
T£l¤ij¡ T£o, MW thu§fS¡FŸ ïªj
ãu¢id¡F Ô®î fh©gJ F¿¤j m¿¡ifia
rk®¥ã¡f nt©L«. ï›thW, ÚâgâfŸ
c¤juÉ£ld®.
Mjhu«: âdky®, 30.8.2014
7

murik¥ò rhrd (ü‰W ïUg¤bjh‹whtJ
âU¤j«) r£l K‹tiuî, 2014
r£l K‹tiuî v©. 97/2014
ïªâa murik¥ò rhrd¤âš nkY« âU¤j« brŒtj‰fhd
xU r£lK‹tiuî
ïªâa¡ Foauá‹ 65tJ M©oš ehlhSk‹w¤âš
ïJã‹tUkhWÃiwnt‰w¥gLtjhf:
RU¡fkhd jiy¥ò« bjhl¡fK«
1. (1) ïªj¢ r£lkhdJ murik¥ò rhrd (ü‰W
ïUg¤J x‹whtJ âU¤j«) r£l«, 2014 v‹W
F¿¥ãl¥gL«.
(2) k¤âa muR mâfhu¥ó®t muájÊš
m¿É¥gj‹ _y« ÃaÄ¡F« njâÆÈUªJ
ïJeilKiw¡FtU»wJ.
r£l ciu 127¡fhd âU¤j«
2. murik¥ò rhrd¤â‹ r£l ciu 124, r£l¡TW
(2)š–
(a) “ïªj neh¡f¤â‰F njit v‹W FoauR¤
jiyt® fUJ« ÃiyÆš c¢rÚâk‹w« k‰W«
khÃy§fËš cŸs ca®Úâk‹w§fË‹
ÚâgâfSl‹ fyªjhnyhá¤j ãwF” v‹w
th®¤ijfS¡F gâyhf, “r£l ciu 124AÆš
F¿¥ãl¥g£LŸs njáa Úâ¤Jiw Ãakd
Miza¤â‹ gÇªJiufË‹go” v‹w
th®¤ijfS« v©fS« vG¤J¡fS«
nr®¡f¥gL»‹wd;
(b) KjšÉâ¡TW(proviso) Ú¡f¥gL»wJ;
(c) ï u © l h t J É â ¡ T ¿ š “ n k Y «
m ¤ j i f a j h d Ã i y Æ š ” v ‹ w
th®¤ijfS¡F gâyhf “m¤jifajhd
Ã i y Æ š ” v ‹ w t h ® ¤ i j f Ÿ
nr®¡f¥gL»‹wd.
124A, 124B, 124C M»a òâa r£l ciufŸ
nr®¥ò
3. murik¥ò rhrd¤â‹ 124tJ r£l ciu¡F¥ ãwF
ã‹tU«r£lciufŸnr®¡f¥gL»‹wd;
“124A. (1) njáa ÚâgâfŸ Ãakd Miza« v‹w
xU Miza« ã‹tUnthiu¡ bfh©ljhf
ïU¡F«:
(a) ïªâa jiyik Úâgâ, jiytuhf, gjÉ
tÊÆš;
(b) ï ª â a j i y i k Ú â g â ¡ F m L ¤ J
c¢rÚâk‹w¤â‹ ïu©L _¤j ÚâgâfŸ
cW¥ãd®fshf,gjÉtÊÆš;
(c) r£l« k‰W« Úâ¤Jiw¡F¥ bghW¥ghd k¤âa
mik¢r®, cW¥ãduhf,gjÉtÊÆš;
(d) ãujk®, ïªâa¤ jiyik Úâgâ, ehlhSk‹w
k¡fsitÆ‹ vâ®¡f£á¤ jiyt®,
m¤jifa vâ®f£á¤ jiyt® ïšyhj
ÃiyÆš k¡fŸ M»nahiu¡ bfh©l
FGthš ÃaÄ¡f¥gL« ïu©L K¡»a
ã u K f ® f i s c W ¥ ã d ® f s h f ¡
bfh©oU¡F«:
m¤jifajhd ÃiyÆš, ïu©L K¡»a
ãuKf®fËš xUt® g£oaš tF¥ãd® k‰W« g£oaš
gH§FoÆd®, ïju ã‰gL¤j¥g£l ãÇîfŸ,
áWgh‹ikÆd® mšyJ bg©fŸ M»a ãÇîfis¢
nr®ªjtuhfïU¥gh®.
nkY« m¤jifajhd ÃiyÆš, xU K¡»a
ãuKf® _‹wh©L fhy¤â‰F ÃaÄ¡f¥gLth®.
mt®Û©L«ÃaÄ¡f¥gljFâa‰wtuhth®.
(2) Miza¤âš VnjD« fhÈÆl« ïU¡»wJ
mšyJ Miza mik¥ãš FiwghL ïU¡»wJ
v‹gj‰fhf k£Lnk njáa ÚâgâfŸ Ãakd
Miza¤â‹ vªj xU elto¡if mšyJ
eilKiwí« nfŸÉ¡F c£gL¤j¥glkh£lhJ
m š y J b r š y ¤ j ¡ f j š y v ‹ W
m¿É¡f¥glkh£lhJ.
Miza¤â‹ brašghLfŸ
124B. njáa ÚâgâfŸ Ãakd Miza¤â‹
flikfŸã‹tUkhW:
(a) c¢rÚâk‹w jiyik Úâgâ, c¢rÚâk‹w
ÚâgâfŸ, ca®Úâk‹w§fË‹ jiyik
ÚâgâfŸ k‰W« ca®Úâk‹w§fË‹ ïju
Úâgâfshf ÃaÄ¡f¥gLtj‰fhd eg®fis
gÇªJiu¤jš;
(b) ca®Úâk‹w§fË‹ jiyik ÚâgâfŸ
k ‰ W « ï j u Ú â g â f i s x U
c a ® Ú â k ‹ w ¤ â È U ª J n t W v ª j
ca®Úâk‹w¤â‰F« ïlkhWjš brŒtj‰F¥
gÇªJiu¤jš; k‰W«
(c) g Ç ª J i u ¡ f ¥ g L « e g ® b r a š â w D «
ne®ikí«cŸstuhfcWâ¥gL¤Jjš.

r£l« ïa‰w ehlhSk‹w¤â‰F cŸs cÇik
1 2 4 C . ï ª â a j i y i k Ú â g â k ‰ W «
c¢rÚâk‹w¤â‹ ïju ÚâgâfŸ, ca®Úâk‹w
j i y i k Ú â g â f Ÿ k ‰ W « ï j u Ú â g â f Ÿ
Ãakd¤â‰fhd eilKiwfis ehlhSk‹w«
r£l¥go Kiw¥gL¤J«; Miza« jdJ gÂfis
Ã i w n t ‰ W t j ‰ f h d e i l K i w f i s
cUth¡»¡bfhŸtj‰F mâfhu« mË¡F«,
Ãakd¤â‰fhd eg®fis nj®î brŒtj‰fhd
tifKiwiaí« njitahdJ vd jh‹ fUJ»w
ï¤jifa ïju Éõa§fisí« ehlhSk‹w«
Kiw¥gL¤J«.
4. murik¥ò rhrd¤â‹ r£lciu 127, r£l¡TW (1)š
“FoauR¤ jiytÇ‹ K‹T£oa x¥òjYl‹ ïªâa
jiyik Úâgâ” v‹w th®¤ijfS¡F gâyhf
“ïªâa jiyik Úâgâ jd¡F mË¡»w gh®it¡
F¿¥ã‹ ÛJ, FoauR¤ jiytÇ‹ K‹T£oa
x¥òjYl‹, njáa ÚâgâfŸ Ãakd Miza«” v‹w
th®¤ijfŸnr®¡f¥gL«:
5. murik¥ò rhrd¤â‹ r£lciu 128š “ïªâa
jiyik Úâgâ” th®¤ijfS¡F gâyhf “njáa
ÚâgâfŸ Ãakd Miza«” v‹w th®¤ijfŸ
nr®¡f¥gL«.
6. murik¥ò rhrd¤â‹ r£l ciu 217 r£l¡TW (1)š
“fyªjhnyhrid¡F¥ ãwF” v‹W bjhl§»,
“ca®Úâk‹w«” v‹W Koí« gFâ¡F gâyhf,
“r£lciu 124AÆš F¿¥ãl¥gL« njáa ÚâgâfŸ
Ãakd Miza¤â‹ gÇªJiufŸ ÛJ” v‹w
th®¤ijfS«v©fS«vG¤JfS«nr®¡f¥gL«.
7. murik¥ò rhrd¤â‹ r£lciu 222 r£l¡TW (1)š
“ïªâa jiyik Úâgâíl‹ fyªjhnyhrid¡F¥
ãwF” v‹w th®¤ijfS¡F gâyhf “r£lciu
124AÆš F¿¥ãl¥gL« njáa ÚâgâfŸ Ãakd
Miza¤â‹ gÇªJiufŸ ÛJ” v‹w th®¤ijfS«
v©fS«vG¤JfS«nr®¡f¥gL«.
8. murik¥òrhrd¤â‹r£lciu224š-–
(a) r£l¡TW (1)š, “FoauR¤ jiyt®
ÃaÄ¡fyh«” v‹w th®¤ijfS¡F gâyhf, “njáa
ÚâgâfŸ Ãakd Miza¤Jl‹ fyªjhnyhá¤J
FoauR¤ jiyt® ÃaÄ¡fyh«” v‹w th®¤ijfŸ
nr®¡f¥gL«;
(b) r£l¡TW (2)š, “FoauR¤ jiyt®
ÃaÄ¡fyh«” v‹w th®¤ijfS¡F gâyhf, “njáa
ÚâgâfŸ Ãakd Miza¤Jl‹ fyªjhnyhá¤J
FoauR¤ jiyt® ÃaÄ¡fyh«” v‹w th®¤ijfŸ
nr®¡f¥gL«;
r£l ciu 224A¡fhd âU¤j«
9. murik¥ò rhrd¤â‹ r£lciu 224AÆš “vªj
neu¤âY« vªj xU khÃy¤âY« ca®Úâk‹w¤â‹
jiyik Úâgâ, FoauR¤ jiytÇ‹ K‹T£oa
x¥òjYl‹” v‹w th®¤ijfS¡F gâyhf “vªj
khÃy¤â‹ ca®Úâk‹w jiyik Úâgâahš
j‹Ål« mË¡f¥gL« gh®it¡ F¿¥ã‹ ÛJ,
FoauR¤ jiytÇ‹ K‹T£oa x¥òjYl‹ njáa
ÚâgâfŸ Ãakd Miza«” v‹w th®¤ijfŸ
nr®¡f¥gL«.
10. murik¥ò rhrd¤â‹ r£lciu 231š, r£l¡TW
(2)š,Jizr£l¡TW(a) Ú¡f¥gL«.
neh¡f§fŸ k‰W« fhuz§fŸ g‰¿a m¿É¥ò
c¢rÚâk‹w¤â‹ ÚâgâfŸ murik¥ò
rhrd¤â‹ r£lciu 124, r£l¡TW (2)‹ ÑG«,
ca®Úâk‹w§fË‹ ÚâgâfŸ r£lciu 217,
r£l¡TW (1)‹ ÑG« FoauR¤ jiytuhš
ÃaÄ¡f¥gL»wh®fŸ. c¢rÚâk‹w¤â‰fhd
ïil¡fhy ÚâgâfS« XŒîbg‰w ÚâgâfS«
Kiwna r£l ciu 127‹ r£l¡TW (1), r£lciu 128‹
Ñœ ÃaÄ¡f¥gL»wh®fŸ. ca®Úâk‹w¤â‰fhd
TLjš ÚâgâfS« j‰fhÈf ÚâgâfS« r£lciu
224‹ Ñœ ÃaÄ¡f¥gL»wh®fŸ. ca®Úâk‹w§fË‹
Érhuiz mk®îfS¡fhd XŒîbg‰w ÚâgâfŸ
r£lciu 224AÆ‹ Ñœ ÃaÄ¡f¥gL»wh®fŸ. xU
c a ® Ú â k ‹ w ¤ â È U ª J ï ‹ b d h U
c a ® Ú â k ‹ w ¤ â ‰ F Ú â g â f Ÿ ï l k h ‰ w «
brŒa¥gLtJ FoauR¤ jiytuhš, r£lciu 222‹
r£l¡TW (1)‹ Ñœ ïªâa jiyik Úâgâíl‹
fyªjhnyhá¤Jnk‰bfhŸs¥gL»wJ.
2 . 1 9 9 3 š c ¢ r Ú â k ‹ w m u R ¤ j u ¥ ò
tH¡FiuP®fŸ r§f« vâ® ïªâa muR tH¡»Y«,
1998š _‹whtJ ÚâgâfŸ tH¡»š mË¤j
Mnyhrid¡ fU¤âY« c¢rÚâk‹w« r£lciu
124‹ r£l¡TW (2), r£lciu 217‹ r£l¡TW (1)
M»at‰W¡F És¡f« mË¤JŸsJ. mâš
“Mnyhrid” v‹gj‰F “x¤âirî” v‹W És¡f«
9

mË¤JŸsJ. mij¤ bjhl®ªJ c¢rÚâk‹w¤â‰F«
ca®Úâk‹w§fS¡F« ÚâgâfŸ Ãakd¤âš
ã‹g‰w nt©oa eilKiw V‰ghL x‹W
cUth¡f¥g£lJ, mªj eilKiw V‰ghL
Ãakd§fËšã‹g‰w¥gL»wJ.
3. cÇa murik¥ò rhrd V‰ghLfisí«
c¢rÚâk‹w¤â‹ Ô®¥òfisí« gÇÓÈ¤j ãwF
K¡»a r£l tšYe®fSl‹ fyªjhnyhá¤j ãwF,
c¢rÚâk‹w« k‰W« ca®Úâk‹w§fS¡fhd
ÚâgâfŸ Ãakd« bjhl®ghf gÇªJiu¥gj‰fhf xU
ÉÇªj mo¥gilÆyhd njáa ÚâgâfŸ Ãakd
M i z a « V ‰ g L ¤ j ¥ g l n t © L « v ‹ W
czu¥gL»wJ. nk‰T¿a MizakhdJ ÚâgâfŸ,
Ã®thf« k‰W« K¡»a ãuKf®fS¡F j§fsJ
fU¤J¡fis K‹it¡fî«, g§nf‰ghs®fis
gâyË¡f¡ flik¥g£lt®fshf it¤âU¡fî«
nj®î eilKiwÆš btË¥gil¤ j‹ikia
bfh©Ltuî« xU m®¤jKŸs g§fË¥ã‰F
tÊtF¥gjhf ïU¡F«. mnj neu¤âš nj®î
eilKiwfËš btË¥gil¤ j‹ikia¡ bfh©L
tU«.
4 . m u r i k ¥ ò r h r d ( 1 2 1 t J â U ¤ j « )
r£lK‹tiuî, 2014 xU njáa ÚâgâfŸ Ãakd
Miza¤ij V‰gL¤Jtj‰fhf murik¥ò
rhrd¤â‹ cÇa V‰ghLfËš âU¤j« brŒtj‰fhd
murik¥ò rhrd âU¤j¤â‰F tÊtF¡»wJ.
murik¥ò rhrd¤â‹ r£lciu 124¡F¥ ãwF 124A,
124B, 124C M»a òâa r£lciufis¢ nr®¡»wJ.
c¤njá¡f¥g£LŸs njáa ÚâgâfŸ Ãakd
Miza¤â‹ cW¥ãd® nr®khd«, brašghLfŸ
M»at‰W¡F« ïªj r£lK‹tiuî tÊtF¡»wJ.
nkY«, ehlhSk‹w«, r£l¥ó®tkhf ÚâgâfŸ Ãakd
eilKiwfis Kiw¥gL¤jî«, njáa ÚâgâfŸ
Ã a k d M i z a « j d J g Â f i s
Ã i w n t ‰ W t j ‰ f h d e i l K i w É â f i s
cUth¡»¡bfhŸsî«, Ãakd¤â‰F cÇat®fis
nj®ªbjL¡F« Éj¤â‰fhd eilKiwfis
cUth¡»¡bfhŸsî«, mtáakhdJ v‹W fUJ«
ï j u É õ a § f S ¡ F k h d e i l K i w f i s
Kiw¥gL¤jïªjr£lK‹tiuîtÊtF¡»wJ.
5. c¤njá¡f¥g£LŸs r£lK‹tiuthdJ
c¢rÚâk‹w« k‰W« ca®Úâk‹w§fË‹ ÚâgâfŸ
Ã a k d ¤ i j É Ç t h d m o ¥ g i l Æ š
nk‰bfhŸtj‰F«, ÚâgâfŸ, muR Ã®thf« k‰W«
K¡»a ãuKf®fË‹ g§nf‰ã‰F«, c¢rÚâk‹w«
k‰W« ca®Úâk‹w§fË‹ ÚâgâfŸ Ãakd¤âš
bgUksî¡F btË¥gil¤ j‹ikí« gâyË¡F«
flik¥ bghW¥igí«, c©ik¤ j‹ikiaí«
cWâ¥gL¤jKaš»wJ.
6. nk‰T¿a neh¡f§fis mila ïªj
r£lK‹tiuîKaš»wJ.
òJâšÈ, uÉ r§f® ãurh¤.
8 Mf°£, 2014
10
ïªâa murik¥ò rhrd¤â‹ 117tJ r£l ciuÆ‹ Ñœ
FoauR¤ jiytÇ‹ gÇªJiu
(k¤âa r£l« k‰W« Úâ¤Jiw mik¢r® âU. uÉ r§f® ãurh¤, k¡fsitÆ‹ jiyik¢
brayU¡F 2014 Mf°£ 8 njâÆ£l K-11016/1/2009-US foj¤â‹ efš)
c¤njá¡f¥g£LŸs njáa ÚâgâfŸ Ãakd Miza r£lK‹tiuî-2014 F¿¤j jftšfŸ
bjÇÉ¡f¥g£lij¤ bjhl®ªJ FoauR¤ jiyt®, ïªâa murik¥ò rhrd¤â‹ r£lciu 117 (3)‹ Ñœ, ïªj
r£lK‹tiuitgÇÓÈ¡FkhWehlhSk‹wmit¡FgÇªJiu¡»wh®.
ïiz¥ò
ïªâa murik¥ò rhrd¤âÈUªJ vL¡f¥g£lit
-----
m¤âaha« IV - x‹¿a ÚâKiw
c¢rÚâk‹w« V‰gL¤j¥g£lJ« mik¥ò Kiwí«
124. (1)....
(2) c¢rÚâk‹w¤â‹ x›bthU Úâgâí«, FoauR¤ jiytuhš mtáakhdJ v‹W fUj¥gL« ÃiyÆš
c¢rÚâk‹w« k‰W« khÃy§fËš ca®Úâk‹w§fË‹ ÚâgâfSl‹ fyªjhnyhá¤j ãwF, FoauR¤

