Voices for custodial justice newsletter March 2015

Voices for Custodial Justice
fhtš Úâ¡fhd Fuš
fhtš Úâ¡fhd Fuš kh®¢ - 2015
Míj« Vªâa fhtšJiwÆdU«
Mâ¡fÄFªj tyJ rhÇ kj¡FGÉdU«
Krhg® ef®, c¤juãunjr khÃy¤âš
K°È«fŸ ÛJ el¤âa jh¡Fjš.
eh£il kjßâahf ãÇ¡F« Ka‰áÆš r§¡
gÇth® Äf ntfkhf brašg£L mj‹ filá
f£l¤âš cŸsjhf njh‹W»wJ.
K°È«fis f£L¡FŸ it¤âU¡f,
mt®fis bghUshjhu ßâahf fLikahf
jh¡f nt©L« v‹gnj r§¡ gÇthÇ‹ fU¤J.
F#uh¤â‹ mfkjhgh¤ khefuh£á fhYó®,
jÇahó®, Çä~¥ nuhL k‰W« õhó® M»a
gFâfËš K°È«fS¡F¢ brhªjkhd gy
f£ol§fis ïo¤JŸsJ.
fh[hÉš ï°nuÈ‹ ml¡FKiw¡F
vâuhf elªj nghuh£l¤âš fhZÛiu¢
nr®ªj ïisP® xUt® ïªâa
fhtšJiwÆduhš R£L¡bfhšy¥g£lh®.

c¢rÚâk‹w« 2014 #]iy 7 m‹W ÉZt nyh¢r‹
kj‹ vâ® ïªâa muR tH¡»š mË¤j Ô®¥ãš
ï›thWT¿íŸsJ:
“Rjªâu ïªâahÉš ekJ murik¥ò rhrd¤
â£l¤â‹Ñœ ~gh£thÉ‰F ïlÄšiy. ïj‰F
r£l¥ó®t m§Ñfhu« »ilahJ. vªjbthU r£l
eilKiwÆ‹goí«, ~gh£th ãw¥ã¡»w jh®-cš-
fh[h mik¥ngh mšyJ r«gªj¥g£l egnuh mšyJ
vt® xUtnuh ïjid eilKiw¥gL¤j KoahJ...
ïj‰F r£l kuò vJî« »ilahJ, eh£o‹
r£l§fËšv›Éjx¥òjY«»ilahJ.”
c¢rÚâk‹w¤â‹ Ô®¥ò bjŸs¤ bjËthf
ïU¡»wJ. MÆD«, kDjhuuh»a ÉZt nyh¢r‹
k j ‹ j h ¡ f š b r Œ j n f h Ç ¡ i f i a V ‰ f
kW¤JÉ£lJ. m»y ïªâa K°È« jÅ eg® r£l
thÇa« (V.I.v«.ã.vš.Õ.), k‰W« mnj ngh‹w ïju
mik¥òfŸ K°È« ÚâKiw mik¥ò x‹iw
V ‰ g L ¤ j K a š » w ï a ¡ f ¤ â ‰ F «
elto¡iffS¡F« jilÉâ¡f nt©L«,
ïªâahÉš cŸs õÇa¤ Úâk‹w§fis K‰¿Y«
r£lÉnuhjkhdJ, murik¥ò rhrd¤â‰F vâuhdJ
v‹W m¿É¡f nt©L«, mid¤J jh®-cš-fh[h
mik¥òfS« õÇa¤ Úâk‹w§fS« fiy¡f¥gl
nt©L«, K°È« jÅeg® r£l¤â‹ Ñœ vªj xU
âUkz Étfhu§fisí« ïªj mik¥òfŸ ifahs
mDkâ¡f¡TlhJ, fhÍkh®fS¡F, eÆ¥ fhÍfŸ,
K~¥âfŸ M»nah® v›Éj ÚâKiw nritfisí«
tH§Ftj‰F V.I.v«.ã.vš.Õ. mšyJ j®-cš-cÿ«
M»a mik¥òfŸ gÆ‰áaË¡f jilÉâ¡f
nt©L«v‹WkDjhu®F¿¥ã£oUªjh®.
kDjhuÇ‹ nfhÇ¡iffŸ ghug£rkhdit v‹gJ
bjÇ»wJ. VbdÅš, ïªj¡ nfhÇ¡iffŸ K°È«
r_f¤â‰FŸ cŸs FL«g¤ jiyt® Kiw rh®ªj
g H ¡ f t H ¡ f § f i s í « e i l K i w f i s í «
brašgL¤J»w kj ÃWtd§fS¡F vâuhf k£Lnk
it¡f¥g£LŸsd. k‰w r_f§fËš cŸs ïnj
ngh‹w f£lik¥òfis ïªj tH¡F bjhlÉšiy
(cjhuzkhf fh~¥-gŠrha¤JfŸ). tH¡F¤
bjhL¥gj‰F kDjhuU¡F cŸs cÇikia nfŸÉ
nf£fhkš c¢rÚâk‹w« kDit Érhuiz¡F
vL¤J¡bfh©lJ. K°È« rKf¤ij¢ nr®ªj vªj
xU kj ÃWtd« vL¡f¡Toa Koîfshnyh mšyJ
ãw¥ã¡f¡Toa ~gh£th¡fshnyh kDjhuU¡F
v›Éj ãu¢ridí« ïšiy. MÆD«, xU
rkÃiyahd f©nzh£l¤ij nk‰bfh©l
c¢rÚâk‹w«, vªj xU kj ÃWtd¤â‹ brašghL«
r£lÉnuhjkhdJ v‹nwh bghJ eyD¡F vâuhdJ
v‹nwhm¿É¡fkW¤JÉ£lJ.