jiytuhš mtuJ ifbah¥g« k‰W« K¤âiuÆ‹ Ñœ ãw¥ã¡f¥gL« MizÆ‹go ÃaÄ¡f¥gLth®; mªj
Úâgâ65taJmilí«tiuÆšgjÉÆšïU¥gh®:
m¤jifajhd ÃiyÆš, jiyik Úâgâa‹¿ xU Úâgâia ÃaÄ¡F« Éõa¤âš ïªâa jiyik Úâgâ
v¥nghJ«fyªjhnyhá¡f¥gLth®:
nkY«,m¤jifajhdÃiyÆš–
(a) xUÚâgâ,FoauR¤jiytU¡FjdJif¥glvGJtj‹_y«, gjÉÉyfyh«;
(b) r£l¡TW(4)šTw¥g£LŸsKiwÆšxUÚâgâgjÉÆÈUªJÉy¡f¥glyh«.
------
ïil¡fhy ÚâgâfŸ Ãakd«
127. (1) v¥nghjhtJ c¢rÚâk‹w¤âš vªj xU mk®ití« el¤Jtj‰F mšyJ bjhl®tj‰F njitahd
Fiwªjg£r ÚâgâfŸ v©Â¡if (quorum) mikahj ÃiyÆš, ïªâa jiyik Úâgâ FoauR¤ jiytÇ‹
K‹T£oa x¥òjYl‹, r«gªj¥g£l ca®Úâk‹w¤â‹ jiyik Úâgâíl‹ fyªjhnyhá¤j ãwF,
ca®Úâk‹w¤â‹ gÂÆš cŸs xU Úâgâia, njitahd fhy¤â‰F, c¢rÚâk‹w¤â‹ ïªâa jiyik
ÚâgâahšF¿¥ãl¥gL«xUÚâgâahf¢brašgl,vG¤J¥ó®tkhf¡nf£L¡bfhŸth®.
------
c¢rÚâk‹w mk®îfËš XŒîbg‰w ÚâgâfŸ g§nf‰ò
128. ïªj m¤âaha¤âš v‹d Tw¥g£oUªjhY«, vªj neu¤âY« ïªâa jiyik Úâgâ, FoauR¤ jiytÇ‹
K‹T£oa x¥òjYl‹, c¢rÚâk‹w¤â‹ mšyJ T£lh£á Úâk‹w¤â‹ Úâgâahf gjÉ t»¤j mšyJ xU
ca®Úâk‹w¤â‹ Úâgâahf gjÉ t»¤j vtbuhUtiuí«, c¢rÚâk‹w¤â‹ xU Úâgâahf¥ bghW¥ng‰W
brašgLkhW nf£L¡bfhŸsyh«; ï›thW nf£L¡bfhŸs¥gL« x›bthUtU«, m›thW mk®Éš ïUªJ
brašgL«nghJ FoauR¤ jiytÇ‹ MizÆ‹go Ô®khÅ¡f¥gL« go¤bjhiffis bgWtj‰F« ïju
mâfhu§fŸ, braštu«òfŸ k‰W« rYiffis¥ bgWtj‰F« cÇatuhth®; Mdhš, k‰wgo mt® mªj
Úâk‹w¤â‹Úâgâahf¡fUj¥glkh£lh®.
m¤jifajhd ÃiyÆš, ï¤jifa eg® x¥òjš mË¤jhy‹¿ mt® Úâk‹w¤â‹ xU Úâgâahf mk®Éš
ïUªJbrašgLkhWïªjr£lciuÆšcŸsvJî«mtiu¡f£L¥gL¤jhJ.
------
xU ca®Úâk‹w ÚâgâÆ‹ Ãakd« k‰W« gjÉ ÃiyfŸ
217. (1) xU ca®Úâk‹w¤â‹ x›bthU Úâgâí«, FoauR¤ jiytuhš mtáakhdJ v‹W fUj¥gL« ÃiyÆš
ïªâa jiyik Úâgâ, khÃy¤â‹ MSe® jiyik Úâgâ mšyhj ïju Úâgâahf ÃaÄ¡f¥gL« ÃiyÆš
ca®Úâk‹w¤â‹ jiyik Úâgâ M»nahUl‹ fyªjhnyhá¤j ãwF, FoauR¤ jiytuhš mtuJ
ifbah¥g« k‰W« K¤âiuÆ‹ Ñœ ãw¥ã¡f¥gL« MizÆ‹go ÃaÄ¡f¥gLth®; mªj Úâgâ 62 taJ
milí«tiuÆšgjÉÆšïU¥gh®:
m¤jifajhdÃiyÆš-
(a) xUÚâgâ,FoauR¤jiytU¡FjdJif¥glvGJtj‹_y«,gjÉÉyfyh«;
(b) r£lciu 124‹ r£l¡TW (4)š, c¢rÚâk‹w¤â‹ xU Úâgâia gjÉ Ú¡Fjš bjhl®ghf¡
Tw¥g£LŸsKiwÆšca®Úâk‹w¤â‹ÚâgâgjÉÆÈUªJÉy¡f¥glyh«.
(c) xU ca®Úâk‹w Úâgâ FoauR¤ jiytuhš c¢rÚâk‹w¤â‹ xU Úâgâahf ÃaÄ¡f¥gL« ÃiyÆš
mšyJ FoauR¤ jiytuhš mt® ïªâa všiy¡FŸ ntW vªj ca®Úâk‹w¤â‰F« kh‰w¥gL« ÃiyÆš
mªjÚâgâgÂÆl«fhÈahfïU¡F«.
------
xUca®Úâk‹w¤âÈUªJntbwhUca®Úâk‹w¤â‰FÚâgâïlkh‰w«

222. (1) FoauR¤ jiyt®, ïªâa jiyik Úâgâíl‹ fyªjhnyhá¤j ãwF, xU ca®Úâk‹w¤âÈUªJ ntW
vªjca®Úâk‹w¤â‰F«xUÚâgâiaïlkh‰w«brŒayh«.
------
TLjš k‰W« j‰fhÈf ÚâgâfŸ Ãakd«
224. (1) xU ca®Úâk‹w¤â‹ vªj tifÆyhtJ j‰fhÈfkhf gÂfŸ mâfÇ¡F« ÃiyÆš, mšyJ m§FŸs
gÂfŸ nj§»ÆU¡F« ÃiyÆš, m¥nghij¡F mªj ca®Úâk‹w¤â‹ ÚâgâfŸ v©Â¡if
mâfÇ¡f¥gl nt©L« v‹W FoauR¤ jiyt® fUJthuhdhš, ïu©L M©LfS¡F Äfhj fhy¤â‰F
mt® F¿¥ãL« tifÆš ca®Úâk‹w¤â‹ TLjš Úâgâfshf, Kiwahf¤ jFâbg‰w eg®fis
FoauR¤jiyt®ÃaÄ¡fyh«.
(2) xU ca®Úâk‹w¤â‹ jiyik Úâgâ mšyhj ntW vªj Úâgâí« mtuJ tUifÆ‹ikÆ‹
fhuzkhf mšyJ ntW vªj fhuz¤â‰fhfî« jdJ gÂfis¢ brŒa Koahj Ãiy V‰gL«nghJ,
mšyJ jiyik Úâgâahf j‰fhÈfkhf¢ brašgLkhW ÃaÄ¡f¥gLthuhdhš, xU Ãuªju Úâgâ gÂ¥
bghW¥ò V‰F« tiuÆš, Kiwahf jFâ bg‰w egiu FoauR¤ jiyt® mªj ca®Úâk‹w¤â‹ xU
Úâgâahf¢brašgLkhWÃaÄ¡fyh«.
------
ca®Úâk‹w¤â‹ mk®îfS¡F Úâgâfshf XŒîbg‰w ÚâgâfŸ ÃaÄ¡f¥gLjš
224A. ïªj m¤âaha¤âš v‹d Tw¥g£oUªjhY«, vªj neu¤âY« xU khÃy¤âY« xU ca®Úâk‹w¤â‹
jiyik Úâgâ, FoauR¤ jiytÇ‹ K‹T£oa x¥òjYl‹, mªj Úâk‹w¤â‹ mšyJ ntW vªj
ca®Úâk‹w¤â‹ Úâgâahf gjÉ t»¤j vtbuhUtiuí« mªj khÃy¤â‹ ca®Úâk‹w¤âš xU Úâgâahf¥
bghW¥ng‰W brašgLkhW nf£L¡bfhŸsyh«; ï›thW nf£L¡bfhŸs¥gL« x›bthUtU«, m›thW
mk®Éš ïUªJ brašgL«nghJ FoauR¤ jiytÇ‹ MizÆ‹go Ô®khÅ¡f¥gL« go¤bjhiffis
bgWtj‰F« ïju mâfhu§fŸ, braštu«òfŸ k‰W« rYiffis¥ bgWtj‰F« cÇatuhth®; Mdhš, k‰wgo
mt®mªjca®Úâk‹w¤â‹Úâgâahf¡fUj¥glkh£lh®.
m¤jifajhd ÃiyÆš, ï¤jifa eg® x¥òjš mË¤jhy‹¿ mt® ca®Úâk‹w¤â‹ xU Úâgâahf mk®Éš
ïUªJbrašgLkhWïªjr£lciuÆšcŸsvJî«mtiu¡f£L¥gL¤jhJ.
------
ïu©L mšyJ nk‰g£l khÃy§fS¡F xU bghJthd ca®Úâk‹w« mik¤jš
231. (1)......
(2)ï¤jifavªjxUca®Úâk‹w«bjhl®ghfî«-
(a) ca®Úâk‹w¤â‹ braš všiyia¥ bghW¤jtiuÆš, khÃy¤â‹ MSeU¡fhd r£lciu 217
bjhl®ghdJ,mid¤JkhÃy§fË‹MSeU¡F¥bghUªJtjhf¡fUj¥gL«.
------
ïªâa áiwfËš 414 ö¡F ifâfŸ
ïªâa áiw¢rhiyfËš 414 ö¡F j©lid ifâfŸ ïU¥gjhf njáa F‰w Mtz§fŸ ika«
bjÇÉ¤JŸsJ. ïªâa áiw¢rhiyfËš cŸs ifâfis¥ g‰¿a òŸËÉtu§fis njáa F‰w
Mtz§fŸ ika« btËÆ£LŸ sJ. mj‹go, ïªâah Éš cŸs mid¤J áiwfËY« bkh¤j« 414 ng®
ö¡F j©lid¡fhf fh¤âU¡»wh®fŸ. c.ã.Æš k£L« 106 ng® ö¡Fj©lid ifâfŸ. f®ehlfhÉš 63,
kfhuhZouhÉš 51, ÕfhÇš 42, blšÈÆš 27, F#uh¤âš 19, gŠrhãš 16, nfushÉš 14, jÄœeh£oš 12, mrh«,
fhZÛ® k‰W« k¤âaãunjr¤âš jyh 10 ng® ö¡F j©lid¡fhf fh¤âU¡»wh®fŸ. ït®fËš gyuJ
m¥Õš tH¡FfŸ Infh®£ k‰W« R¥ß« nfh®£fËš ÃYitÆš cŸsd. flªj 2012« M©L k£L« bkh¤j«
97 ngU¡F ö¡F j©lid Éâ¡f¥g£LŸsJ. ïªâa áiw¢rhiyfËš cŸs ifâfËš 54 rjåj« ng®
MíŸ j©lid ifâfŸ. ït®fŸ midtU« bfhiy F‰w§fS¡fhf MíŸ j©lid bg‰wt®fŸ. flªj
2012« M©L 61 ifâfË‹ ö¡F j©lid MíŸ j©lidahf Fiw¡f¥g£LŸsJ. ï›thW njáa F‰w
Mtz§fŸ ika« bjÇÉ¤JŸsJ.
Mjhu«: âdfu‹, 26.10.2013

âšÈÆš cŸs xU fhtš Ãiya¤âš bkh¤j« 49 ng®
gÂah‰W»‹wd®. m¤jid ngU«, »Ç¡bf£
N j h £ l t i y a i k ¥ ò x ‹ i w
el¤â¡bfh©oU¡»wh®fŸ. mt®fS¡F¤ jiyik
jh§Fgt® xU ca® mâfhÇ. flªj g¤jh©Lfshf
xU fh‹°lãŸ jdJ ca® mâfhÇfS¡F kf¤jhd
nrit x‹iw brŒJbfh©oU¡»wh® - mt®fS¡F
» Ç ¡ b f £ n g h £ o f S ¡ f h d o ¡ b f £
th§»¡bfhL¥gJjh‹mªjnrit.
Jiz Miza® xUt® g¤jh©LfS¡F nkyhf
xnu ïl¤âš ÃaÄ¡f¥g£oU¡»wh®. ïJ j‰brayhf
elªJÉ£lJ v‹W Ãid¥Õ®fshdhš, ïnjh
ï‹bdhU jftš: ïlkhWjÈ‹¿ xnu ïl¤âš
ÃaÄ¡f¥gLtJ v‹gJ, fhtšJiwÆd® j§fsJ
n k y â f h Ç f S ¡ F v ¥ g o É R t h r k h f
elªJbfhŸ»wh®fŸ, mt®fS¡F¤ njitahd
m‰g¤jdkhd ntiyfis¢ brŒJbfhL¡»wh®fŸ
v‹gj‰fhf tH§f¥gL« gÇrhfnt ïU¡»wJ. ntW
áy gÇRfS« c©L. mJ mt®fŸ ÉU«ò»w
ïl¤ânyna gÂÃakd« brŒtJ. m¥go xU
gÇRjh‹mJ.
âšÈ fhtšJiwÆ‹ mykhÇia¤ âwªjhš mâny
ïUªJ btËna ÉG»w vY«ò¡ TLfshf Vuhskhd
CHšfŸ ïU¡»‹wd. nt©Lbk‹nw áy®
ghFghlhf el¤j¥gLtJ, áyU¡F rYif
fh£l¥gLtJ, Raey« rh®ªj elto¡iffŸ
nkhrofŸ vd eh£o‹ Äf¢ áwªj fhtšJiw
mik¥ig mªj vY«ò¡TLfŸ f›É¡bfh©ld.
r£l¤ij ghJfh¡f nt©oat®fns r£l¤ij
m ¥ g £ l k h f Û W » w h ® f Ÿ . f h t š J i w i a ¥
b g h W ¤ j t i u Æ š c Ÿ Ë U ª n j É r h u i z
bjhl§F»wJ. jd¡FŸ bgU»íŸs CHšfis¡
f£L¥gL¤J« xU Ka‰áahf âšÈ fhtšJiw
jd¡FŸnsnac‰Wneh¡f¤bjhl§»ÆU¡»wJ.
Kjš Kiwahf fhtšJiwÆ‹ gšntW k£l§fËš
Ãyî« CHšfS¡fhd mo¥gil¡ fhuz¤ij
njh©obaL¡f KoªâU¡»wJ. TilÆÈUªJ
mG»¥nghd gH§fis m¥òw¥gL¤J« xU
Ka‰áahf, Iãv° mšyhj mâfhÇfË‹ g£oaš
jahuh»¡bfh©oU¡»wJ. F¿¥ã£l gÂÆl¤âš,
Ã®zÆ¡f¥g£l Iªjh©LfS¡F nkš ïU¥gt®fŸ
mt®fŸ. ca® mâfhÇfË‹ Vb#©Lfshf¢
brašgL»wt®fŸ g£oaiyí« fhtšJiw
jahÇ¤J¡bfh©oU¡»wJ. mt®fŸ j§fsJ
mâfhÇfS¡fhf gz« tNÈ¥gJ cŸË£l
elto¡iffËš <Lg£L tªâU¥gt®fsht®. âšÈ
fhtšJiwÆš bkh¤j« 77,329 ng® cŸsd®.
ït®fËš Rkh® 15,000 ng® bjhl®ªJ xnu
gÂÆl¤âš g¤jh©L fhy¤â‰F« nkyhf
x£o¡bfh©oU¡»wh®fŸ. ïªj g¤jh©L fhy¤âš
mt®fŸxUKiwTlïlkh‰w«brŒa¥g£lâšiy.
“ïªj 15,000 ngÇš gy® xnu gÂÆl¤âš mšyJ
âšÈ fhtšJiw xnu mYtyf¤âš Rkh® 15
M©Lfshf ntiy brŒJbfh©oU¥gt®fŸ, ”
v‹Wjfty¿ªjáy®TW»wh®fŸ.
ï¥go xnu gÂÆl¤âš mšyJ xnu mYtyf¤âš
M©L¡fz¡fhf áy® bjhl®ªJ ïU¥gj‰fhd
fhuz§fis¡ f©l¿tJ vËjhdjšy. ïj‹
ã ‹ d Â Æ š “ g y m ¥ g h ‰ g £ l f h u z § f Ÿ
ïU¡»‹wd,” v‹W, bga® bjÇÉ¡f ÉU«ghj
m â f h Ç f Ÿ T W » w h ® f Ÿ . j § f s J c a ®
mâfhÇfS¡F, “nkhrkhd ntiyfis” brŒJ
bfhL¥gjhš áyU¡F ïªj rYif »il¤âU¡»wJ
v‹W mt®fŸ TW»wh®fŸ. ï¥go¥g£lt®fSila
b r a y h š n e ® i k a h d f h t š J i w Æ d U «
ghâ¡f¥gL»wh®fŸv‹W«mt®fŸTW»wh®fŸ.
ïªj M©L bjhl¡f¤âš K‹dhŸ cŸJiw¢
brayU«, j‰nghJ ghuÔa #djh f£áÆ‹
ehlhSk‹w k¡fsit cW¥ãdUkhd M®.nf. á§,
K‹dhŸ cŸJiw mik¢r® Ráš Fkh® Î‹nl âšÈ
f h t š J i w Æ ‹ g Â Ã a k d § f Ë Y « ï l
khWjšfËY« bršth¡F brY¤âdh® v‹W
F‰w«rh£oíŸsh®. Î‹nlÆ‹ jÅ mYty®fŸ
âšÈ fhtšJiw Miza®fS¡F J©L¢
Ó£Lfisnah if¥ngá FWŠbrŒâfisnah
mD¥òth®fŸ. mâš F¿¥ã£l eg®fS¡F vªj
13
jiyefu¡ fhtšJiwÆš
jiyÉÇ¤jhL« CHš
šÈ fhtšJiwÆd® Ûjhd CHš òfh®fŸ F¿¤J ÉrhÇ¤j áw¥ò Miza® mnyh¡ Fkh® t®kh, khefÇš
âRkh® 15,000 fhtšJiw mYty®fŸ g¤jh©LfS¡F nkyhf ïlkh‰w« brŒa¥glÉšiy v‹W bjÇÉ¡»wJ.
šÈ fhtšJiwÆd® Ûjhd CHš òfh®fŸ F¿¤J ÉrhÇ¤j áw¥ò Miza® mnyh¡ Fkh® t®kh, khefÇš
âRkh® 15,000 fhtšJiw mYty®fŸ g¤jh©LfS¡F nkyhf ïlkh‰w« brŒa¥glÉšiy v‹W bjÇÉ¡»wJ.
- RÄ¤ Fkh® á§

ïl¤âš gÂ Ãakd« brŒa nt©L« v‹w jftš
ïU¡F« v‹W« bjÇÉ¡»wh® ÕAh® khÃy¤ij¢
nr®ªjtuhdM®.nf.á§.
ïªj M©L nk khj«, eh£o‹ jiyefÇš cŸs xU
fhtšJiw¥ ãÇit¢ nr®ªj xU fh‹°lãŸ, âšÈ
fhtšJiw Miza® ã.v°. ghÌ-ia rªâ¤J
Kiw¥go òfh® gâî brŒjh®. mij¤ bjhl®ªJ, âšÈ
fhtšJiw Ãakd§fŸ, ïlkhWjšfŸ bjhl®ghd
CHšÉtfhu§fŸbtËnatªjd.
fhty®fS¡fhd ïlkhWjš c¤juîfis ÃW¤â
it¡fî« mt®fS¡F¥ ão¤jkhd ïl¤âš
ÃaÄ¡fî« mt®fËlÄUªJ xU F¿¥ã£l ïiz
MizaÇ‹ jÅ mYty® gz« tNš brŒjh® v‹W
Tw¥gL»wJ. j‹dhš yŠr« bfhL¡f KoaÉšiy
v‹gjhš ghâ¡f¥g£ljhf, òfh® brŒj fh‹°oãŸ
T¿dh®. j‰nghija gÂÆl¤âÈUªJ fUiz
mo¥gilÆš ïlkhWjš brŒa nt©lh« vd
nf£L¡bfh©L«, gz« bfhL¡f Koahjjhš, jh‹
ntW ïl¤â‰F kh‰w¥g£ljhf mt® jdJ òfhÇš
T¿ÆU¡»wh®.
cldo elto¡ifÆš <Lg£l ghÌ, nk - #]‹
k h j § f Ë š m ¿ É ¡ f ¥ g £ l m i d ¤ J
ïlkhWjšfisí«, gÂÆl Ãakd§fisí« ÃW¤â
it¤J MizÆ£lh®. áw¥ò Miza® mnyh¡ Fkh®
t®kh, ïJ F¿¤J Érhuiz el¤jî« mt®
nf£L¡bfh©lh®. 1979« M©o‹ Iãv°
mâfhÇfŸ FGit¢ nr®ªj t®kh, âšÈ fhtšJiw
r«gªj¥g£l gšntW CHš òfh®fŸ F¿¤J jdJ
Érhuizia¤ bjhl§»dh®. mâš mt® CHÈ‹
_yfhuz¤ij¤njh©ovL¤jh®.
âšÈ fhtšJiwia¢ nr®ªj gy® r£lÉnuhj¢
b r a š f Ë š < L g £ o U ¥ g i j t ® k h j d J
ÉrhuizÆš f©Lão¤âU¥gjhf jftš m¿ªj
t£lhu§fŸ bjÇÉ¡»‹wd. fhtšJiw¡F
cŸnsna, â£lÄ£L cUth¡f¥g£l nkhro tis¥
ã‹dš mik¥ò ïU¡»wJ v‹gijí« mt®
f©Lão¤âU¡»wh®. m¤jifa r£lÉnuhj
brašfËš <Lg£LŸs bgU«ghyhndh® xnu
gÂÆl¤âš mšyJ xnu mYtš ãÇÉš
g¤jh©LfS¡F nkyhf bjhl®ªJ ïUªJ
tU»wh®fŸ. ã‹d®, 10 CHš Étfhu§fŸ
f©Lão¡f¥g£ld.
Äf¥bgÇa Étfhu§fËš x‹W, âšÈÆ‹ tl»H¡F
kht£l eª¤ e»Ç fhtš Ãiya« r«gªj¥g£ljhF«.
mªj fhtšÃiya¤âš cŸs m¤jid ngU«
»Ç¡bf£ Njh£l¡ T£L x‹¿Y«, ntW áy r£l
Énuhj elto¡iffËY« <Lg£L tªâU¡»wh®fŸ.
mt®fS¡F¤ jiyik jh§»at® xU ca® mâfhÇ.
xU j©lid elto¡ifahf mt®fŸ m¤jid
ngU« xU MizÆ‹ Ñœ _‹whtJ gil¥ãÇî v‹w
fhtšJiw¥ ãÇî¡F kh‰w¥g£lh®fŸ. jdJ
Érhuizia¤ bjhl®ªJ âšÈ fhtšJiwÆ‹
mid¤J áw¥ò Miza®fsJ T£l¤â‰F t®kh
V‰ghL brŒjh®. mâš fhtšJiw rªâ¡»w
ãu¢ridfis vL¤J it¤jh®. F¿¥ghf
ïlkhWjšfŸ, gÂÆl Ãakd§fŸ bjhl®ghd CHš
Étfhu§fis K‹ it¤jh®. ïªj¥ ãu¢rid¡F¤
Ô®îfhz MnyhridfŸ TWkhW« mt®fis mt®
nf£L¡bfh©lh®.
mªj¡ T£l¤â‰F ãwF mt® âšÈÆš cŸs
mid¤J fhtšJiw¥ ãÇîfS¡F« #]iy 22
m‹W xU Ãiyahizia mD¥ãdh®. mâš, flªj
5 M©Lfshf ïlkhWjš brŒa¥glhjt®fË‹
g£oaiy¤jahÇ¡FkhWMizÆl¥g£oUªjJ.
ïªj¥ g£oaiy¤ jahÇ¡»wnghJjh‹, Rkh® 15,000
ng® - bkh¤j fhtšJiw gÂahs®fËš Rkh® 20
rjåj« ng® - g¤jh©LfS¡F« nkyhf xnu
gÂÆl¤âš bjhl®ªJ ïUªJ tªâU¡»wh®fŸ
v‹gij¡ f©Lão¤jh®fŸ. ïJg‰¿¡ nf£lnghJ,
gÂÆl§fis kh‰WtJ bjhl®ghf Äf¥bgÇa
elto¡ifvL¡f¥gL«v‹Wt®khT¿dh®.
f h t š J i w Æ ‹ g š n t W ã Ç î f Ë š c Ÿ s
ü‰W¡fz¡fhd ne®ikahd mâfhÇfŸ gy®
ïlkhWjš brŒa¥glÉšiy, mšyJ mt®fS¡F
cÇa thŒ¥òfŸ mË¡f¥glÉšiy v‹gijí« ca®
mâfhÇfŸ f©Lão¤jd®. F‰wÉaš òydhŒî¤
Jiw áw¥ò¥ ãÇî, bghUshjhu¡ F‰w¥ ãÇî,
mik¢rf¥ gÂ, fhtšJiw jiyikaf¥ gÂ,
csî¥ ãÇî, ghJfh¥ò¥ ãÇî ngh‹w ãÇîfËš Rkh®
40M©LfshfgyU«gÂah‰¿tU»wh®fŸ.
fhtšJiw¥ gÂahs®fis x£Lbkh¤jkhf
ï l k h W j š b r Œ t J v ‹ g J Ä f ¥ b g Ç a
ntiyah»ÉL«. mJ Ã®thf ßâahd á¡fšfisí«
V ‰ g L ¤ â É L « v ‹ W « á y m â f h Ç f Ÿ
R£o¡fh£L»wh®fŸ. F¿¥ã£l gÂahs®fSila
Ú©lfhy mDgt« K¡»akhdJ, âObud
ïlkhWjš brŒ»wnghJ mªj mDgt m¿it
r«gªj¥g£l JiwfŸ ïH¡f neÇL« v‹W mt®fŸ
F¿¥ãL»wh®fŸ.
fhtšJiw áw¥ò¥ ãÇit cjhuzkhf¡ T¿a xU
mâfhÇ, ga§futhj brašfŸ jL¥ò¥ ãÇÉš
gÂòÇ»wt®fŸ, mj‰fhd jftšfis nrfÇ¥gâš
14

mrhjuzkhd gÆ‰á bg‰¿U¥gt®fŸ, mt®fis
tH¡fkhd KiwÆš ntW ãÇîfS¡F ïlkh‰w«
brŒtJ v‹gJ âšÈ fhtšJiwÆ‹ ga§futhj¤
jL¥ò¥ gÂfis ghâ¤JÉL« v‹W T¿dh®. mnj
n e u ¤ â š , f h t š J i w i a ¢ n r ® ª j g y ®
nkhrkhdt®fshf ïU¡»wh®fŸ v‹W t®kh
TWtijí«mt®V‰W¡bfhŸ»wh®.
mnjnghš, bghUshjhu¡ F‰wÉaš ãÇÉY«,
F‰wÉaš ãÇÉY« gÂòÇ»wt®fŸ nkšj£odÇ‹
F‰w§fisí«, F‰w¢ brašfËš <LgL«
F«gšfisí« f©Lão¥gâš tšyt®fshf ïU¡f
nt©L«, ï¤jifa F‰w§fŸ F¿¤J òydhŒî
brŒtâš gÆ‰á bg‰wt®fŸ _‹wh©LfS¡FŸ
ntW ãÇîfS¡F kh‰w¥gL»wnghJ, ïªj¤ JiwfŸ
F‰wthËfis¤ njo¡ f©Lão¥gijÉl,
òâat®fS¡F¥ gÆ‰á mË¥gânyna j§fsJ
bgh‹dhdneu¤ijbryÉlnt©oajh»wJ.
âšÈ fhtšJiwÆš ïlkhWjš FG v‹nw xU FG
ïU¡»wJ. Ã®thf«, f©fhÂ¥ò k‰W« F‰wÉaš
ãÇî M»at‰iw¢ nr®ªj _‹W Miza®fË‹
jiyikÆš mªj¡ FG ïU¡»wJ. Mdhš, m¥go
xU FG fh»j¤âš k£Lnk ïU¡»wJ v‹W
Tw¥gL»wJ. ïlkhWjš bjhl®ghfnth gÂ
Ãakd« bjhl®ghfnth tiuaW¡f¥g£l bfhŸif
vJî« âšÈ fhtšJiwÆl« ïšiy. ïj‹
Éisthf, V‰fdnt ã‹g‰w¥g£l eilKiwjh‹
ÃuªjuÉâahf¤bjhl®»wJ.
“âšÈ fhtšJiw¡F vGj¥g£l r£l ÉâfŸ
mtáa«. mªj ÉâfŸ fwhuhf ã‹g‰w¥gLtJ«
mtáa«” v‹W jdJ bgaiu¡ F¿¥ãl ÉU«ghj xU
mâfhÇ, “nt©lhjt®fis¥ gÊ th§FtJ,
nt©oat®fS¡F rYif fh£LtJ, mâfhÇfË‹
Raey« vd gy ãu¢ridfŸ fhtšJiwÆš
ïU¡»‹wd. gy mâfhÇfŸ mt®fSila
cauâfhÇfË‹ Vb#‹Lfshf¢ brašgLtjhš
ïlkhWjš brŒa¥gLtnj ïšiy,” v‹W« mt®
TW»wh®.
fhtšJiwia KGikahd brašKid¥nghL
ïa¡f nt©Lkhdhš, RH‰á KiwÆš ïlkhWjšfŸ
elªjhf nt©L«. midtU¡F« gšntW JiwfËš
gÂah‰Wtj‰fhd rk thŒ¥òfŸ mË¡f¥gl
nt©L«v‹Wk‰bwhUmâfhÇTw»wh®.
Mjhu«: The New Indian Express, 27.7.2014
rYifahš Mjha« bg‰wt®fŸ
uh#‹ gf¤ uhn#ªâuh á§
gu¤ á§
X« ãufhZ
ï¡ghš á§
AÇZ uth¤
Jiz Miza®, F‰wÉaš ãÇî,
fhtšJiw jiyikaf«
g¤jh©L fhykhf
ïlkhWjÈ‹¿ xnu
ïl¤âš gÂòÇ»wh®.
Jiz Miza®, F‰wÉaš
ãÇî, fhtšJiw jiyikaf«
ïUgJ M©LfS¡F«
nkyhf bj‰F kht£l¤ij
jh©o ntW v§F«
ïlkh‰w«
brŒa¥g£lâšiy. Jiz
Miza® xUtU¡F Äfî«
nt©l¥g£lt® v‹W
ïtiu¢ brhš»wh®fŸ.
kht£l§fŸ:
5 M©LfŸ
F‰wÉaš ãÇî :
3 M©LfŸ
ngh¡Ftu¤J :
2 M©LfŸ
jh¡Fjš gil¥ãÇî:
2 M©LfŸ
cÇk« tH§fš :
2 M©LfŸ
jiyikaf« : 2 M©LfŸ
MÆu¡fz¡fhd fhty®fŸ j§fsJ
gFâÆÈUªJ M©L¡ fz¡»š ïlkh‰w«
brŒa¥glhkš cŸsd®. mªj t£lhu§fËš
mt®fŸ giHat®fshf Mf. bgUefu
ts®¢á¡ FGk mâfhÇfSl‹
T£Lit¤J¡bfh©L r£l Énuhj
f£Lkhd¤ bjhÊšfËš <LgL»wh®fŸ.
fhty®, òJâšÈ uÆšnt
fhtš Ãiya«
g¤jh©Lfshf ïlkhWjš
brŒa¥glÉšiy. IVv°,
Iãv° mâfhÇfS¡F«
ntW gy ca®
mâfhÇfS¡F«
uÆš o¡bf£ bg‰W¤jUtJ
ïtUila K¡»a ntiy.
5 cjÉ Miza®fŸ,
5 Jiz Miza®fŸ,
xU ïiz Miza®
flªj IªJ M©Lfshf
ïlkh‰w« brŒa¥glhkš
ïU¡»wh®fŸ.
Jiz Miza®, F‰wÉaš ãÇî,
fhtšJiw jiyikaf«
g¤jh©L fhykhf
ïlkhWjÈ‹¿ ïU¡»wh®.
Jiz MŒths®, VIIv«v°
kU¤Jt ÃWtd fhtš Ãiya«
flªj 15 M©Lfshf
ïlkhWjš brŒa¥glÉšiy.
všyh Iãv° mâfhÇfS«
j§fsJ mtru¤ njitfS¡F
ïtiu¤jh‹ ehL»wh®fŸ.
Jiz MŒths®, M®.v«.vš.
kU¤Jtkid fhtš Ãiya«
g¤jh©Lfshf ïlkh‰w«
brŒa¥glÉšiy.
Xnu ïl¤âš mâfg£rkhf ïU¡f
nt©oa gjÉ¡ fhy«