murik¥ò rhrd¤â‹ 25tJ r£lciu e«ã¡if¢
Rjªâu¤ijí«, x›bthUtU« jdJ nj®îgo kj
nghjid brŒaî« filão¡fî« gu¥gî« cŸs
cÇikiaí« cWâ¥gL¤J»wJ. mnj neu¤âš
mªj Koîfis mªj¡ fU¤Jfis _‹whtJ
kÅj® ÛJ vªj xU tÊKiwÆY« âÂ¡f KoahJ.
x›bthU kj mik¥ò¡F« mšyJ ãÇî¡F« kj«
k‰W« mw¢ braš neh¡f¤â‰fhf ÃWtd
mik¥òfis V‰gL¤jî«, guhkÇ¡fî«, kj
Éõa§fËš jdJ brhªj Étfhu§fis
Ã®t»¡fî« cŸs cÇikia 26tJ r£lciu
cWâ¥gL¤J»wJ.
fhtš Úâ¡fhd Fuš kh®¢, 20152
~gh£th¡fS« K°È« bg©fS«
- ï®~gh‹ ï‹ÍÜa®
gh£th ãw¥ã¥gJ muáaš rhrd¤â‰F vâuhdJ mšy v‹W T¿íŸs c¢rÚâk‹w«,
~~gh£th¡fŸ mt‰iw ãw¥ã¡»wt®fSila fU¤JfŸjhnda‹¿ ahiuí«
f£L¥gL¤JtJ mšy v‹W bjËîgL¤â ïU¥gJ tunt‰f¥gl nt©oajhF«.
mnjntisÆš, xU rkÃiyahd f©nzh£l¤Jl‹ Úâk‹w« vªjbthU kj ÃWtd¤â‹
brašgh£ilí« r£l ÉnuhjkhdJ v‹nwh bghJeyÅ‰F vâuhdJ v‹nwh m¿É¡f
kW¤JŸsJ. murik¥ò rhrd f£lik¥ã‰F c£g£L Úâk‹w§fŸ ï°yhÄa
f£lik¥ò¡FŸ K°È« bg©fŸ cÇikfS¡fhfî« r£l thŒ¥òfS¡fhfî« Vuhskhf¢
brŒJŸsd. K°È« bg©fŸ ïªj thŒ¥òfŸ mid¤ijí« ga‹gL¤â¡bfh©L áw¥ghd
cÇikfis cWâ¥gL¤â¡bfhŸsnt©L«.
gh£th ãw¥ã¥gJ muáaš rhrd¤â‰F vâuhdJ mšy v‹W T¿íŸs c¢rÚâk‹w«,
~~gh£th¡fŸ mt‰iw ãw¥ã¡»wt®fSila fU¤JfŸjhnda‹¿ ahiuí«
f£L¥gL¤JtJ mšy v‹W bjËîgL¤â ïU¥gJ tunt‰f¥gl nt©oajhF«.
mnjntisÆš, xU rkÃiyahd f©nzh£l¤Jl‹ Úâk‹w« vªjbthU kj ÃWtd¤â‹
brašgh£ilí« r£l ÉnuhjkhdJ v‹nwh bghJeyÅ‰F vâuhdJ v‹nwh m¿É¡f
kW¤JŸsJ. murik¥ò rhrd f£lik¥ã‰F c£g£L Úâk‹w§fŸ ï°yhÄa
f£lik¥ò¡FŸ K°È« bg©fŸ cÇikfS¡fhfî« r£l thŒ¥òfS¡fhfî« Vuhskhf¢
brŒJŸsd. K°È« bg©fŸ ïªj thŒ¥òfŸ mid¤ijí« ga‹gL¤â¡bfh©L áw¥ghd
cÇikfis cWâ¥gL¤â¡bfhŸsnt©L«.

ï§nf ïu©L ãu¢ridfŸ K‹D¡F tU»‹wd.
x‹W, ~gh£th r«gªj¥g£lJ. k‰bwh‹W âUkz«
mšyJ ntW vªj xU ãu¢ridÆY« ïu©L jÅ
kÅj®fS¡F¡»ilna vH¡Toa jhth¡fËš,
ng¢R el¤JtJ, cl‹gh£il V‰gL¤JtJ,
KobtL¥gJ M»a ãu¢ridfŸ r«gªj¥g£ljhF«.
j®-cš-fh[h mik¥òfŸ xU Kiwrhuh Úâ
tH§F« mik¥òjh‹, r«gªj¥g£l ju¥ãdÇilna
ïz¡fkhd cl‹gh£il V‰gL¤J« neh¡f«
bfh©lJjh‹ v‹gJ c¢rÚâk‹w¤â‹ fU¤J.
r®¢irfËš Ô®îfh©gj‰fhd fhy kh‰W
mik¥òfŸ ïU¡»‹wd. Úâk‹w§fis ehLtj‰F
K‹ ï¤jifa mik¥òfis¤jh‹, jhth¡fËš
<Lg£oU¥ngh® ehL»wh®fŸ. Úâk‹w§fis
ehLtJ bryî ão¥gjhfî«, mâf fhy«
vL¤J¡bfhŸtjhfî« ïU¥gJ ïj‰F xU fhuz«.
Úâk‹w§fË‹ gSit¡ Fiw¡»wJ v‹gjhš
cÇikÆaš eilKiw¢ r£lK« (áãá) Tl
ï¤jifa tÊKiwia C¡FÉ¡»wJ. eLt® Ô®¥ò /
ng¢Rth®¤ij / ïz¡fkhd cl‹ghL M»a
eilKiwfŸ gjÉ XŒîbg‰w ÚâgâfŸ _ykhf
nk‰bfhŸs¥gL»‹wd. jhthÉš r«gªj¥g£l
ju¥ãd® e«ã¡if it¤âU¡»w, j§fis
c£gL¤â¡bfhŸ»w tÂf mo¥gilÆyhd
mšyJ bjhÊ‰rh® mik¥òfshY« ïªj
eilKiwfŸ nk‰bfhŸs¥gL»‹wd. ghu«gÇa«,
rhâ r_f mo¥gilÆyhd rnfhju cwî M»a
mo¥gilÆš brašgL« gšntW r_f - kjthj
mik¥òfshY« fyh¢rhu mik¥òfshY« ï‹dãw
m i k ¥ ò f s h Y « , ï ª j e i l K i w f Ÿ
nk‰bfhŸs¥gL»‹wd. kfË® mik¥òfS« Tl
âUkz jhth¡fËš Mnyhrid ika§fisí«
ng¢Rth®¤ijmik¥òfisí«el¤J»‹wd.