bjU¡fËš bgh§F« Mntr«
ï°nuš muá‹ m¤JÛwšfis cyfnk f©o¤J¡bfh©oU¡»wnghJ F¿¥ghf mbkÇ¡fh, Inuh¥ãa x‹¿a«
M»a ehLfË‹ muRfŸ fh[h gLbfhiyfŸ F¿¤J bksd« fh¡»‹wd.ï°nuš muá‹ m¤JÛwšfis cyfnk f©o¤J¡bfh©oU¡»wnghJ F¿¥ghf mbkÇ¡fh, Inuh¥ãa x‹¿a«
M»a ehLfË‹ muRfŸ fh[h gLbfhiyfŸ F¿¤J bksd« fh¡»‹wd.
g h y ° Ô d ¤ â ‹ f h [ h g F â Æ š
bfhšy¥gL»wt®fË‹ v©Â¡if x›bthU
ehS« mâfÇ¤J¡bfh©oU¡»wJ. ï°nuš
u h Q t « ï ¥ n g h J k U ¤ J t k i d f i s í «
g Ÿ Ë f i s í « F o Æ U ¥ ò å L f i s í « ï j u
m¤âahtáa nrit mik¥òfisí« F¿ it¤J¤
jh¡»¡bfh©oU¡»wJ. cy»‹ Äf¥bgÇa
âwªjbtË¢ áiwÆš mil¡f¥g£LŸs k¡fS¡F
K‹ v¥nghijí«Él ï‹Wjh‹ cyfshÉa Mjuî
njit¥gL»wJ. Mdhš, mªj Mjuî Äf¡ Fiwthf
ïU¥gJjh‹ nrhf«. mj‰F K¡»akhd fhuz« gy
ehLfË‹ muRfŸ, ghy°Ôd k¡fË‹ Jau¤ij
f©LbfhŸs kW¥gJjh‹. mªj t£lhu¤ij¢ nr®ªj
muRfŸ, j§fsJ brhªj¡ fhuz§fS¡fhf
nkhâ¡bfh©oU¡F« ÃiyÆš ghy°Ôd k¡fË‹
mty« F¿¤J cj£lsÉš k£Lnk ftiy
bjÇÉ¡»‹wd. fh[h gFâÆ‹ M£á Ã®thf¤ij¡
if¥g‰¿íŸs Akh° mik¥ò m©ik¡fhykhf gy
jtwhd fÂ¥òfis¢ brŒJŸsJ. v»¥âš K°ä«
rnfhju¤Jt f£áÆ‹ muR åœ¢áailªjJ, mj‹
xU ãÇthf¤ njh‹¿a Akh° mik¥ò¡F Äf¥bgÇa
ã‹dilthfmikªjJ.
v»¥J eh£o‹ òâa uhQt muR K°ä« rnfhju¤Jt
f£áia xU ga§futhj mik¥ò vd m¿É¤JŸsJ.
mnj nghy¤jh‹ Akh° mik¥ò g‰¿í«
m¿É¤JŸsJ. 2013« M©oš ïnj ngh‹w Äf¡
fLikahd nkhjš bto¤jnghJ, v»¥â‹ m‹iwa
mâg® KfkJ nkh®Ì btF áy eh£fS¡FŸnsna
ng¢Rth®¤ij el¤â xU cl‹gh£o‰F tu¢ brŒjh®.
v»¥â‹ òâa mâgU«, K‹dhŸ uhQt jsgâíkhd
m¥njš ~g£lh vš-áá, btË¥gilahfnt Akh°
- #h‹ brÇa‹

mik¥ò¡F jdJ
f © l d ¤ i j ¤
bjÇÉ¤JŸsh®.
m t ® M £ á ¥
bghW¥ò¡F tªj
ã w F , f h [ h
gFâÆš v»¥J
ju¥ò K‰Wif
n k Y «
ïW¡fkh¡f¥g£
LŸsJ. K‹nghy
m š y h k š
ï¥nghJ v»¥J
ï ° n u Y ¡ F
M j u t h f
btË¥gilahd
Ãiy vL¤JŸsJ. n#h®lh‹, rîâ mnuãah, I¡»a
muò¡ FoauRfŸ M»a muRfnshL v»¥J«
nr®ªJbfh©L, fh[hÉš FUÉ RLtJ nghš
elªJbfh©oU¡F« bfhiy¤ jh¡Fjšfis
gh®¤J¡bfh©oUªjJ. fh[hÉš ï°nuÈ‹
jh¡Fjš bjhl§»a neu¤âš v»¥J muR xU r©il
Ã W ¤ j x ¥ g ª j ¤ â ‰ f h d M n y h r i d f i s
K‹it¤jJ. Mdhš, mªj MnyhridfŸ ôj
m u á ‹ n f h Ç ¡ i f f i s k £ L n k f z ¡ » š
vL¤J¡bfh©ljhf ïUªjJ. ghy°Ôd¤â‹
K‹dhŸ öjuf mYtyU« j‰nghJ thÎ§l‹
efÇš cŸs ò%¡»§° ÃWtd¤âš gÂòÇgtUkhd
fä¤ všÍ©o, ïJbjhl®ghf 'â Ãôah®¡ il«°'
g¤âÇif¡F mË¤j ng£oÆš, gy muò ehLfË‹
muRfS¡F« ï°nuš muR¡F« ïilna Raey
mo¥gilÆš bjËthdbjhU cl‹ghL ïU¡»wJ”
v‹WTW»wh®.
fh[h k¡fË‹ Jau Ãiy¡F Ãuªjukhf
Koîf£Ltj‰fhf Ka‰áfis nk‰bfh©oU¥git
JU¡», f¤jh® M»a muRfŸ k£Lnk. ghy°Ôd
k ¡ f Ë ‹ Ã i y i k i a c y f e h L f Ë ‹
mik¥òfS¡F vL¤J¡T¿, ghy°Ôd¤â‰F
vâuhd K‰Wif elto¡iffis cldoahf
É y ¡ » ¡ b f h Ÿ s n t © o a j ‹ m t á a ¤ i j
tÈíW¤â tªJŸsd. Mdhš, xU bfL thŒ¥ghf,
ïªj ïu©L muRfS¡F« cyfshÉa msÉš
e«gf¤j‹ik v‹gJ ïšyhkš nghŒÉ£lJ. mj‰F
K¡»akhd fhuz« Èãah, áÇah M»a ehLfŸ
bjhl®ghf ïªj muRfŸ nk‰bfh©l ïu£il
ÃiyghLjh‹. muò T£lik¥ò (muò ä¡), ï°yhÄa
T£Lwî mik¥ò (XIá) M»a ïU mik¥òfS«,
fh[h gFâÆš ï°nuÈ‹ CLUtiy f©o¤J
m ¿ ¡ i f f Ÿ
btËÆ£LŸsd.
M d h š , m ª j
m i k ¥ ò f s h š
g h y ° Ô d
k ¡ f S ¡ F ¥
g a ‹ g l ¡ T o a
tifÆš VnjD«
e l t o ¡ i f
vL¡FkhW k‰w
muòehLfisnah
K ° ä «
e h L f i s n a h
V ‰ f i t ¡ f
K o a É š i y .
f l ª j ï u © L
M©Lfshf Akh° mik¥òl‹ fLikahd
Ku©ghLfŸ V‰g£l nghâY«, <uh‹ muR ï°nuÈ‹
elto¡iffis “ïd¥gLbfhiy” ngh‹w t‹Kiw
v d á ¤ j ¿ ¤ J x U t Y t h d m ¿ ¡ i f i a
btËÆ£LŸsJ. <uhÅ‹ ca®Ãiy¤ jiyt®
maJšyh mÈ nfhnkÅ m©ikÆš btËÆ£l
m¿¡ifÆš muò ehLfŸ ghy°Ôd k¡fS¡F,
mt®fŸ j§fis¤ jh§fns fh¤J¡bfhŸs
cjÉahf Míj cjÉfis tH§f nt©L« v‹W
nf£L¡bfh©lh®. “ghy°Ôd k¡fS¡F Míj
gy¤ij jU»w bghW¥ò x£Lbkh¤j cyf¤â‰F,
F¿¥ghf ï°yhÄa cyf¤â‰F, ïU¡»wJ,” v‹W
nfhnkÅ T¿dh®. Ï°òšyh mik¥ã‹ jiyt®
nõ¡ Ar‹ e°ušyh btËÆ£l m¿¡ifÆš fh[h
ãu¢ridÆš ï°yhÄa xUik¥ghL njit,” v‹W
T¿íŸsh®.
mªj t£lhu¤ij¢ nr®ªj muRfSlD«, nk‰Fyf
ehLfË‹ muRfSlD« x¥ãLifÆš y¤Ô‹
mbkÇ¡f ehLfË‹ muRfŸ gy kl§F jh®Ûf
ß â a h d , J Â ¢ r y h d Ã i y g h £ i l
nk‰bfh©LŸsd. ï°nuš muá‹ elto¡iffŸ
rkÉ»jk‰wit mšy v‹W T¿ ï°nuÈ‹
jh¡Fjiy Ãaha¥gL¤âdh® ãÇ£oZ ãujk® nlÉ£
nfk%‹. Rkh® 40 ikÆš ÚsKŸs gFâÆš thG«
Rkh® 17 y£r« k¡fS¡F vâuhf uhQt¤ jh¡Fjš
bjhL¤JŸs ï°nuš muir¡ f©o¤J ãnuáš,
<¡Ftlh® bghÈÉah M»a ehLfË‹ muRfŸ
j § f s J ö j ® f i s â U « g m i H ¤ J ¡
bfh©LÉ£ld. 1350¡F« nk‰g£l ghy°Ôd k¡fŸ
bfhšy¥g£lj‰F¡ fhuzkhd “Mgnuõ‹ fh°£
ä£” v‹w bgaÇš ï°nuš filáahf el¤âa
fh£LÄuh©o¤jdkhd jh¡Fjiy¡ f©o¤J
17fhtš Úâ¡fhd Fuš br¥l«g®, 2014

xU áw¥ò cwî
- #h‹ brÇa‹
fh[h gFâ ÛJ ï°nuš uhQt« jiu tÊahfî« th‹ tÊahfî« flš tÊahfî« F©L kiH
bghÊªJbfh©oU¡»wnghJ ïªâa muR bgU«ghY« â£lÄ£l bksd¤ij¡ fil¥ão¤J tU»wJ.
gÈahF« ghy°Ôd k¡fË‹ v©Â¡if mâfÇ¤J¡bfh©oU¡F« ÃiyÆš ïªâa btËíwî¤ Jiw
mik¢rf« btËÆ£l xU m¿¡ifÆš ï°nuš, ghy°Ôd« M»a ïU muRfSnk Ãjhdkhf
elªJbfhŸs nt©L« v‹W nf£L¡bfh©lJ. j‰fh¥ò ïšyhj ÃiyÆš cŸs fh[h gFâ k¡fŸ ÛJ
bjhL¡f¥gL« t‹KiwfŸ F¿¤J ehlhSk‹w¤âš Éthâ¡f nt©L« v‹W vâ®¡f£áfŸ
nf£L¡bfh©lnghJ, njáa #dehaf¡ T£lÂ (nj#T) muR kW¥ò bjÇÉ¤JÉ£lJ. ehlhSk‹w¤â‹
ïU mitfËY« vâ®¡f£áfŸ cWâahf Ã®¥gªâ¤jij¤ bjhl®ªJ btËíwî¤ Jiw mik¢r® RZkh
°tuh{muá‹ Ãiygh£il És¡»dh®. ghy°Ôd¥ ãu¢rid bjhl®ghd ïªâa muá‹ Ú©lfhy
Ãiygh£ošvªjkh‰wK«ïšiyv‹Wmt®T¿dh®.
ãnuáš eh£o‹ ngh®£lh ärh efÇš eilbg‰w ãnuáš, uZah, ïªâah, Ódh, bj‹M¥ã¡fh (ãÇ¡°) M»a
ehLfË‹ c¢á kheh£L¡F¥ ãwF, ïªâa muá‹ ÃiyghL ï°nuY¡F rhjfkhf kh¿ÆU¥gij¡ fhz
Ko»wJ. M¡»uÄ¡f¥g£l gFâÆš ï°nuš nk‰bfh©l elto¡iffis ãÇ¡° kheh£L¥ ãufld«
ï°nuš muir¡ fLikahf Ék®á¡»wJ. mj‹ ãwF, cŸeh£onyh mšyJ g‹dh£L mik¥òfËnyh,
ï°nuš bjhl®ghf xU khWg£l Ãiygh£il nk‰bfhŸtJ ïªâahî¡F áukkh»ÉL«. ïªâah jiyik¥
bghW¥ig V‰f ÉU«ò« mÂ nruh ïa¡f« (eh«) cŸË£l ntW gy mik¥òfŸ ï°nuÈ‹ òâa
M¡»uÄ¥igí«fh[hgFâÆšel¤j¥gL«ngh®¡F‰w§fisí«f©o¤JŸsd.
ïij¤ bjhl®ªJ, fh[h k¡fŸ ÛJ ï°nuš bjhL¤JŸs í¤j« bjhl®ghf Érhuiz el¤j¡nfhU« I.eh.
kÅj cÇikfŸ k‹w¤â‹ (ív‹v¢M®á) Ô®khd¤ij MjÇ¥gJ v‹W ïªâah Koî brŒjJ. ghy°Ôd
murhš K‹bkhÊa¥g£l,“M¡»uÄ¡f¥g£l ghy°Ôd¥ gFâfËš g‹dh£L r£l¤â‰fhd kÇahijia
cWâ¥gL¤Jjš,” v‹w jiy¥ãyhd mªj¤ Ô®khd¤â‰F Mjuthf th¡fË¥gJ v‹gJ ïju ãÇ¡°
ehLfŸ Koî brŒjd. mªj ehLfSl‹ ïªâahî« ïizªJbfh©lJ. 47 cW¥ãd®fŸ bfh©l mªj
k‹w¤âš, 29 ehLfŸ Ô®khd¤â‰F Mjuthf th¡fË¤jd. F¿¥ghf Inuh¥ghit¢ nr®ªj ehLfŸ
cŸË£l 17 ehLfŸ eLÃiy t»¤jd. mbkÇ¡fh k£Lnk Ô®khd¤ij vâ®¤J th¡fË¤jJ. fh[h
gFâÆš bjhlU« ï°nuÈ‹ M¡»uÄ¥ig ív‹v¢M®á Ô®khd« tYthf f©o¡»wJ. fh[h gFjÆš
bjhL¡f¥g£LŸs K‰Wifia cldoahf Éy¡»¡bfhŸs nt©L« v‹W mªj¤ Ô®khd«
tÈíW¤J»wJ.
1990« M©LfË‹ bjhl¡f¤âÈUªnj mL¤jL¤J tªj ïªâa muRfŸ ï°nuYl‹ beU¡fkhd cwit
ts®¤J tªJŸsd. ï°nuYl‹ muáaš ßâahfî«, uhQt ßâahfî« cwit ts®¤J¡bfhŸtâš
fh§»u°,ï‹iwaMS§f£áahdgh#fïu©LnkK¡»ag§fh‰¿tªJŸsd.
flªj 20 M©Lfshf ï°nuiy M£á brŒJ tU« È¡T£ ngh‹w tyJrhÇ¡ f£áfSl‹ gh#f-î¡F
xU á¤jhªj ïz¡f« c©L. Kªija nj#T M£áÆ‹nghJ ïUehLfS¡FÄilna ca®k£l msÉyhd
rªâ¥òfŸ gyKiw elªJŸsd. 2001 Kjš 2006 tiu ï°nuÈ‹ ãujkuhf ïUªjtU«, gy ngh®¡
F‰w§fS¡F¡ fhuzkhdt® v‹W Ék®á¡f¥g£ltUkhd fhy« br‹w VÇaš õhnuh‹ òJâšÈ¡F
tªjnghJ mtU¡F Äf¥bgÇa tunt‰ò mË¡f¥g£lJ. m‹iwa gh#f muá‹ njáa ghJfh¥ò Mnyhrf®
ãun#Z Ä°uh mbkÇ¡fhÉš bršth¡FŸs xU ôj®fŸ mik¥ãš ciuah‰¿anghJ, cyf muáaÈš
thÎ§-blš mÉ›-òJâšÈ M»a _‹W« ïizªJ xU ika m¢rhf brašgl nt©L« v‹W T¿dh®.
ga§futhj elto¡iffis rkhË¥gâš ï°nuš muR¡F cŸs Ãòz¤Jt¤â‰F, mâfhu Õl§fËš
ïU¥gt®fËilna bgU« kâ¥ò ïU¡»wJ. ghy°Ôd®fS¡F vâuhf ï°nuš ga‹gL¤â tU« áy
c¤âfisïªâahÉšga§futhjvâ®¥òelto¡iffS¡F¥ga‹gL¤â¡bfhŸsKa‰áel¡»wJ.