ïªj mik¥òfŸ kj« rh®ªj - Mzhâ¡f« rh®ªj
kuòfË‹ mo¥gilÆš KoîfŸ vL¡»‹wd v‹w
fhuz¤jhnyna ïit r£lÉnuhjkhdJ vd
m¿É¡fnth jil brŒanth KoahJ. fh~¥-
gŠrha¤JfS«, j®-cš-fh[h¡fS« vL¡»w
KoîfŸ Ã¢rakhf vâ®¡f¥gl nt©oaitjh‹.
VbdÅš, mit ghÈd ghFgh£il nkY«
É Ç î g L ¤ J » ‹ w d . b g © f Ë ‹ Ã i y i a
gyåd¥gL¤J»‹wd. Mzhâ¡f kâ¥òfisí«
eilKiwfisí« tY¥gL¤J»‹wd. Mdhš,
ï ¤ j i f a m i k ¥ ò f i s ¤ j i l b r Œ t J
Ô®th»ÉlhJ. VbdÅš, ï¤jifa mik¥òfŸ
bt›ntW bga®fËY«, tot§fËY« Û©L«
Û©L« cUbtL¤J¡bfh©nl ïU¡F«. Úâ
tH§f¥gLtij cWâ¥gL¤j eh« kj¢rh®g‰w,
m u r i k ¥ ò r h r d « r h ® ª j m i k ¥ ò f i s
tY¥gL¤âahf nt©L«. bryîfis¡ Fiw¡f
tÊ brŒtj‹ _y« ViHfS« eÈî‰w ãÇîfis¢
nr®ªnjhU« ïªj mik¥òfis vËâš bjhl®ò
bfhŸs Koí« v‹w Ãiyia V‰gL¤j nt©L«.
eilKiwfis vËik¥gL¤â, òâuhf ïU¥gij
kh‰w nt©L«. Úâ »il¥gj‰F M»w fhy¤ij
btFthf¡Fiw¡fnt©L«.
~gh£th ãw¥ã¤jš
c¢rÚâk‹w¤â‹ Ô®¥ò ~gh£th F¿¤j Éthj¤ij
K‹D¡F¡ bfh©LtªJŸsJ. g£th F¿¤J gy
jtwhd òÇjšfŸ ïU¡»‹wd. muò bkhÊÆš
~gh£th v‹whš “fU¤J” v‹Wjh‹ m®¤j«. mJ
ï°yhÄa be¿KiwfË‹go F¿¥ã£l xU
Éõa¤âš, ~gh£th ãw¥ã¥gtÇ‹ fU¤jhF«.
ï°yhÄa mik¥ãš kj Ã®thf rig v‹W ïšiy
v‹gjhš, mªj ~gh£th ahiuí« f£L¥gL¤jhJ.
~gh£th ãw¥ã¥gt® v›tsîjh‹ f‰w¿ªjtuhf,
jFâ cŸstuhf ïUªjhY«, mªj ~gh£th
vtiuí« f£L¥gL¤jhJ. j®-cš-ï~¥jh mik¥ò
ãw¥ã¡»w ~gh£th¡fŸ bghJthf, xU fU¤ij¡
T¿a ãwF filáÆš “Mdhš, mšyhî¡F
e‹whf¤ bjÇí«,” v‹w th®¤ijfnshL
K o t i l í « . ï ª j t h ® ¤ i j f Ÿ , m j i d
btËÆL»wtUila gÂit¡ fh£LtnjhL, mJ
a h i u í « f £ L ¥ g L ¤ j h J v ‹ g i j í «
cz®¤J»‹wd.
xU ~gh£th v‹gJ m‹whl thœ¡if¤ bjhl®ghd
Éõa§fËš õÇah f©nzh£l¤â‹go F¿¥ã£l
nfŸÉ¡fhd gânyahF«. Mir, tÊghL,
g©lkh‰W, bghUshjhu«, FL«g«, M£á Ã®thf«
cŸË£l thœ¡ifÆ‹ rfy m«r§fisí« F¿¤J
fU¤J¡TWtJjh‹ ~gh£th vd¥gL«. vÅD«,
bgU«ghyhd nfŸÉfŸ âUkz Étfhu§fŸ
bjhl®ghditahfnt cŸsd. ahÇlÄUªJ
nt©LkhdhY« nfŸÉ tuyh«. F¿¥ã£l¥
ã u ¢ r i d Æ š r « g ª j Ä š y h j _ ‹ w h t J
egÇlÄUªJ« nfŸÉ tuyh«. xU _‹whtJ eg®
bjhl®ghd Éõa§fËš, g¤âÇifahs®fŸ
bghJthf cŸq® msÉyhd kNâia¢ nr®ªj
ïkh« ahiuahtJ mQF»wh®fŸ. mªj ïkh«

fhtš Úâ¡fhd Fuš kh®¢, 20154fhtš Úâ¡fhd Fuš kh®¢, 2015
ï°yhÄa rka nfh£ghLfËš Fiwªjg£r gÆ‰á
k£Lnk bg‰wtuhf ïU¥gh®. Clf§fË‹ neh¡f«
bksšÉÆ‹ fU¤ij btËÆ£L, mij¥g‰¿
k‰wt®fŸ m¿a¢ brŒtjšy. khwhf, ã‹d®
tu¡Toa ~gh£th m¿É¥ig bjhiy¡fh£áfË‹
o.M®.ã. (bjhiy¡fh£á kâ¥ÕL òŸË) É»j¤ij
mâfÇ¥gj‰fhf miytÇirfËš xËgu¥òtJ«,
mšyJ g¤âÇif É‰gidia mâfÇ¡f¢
brŒtJnkahF«. ã‹d® k‰w Clf§fS« mªj
~ g h £ t h ã u ¢ r i d i a v L ¤ J ¡ b f h © L
eh£fz¡»š, thu¡ fz¡»š V‹ khj¡ fz¡»š
Tl âU«g¤ âU«g mªj ~gh£th ãu¢ridia
myá¡bfh©oU¡F«. ï«uhdh g‰¿a ~gh£th
m¿É¥ig nf£L¥ bg‰wJ xU g¤âÇifahs®jh‹.
ï«uhdhnth, mtuJ fztnuh mšyJ mtiu
t‹òz®¢á brŒj khkdhnuh ~gh£th TwÉšiy.
mJk£Lkšy, mªj ~gh£thit ït®fŸ ahUnk
ã‹g‰wÉšiy.
xU ~gh£th m¿É¥ig ï°yhÄa r£l§fË‹
mo¥gilÆš, ï°yhÄa m¿P®fŸ k£Lnk
btËÆl Koí«. ~gh£thit m¿É¡f mâfhu«
cŸst® xU K~¥â ÃiyÆš ïU¡f¡Toatuhth®.
mt®, ~gh£th nfhU»wtU¡F tÊfh£Ltij
k£Lnk neh¡fkhf¡ bfh©oU¡f nt©L«.
mtU¡F Mœªj òÇjY«, Ãjhd¥ngh¡F«,
mikâahd FzK« bfh©ltuhf ïU¡f
nt©L«. mtU¡F xU cWâahd rka¥ ã‹dÂ
ïU¡f nt©L«. Mœªj m¿î ïU¡f nt©L«.
m‹whl thœ¡if F¿¤J« j‰fhy¥ ãu¢ridfŸ
F¿¤J« m¿ªjtuhf ïU¡f nt©L«.
K°È«fË‹ x›bthU jiyKiwÆdU«, K¡»a¥
ãu¢ridfŸ F¿¤J MŒî brŒa nt©L«, j§fsJ
brhªj¤ njitfS¡nf‰g r£l§fis cUth¡f
nt©L« v‹W mšykh ï¡ghš jdJ 'ï°yh«
kh®¡f¤âš kj¢ áªjidfis kWf£lik¥ò
brŒjš' v‹w ò¤jf¤âš F¿¥ãL»wh®. »uhk¥òw
kNâfËš Äf¡ Fiwªj Câa¤âš gÂòÇí«
ïkh«fŸ bghJthf ïªj¤ jFâfnshL
ïU¥gâšiy. mt®fS¡F¤ bjËªj f©nzh£l«
ïU¥gâšiy, F¿¥ã£l ãu¢ridia mt®fŸ
òÇªJbfhŸtâšiy. Òò¤jf¤âYŸs Éâfis
vªâu¤jdkhf¥ã‹g‰wntmt®fŸKaš»wh®fŸ.
xU ~gh£th v‹gJ xU jÅeg® brašghL
r«gªjkhdjhf ïU¡fyh« mšyJ x£Lbkh¤j
r_f« r«gªj¥g£ljhfî« ïU¡fyh«. ehL
ãsîg£lnghJ gšntW ï°yh« ãÇîfis¢ nr®ªj
cäkh¡fŸ ãw¥ã¤j üW ~gh£th¡fis bksyhdh
cnr‹ mAkJ kjhÅ nrfÇ¤jh®. mt‰iw¤
bjhF¤J¥ ò¤jfkhf btËÆ£lh®. òâa eh£o‰F
gh»°jh‹ (òÅj óÄ) v‹W bga® N£l¥g£lnghJ,
xU F¿¥ã£l Ãy¥gFâia “gh¡”mšyJ
òÅjkhdJ v‹W TWtJ ght« v‹w thj¤ij
kjhÅ K‹it¤jh®. mšyhÉ‹ x£Lbkh¤j¥
gil¥òfS« òÅjkhdJjh‹ v‹wh®. eãfŸ
cUth¡»a Kjš muR g‹Kf ïd« rh®ªjjhF«.
kÔdh Ã®thf¤ij¥ ngh‹w mªj muáš K°È«fŸ,
»¿°Jt®fŸ, ôj®fŸ ïl« bg‰¿Uªjd®.
kÔdhit vâÇfŸ jh¡»dhš mjid x‹Wg£L¥
ghJfh¡f cWâna‰wd®. mnjneu¤âš mt®fŸ
j¤jkJ kj e«ã¡ifia¥ ã‹g‰Wtj‰F Rjªâu«
bg‰¿Uªjh®fŸ. ïªâa njáa« v‹gJ«Tl
g š n t W e « ã ¡ i f f Ÿ ï i z ª J t h œ » w
g‹Kf¤j‹ik bfh©lnjahF«. K°È«fS¡F¤
j§fsJ e«ã¡if¥go ïa§Ftj‰fhd Rjªâu«
ïU¡»wJ. ehL KG¡f¥ gaz« nk‰bfh©l
kjhÅ, bghJ¡ T£l§fËš ciuah‰¿dh®.
m¥nghJ mt®, gh»°jh‹ cUth¡f¥gLtij
vâ®¥gJ K°È«fË‹ kh®¡f« rh®ªj flik v‹W
T¿dh®.