ï°nuY¡fhd jdJ öjiu btÅRyh muR
Éy¡»¡bfh©LÉ£lJ. btÅRyh mâg® Ãnfhy°
kJnuh, bghÈÉah mâg® <nth bkhnuš° M»a
ïUtU« ï°nuÈ‹ fh[h elto¡if “monahL
xÊ¤J¡f£Ltj‰fhd ïd¥gLbfhiy” v‹W
T¿íŸsd®. m¤Jl‹, “fh[h gFâÆš cŸs
ghy°Ôd k¡fË‹ kÅj cÇikfis â£lÄ£l
KiwÆš Û¿L« ï°nuš muir” I¡»a ehLfŸ rig
f©o¡f nt©L«, t‹KiwfS¡F Koîf£l
njitahd elto¡iffis nk‰bfhŸs nt©L«
v‹W nf£L¡bfh©ld®. #]iy khj ïWâÆš ïªj
t£lhu¤âš cŸs ïju ehLfnshL bgU eh£L muR«
nr®ªJbfh©lJ. ï°nuÈš ïUªJ jdJ öjiu
Éy¡»¡bfh©lJ.
nk‰f¤âa ehLfË‹ jiyt®fŸ ï°nuY¡F
Mjuthf Ãiy vL¤JŸsnghJ, jdJ j‰fh¥ig
cWâ¥gL¤â¡bfhŸS« cÇik ï°nuY¡F c©L
v‹W thâ£L¡bfh©oU¡F« ÃiyÆš, btÅRyh
jiyt® kJnuh, “M¡»uÄ¥ò¡F cŸsh»íŸs,
gLbfhiyfis rªâ¤J¡bfh©oU¡»w ghy°Ôd
k¡fisí«, M¡»uÄ¤J¡bfh©oU¡»w, r®tnjr
r£l§fis Û¿¢ brašgL»w muirí« xnu j£oš
19
ã‹d® tªj I¡»a K‰ngh¡F¡ T£lÂ (IKT) M£áÆš ïªj beU§»a cwî nkY« ts®ªjJ. ca®k£l
rªâ¥òfŸ bjhl®ªjd. ï°nuÈš bgÇJ« kâ¡f¥gL« 'Ahnu£°' v‹w g¤âÇifÆ‹ f£Liuahsuhd
mnkh° Ahnuš, flªj 20 M©LfËš ghy°Ôd« bjhl®ghd ïªâahÉ‹ ÃiyghL bgÇa msÉ‰F
gyådkilªJŸsJ v‹W vGâíŸsh®. “ï‹W ïªâa jiyt®fŸ ghy°Ôd k¡fË‹ mty« F¿¤J
cj£lsÉš k£Lnk ngR»wh®fŸ. ïâš ï°nuš muRl‹ nkhJtJ v‹gij mt®fŸ ÃW¤â¡bfh©L
btF ehsh»É£lJ. mnj neu¤âš ga§futhj vâ®¥ò elto¡iffŸ, ghJfh¥ò¤Jiw bjhl®ghd
x¥gªj§fŸ vd ï°nuYl‹ ïªâa muá‹ ng¢Rth®¤ij¡ fs§fŸ ÉÇtilªJ tU»‹wd,” v‹W mt®
jdJ f£LiuÆš F¿¥ã£LŸsh®. ïªâahî¡F mâfkhf Míj§fis tH§F« ehLfËš ïu©lhtJ
ïl¤âš ïU¥gJ ï°nuš. ïªj ÃiyikfnshL, mbkÇ¡fhÉ‹ beU§»a T£lhË ï°nuš v‹gJ«
nr®ªJbfh©L, ïªâa muR ÛJ« mâfhut®¡f¤â‹ ÛJ« ï°nuÈ‹ ôj murhš Äf¥bgÇa msÉ‰F
bršth¡FbrY¤jKo»wJ.
nk‰f¤âa ehLfis¥ bghW¤jtiuÆš ï°nuY¡F vâuhd òw¡fÂ¥òfŸ, KjäL Éy¡fšfŸ,
bghUshjhu¤ jilfŸ (ÕOv°) M»at‰W¡fhd ïa¡f« ts®ªJ tU»wJ. fšÉ¤Jiwiaí«, t®¤jf¤
Jiwiaí«, bghGJ ngh¡F¤Jiwí« nr®ªj gy K¡»a ãuKf®fŸ, mnjnghš ãš -bkÈ©lh nf£°
mw¡f£lis ngh‹w v‹ÍX mik¥òfŸ ï°nuÈ‹ ïdbt¿ xL¡FKiw¡ bfhŸiffisí« ghyÔd¤âš
bjhlU« M¡»uÄ¥igí« vâ®¤J eilbgW« ïa¡f¤âš j§fis ïiz¤J¡bfh©LŸsd®.
m©ikÆš ïªâahî¡F tUif jªj ïu©L K~¥â KfkJ V.v¢.A&ir‹ v‹w bgUkÇahij¡FÇa
ghy°Ôd¤ jiytU«, m¥Jšyh V.I. m¥Jšyh v‹w ehlhSk‹w cW¥ãdU« ÕOv° ïa¡f¤âš ïªâah
ïiza nt©L« v‹W nt©LnfhŸ ÉL¤jd®. mbkÇ¡fhÉY« Inuh¥ãa ehLfËY« mªj
ïa¡f¤â‰F¡ »il¤JtU« Mjuî g‰¿¤ bjÇÉ¤jd®. ï°nuÈlÄUªJ ïw¡Fkâ brŒtij gy
Inuh¥ãa ehLfis V‰bfdnt ÃW¤â¡bfh©LÉ£ld, mt‰¿š bgU«ghyhd bghUŸfŸ
M¡»uÄ¡f¥g£l ghy°Ôd¥ gFâfËš jahÇ¡f¥gLgit mšyJ ÉisÉ¡f¥gLgit v‹gijí« mªj¤
jiyt®fŸ R£o¡fh£od®. r£lÉnuhj ï°nuÈa FoÆU¥ò¥ gFâfSl‹ t®¤jf¤ bjhl®òfŸ bfhŸtâš
cŸs mgha ÃiyikfŸ F¿¤J j§fsJ Fok¡fS¡F v¢rÇ¡if ÉL¡F« tÊfh£lšfis gy Inuh¥ãa
ehLfŸ btËÆ£LŸsd. khy¤Ôî muR ï°nuYl‹ brŒJbfh©l _‹W cl‹ghLfis
Éy¡»¡bfh©LÉ£lJ. ï°nuÈš ïUªJ tU« mid¤J ïw¡Fkâfisí« ÃW¤JtJ F¿¤J mªj muR
gÇÓÈ¤JtU»wJ.
1938š kfh¤kh fhªâ vGâaij bgU«ghyhd ghy°Ôd k¡fŸ ï‹D« kw¡fÉšiy. “M§»nya®fS¡F
v¥go ï§»yhªJ brhªjnkh, ãbuŠR k¡fS¡F v¥go ãuh‹° brhªjnkh mnjnghy muò k¡fS¡F
ï°nuš brhªj«. muhãa®fŸ ÛJ ï°nuÈa®fis¤ âÂ¥gJ jtW, kÅj neak‰w braš. ghy°Ôd¤âš
ï‹W elªJbfh©oU¥gij vªj xU el¤ij Éâia¡ bfh©L« Ãaha¥gL¤âÉl KoahJ,” v‹W
vGâdh® fhªâ. mtuJ bfhŸiffis¡ filão¥gjhf brhšÈ¡bfhŸ»wt®fŸ ï‹W ghy°Ôd« F¿¤j
mtUila th®¤ijfis kwªJÉ£lh®fŸ. ïªâah KGtJ« vâ®¥ò¥ nguÂfŸ eilbg‰WŸsd.
nfus¤âY« nk‰F t§f¤âY« Äf¥bgÇa f©ld¥ nguÂfŸ el¤j¥g£LŸsd. fhZÛÇš ï°nuš
vâ®¥ò¥nguÂÆšfyªJbfh©lxUt®bfhšy¥g£lij¤bjhl®ªJbgW«t‹Kiwbto¤jJ.

it¥gâšjh®ÛfÃaha«ïšiy,”v‹WT¿dh®. bj‹
M¥ãÇ¡fhÉš cŸs ï°nuš öjiu âU¥ã mD¥g
nt©L«, ï°nuÈš cŸs bj‹ M¥ãÇ¡f öjiu
âU«g miH¡f nt©L« v‹w nfhÇ¡iffis
M¥ãÇ¡f njáa fh§»u° (Vv‹á) f£áÆ‹
ehlhSk‹w¥ ãÇî K‹it¤jJ. bj‹M¥Ç¡fhÉš
M£á¥ bghW¥ãš cŸs Vv‹á f£áÆ‹ ehlhSk‹w
jiyik¡ bfhwlh °onah‹ ánr‹, ghy°Ôd
k¡fis ghJfh¡f I¡»a ehLfŸ rigÆ‹ ghJfh¥ò¡
FG cWâahf Ã‹W cldoahf¢ brašgl nt©L«
v‹W nt©LnfhŸ ÉL¤jh®. “ghy°ÔdK«
ï°nuY« r«gªj¥g£LŸs ïªj Ãiyikia
m¿É¡f¥glhj í¤j« v‹nw brhšy nt©L«. ïªj
í¤j¤âš, M¡»uÄ¥ghsuhd ï°nuš ghy°Ôd
bghUshjhu¤ij ÓuÊ¤JÉ£lJ, ghy°Ôd k¡fË‹
Ãy§fis¡ if¥g‰¿É£lJ. jhdo¤j _¥ghf
všiy¡ nfhLfis kh‰¿ tiuªJŸsJ. ghy°Ôd
k¡fis mt®fsJ brhªj Ãy¤âÈUªnj xJ¡»
it¡F« tifÆš jh‹njh‹¿¤ jdkhf Rt®
vG¥ãíŸsJ,”v‹wh®mt®.
vËa k¡fË‹ Mntr«
fh[h gFâÆš gÆ®fisí« ïju ts§fisí«
mÊ¤bjhÊ¡F« ï°nuÈ‹ bfhŸif¡F vâuhf
vËa k¡fŸ j§fË‹ nfhg¤ijí« f©ld¤ijí«
bjU¡fËš ïw§» bgU« nghuh£l§fis
el¤Jtj‹ _y« btË¥gL¤J»wh®fŸ. ï§»yhªJ
eh£o‹ »Ç¡bf£ åu® bkhp mÈ, ïªâahîldhd
_‹whtJ bl°£ ngh£oÆ‹nghJ, ghy°Ôd¤âš
ï°nuÈ‹ M¡»uÄ¥ig f©o¡F« if¥g£oia
mÂªâUªjh®. cyf¥ òfœbg‰w âiu¥gl
fiyP®fŸ áyU« ï°nuÈ‹ gLbfhiy¤
jh¡Fjšfis btË¥gilahf¡ f©o¤JŸsd®.
mt®fËš xUt®jh‹ ÉUJ bg‰w eofuhd nrÉa®
gh®nl‹. M°f® ÉUJ bg‰w °bgÆ‹ eofuhd mt®,
“j§fis¡ fh¤J¡bfhŸs Koahj ÃiyÆš cŸs
ghy°Ôd k¡fŸ ÛJ K‹ v¥nghJ« ïšyhj msÉ‰F
ï¥go¥g£l jh¡FjšfŸ bjhlu Inuh¥ãa x‹¿aK«,
v§fsJ brhªj eh£o‹ muR« mDkâ¥gij v©Â
e h ‹ b t £ f ¥ g L » n w ‹ . M « , e h ‹ x U
Inuh¥ãa‹jh‹. eh‹ rh®ªJŸs Inuh¥ãa r_f«
v›Éj T¢rK« ïšyhkš bksdkhf ïU¥gij
v©Âeh‹bt£f¥gL»nw‹,”v‹wh®.
ï°nuš muá‹ ïªj¥ gLbfhiyfis¡ f©o¤J
nehgš ÉUJ bg‰w òfœthŒªj kÅj®fS« K‹dÂ
fiyP®fS« vG¤jhs®fS« g»u§f¡ foj«
x‹¿š ifbaG¤â£L btËÆ£LŸsd®. ïªj¥
gLbfhiyfis cyf rKjha« mDkâ¤J¡
b f h © o U ¡ » w J v ‹ W m ª j ¡ f o j ¤ â š
F‰w«rh£oíŸsd®. “2009 Kjš 2019 tiuÆyhd
fhyf£l¤âš ï°nuY¡F mbkÇ¡fh tH§fÆU¡»w
uhQt cjÉfË‹ kâ¥ò 3000 nfho lhy®.
ïªÃiyÆš ï°nuÈš ïUªJ k‰w ehLfS¡F
V‰Wkâ brŒa¥g£l ngh® Míj§fË‹ kâ¥ò gy
MÆu« nfho lhy®fis¤ jh©oÉ£lJ. m©ik¡
fhykhf Inuh¥ãa ehLfŸ ï°nuY¡F gšyhÆu«
nfho lhy® kâ¥òŸs Míj§fis V‰Wkâ
brŒJŸsd. ï°nuÈš cŸs uhQt« rh®ªj
ÃWtd§fS¡F« gšfiy¡ fHf§fS¡F« uhQt«
rh®ªj MuhŒ¢áfS¡fhf gy MÆu« lhy® Ãâ
cjÉfis mË¤JŸsd,” v‹W mªj¡ foj¤âš
R£o¡fh£l¥g£LŸsJ. ï°nuÈ‹ òfœbg‰w
ïiraik¥ghsU« ãahndh ïir¡ fiyPUkhd
nlÅaš ngbu‹nghí« ÉL¤JŸs xU m¿¡ifÆš,
j ‰ n g h i j a n g h j y h š b g W « ï H ¥ i g ¢
rªâ¡»wt®fŸ ghy°ÔÅa k¡fS« ï°nuÈa
k¡fS«jh‹ v‹W T¿íŸsh®. fh[h gFâÆš
ï°nuš el¤â tU« jh¡Fjšfis¡ f©o¤j mt®,
“ïªj¥ ãu¢rid¡F uhQt¤ Ô®î fhz KoahJ,”
v‹WT¿íŸsh®.
ghy°Ôd k¡fŸ ÛJ bjhL¡f¥gL« bfhiybt¿¤
jh¡Fjšfis cldoahf ÃW¤â¡bfhŸsî«, fh[h
gFâÆš Ú©lfhykhf¤ bjhl®»w K‰Wifia
Koî¡F¡ bfh©L tuî«, áfhnfh, ghß°, y©l‹,
bg®È‹ k‰W« ïju Inuh¥ãa efu§fËš bgUªâuŸ
nguÂfŸ elªJŸsd. y©lÅš eilbg‰w
Äf¥bgÇa nguÂÆš Rkh® 50,000 ng® fyªJbfh©L
bjU¡fËš ïw§» M®¥gh£l« el¤âd®. ãuh‹°
eh£oš áy efu§fËš eilbg‰w nguÂfŸ
t‹KiwÆš Koªjij¤ bjhl®ªJ, m¤jifa
v â ® ¥ ò ï a ¡ f § f S ¡ F ã b u Š R m u R
jilÉâ¤JŸsJ. ãbuŠR mâg® ãuh§fhŒ°
nAhy©nl, “M®¥gh£l« el¤Jnth® j©lid¡F
cŸshth®fŸ,” v‹W btË¥gilahf m¢RW¤J«
m¿¡ifx‹iwbtËÆ£lh®.
ãuh‹° eh£oš mDkâÆ‹¿ eilbgw¡Toa
nghuh£l§fS¡F 6 khj§fŸ tiu áiw¤ j©lid
mË¡f¥gL« v‹gJ F¿¥ãl¤j¡fJ. ï°nuš muR
bjhL¤JŸs í¤j¤ij¡ f©o¤J, mªeh£o‹
jiyef® blš mÉ› efÇš #]iy filá thu«
eilbg‰w nguÂÆš 5,000¤J¡F« nk‰g£nlh®
f y ª J b f h © l d ® . # ] i y 2 5 m ‹ W
f i l ¥ ã o ¡ f ¥ g £ l c y f m š - F t h ¤ °
âd¤ijbah£o <uh‹ eh£o‹ gy efu§fËš
eilbg‰w vâ®¥ò ïa¡f§fËš y£r¡fz¡fhndh®
g§nf‰wd®.
Mjhu«: 'ãu©£ iy‹' Mf°£ 22, 2014
20

ïªâa¡ Foauá‹ 55tJ M©oš ehlhSk‹w¤âš
ïJã‹tUkhWÃiwnt‰w¥gLtjhf:
RU¡fkhd jiy¥ò« bjhl¡fK«
1. (1) ïªj¢ r£lkhdJ njáa ÚâgâfŸ Ãakd
Mizar£l«,2014v‹WmiH¡f¥gL«.
(2) k¤âa muR mâfhu¥ó®t muájÊš
m¿É¥gj‹ _y« ÃaÄ¡F« njâÆÈUªJ
ïJeilKiw¡FtU»wJ.
tiuaiwfŸ
2. ntW njitfŸ V‰glhj ÃiyÆš ïªj¢
r£l¤âš ã‹tU« brh‰fŸ ï›thW
bghUŸgL«:
(a) “jiyt®” v‹gj‰FMiza¤â‹
jiyt®v‹WbghUŸgL«;
(b) “Miza«” v‹gj‰F murik¥ò
r h r d ¤ â ‹ 1 2 4 a r £ l c i u Æ š
F¿¥ãl¥g£LŸs njáa ÚâgâfŸ
ÃakdMiza«v‹WbghUŸgL«.
(c) “ c a ® Ú â k ‹ w « ” v ‹ g j ‰ F
M i z a ¤ j h š x U Ú â g â a h f
ÃaÄ¡f¥gLtj‰F¥ gÇªJiu¡f¥gL«
ca®Úâk‹w«v‹WbghUŸgL«.
(d) “cW¥ãd®” v‹gj‰F jiyt® cŸË£l
Miza¤â‹ cW¥ãd®fŸ v‹W
bghUŸgL«.
(e) “tF¤Jiu¡f¥g£l” v‹gj‰F ïªj¢
r£l¤â‹ Ñœ cŸs ÉâfË‹go
tF¤Jiu¡f¥gLtJv‹WbghUŸgL«.
(f) “Kiw¥gL¤Jjš” v‹gj‰F ïªj¢
r£l¤â‹ Ñœ Miza¤jhš brŒa¥gL«
Kiw¥gL¤Jjš elto¡iffŸ v‹W
bghUŸgL«.
Miza¤â‹ jiyikaf«
3. Miza¤â‹ jiyikaf« âšÈÆš
ïU¡F«
fhÈ¥gÂÆl§fis Ãu¥òjš bjhl®ghf
Miza¤ij¡ nf£L¡bfhŸSjš
4. (1) ïªj¢ r£l« eilKiw¡F tªj 30 ehŸ fhy
msÉ‰FŸ k¤âa muR c¢rÚâk‹w¤âY« xU
ca®Úâk‹w¤âY« fhÈahf ïU¡f¡Toa Úâgâ
g Â Æ l § f Ÿ F ¿ ¤ J , m ¤ j i f a f h È ¥
gÂÆl§fis Ãu¥òtJ bjhl®ghf jdJ
gÇªJiufis mË¥gj‰fhf Miza¤â‰F jftš,
bjÇÉ¡F«.
( 2 ) c ¢ r Ú â k ‹ w ¤ â ‹ m š y J x U
ca®Úâk‹w¤â‹ xU Úâgâ gjÉ¡fhy«
Kotiltijbah£o vªj xU gÂÆlK« fhÈahtJ
F¿¤J m¤jifa fhÈÆl¤ij Ãu¥òtj‰fhd jdJ
gÇªJiufis mË¡FkhW Miza¤ij k¤âa muR
nf£L¡bfhŸS«.
(3) c¢rÚâk‹w« mšyJ ca®Úâk‹w¤â‹
Úâgâ kuzkiljš mšyJ gjÉ ÉyFjš
fhuz¤â‰fhf xU gÂÆl« fhÈah»wnghJ mªj¤
n j â Æ È U ª J 3 0 e h £ f S ¡ F Ÿ m ¤ j i f a
gÂÆl§fis Ãu¥òtj‰fhf gÇªJiu brŒtj‰fhf
vdMiza¤ijk¤âamuRnf£L¡bfhŸS«.
c¢rÚâk‹w Úâgâ nj®î¡fhd eilKiw
5. (1) c¢rÚâk‹w¤â‹ _¤j Úâgâ jiyik
Úâgâ bghW¥ò¡F jFâahdt® v‹W fUj¥gL«
ÃiyÆš mtiu mªj¥ bghW¥ã‰F Miza«
gÇªJiubrŒí«.
m¤jifajhd ÃiyÆš, Miza¤â‹ xU
c W ¥ ã d ® b g a ® g Ç ª J i u ¡ f ¥ g L t j ‰ f h f
g Ç Ó È ¡ f ¥ g L k h d h š m t ® T £ l ¤ â š
fyªJbfhŸskh£lh®.
21
njáa ÚâgâfŸ Ãakd Miza
r£lK‹tiuî, 2014
r£l K‹tiuî v©.96/2014
ªâa jiyik Úâgâ k‰W« c¢rÚâk‹w¤â‹ ïju ÚâgâfŸ k‰W« ca®Úâk‹w§fË‹ jiyik ÚâgâfŸ k‰W«
ïÚâgâfshf ÃaÄ¥gj‰F« eg®fis gÇªJiu¥gâY«, mt®fsJ ïlkhWjšfŸ k‰W« ïit bjhl®ghd ïju
Éõa§fŸ F¿¤J¥ gÇªJiu¥gâY« njáa ÚâgâfŸ Ãakd Miza« ã‹g‰w nt©oa eilKiwfis
Kiw¥gL¤Jtj‰fhd xU r£lK‹tiuî.
ªâa jiyik Úâgâ k‰W« c¢rÚâk‹w¤â‹ ïju ÚâgâfŸ k‰W« ca®Úâk‹w§fË‹ jiyik ÚâgâfŸ k‰W«
ïÚâgâfshf ÃaÄ¥gj‰F« eg®fis gÇªJiu¥gâY«, mt®fsJ ïlkhWjšfŸ k‰W« ïit bjhl®ghd ïju
Éõa§fŸ F¿¤J¥ gÇªJiu¥gâY« njáa ÚâgâfŸ Ãakd Miza« ã‹g‰w nt©oa eilKiwfis
Kiw¥gL¤Jtj‰fhd xU r£lK‹tiuî.