ïnjnghy, m¥ghÉ k¡fis¡ F¿it¤J¤ jh¡F«
ga§futhj¤ij vâ®¤J Vuhskhd ~gh£th¡fŸ
ïa‰w¥g£LŸsd. ïªâahÉš cŸs cäkhî«, ïju
ï°yhÄa ehLfËš cŸs k‰wt®fS« mªj
~gh£th¡fis¥ ãw¥ã¤JŸsd®. rîâ mnuãah,
JU¡», ïªâah, brdfš, Fit¤, <uh‹, bkhuh¡nfh
M»a ehLfis¢ nr®ªj 15 K‹dÂ m¿P®fŸ
JU¡» eh£oš cŸs kh®o‹ efÇš elªj kheh£oš
g§nf‰wd®. ngh°ÅahÉ‹ jiyik K~¥â
K°j~gh brß¡, kîÇ£lhÅahÉ‹ nõ¡ m¥Jšyh
ã‹ gŒah, nankÅÆ‹ nõ¡ AÕ¥ mÈ mš Í~¥Ç
M » n a h ® k h e h £ o š g § n f ‰ w t ® f Ë š
F¿¥ãl¤j¡ft®fŸ. ijÄ‹ah bksšÉ ãw¥ã¤j
~gh£thit ÃuhfÇ¤jt® nõ¡ m¥Jšyh. mªj
~ g h £ t h i t ¤ j h ‹ x r h k h ã ‹ n y l D « ,
M j u t h s ® f S « ã ‹ g ‰ ¿ d ® . n k h § n f h š
ïd¤jt®fŸ, kh«Y¡ ãÇÉd® M»nahUldhd
ngh®fS¡F vâuhd ÍAh¤ mDkâ¡f¤j¡fJ
k£Lkšy, f£lhakhf¡ filão¡f nt©oaJkhF«
v‹W ã‹nylD« Mjuths®fS« fUâdh®fŸ.
ïkh« A‹ghš cUth¡»a gŸËÆ‹ m§f¤âd®

ïã‹ ijÄ‹ah. xU mÚâahd M£áahsU¡F
v â u h d t ‹ K i w i a ¥ g a ‹ g L ¤ J t i j
ijÄ‹ahÉ‹ ~gh£th Ãaha¥gL¤âaJ. mÚâ¡F
vâuhf elto¡if vL¡fî«, M£áÆš kh‰w«
V‰gL¤jî« mJ x‹nw tÊ v‹W ijÄ‹ah
fUâdh®. Mdhš, kh®o‹ khehL m¥ghÉfisí«,
nghÇš <Lglhjt®fisí« jh¡F»w <Éu¡fk‰w
t‹Kiwfis V‰f kW¤jJ. ga§futhj¤â‰F¡
f©ldK« bjÇÉ¤jJ. xU #dehaf mik¥ãš,
M£áia kh‰Wtj‰F ntW tÊfŸ cŸsd v‹W
khehLR£o¡fh£oaJ.
ï¤jifa ~gh£th¡fS¡F Clf§fËš cÇa
K¡»a¤Jt« mË¡f¥gLtâšiy. ~gh£th F¿¤j
òÇjÈ‹ik xU fhuz«. mL¤J, ï°yh« xU
ã‰ngh¡F¤jdkhd, t‹Kiw rh®ªj, ÔÉukhd kj«
v‹w bghJthd fU¤J¡F khwhdjhf ïªj
~gh£th¡fŸ ïU¥gJ k‰bwhU fhuz«. nkY«
Clf§fŸ, vâ®kiwahd brŒâfis¤jh‹
rh®ªâU¡»‹wd. ešÈz¡f¤â‰F« mikâ¡F«
V‰w brŒâfis Él Ku©ghLfS« nkhjšfS«
F¿¤j brŒâfŸjh‹ Clf§fË‹ oM®ã
É»j¤ijca®¤J»‹wd.
j¡È¤vâ® ï{âAh¤
xU mÚâahd M£áahsU¡F vâuhf »s®¢á
brŒtj‰F ïkh« A‹ghš jil Éâ¤jh®.
m¤jifa »s®¢áfŸ muh#f¤â‰F« u¤j«
áªJtj‰Fnk ï£L¢ bršY« v‹W mt® fUâdh®.
á y r £ l ¥ ó ® t K ‹ D j h u z § f Ÿ c Ÿ s d
v‹wnghâY«, bghU¤jÄšyhkš, r_f kh‰w§fŸ
F¿¤j cz®Éšyhkš, Fuh‹ tÊÆY« r‹dh
t Ê Æ Y « k d i j ¢ b r Y ¤ â á ª â ¡ f h k š
~gh£thÉ‰F f©iz _o¡bfh©L mâfhu«
(j¡È¤) mË¥gJ, ï°yhÄa r£l« F¿¤j
m¿ahik¡F« nj¡fÃiyik¡Fnk ï£L¢ bršY«
v‹W ïã‹ ijÄ‹ah T¿dh®. ï°yh« r£lKiw
F¿¤J gšntW áªjid¥ ngh¡FfŸ cŸsd. fU¤J
khWghLfSl‹ F¿¥ã£l fhy¤âš vH¡Toa
ã u ¢ r i d f Ÿ F ¿ ¤ J m ª j ¥ n g h ¡ F f Ÿ
Éthâ¡»‹wd. ï°yhÄa¡ fšÉ tH§F»w
mik¥òfËš x‹wh»a _£lhÍyh, j‹id Úâ¡F«
x‰Wik¡Fkhd FGthf m¿É¤J¡bfhŸ»wJ.
gF¤j¿î áªjid mo¥gilÆyhd ïªj¡ FG,
».ã.8 Kjš 10M« ü‰wh©L tiuÆyhd
fhyf£l¤âš gh°uh, gh¡jh¤ M»a efu§fËš
jiH¤âUªjJ. âU¡Fuh‹ mšyhnthL KoÉ‹¿¤
bjhl®ªâU¡f KoahJ v‹gjhš, mJ kÅj®fshš
cUth¡f¥g£ljhfnt ïU¡f nt©L« v‹W mªj¡
FG m¿É¤jJ. mšyhÉ‹ MizfŸ gF¤j¿î¢
áªjidfS¡F« ÉrhuizfS¡F« fhuz
fhÇa§fS¡F« (ÍâAh¤) bghU¤jkhditjh‹
v‹W mt®fŸ thâ£ld®. ešyijí« bf£lijí«
bjËthf¥ ãÇ¤J¡ fh£L»w ïWâahd V‰ghL
mJnt v‹W« mt®fŸ e«ãd®. mghá¤ muá‹
M£áahsuhd mš-khK‹, Fuh‹ g‰¿a _£lhÍyh
f©nzh£l«jh‹rÇahdJv‹WV‰W¡bfh©lh®.
»nu¡f¤ j¤Jt¤ijí« MœªJ go¤jtuhd mš-
khK‹, õÇah r£l¤ij kh‰¿, V‰ò¤j‹ikíŸs,
jhuhskhd ngh¡FŸs »nu¡f r£l§fis¥
ã‹g‰wyh« v‹W ÉU«ãdh®. »nu¡f¤ j¤Jt
üšfisí«, cy»‹ gšntW gFâfisí« rh®ªj
ïju K¡»a üšfisí« muò bkhÊÆš
bkhÊbga®¤J¡ bfh©Ltu nt©L« v‹W mt®
ÉU«ãdh®. »nu¡f¤ j¤JtkhdJ gy ï°yhÄa
fU¤jhs®fisí« ft®ªJŸsJ. ï°yhÄa gHik
thj¤â‰F rthš ÉL¥gjhfî« mikªJŸsJ.
mghá¤ fÈgh£nl fhyf£l¤âš ÍâAh¤ xU c¢r
ÃiyÆš ïUªjJ. 9« ü‰wh©oš ÍâAh¤ fjîfŸ
_l¥g£ld. mj‰F gâyhf j¡È¤ fhyf£l«
b j h l § » a J . ï ° y h Ä a r £ l ¡ f š É Æ š
K‹cjhuz§fis f©iz _o¡bfh©L
ã‹g‰Wtnj j¡È¤ mQFKiwahF«. r_f
kh‰w§fis¡ fU¤âš bfhŸshkš, j‰fhy¥
ãu¢ridfŸ F¿¤j Phd« ïšyhkš f©iz
_o¡bfh©L ~g£Lth¡fŸ ãw¥ã¡f¥gLtjhš
mitxUãu¢ridah»‹wd.
~gh£th¡fS« K°È« bg©fS«
ïªâahÉš ãÇ£oZ fhyÅ Mâ¡f« bjhl§F»w
tiuÆš ï°yhÄa r£l« v‹gJ ts®ªJ tU« xU
fšÉahf ïUªjJ. m¡g® jdJ K‰ngh¡fhd
gh®itíl‹ ‘Ô‹ ïyhÏ' mik¥ig V‰gL¤âdh®.
õh#fhÅ‹ kfdh»a ïstur® jhuh Înfh,
ntjfhy cgÃõ¤Jfis ghuÓf bkhÊÆš
bkhÊbga®¡f¢ brŒjh® (ïtiu ã‹d® xsu§fÓ¥
bfhiy brŒjh®.) ïªâahÉš ïu©L kj§fS«
xnu khâÇahd nghjidfis¤jh‹ TW»‹wd,
xnu ntWghL bkhÊ k£Lnk v‹wh® mt®. 1772«
M©L thu‹ nA°o§° bfh©L tªj â£l«
cÇikÆaš Úâk‹w§fisí«, F‰wÉaš

Úâk‹w§fisí« V‰gL¤j tÊ brŒjJ; thÇR
cÇik, âUkz« cŸË£lt‰¿š ïªJ¡fS«
K°ä«fS« j§fsJ brhªj jÅeg® r£l§fis
ã‹g‰Wtj‰fhd cÇikfS¡F ghJfh¥ò
m Ë ¤ j J ; 1 7 9 1 « M © o š n A ° o § °
nf£L¡bfh©lj‰»z§f, muò bkhÊÆÈUªJ
‘Ïlhah' (tÊfh£o) üiy M§»y¤âš rh®y°
nAÄšl‹ bkhÊ bga®¤jh®. vG¤J¥ó®tkhd
mªj¥ ò¤jf¤ij ãÇ£oZ Úâk‹w§fŸ rh®ªâUªj
ÃiyÆš, õÇah r£l¤ij cUth¡F« Ka‰á Ã‹W
n g h d J . n k ‰ f ¤ â a á ª j i d f Ë ‹
jh¡FjšfËÈUªJ j§fsJ e«ã¡ifia¥
ghJfh¥gj‰fhf bksyhdh KfkJ fhá« ehndh¤É
cŸË£nlh® ‘jUš cY« ânah' v‹w mik¥ig
V‰gL¤âd®.
m ¥ n g h â U ª J , j U š c ÿ « m i k ¥ g h š
V‰gL¤j¥g£l jUš ï~¥jh ãw¥ã¤J tU»w
~g¤th¡fŸ thAhã gHikthj ï°yhÄa
nfh£ghLfËÈUªJ« ~Adhã ÚâKiw¢
á ª j i d Æ È U ª J « f U ¤ J f i s
vL¤J¡bfh©ljhf ïUªJ tU»‹wd. ïjdhš
fLikahd ghâ¥ò¡FŸsh»wt®fŸ K°ä«
bg©fŸjh‹. VbdÅš, gHikthj ~gh£th¡fŸ
bg©fË‹ Rjªâu¤ijí« cÇikfisí«
Kl¡Ftjhf ïU¡»‹wd. bg©fis j§fsJ
f z t ® f S ¡ F g Â É i l b r Œ a ¡
flik¥g£lt®fshfî«, xU áy cÇikfŸ k£Lnk
bfh©lt®fshfî«jh‹ ïªj g£Lth¡fŸ
el¤J»‹wd. M©fis¥ bghW¤jtiuÆš
j§fsJ kidÉkh®fË‹ clšfisí« mt®fsJ
brašghLfisí« f£L¥gL¤J« mâfhu¤ij
~gh£th¡fŸ tH§F»‹wd. bg©fŸ j§fsJ
fzt®fË‹ ghÈaš njitfis Ãiwnt‰W»w,
FHªijfis¥ bg‰W¤jU»w, å£L ntiyfis
f t Å ¤ J ¡ b f h Ÿ » w f U É f s h f k £ L n k
kh‰W»‹wd. ïJ ï°yh« kh®¡f¤â‹ c©ikahd
nghjidašyv‹gijÉy¡fnt©oaâšiy.