(2) ÚâgâÆ‹ Kiw¥gL¤jš ÉâfËš cŸs
brašâw‹, jFâ k‰W« ïju bghW¤j¥ghL tiffŸ
M»at‰¿‹ mo¥gilÆš MizakhdJ murik¥ò
rhrd¤â‹ r£lciu 124 r£l¡TW (3)‹ Ñœ
c¢rÚâk‹w« mšyJ xU ca®Úâk‹w¤â‹
Ú â g â a h f Ã a Ä ¡ f ¥ g L t j ‰ F j F â í Ÿ s
eg®fËilna ïUªJ xUtuJ bgaiu Úâgâahf
ÃaÄ¥gj‰fhfMiza«gÇªJiubrŒí«.
m¤jifajhd ÃiyÆš Miza¤â‹ xU
cW¥ãd® xU cW¥ãduhf ïU¥gtÇ‹ bga®
gÇÓÈ¡f¥gLkhdhš mt® mªj¡ T£l¤âš
fyªJbfhŸskh£lh®.
nkY« m¤jifajhd ÃiyÆš, m¤jifa
g Ç ª J i u i a M i z a ¤ â ‹ v ª j ï u © L
cW¥ãdt®fshtJ V‰f kW¥ghuhdhš, mtiu
ÚâgâahfÃaÄ¥gj‰FMiza«gÇªJiubrŒahJ.
(3) c¢rÚâk‹w¤â‹ xU Úâgâahf nj®î
brŒtj‰F« ÃaÄ¥gj‰F« njitahdit v‹W
M i z a « f U J » w e i l K i w f i s í «
Ãgªjidfisí«,Miza«bjËîgL¤J«.
ca®Úâk‹w Úâgâ nj®î¡fhd eilKiw
6. (1) ca®Úâk‹w ÚâgâfËilnaahd
gÂ_¥ã‹ mo¥gilÆY«, Kiw¥gL¤jš
ÉâfË‹Ñœ bjËîgL¤j¥g£LŸs brašâw‹,
jFâ k‰W« ïju bghW¤j¥ghL tiffŸ
mo¥gilÆY« ca®Úâk‹w¤â‹ xU Úâgâia,
ca®Úâk‹w¤â‹ jiyik Úâgâahf Miza«
gÇªJiubrŒí«.
(2) r«gªj¥g£l ca®Úâk‹w¤â‹ jiyik
ÚâgâÆlÄUªJ, mªj ca®Úâk‹w¤â‹ xU
Úâgâahf xUtiu ÃaÄ¥gj‰F¥ gÇªJiu brŒí«
neh¡f¤â‰fhf, Ãakd« brŒtj‰F Miza«
nf£L¡bfhŸS«.
(3) Kiw¥gL¤jš ÉâfË‹go brašâw‹, jFâ
k‰W« ïju bghU¤j¥ghL tiffË‹ mo¥gilÆš,
murik¥ò rhrd¤â‹ r£lciu 217, r£l¡TW (2)‹
Ñœ ÃaÄ¡f¥gLtj‰F¤ jFâíŸs eg®fËilna
ïUªJ xU ca®Úâk‹w¤â‹ xU Úâgâahf
ÃaÄ¡f¥gLtj‰fhd xUtuJ bgaiu Miza«
K‹bkhÊí«, m¤jifa bga®fis r«gªj¥g£l
ca®Úâk‹w¤â‹ jiyik Úâgâ¡F mj‹
fU¤j¿tj‰fhfmD¥ãit¡F«.
(4) Jiz¥ãÇî (2)‹ Ñœ jdJ K‹bkhÊit
mD¥òtj‰F mšyJ Jiz¥ãÇî (3)‹ Ñœ jdJ
fU¤Jfis bjÇÉ¥gj‰F K‹, r«gªj¥g£l
c a ® Ú â k ‹ w ¤ â ‹ j i y i k Ú â g â m ª j
ca®Úâk‹w¤â‹ ïu©L Äf _¤j ÚâgâfSlD«,
Kiw¥gL¤jš ÉâfË‹go tiuaW¡f¥g£l ïju
ÚâgâfSlD« K¡»a tH¡FiuP®fSlD«
fyªjhnyhá¥gh®.
(5) Jiz¥ãÇîfŸ (2), (3)‹ Ñœ fU¤Jfisí«
K‹bkhÊití« bg‰w ãwF, MizakhdJ
Kiw¥gL¤jš ÉâfË‹go brašâw‹, jFâ k‰W«
ïju bghW¤j¥ghL tiffË‹ mo¥gilÆš
bghU¤jkhdt® v‹W f©l¿a¥gL« xUtiu
ÃaÄ¥gj‰FMiza«gÇªJiubrŒayh«.
(6) Miza¤â‹ vªj ïu©L cW¥ãd®fshtJ
m¤jifa gÇªJiuia V‰f kW¥gh®fshdhš ïªj¥
ãÇÉ‹ Ñœ vtbuhUtiuí« ÃaÄ¥gj‰F Miza«
gÇªJiubrŒahJ.
(7) Kiw¥gL¤jš ÉâfË‹ F¿¥ãl¥gL«
KiwÆš, r«gªj¥g£l khÃy¤â‹ MSe® k‰W«
Kjyik¢rÇ‹ fU¤Jfis vG¤J¥ó®tkhf
Miza«nfhU«.
(8) Kiw¥gL¤jš ÉâfË‹go, MizakhdJ
xU ca®Úâk‹w¤â‹ jiyik Úâgâahf mšyJ
xU ca®Úâk‹w¤â‹ Úâgâahf nj®î brŒtj‰F«
Ã a Ä ¥ g j ‰ F k h d ï j u e i l K i w f i s í «
Ãgªjidfisí«Miza«F¿¥ãL«.
kWMŒî brŒa¡ nfhUtj‰F FoauR¤
jiytU¡F cŸs mâfhu«
7. Miza¤â‹ gÇªJiufŸ mo¥gilÆš,
FoauR¤ jiyt® c¢rÚâk‹w¤â‹ jiyik Úâgâ
mšyJ Úâgâia mšyJ Ãiyikia¥ bghW¤J xU
ca®Úâk‹w¤â‹ jiyik Úâgâ mšyJ Úâgâia
ÃaÄ¥gh®.
m¤jifajhd ÃiyÆš, FoauR¤ jiyt®,
njitbad¡ fUJthuhdhš, Miza« jdJ
gÇªJiuia bghJthfnth mšyJ ntW tifÆnyh
kWMŒîbrŒíkhWnf£L¡bfhŸsyh«.
nkY« m¤jifajhd ÃiyÆš, Miza« kW
MŒî¡F¥ ãwF xUkdjhf gÇªJiu brŒíkhdhš,
mj‹goFoauR¤jiyt®Ãakd«brŒth®.
Miza¤â‹ mâfhÇfS« gÂahs®fS«
8. (1) ïªj¢ r£l¤â‹Ñœ Miza« jdJ
gÂfis nk‰bfhŸtj‰fhf njitahd
v © Â ¡ i f Æ š m â f h Ç f i s í « ï j u
g Â a h s ® f i s í « , M i z a ¤ J l ‹
fyªjhnyhá¤J, k¤âa muR ÃaÄ¡F«.
(2) Jiz¥ãÇî (1)‹ Ñœ ÃaÄ¡f¥gL« Miza
m â f h Ç f Ÿ k ‰ W « ï j u g Â a h s ® f Ë ‹
gÂahs®fË‹ braštu«òfŸ k‰W« ïju gÂ
ÃiyikfŸ,tF¤Jiu¡f¥gL«tifÆšïU¡F«.
22

(3) Miza¤â‹ mik¥ghs® ïªâa muá‹
Úâ¤Jiw brayuhf ïU¥gh®.
ÚâgâfŸ ïlkhWjY¡fhd eilKiw
9. ca®Úâk‹w§fË‹ jiyik ÚâgâfŸ k‰W«
ïju Úâgâfis xU ca®Úâk‹w¤âÈUªJ ntW
vªj ca®Úâk‹w¤â‰F« ïlkh‰w« brŒtj‰F
Miza« gÇªJiu brŒí«; ïªj neh¡f¤â‰fhf,
K i w ¥ g L ¤ j š É â f Ë ‹ g o m ¤ j i f a
ïlkhWjY¡fhdeilKiwfisF¿¥ãL«.
Miza« jdJ gÂfis Ãiwnt‰Wtâš
filão¡f nt©oa eilKiw
10. (1) jdJ gÂfis Ãiwnt‰Wtj‰fhd
eilKiwfis Koî brŒtj‰fhd mâfhu«
Miza¤â‰Fc©L.
(2) Miza¤â‹ jiyt® MizÆl¡Toa
fhy¤âY« ïl¤âY« Miza« TL«; jdJ
T£l§fËš mYtšfis nk‰bfhŸtJ bjhl®ghd
e i l K i w ¡ f h d É â f i s ( T £ l ¤ â ‰ f h d
Fiwªjg£r cW¥ãd®fŸ v©Â¡if cŸgl),
Kiw¥gL¤jš ÉâfËš tiuaW¡f¥gl¡Toa
tifÆš,Miza«filão¡F«.
Éâfis cUth¡Ftj‰fhd mâfhu«
11. (1) k¤âa muR mâfhu¥ó®t muájÊš
btËÆLtj‹ _y«, ïªj¢ r£l¤â‹ Éâfis
eilKiw¥gL¤Jtj‰fhdÉâfism¿É¡F«.
( 2 ) F ¿ ¥ g h f î « V ‰ b f d n t c Ÿ s
mâfhu¤â‹ bghJ¤ j‹ik¡F Ku©glhj
tifÆY« ã‹tU« mid¤J Éõa§fS¡F«
mšyJ vªjbthU Éõa¤â‰F« tÊtF¥gjhf
mªjÉâfŸïU¡F«:
(a) murik¥ò rhrd¤â‹ 124(A) r£lciu,
r£l¡TW d‹ Ñœ ÃaÄ¡f¥gLgtU¡F
t H § f ¥ g l ¡ T o a f £ l z § f Ÿ k ‰ W «
go¤bjhiffŸ;
(b) ãÇî 8 Jiz¥ãÇî (2)‹Ñœ Miza¤â‹
mâfhÇfŸ k‰W« ïju gÂahs®fË‹ braš
tu«òfŸk‰W«gÂÃiyikfŸ;
(c) r£lÉâfË‹go brŒa nt©oa
V‰ghLfŸ bjhl®ghf tF¤Jiu¡f¥gl nt©oa
mšyJ tF¤Jiu¡f¥gl¡Toa ntW vªj
ÉõaK«.
eilKiwfis cUth¡F« mâfhu«
12. (1) mâfhu¥ó®t muájÊš btËÆLtj‹
_ y « , ï ª j ¢ r £ l ¤ â ‹ V ‰ g h L f i s ¢
b r a š g L ¤ J t j ‰ f h f , ï ª j ¢ r £ l ¤ â ‰ F
bghU¤jkhd eilKiwfisí« mj‰FÇa
Éâfisí«cUth¡fyh«.
(2) F¿¥ghf, V‰bfdnt cŸs mâfhu¤â‹ bghJ¤
j‹ikíl‹ Ku©glhj tifÆš ï¤jifa
eilKiwfŸ ã‹tU« m«r§fŸ mid¤â‰F«
mšyJ áy m«r§fS¡F tÊtF¥gjhf
ïU¡F«:
( a ) ã Ç î 5 J i z ¥ ã Ç î ( 2 ) ‹ Ñ œ
c¢rÚâk‹w¤â‹ xU Úâgâ Ãakd« bjhl®ghd
jFâtiuaiwfŸ;
( b ) ã Ç î 5 J i z ¥ ã Ç î ( 3 ) ‹ Ñ œ
c¢rÚâk‹w¤â‹ xU Úâgâ nj®î k‰W«
Ãakd¤â‰fhd ïju eilKiwfŸ k‰W«
ÃgªjidfŸ;
( c ) ã Ç î 6 J i z ¥ ã Ç î ( 3 ) ‹ Ñ œ
ca®Úâk‹w¤â‹ xU Úâgâ Ãakd« bjhl®ghd
jFâtiuaiwfŸ;
(d) ãÇî 6 Jiz¥ãÇî (4)‹ Ñœ jiyik
Úâgâ fyªjhnyhá¡f¤j¡f ïju ÚâgâfŸ
k‰W«K¡»atH¡FiuP®fŸ;
(e) ãÇî 6 Jiz¥ãÇî (7)‹ Ñœ khÃy MSe®
k‰W« Kjyik¢rÇ‹ fU¤j¿tj‰fhd
eilKiw;
( f ) ã Ç î 6 J i z ¥ ã Ç î ( 8 ) ‹ Ñ œ
ca®Úâk‹w¤â‹ xU Úâgâ nj®î k‰W«
Ãakd« bjhl®ghd ïju eilKiwfŸ k‰W«
ÃgªjidfŸ;
(g) ãÇî 9‹ Ñœ ca®Úâk‹w¤â‹ jiyik
Ú â g â k ‰ W « ï j u Ú â g â f i s x U
c a ® Ú â k ‹ w ¤ â È U ª J ï ‹ b d h U
ca®Úâk‹w¤â‰F ïlkhWjš brŒtj‰fhd
eilKiwfŸ;
(h) ãÇî 10 Jiz¥ãÇî (1)‹ Ñœ Miza«
jdJ brašghLfis nk‰bfhŸtj‰F¥ ã‹g‰w
nt©oaeilKiwfŸ;
( i ) ã Ç î 1 0 J i z ¥ ã Ç î ( 2 ) ‹ Ñ œ ,
M i z a ¤ â ‹ T £ l § f Ë š m Y t š f Ÿ
nk‰bfhŸs¥gLtJ bjhl®ghf, T£l¤âš
f y ª J b f h Ÿ s n t © o a F i w ª j g £ r
cW¥ãd®fŸ v©Â¡if cŸgl, Miza«
filão¡fnt©oaeilKiwfŸ;
(j) eilKiwfshš F¿¥ãl¥gl nt©oa
m š y J F ¿ ¥ ã l ¥ g l ¡ T o a m š y J
eilKiwfshš cUth¡f¥gL« V‰ghLfŸ
bjhl®ghdvªjxUÉõa«F¿¤J«.
23