â U ¡ F u h Å š b g © f S ¡ F r k c Ç i k f Ÿ
ju¥g£oU¥gjhfî«, j§fsJ thœthjhu¤â‰fhd
tUthia¤ njo¡bfhŸtj‰F KG Rjªâu«
mË¥gjhfî« A°f® mÈ ï‹ÍÅa® Tw¡TL«.
jh§fsJ tUkhd¤ij Ã®t»¥gj‰F« v›Éj
f£L¥ghL« ï‹¿ j§fŸ ÉU¥g« nghš mij¢
bryÉLtj‰F«, fzt®fËlÄUªJ guhkÇ¥ò¢
bryî bgWtj‰F« clÈ‹ ft®¢áfukhd
m§f§fis btË¥gL¤jhj msÉ‰F jh§fŸ
ÉU«ò« Milfis mÂtj‰F« mt®fS¡F
cÇik ïU¡»wJ v‹W« mt® thâl¡TL«.
j§fsJ Ra Koî¥go fzt‹kh®fis kzK¿î
brŒtj‰F«, m¿it ts®¤J¡bfhŸtj‰F«,
kNâfËš bjhGif el¤Jtj‰F«, gy tifahd
bjhGif Kiwfis¡ bfh©lt®fis miH¤J
tUtj‰F«, fhÍfshf brašgLtj‰F«,
f h Í f s h f ¥ b g h W ¥ g Ë ¥ g j ‰ F « , ï j u
elto¡iffS¡F« cÇik ïU¡»wJ v‹w thjK«
it¡f¥gL»wJ. bg©fË‹ cÇikfŸ F¿¤J
FuhÅš ‘Ruh mš Ãrh' v‹w xU KG m¤âahank
ïU¡»wnja‹¿ (ïJnghš M©fË‹ cÇikfŸ
F¿¤J jÅ m¤âaha« ïšiy), bg©fË‹
flikfŸ F¿¤J brhšy¥glÉšiy. bg©fS¡F
flikfis k£Lnk bfhL¤JÉ£L M©fS¡F
cÇikfis tH§»íŸs rKjha¤ij jiyÑHhf
kh‰Wtj‰F« xU rkÃiyia V‰gL¤Jtj‰F«
tÊfh£lšfŸjh‹FuhÅšcŸsd.
m©ikÆš ãw¥ã¡f¥g£l xU ~gh£thÉš,
FL«g¤ij guhkÇ¥gj‰fhd bryî¡fhf¤jh‹
v‹gjhf mšyhkš, k‰w M©fnshL VnjD«
ÃWtd§fËš ntiy brŒJ bg© bghUç£LtJ
v‹gJ “Auh«” MF« v‹W Tw¥g£LŸsJ. xU
ntis mªj¥ bg©fË‹ r«gh¤âa« FL«g¤ij¥
guhkÇ¥gj‰fhf¤jh‹ v‹whš, ntiy¡F¢ bršY«
bg© ntiy neu« KGtJ« jiy Kjš ghj« tiu
_o ïU¡f nt©L« v‹W« mªj ~gh£th
TW»wJ! fhZÛÇš K‰¿Y« bg© FHªijfns
ïl« bgW« ïir¡ FG x‹W mik¡f¥g£lnghJ
mij jil brŒí« tifÆš xU ~gh£th
ãw¥ã¡f¥g£lJ. bjhiy¡fh£á¥ gh®¥gJ, ïir
nf£gJ ngh‹w brašfS« ~gh£th¡fŸ _y« jil
brŒa¥g£LŸsd. R~ã j®fh¡fS¡FŸ bg©fŸ
EiHa¡TlhJ v‹W jil Éâ¡F« ~gh£th x‹W«
ãw¥ã¡f¥g£oU¥gJftiy¡FÇajhF«.
R~ã j®fh¡fŸ bgUksî¡F midtiuí« cŸns
m D k â ¥ g i t . m j ‰ F Ÿ n s n a b g © f Ÿ
EiHa¡TlhJ v‹W mªj ~gh£th TW»wJ. 2005«
M©L Mf°£ khj« jUš cÿ« ãw¥ã¤j xU
~ g h £ t h É š b g © f Ÿ n j ® j š f Ë š
th¡fË¥gj‰F¤ jil Éâ¡f¥g£lJ. xU ntis
f©o¥ghf th¡fË¤jhf nt©Lbk‹whš,

Kf¤âiu mÂªJbfh©L nghfyh« v‹W mªj
~gh£th T¿aJ. mnj neu¤âš bg©fŸ
nj®jšfËš f©o¥ghf ngh£oÆl¡TlhJ v‹W«
mªj ~gh£th f£lisÆ£lJ. ešy ntisahf
K°È« rKjha« ï¤jifa ~gh£th¡fS¡F
v¥nghJnkf£L¥g£oU¥gâšiy.