ehlhSk‹w¤âš jh¡fš brŒant©oa
ÉâfS« eilKiwfS«
13. ïªj r£l¤â‹ Ñœ cUth¡f¥gL« x›bthU
Éâí« eilKiwí«, mJ cUth¡f¥g£l ã‹ Toa
ÉiuÉš ehlhSk‹w¤â‹ x›bthU mitÆY«,
ehlhSk‹w¡ T£l« elªJbfh©oU¡F«nghJ xnu
T£l¤ bjhlÇš mšyJ ïu©L mšyJ mj‰F
nk‰g£l T£l¤ bjhl®fËš, bkh¤j« 30 eh£fËš
jh¡fš brŒa¥gl nt©L«; T£l¤ bjhl®
Kotiltj‰F K‹ghf mšyJ nk‰T¿ago
mL¤jL¤j T£l¤ bjhl®fËš, ehlhSk‹w¤â‹
ïU mitfS« r£l¤â‹ eilKiw mšyJ ÉâÆš
mšyJ ïu©oY« vªj xU kh‰w« brŒtJ
bjhl®ghfî«, m¤jifa Éâ mšyJ eilKiw
cUth¡f¥gl¡ TlhJ v‹W x¥ò¡bfhŸSkhdhš,
mªj Éâ mšyJ eilKiwahdJ m›thW âU¤j«
brŒa¥g£l toÉš k£Lnk bršy¤j¡fjhF«.
mšyJ Ãiyikia¥ bghW¤J bršy¤ jfhjjhF«;
ïUªjnghâY«, mªj Éâ mšyJ eilKiwÆ‹ Ñœ
V‰bfdnt brŒa¥g£l vªj xU elto¡ifí«
bršYgo¤ j‹ik¡F« Ku©glhj tifÆš,
Ãiyikia¥ bghW¤J mªj âU¤j« mšyJ Éâ
Ú¡f«ïU¡F«.
ïl®ghLfis Ú¡Ftj‰fhd mâfhu«
14. (1) ïªj¢ r£l¤â‹ V‰ghLfS¡F braštot«
jUtâš VnjD« ïl®ghL V‰gLkhdhš, k¤âa
murhdJ Miza¤Jl‹ fyªjhnyhá¤j ãwF,
mâfhu¥ó®t muájÊš btËÆl¥gL« xU
MizÆ‹ _y«, njit vd njh‹W»w V‰ghLfis,
ï ª j ¢ r £ l ¤ J l ‹ K u © g l h j t i f Æ š
nk‰bfhŸS«;
m ¤ j i f a j h d Ã i y Æ š , ï ª j ¢ r £ l «
eilKiw¡F tU« njâÆÈUªJ 5 M©L¡fhy«
Kotilªj ãwF m¤jifa Miz vJî«
ãw¥ã¡f¥glkh£lhJ.
(2) ïªj¥ ãÇÉ‹ Ñœ cUth¡f¥gL« x›bthU
Mizí« mJ cUth¡f¥g£l¥ ãwF Toa ÉiuÉš,
ehlhSk‹w¤â‹ x›bthU mitÆY« jh¡fš
brŒa¥glnt©L«.
neh¡f§fŸ k‰W« fhuz§fŸ
F¿¤j m¿¡if
c¢rÚâk‹w« k‰W« ca®Úâk‹w§fË‹
ÚâgâfŸ Ãakd« bjhl®ghd V‰ghLfŸ, xU
ca®Úâk‹w¤âÈUªJ k‰bwhU ca®Úâk‹w¤â‰F
ïlkhWjš brŒtJ c£gl, ïªâa murik¥ò
rhrd¤âš Tw¥g£LŸsd. c¢rÚâk‹w gâî bg‰w
tH¡FiuP®fŸ r§f« vâ® ïªâa muR tH¡»š,
1993« M©oY«, _‹whtJ ÚâgâfŸ tH¡»š 1998š
mË¤j Mnyhrid¡ fU¤âY«, 124tJ r£l ciuí«
r£l¡TW (2), 217tJ r£l ciuÆš r£l¡TW (1)
M»ait bjhl®ghf, “Mnyhrid”, “x¤âirî”
M»at‰¿‹ m®¤j« bjhl®ghf, c¢rÚâk‹w«
É s ¡ f « m Ë ¤ J Ÿ s J . m i j ¤ b j h l ® ª J
c¢rÚâk‹w¤â‰F« ca®Úâk‹w§fS¡F«
ÚâgâfŸ Ãakd« bjhl®ghf eilKiw V‰ghL x‹W
cUth¡f¥g£lJ; mªj eilKiw ÚâgâfŸ Ãakd
Éõa¤âšã‹g‰w¥gL»wJ.
2. murik¥ò rhrd¤â‹ bghU¤jkhd
V‰ghLfisí«, c¢rÚâk‹w¤â‹ m¿É¥òfisí«,
MŒî brŒj ãwF, K¡»a r£l tšYe®fSl‹
fyªjhnyhá¤j ãwF c¢rÚâk‹w« k‰W«
ca®Úâk‹w§fË‹ ÚâgâfŸ Ãakd« bjhl®ghf
gÇªJiufŸ brŒtj‰fhf xU ÉÇthd mo¥gilÆš
njáa ÚâgâfŸ Ãakd Miza« mik¡f¥gl
nt©L« v‹w fU¤J V‰g£lJ. nk‰T¿a
MizakhdJ ÚâgâfŸ, Ã®thf« k‰W« K¡»a
ãuKf®fS¡F j§fsJ fU¤J¡fis K‹it¡fî«,
g§nf‰ghs®fis gâyË¡f¡ flik¥g£lt®fshf
it¤âU¡fî« nj®î eilKiwÆš btË¥gil¤
j‹ikia bfh©Ltuî« xU m®¤jKŸs
g§fË¥ã‰F tÊtF¥gjhf ïU¡f nt©L« v‹w
fU¤J« V‰g£lJ. ïjid¡ fU¤âš bfh©L mâš
Tw¥g£LŸs gÂfis nk‰bfhŸtj‰fhf njáa
ÚâgâfŸ Ãakd Miza¤ij V‰gL¤Jtj‰fhd
ehlhSk‹w¤âš murik¥ò rhrd (121tJ âU¤j«)
r£lK‹tiuî - 2014 v‹w r£lK‹tiuî jh¡fš
brŒa¥g£lJ.
3 . n j á a Ú â g â f Ÿ Ã a k d M i z a
r £ l K ‹ t i u î , 2 0 1 4 c ¢ r Ú â k ‹ w ¤ â Y «
ca®Úâk‹w§fËY« fhÈahf cŸs Úâgâ¥
gÂÆl§fis Ãu¥òtj‰fhd eilKiwfis
nk‰bfhŸtj‰FÇa fhy msî, ïªâa jiyik
Úâgâ, ca®Úâk‹w§fË‹ jiyik ÚâgâfŸ k‰W«
c¢rÚâk‹w - ca®Úâk‹w§fË‹ ÚâgâfŸ
nj®î¡fhd eilKiwfŸ M»at‰W¡F tÊ
brŒ»wJ. njáa ÚâgâfŸ Ãakd Miza¤â‹
ïu©L cW¥ãd®fŸ cl‹glÉšiy v‹whš,
Miza« m¤jifa gÇªJiuia mË¡fhJ
v‹gj‰F« ïªj r£lK‹tiuî tÊ brŒ»wJ.
njit¥gLkhdhš, Miza« jdJ gÇªJiuia
kWgÇÓyid brŒíkhW FoauR¤ jiyt®
nf£L¡bfhŸsyh« v‹gj‰F« ïªj r£l K‹tiuî
t Ê b r Œ » w J . M Æ D « , m ¤ j i f a k W
gÇÓyidÆ‹nghJ Miza« Vfkdjhf gÇªJiu
24

brŒíkhdhš, mj‰nf‰g FoauR¤ jiyt® Ãakd«
brŒth®.
4. nkY«, njáa ÚâgâfŸ Ãakd MizakhdJ,
k ‰ w t ‰ n w h L , c ¢ r Ú â k ‹ w « k ‰ W «
ca®Úâk‹w§fË‹ ÚâgâfŸ Ãakd« bjhl®ghf
j F â t i u a i w f Ÿ , c ¢ r Ú â k ‹ w « k ‰ W «
c a ® Ú â k ‹ w ¤ â ‹ Ú â g â n j ® î k ‰ W «
Ãakd¤â‰fhd eilKiwfŸ k‰W« ÃgªjidfŸ,
x U c a ® Ú â k ‹ w ¤ â È U ª J k ‰ b w h U
ca®Úâk‹w¤â‰F Úâgâfis ïlkhWjš
brŒtj‰fhd eilKiwfŸ Miza« jdJ
gÂfis Ãiwnt‰Wtâš nk‰bfhŸs nt©oa
eilKiwfŸ M»at‰iw¡ F¿¥ãL« eilKiw
Éâfis cUth¡Ftj‰F« ïªj r£l K‹tiuî tÊ
brŒ»wJ.
5. njáa ÚâgâfŸ Ãakd Miza r£l
K ‹ t i u î , 2 0 1 4 c ¢ r Ú â k ‹ w « k ‰ W «
ca®Úâk‹w§fË‹ ÚâgâfŸ Ãakd¤ij ÉÇthd
mo¥gilÆš nk‰bfhŸtj‰F«, ÚâgâfŸ, muR
Ã®thf« k‰W« K¡»a ãuKf®fË‹ g§nf‰ã‰F«,
c¢rÚâk‹w« k‰W« ca®Úâk‹w§fË‹ ÚâgâfŸ
Ãakd¤âš bgUksî¡F btË¥gil¤ j‹ikí«
gâyË¡F« flik¥ bghW¥igí«, c©ik¤
j‹ikiaí«cWâ¥gL¤jKaš»wJ.
6. nk‰T¿a neh¡f§fis mila ïªj
r£lK‹tiuîKaš»wJ.
òJâšÈ, uÉ r§f® ãurh¤
8 Mf°£, 2014
25
ïªâa murik¥ò rhrd¤â‹ 117tJ r£l ciuÆ‹ Ñœ
FoauR¤ jiytÇ‹ gÇªJiu
(k¤âa r£l« k‰W« Úâ¤Jiw mik¢r® âU. uÉ r§f® ãurh¤, k¡fsitÆ‹
jiyik¢ brayU¡F 2014 Mf°£ 8 njâÆ£l K-11016/1/2009-US foj¤â‹ efš)
c¤njá¡f¥g£LŸs njáa ÚâgâfŸ Ãakd Miza r£lK‹tiuî-2014 F¿¤j jftšfŸ
bjÇÉ¡f¥g£lij¤ bjhl®ªJ FoauR¤ jiyt®, ïªâa murik¥ò rhrd¤â‹ r£lciu 117 (3)‹ Ñœ, ïªj
r£lK‹tiuitgÇÓÈ¡FkhWehlhSk‹wmit¡FgÇªJiu¡»wh®.
Ãâ V‰gh£o‰fhd Mtz«
njáa ÚâgâfŸ Ãakd Miza¤â‹ gÂfis Ãiwnt‰Wtj‰F njit v‹W k¤âa muR fUJ»w
v©Â¡ifÆš mYty®fŸ k‰W« ïju gÂahs®fis r£l¡TW 8 Jiz¥ãÇî (1)‹ go k¤âa muR
ÃaÄ¡fyh«.
2. Miza¤â‹ mik¥ghsuhf ïªâa muá‹ Úâ¤Jiw¢ bray® ïU¥gj‰F r£l¡TW 8 Jiz¥ãÇî (3) tÊ
brŒ»wJ.
3. K¡»a ãuKf®fS¡F tH§f¤j¡f f£lz« k‰W« go¤ bjhiffŸ tF¤Jiu¡f¥gL»wgo ïU¥gj‰F
r£l¡TW11Jiz¥ãÇî(2)ïd«(a) tÊbrŒ»wJ.
4. nk‰T¿a V‰ghLfS¡fhd bryî, j‰nghJŸs mik¥ò / brayf¤Jl‹ TLjš gÂahs®fS¡fhf Rkh®
_‹W nfho %ghŒ MF«. ïªj¡ f£l¤âš, 2014-2015 Ãâah©oš V‰gl¡Toa, bjhl®¢áahd k‰W«
bjhl®¢áa‰w ïUtif bryîfS« f¢ájkhf v›tsî MF« v‹gij kâ¥ãLtJ eilKiw rh¤âakšy.
MÆD«,ïªâamuá‹bjhF¥òÃâÆÈUªJïªjbryî¡fhdÃâxJ¡f¥gL«.
r£l« ïa‰W« mâfhu¤â‰fhd Mtz«
ïªj¢ r£lK‹tiuÉ‹ V‰ghLfis nk‰bfhŸtj‰fhd Éâfis cUth¡F« mâfhu« ïªj
r£lK‹tiuÉ‹ r£l¡TW 11‹go k¤âa muR¡F¤ ju¥g£LŸsJ. ÉâfŸ cUth¡f¥gl¡Toa Éõa§fŸ
tUkhW: (a) murik¥ò rhrd¤â‹ 124(A) r£lciu, r£l¡TW d‹ Ñœ ÃaÄ¡f¥gLgtU¡F tH§f¥gl¡Toa
f£lz§fŸ k‰W« go¤bjhiffŸ; (b) ãÇî 8 Jiz¥ãÇî (2)‹Ñœ Miza¤â‹ mâfhÇfŸ k‰W« ïju

gÂahs®fË‹ braš tu«òfŸ k‰W« gÂ
ÃiyikfŸ; (c) r£lÉâfË‹go brŒa nt©oa
V‰ghLfŸ bjhl®ghf tF¤Jiu¡f¥gl nt©oa
mšyJtF¤Jiu¡f¥gl¡ToantWvªjÉõaK«.
2 . ï ª j ¢ r £ l ¤ â ‹ V ‰ g h L f i s ¢ b r a š
gL¤Jtj‰fhf, ïªj¢ r£l¤â‰F bghU¤jkhd
e i l K i w f i s í « m j ‰ F Ç a É â f i s í «
cUth¡Ftj‰fhd mâfhu«, ïªj¢ r£l
K‹tiuÉ‹ r£l¡TW 12‹go njáa ÚâgâfŸ
Ãakd Miza¤â‰F¤ ju¥g£LŸsJ. ÉâfŸ
cUth¡f¥gl¡Toa Éõa§fŸ tUkhW: (a) ãÇî 5
Jiz¥ãÇî (2)‹ Ñœ c¢rÚâk‹w¤â‹ xU Úâgâ
Ãakd« bjhl®ghd jFâ tiuaiwfŸ; (b) ãÇî 5
Jiz¥ãÇî (3)‹ Ñœ c¢rÚâk‹w¤â‹ xU Úâgâ
nj®î k‰W« Ãakd¤â‰fhd ïju eilKiwfŸ
k‰W« ÃgªjidfŸ; (c) ãÇî 6 Jiz¥ãÇî (3)‹ Ñœ
ca®Úâk‹w¤â‹ xU Úâgâ Ãakd« bjhl®ghd
jFâ tiuaiwfŸ; (d) ãÇî 6 Jiz¥ãÇt (4)‹ Ñœ
jiyik Úâgâ fyªjhnyhá¡f¤j¡f ïju ÚâgâfŸ
k‰W« K¡»a tH¡FiuP®fŸ; (e) ãÇî 6
Jiz¥ãÇî (7)‹ Ñœ khÃy MSe® k‰W«
Kjyik¢rÇ‹ fU¤j¿tj‰fhd eilKiw; (f) ãÇî 6
Jiz¥ãÇî (8)‹ Ñœ ca®Úâk‹w¤â‹ xU Úâgâ
nj®î k‰W« Ãakd« bjhl®ghd ïju eilKiwfŸ
k ‰ W « Ã g ª j i d f Ÿ ; ( g ) ã Ç î 9 ‹ Ñ œ
ca®Úâk‹w¤â‹ jiyik Úâgâ k‰W« ïju
Úâgâfis xU ca®Úâk‹w¤âÈUªJ ï‹bdhU
ca®Úâk‹w¤â‰F ïlkhWjš brŒtj‰fhd
eilKiwfŸ; (h) ãÇî 10 Jiz¥ãÇî (1)‹ Ñœ
Miza« jdJ brašghLfis nk‰bfhŸtj‰F¥
ã‹g‰w nt©oa eilKiwfŸ; (i) ãÇî 10
Jiz¥ãÇî (2)‹ Ñœ, Miza¤â‹ T£l§fËš
mYtšfŸ nk‰bfhŸs¥gLtJ bjhl®ghf,
T£l¤âš fyªJbfhŸs nt©oa Fiwªjg£r
cW¥ãd®fŸ v©Â¡if cŸgl, Miza«
f i l ã o ¡ f n t © o a e i l K i w f Ÿ ; ( j )
eilKiwfshš F¿¥ãl¥gl nt©oa mšyJ
F¿¥ãl¥gl¡Toa mšyJ eilKiwfshš
cUth¡f¥gL« V‰ghLfŸ bjhl®ghd vªj xU
Éõa«F¿¤J«.
3. k¤âa murhš cUth¡f¥gL« ÉâfS«
Miza¤jhš cUth¡f¥gL« eilKiwfS«
mitfŸ cUth¡f¥g£l ã‹ Toa ÉiuÉš
ehlhSk‹w¤â‹ ïU mitfËY« jh¡fš
brŒa¥glnt©L«.
4. ÉâfS« eilKiwfS« cUth¡f¥gLjš
bjhl®ghd Éõa§fŸ bghJthf eilKiwí«
Ã®thf Étu§fS« rh®ªj Éõa§fshF«; r£l
K‹tiuÉnyna mt‰iw F¿¥ãLtJ eilKiw
rh¤âakšy. Mfnt, r£l« ïa‰W« mâfhu« xU
rhjhuz¤j‹ikíilajhF«.
26
áiwÆš mil¡f¥g£LŸs ViH ifâfS¡F r£l cjÉfŸ kW¥gh?
f©fhÂ¥ghsU¡F Infh®£ »is neh£O°
áiwÆš ifâfS¡F r£l cjÉfŸ kW¡f¥gLtJ F¿¤J gâš kD¤jh¡fš brŒa âU¢á áiw
f©fhÂ¥ghs U¡F Infh®£ »is c¤juÉ£LŸsJ.rªnjf¤â‹ ngÇš kidÉ, 3 taJ kfid bfhiy
brŒj tH¡»š, âU¢á k¤âa áiwÆš MíŸ j©lid ifâahf ïU¥gt® åukÂ (35). ïtU¡F flªj
2007š MíŸ j©lid tH§f¥g£lJ. åukÂ MíŸ j©lidia vâ®¤J, 9 M©L¡F ãwF nkšKiwpL
brŒa Koî brŒJŸsh®. nkšKiwpL brŒtj‰fhd fhy¡bfL KoªJ, gy M©L flªJÉ£ljhš, fhy
jhkj¤ij (f‹nlh‹ony) mDkâ¡f nfhÇ åukÂ, Infh®£ »isÆš kD¤jh¡fš brŒJŸsh®.ïªj kD
ne‰W ÚâgâfŸ jdghy‹, Jiu¢rhÄ K‹ò Érhuiz¡F tªjJ.ÉrhuizÆ‹ nghJ ÚâgâfŸ, áiwÆš
nkšKiwpL brŒa trâÆšyhj ifâfS¡F ïytr r£l cjÉ mË¡f nt©L« vd V‰fdnt muR
c¤juÉ£LŸsJ. kht£l Úâgâ, Infh®£ Úâgâ áiw¡F MŒî¡F bršY« nghJ ifâfS¡F r£l cjÉ
njit¥gL»wjh? v‹gij nf£»‹wd®.btËna eilbgW« nyh¡ mjhy¤, ïytr r£l¥gÂfŸ
És«gu¥gL¤j¥gL»‹wd. ghâ¡f¥g£ lt®fS¡F c©ikÆš Ãthuz« »il¡»wjh v‹gJ
bjÇaÉšiy.
ïªj tH¡»š kDjhuU¡F 9 M©L¡F K‹ò j©lid tH§f¥g£LŸsJ. j©lidia vâ®¤J
nkšKiwpL brŒa, ifâ¡F muáayik¥ò r£l« tH§»íŸs cÇik mtU¡F bjÇahjh? mšyJ mij
áiw mâfhÇfŸ mtU¡F bjÇÉ¡fÉšiyah? v‹gJ F¿¤J kDjhu® kD¤jh¡fš brŒa nt©L«.
r£l cjÉfŸ »il¡fhj ifâfŸ, gšntW áiwfËš cŸsd®. mt®fS¡F r£l cjÉfŸ »il¡f
elto¡if vL¡f nt©L«. vdnt, áiwÆš r£l ÉÊ¥òz®î Kfh« el¤j¥g£ljh? v‹gJ F¿¤J âU¢á
áiwf©fhÂ¥ghs®kD¤jh¡fšbrŒant©L«.ï›thWÚâgâc¤juÉ£lh®.
Mjhu«: âdfu‹, 8.10.2013

njáa Úâ¤Jiw Ãakd Miza¢ r£l«:
nehiaÉl nkhrkhf xU kUªJ!
ªâa muR muáayik¥ò¢ r£l¤â‹ âU¤j«
bfh©L tu cŸsJ. 121tJ r£l¤ âU¤jkhd
ïïJ, r£l ciufŸ 124, 127,128,217, 222, 224
k‰W« 231 M»at‰¿š nk‰bfhŸs¥gl cŸsJ. ïªj
ãÇîfËš nk‰bfhŸs¥gL« r£l¤âU¤j§fŸ njáa
Úâ¤Jiw Ãakd Miza r£lK‹tiuî 2014 v‹W
miH¡f¥gL«. ïJ 2014 Mf°£ 13 m‹W
k ¡ f s i t Æ š j h ¡ f š b r Œ a ¥ g £ l J .
k h Ã y § f s i t Æ Y « ï ª j r £ l K ‹ t i u î
Ãiwnt‰w¥gLkhdhš, ïJtiu eilKiwÆš cŸs
ÚâgâfŸ Ãakd Kiw k‰W« ïlkhWjš Kiw
Éy¡»¡bfhŸs¥gL«. flªj 1993š c¢r Úâk‹w«
ãugykhd 3 ÚâgâfŸ tH¡»š c¢rÚâk‹w
ÚâgâfŸ k‰W« ca®Úâk‹w ÚâgâfŸ Ãakd«
F¿¤J«, ïlkhWjšfŸ F¿¤J« tiuKiwfis
tF¤jJ. mj‹ mo¥gilÆš c¢rÚâk‹w jiyik
Úâgâ jiyikÆš 1993« M©oÈUªJ ÚâgâfŸ
FG (bfhäÍa«) KiwÆš ÚâgâfŸ Ãakd«
eilbg‰WtU»wJ.
ïªj¡ FGÉ‹ eilKiwÆš gšntW fLikahd
FiwghLfŸ ïU¥gij kW¥gj‰F ïšiy. ïªj
FiwghLfis¡ fisí« t©z« Ãakd§fŸ
mid¤J« âwik k‰W« jFâÆ‹ mo¥gilÆš
eilbgW« v‹W njáa ÚâgâfŸ Ãakd
r£lK‹tiuî 2014š Tw¥g£LŸsJ. Úâgâfis
n j ® ª b j L ¡ F « Ã i y Æ š c Ÿ s t ® f Ë ‹
ÉU¥òbtW¥òfŸ, jÅ¥g£l KoîfŸ M»ait ïªj
Ãakd¤âš FW¡»L»‹wd. g¤âÇiffŸ
k‹w¤â‹ j‰nghija jiytuhf cŸs K‹dhŸ
Úâgâ kh®¡f©nla f£#& flªj I¡»a K‰ngh¡F
T£lÂÆš ïUªj jÄHf¤ij¢ nr®ªj muáaš
f £ á a h d â u h É l K ‹ n d ‰ w ¡ f H f ¤ â ‹
Ã®¥gªj¤jhš, CHš F‰w¢rh£o‰F cŸshd Úâgâ
v°.mnrh¡ Fkh®, br‹id ca®Úâk‹w¤â‹ Ãuªju
Úâgâahf ÃaÄ¡f¥g£lJ F¿¤j c©ikia
m«gy¥gL¤âdh®. ïªj¢ brŒâ ehL KGtJ« bgU«
ryry¥ig V‰gL¤âíŸsJ. ïjdhš, Úâ¤Jiw
Ãakd§fËš eilbgW« FsWgofË‹ xU áW gFâ
btË¢r¤J¡FtªJŸsJ.
ïUªjnghâY«, j‰nghija FG KiwÆš cŸs
FiwghLfis rÇ¥gL¤Jtj‰fhf K‹it¡f¥gL«
V‰ghL, nehia¡fh£oY« nkhrkhd kUªJ nghy
ïU¡»wJ. murik¥ò rhrd¤â‹ 121tJ r£l¤âU¤j
K‹tiuî-2014 tÊahf Úâ¤JiwÆ‹ Ãakd«,
Ã®thf« k‰W« ïlkhWjšfËš muá‹ jiypL
v‹gJ ekJ eh£o‰F k‰bwhU á¡fiyna
bfh©LtU«. mªj¢ á¡fY¡F eh£L k¡fŸ
Äf¥bgÇa Éiyia¤ junt©oÆU¡F«. Kªija
IKT muR jdJ T£lhËahd âKf-É‹
Ã®¥gªj§fS¡F c£g£oUªjJ, Úâgâ mnrh¡Fkh®
Ãakd Étfhu¤âš, mªj muá‹ Ã®¥gªj§fis
vâ®¤J Ã‰f Koahjt®fshf áy jiyik ÚâgâfŸ
ïUªjh®fŸ v‹whš, vâ®fhy¤âš njáa ÚâgâfŸ
Ãakd Miza¤â‹ cW¥ãd®fŸ vªjbthU
muá‹ Ã®¥gªj§fisí« vâ®¤J Ã‰gh®fŸ v‹W
TWtj‰»šiy. j‰nghJŸs FG KiwÆnyna Tl
gy ÚâgâfŸ r£l mik¢rUl‹ cŸs beU¡f¤â‹
fhuzkhf ÃaÄ¡f¥g£lh®fnsa‹¿ mt®fSila
âwikÆ‹ fhuzkhfnth jFâÆ‹ fhuzkhfnth
ÃaÄ¡f¥glÉšiy v‹gij kh®¡f©nla f£#]
R£o¡fh£l¤jt¿É£lh®.
ïWâahf¥ gh®¤jhš, j‰nghija FG KiwÆš xU
Úâgâia¤ nj®î brŒtJ mšyJ gjÉ Ú¡f«
b r Œ t J v ‹ g J á w ª j Ú â g â i a ¤
nj®ªbjL¥gj‰fhd K‰¿Y« rÇahd V‰ghlhf
ï š y h k š n g h f ¡ T L « . m j ‰ F ¡ f h u z «
Úâgâfis¤ nj®ªbjL¡f¡Toa / ÃaÄ¡f¡Toa
ïl¤âš ïU¡f¡Toa egÇ‹ jÅ¥g£l ÉU¥ò
b t W ¥ g h f î « ï U ¡ f ¡ T L « . m ¤ j i f a
Ãakd§fshš ïU¡f¡Toa ghâ¥ò mªj jÅ¥g£l
ÉU¥ò btW¥òfŸ v‹w všiynahL Ã‹WÉL«.
Mdhš, muáašßâahd mšyJ bfhŸifßâahd
ÉU¥ò btW¥òfË‹ mo¥gilÆš murh§f« r£l
mik¢rÇ‹ _ykhf Úâgâfis ÃaÄ¡F« mšyJ
ÃuhfÇ¡F« v‹whš mJ x£Lbkh¤j eh£oY«
Mœªjghâ¥òfisV‰gL¤j¡TL«.
Miza¤âš jFâa‰w “K¡»a ãuKf®fŸ”
ïU¥gh®fsh?
j‰nghija FG KiwÆš cŸs “jFâ- âwik”
bjhl®ghd ãu¢ridfS¡F¤ Ô®î fh©gj‰fhf
vd, murik¥ò rhrd¤âš 121tJ âU¤j¤â‰fhd
r£l K‹tiuî – 2014 bfh©Ltu¥g£LŸsJ. mJ
njáa ÚâgâfŸ Ãakd Miza« V‰gL¤j¥gl
nt©L« vd¡ TW»wJ. gjÉ rh®ªj mo¥gilÆš,
jiytuhf ïªâa jiyik Úâgâ, cW¥ãd®fshf,
jiyik Úâgâ¡F mL¤j ÃiyÆYŸs 2 _¤j
ÚâgâfŸ, k¤âa r£l« k‰W« Úâ¤Jiw mik¢r®
M»nah® k£Lkšyhkš “(d) ãujk®, ïªâa jiyik
Úâgâ, ehlhSk‹w k¡fsitÆ‹ vâ®f£á¤
jiyt®, m›thW xU vâ®f£á¤ jiyt® ïšyhj
27
- RghZ r¡kh

ÃiyÆš k¡fsitÆš bgÇa vâ®f£áÆ‹ jiyt®
M»nah® bfh©l FGthš ïu©L K¡»a
ãuKf®fŸ ÃaÄ¡f¥gLth®fŸ” v‹W mªj r£l
K‹tiuî TW»wJ. Mdhš, Miza¤â‹ K¡»a
ã u K f ® f i s ¤ n j ® ª b j L ¥ g j ‰ F
K‹bkhÊa¥g£LŸs eilKiwahdJ gšntW
fhuz§fshš âU¥âfukhd V‰ghlhf ïšiy.
Kjyhtjhf, gšntW njáa Miza§fS¡fhd
cW¥ãd®fis¤ nj®ªbjL¥gâš ïªâa muá‹
flªj fhy mQFKiwfŸ e«ã¡ifaË¥gjhf
ïšiy. j‰nghija r£l¤âU¤j K‹tiuÉš
ïj‰fhd xU eilKiw K‹it¡f¥g£LŸsJ.
Mdhš, muá‹ ÛJ e«ã¡if V‰glÉšiy v‹»w
ãu¢rid¡F¤Ô®îfh©gjhfmJïšiy.
2010M« M©oš, ïªâa muR k¤âa f©fhÂ¥ò
Miza¤âš (áÉá) jiytuhd ã.n#. jhk°
ÃaÄ¡f¥g£lh®. k¡fsitÆ‹ vâ®f£á¤ jiytuhf
ïUªj RZkh °tuh{jdJ vâ®¥ig¤ bjÇÉ¤jh®.
ghkhÆš ïw¡Fkâ CHš bjhl®ghd tH¡»š jhk°
ÛJ F‰w¥g¤âÇif jh¡fš brŒa¥g£LŸsJ v‹w
mo¥gilÆš RZkh °tuh{vâ®¥ig¤ bjÇÉ¤jh®.
mªj vâ®¥igí« Û¿¤jh‹ jhk° ÃaÄ¡f¥g£lh®.
mj‹ ãwF 2011 kh®¢ 3 m‹W, bghJey tH¡F ika«
k‰W« ïju®fŸ vâ® ïªâa muR k‰W« ïju®fŸ
r«gªjkhd tH¡»š (Ç£ kD-C 348/2010) Ô®¥gË¤j
c¢rÚâk‹w« jhk° Ãakd¤â‰F r£l¤âš v›Éj
V‰ghL« ïšiy v‹W m¿É¤jnjhL mtuJ
Ãakd¤ijí«jŸSgobrŒjJ.
MÆD«, ïªâa muR ïâÈUªJ go¥ãid vijí«
bg‰wjhf¤ bjÇaÉšiy. njáa kÅj cÇik
Miza¤â‹ cW¥ãd®fshf 27.5.2013 m‹W Úâgâ
áÇah¡ n#hr¥, 8.2.2013 m‹W ru¤ rªâu á‹Ah
M»nahiu k¤âa muR ÃaÄ¤jJ. ehlhSk‹w
k¡fsitÆ‹ vâ®f£á¤ jiyt® RZkh °tuh{,
khÃy§fsitÆ‹ vâ®f£á¤ jiyt® mU© n#£È
M»nah® j§fsJ vâ®¥ig¥ gâî brŒjh®fŸ v‹w
nghâY«TlmªjÃakd§fŸeilbg‰wd.
ïu©lhtjhf, “K¡»a ãuKf®fŸ” v‹nghÇ‹
fšÉ¤ jFâ cŸË£l jFâ tiuaiwfŸ vJî« ïªj
r£l¤âU¤j K‹tiuÉš ïšiy. mªj ïUtÇš
xUt®, “g£oaš tF¥ãd®, g£oaš gH§FoÆd®, ïju
ã‰gL¤j¥g£l tF¥ãd®, áWgh‹ikÆd® mšyJ
bg©fŸ M»a ãÇîfis¢ nr®ªjtuhf ïU¡f
nt©L«” v‹W k£L«jh‹ r£l K‹tiuî
TW»wJ. K¡»a ãuKf®fis¤ nj®î brŒtâš
ïitk£LnktiuaiwfshfïUªJÉlKoahJ.
_‹whtjhf, Miza¤â‹ cW¥ãd®fis¤ nj®î
brŒtj‰fhd eilKiwfS« ïªj r£l K‹tiuÉš
K‹it¡f¥glÉšiy. “Miza¤â‹ ïu©L
cW¥ãd®fŸ vtnuD« gÇªJiuÆš cl‹glÉšiy
v‹whš Ãakd¤â‰F xUtiu Miza« gÇªJiu
brŒahJ” v‹W r£l K‹tiuÉš Tw¥g£LŸsJ.
k‰wgo, Ãakd¡ FG cW¥ãd® ahuhtJ vâ®¥ò¤
bjÇÉ¤jhš, Miza¤â‹ cW¥ãduhf ÃaÄ¡f¤
j i l É â ¡ F « r £ l É â v J î «
K‹it¡f¥glÉšiy. k¤âa f©fhÂ¥ò
Mizauhf ã.n#. jhk° ÃaÄ¡f¥g£lij¤ jŸSgo
brŒtJ bjhl®ghd bghJey kD ika« k‰W« ïju®
k‰W« ïªâa muR k‰W« ïju® tH¡»š (kD v© (C)
348/2010) c¢rÚâk‹w« mË¤j Ô®¥ò¡F khwhf
ï›thWbrŒa¥g£oU¡»wJ.
eh‹fhtjhf, ïªj r£l K‹tiuî njáa ÚâgâfŸ
Ãakd Miza¤â‹ jiytuhf c¢rÚâk‹w¤â‹
jiyik Úâgâ ïU¥gh® v‹W brhš»wJ. ïJ
Ku©ghLfS¡F tÊtF¥gjhf ïU¡»wJ. ïªj
r£l K‹tiuÉ‹ 5tJ ãÇî, “gÇªJiu¡F
gÇÓÈ¡f¥gL»w Miza cW¥ãd® T£l¤âš
fyªJbfhŸs kh£lh®” v‹W TW»wJ. Mdhš,
m¤jifa xUt® ïªâa jiyik Úâgâahf
ÃaÄ¡f¥gLthuhdhš, mt® “K¡»a ãuKf®fŸ”
Ãakd« bršYkh v‹gJ F¿¤J¤ Ô®¥gË¡f
n t © o a n j i t V ‰ g l y h « . m ª j K ¡ » a
ãuKf®fSl‹jh‹ mt® fyªjhnyhá¤J ÚâgâfŸ
Ãakd«, ïlkhWjšfŸ bjhl®ghd Koîfis vL¡f
nt©L«.
ïªâa muá‹ neh¡f« rªnjf¤J¡F cÇajhf
ïU¡»wJ. ÚâgâfŸ Ãakd«, ïlkhWjšfŸ
bjhl®ghf Úâ¤Jiw¡FŸs mâfhu¤ij¥
g¿¥gj‰F«, ïâš Úâ¤Jiwia Él muR
Ã ® t h f ¤ â ‹ M s i k n k n y h § » Æ U ¡ f ¢
brŒtj‰Fkhd Ka‰áahfnt ïªj r£l K‹tiuî
ïU¡»wJ.
bgÇJ« nk‰nfhŸ fh£l¥gL»wtuhd Úâgâ ã.v‹.
gftâ, mtur Ãiy M£á¡fhy¤â‹nghJ #gšó®
kht£l TLjš Úâgâ vâ® átfhª¤ R¡yh tH¡»š,
M£bfhz®î kD jh¡fš brŒtj‰fhd cÇik¡F
ïil¡fhy¤ jil Éâ¡fyh« v‹W Ô®¥gË¤jt®.
mnj Úâgâ gftâjh‹ ã‹d®, c¢rÚâk‹w¤â‹
xU mk®î Úâgâ v‹w KiwÆš mt® m‹iwa
ãujk® ïªâuhfhªâ¡F vGâa xU ghuh£L¡
foj¤âš, 1980M« M©L¤ nj®jÈš mt® Û©L«
bt‰¿ bg‰W tªjij¥ g‰¿¡ F¿¥ãLifÆš “bgh‹
t©z NÇa cja¤âš át¥ò ãufhr«” v‹W
vGâdh®. ïªâa ÚâgâfË‹ tuyh‰iw¥ gh®¤jhš
mtru Ãiy M£á¡ fhy¤â‹nghJ nk‰go tH¡»š
M£bfhz®î kD jh¡fš brŒí« cÇik¡F¤ jil
Éâ¡f¡TlhJ v‹W vâ®¥ò¤ bjÇÉ¤j Úâgâ
v¢.M®. f‹dh k£Lnk ÉâÉy¡fhf ïUªjh®
v‹gij m¿ªJ bfhŸsyh«. Mdhš, Úâgâ gftâ
28

Voices for Custodial Justice Newsletter - September 2014 Issue

Voices for Custodial Justice Newsletter - September 2014 Issue

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Voices for Custodial Justice Newsletter - September 2014 Issue