K°È« rKf¤â‹ vG¤j¿î Ãiy, ã‹dilªj
fšÉ k‰W« r_f¥ bghUshjhu«, ghJfh¥ã‹ik,
kj¢rh®g‰w fšÉ ÃWtd§fis ehLtj‰fhd
thŒ¥òfŸ Fiwthf ïU¥gJ M»a fhuz§fshš,
ïªj r_f¤âš cŸs ViH k¡fŸ Kiwahd gÆ‰á
bgwhj ïkh«fŸ (kNâfË‹ bjhGif¤
jiyt®fŸ) ãw¥ã¡F« ~gh£th¡fis¡Tl òÅj¢
r£l§fshf vL¤J¡bfhŸ»wh®fŸ. rKf ßâahf
xJ¡» it¡f¥g£oU¡»w k¡fS¡F MWjY«
Mjuî« ju¡Toa K¡»akhd gÂia kj
mik¥òfŸbrŒaKoí«.
Mzhâ¡f kâ¥ÕLfË‹ mo¥gilÆY«, K°È«
rKjha¤âš Ãyî« ghÈd ghFghLfË‹
mo¥gilÆY« ÄFªj ghâ¥ò¡FŸsh»wt®fŸ
bg©fŸjh‹. xU bg© jdJ fzt® f©l
f d i t ¥ g ‰ ¿ g ¡ f ¤ J å £ L ¡ f h u Ç l «
T¿ÆU¡»wh®. mªj¡ fdÉš fzt® _‹W Kiw
“jyh¡” brh‹dhuh«. ïij¢ brhšÈ áÇ¤JÉ£L
mªj¥ bg© nghŒÉ£lh®. Mdhš, mªj¥ g¡f¤J
å£L¡fhu® kNâÆ‹ ïkhik¥ gh®¤J mªj¡
fdit¥ g‰¿ T¿ÆU¡»wh®. clnd mªj ïkh«
fdÉš jyh¡ brh‹dhY« Tl kzK¿î
cWâah»ÆU¡»wJ v‹W«, mj‹ ãwF fzt‹
kidÉ ïUtU« nr®ªJ thœtJ ‘Auh«' (jil
brŒa¥g£lJ) v‹W« T¿, ïUtU« cldoahf
ãÇªJÉlnt©L«v‹W«f£lisÆ£oU¡»wh®.
~gh£th ãw¥ã¡f¥gLtâš xnu Óuhd j‹ik
v‹gJ ïšiy. gy neu§fËš x‹W¡bfh‹W
Ku©ghlhd ~gh£th¡fŸ ãw¥ã¡f¥gL»‹wd.
K~¥âfS«, ïkh«fS« vªj ÚâKiw¡
nfh£gh£il¢ rh®ªjt®fshf ïU¡»wh®fŸ
v‹gij¥ bghW¤J mªj ~gh£th¡fË‹ j‹ik
mik»wJ. Adh~ã, A‹ghÈ, õ~ã, r‹Å
ãÇÉdÇilna cŸs khÈ» vd gšntW
n f h £ g h £ L ¥ ã Ç î f Ÿ c Ÿ s d . e L ¤ j u
t ® ¡ f ¤ â d U « , g o ¤ j t ® f S « ~ g h £ t h
Éahghu¤âš Tl <LgL»wh®fŸ. “bghU¤jkhd”
k#h¥ (nfh£gh£L¥ ãÇî) mik¥ã‹ ïkhik mQ»,
j§fsJ neh¡f¤â‰nf‰w ~gh£th ãw¥ã¡f
it¡»‹wd®.
brŒa nt©oaJ v‹d?
Fok¡fŸ midtU¡F« eh£o‹ murik¥ò rhrd«
rh®ªj, kj¢rh®g‰w Úâk‹w§fis ehL»w thŒ¥ò
miktJ Äfî« ÉU«g¤j¡fJ. Ãy¥ãuò¤Jt
Mzhâ¡f Kiw rh®ªj kj ÃWtd§fS¡F«,
flîË‹ nfhg¤J¡F Mshf neÇL« v‹w
e«ã¡if¡F«, ViH vËa k¡fŸ, F¿¥ghf
áWgh‹ik r_f§fis¢ nr®ªj bg©fŸ vËâš
ïiuah»wh®fŸ.
~gh£th ãw¥ã¥gJ r£lÉnuhjkhd braš mšy,
Mdhš, mJ ahiuí« f£L¥gL¤jhJ v‹W
c¢rÚâk‹w« Ô®¥gË¤âU¥gJ tunt‰f¤j¡fJ.
Fok¡fËš vt® ÛJ« vªj xU ~gh£thití«
f£lha¥gL¤â¤ âÂ¡f KoahJ. ghâ¡f¥
gL»wt®, ~gh£th brašgL¤j¥gLtij vâ®¤J,
cÇa Ô®Éid ehl Koí«. eh£o‹ Äf ca®ªj
Úâk‹w« ïj‰F nkš brhšÈÉl KoahJ.
~gh£th¡fŸ ahiuí« f£L¥gL¤Jtjšy v‹gij¥
g‰¿a ÉÊ¥òz®î »uhk§fËY«, Xusî efukhf
cŸs bghJthf K°È« rKf¤â‰F«, F¿¥ghf
bg©fS¡F« V‰gL¤j¥gl nt©L«. rh¤âaKŸs
ïl§fËš c¢rÚâk‹w¤â‹ ïªj¤ Ô®¥ò
tunt‰f¥g£L bfh©lh£l¡ T£l§fŸ el¤j¥gl
nt©L«.
m u r i k ¥ ò r h r d f £ l i k ¥ ã ‰ F c £ g £ L
Úâk‹w§fŸ ï°yhÄa f£lik¥ò¡FŸ K°È«
b g © f Ÿ c Ç i k f S ¡ f h f î « r £ l
thŒ¥òfS¡fhfî« Vuhskhf¢ brŒJŸsd.
kzK¿î brŒa¥gL« K°È« bg©fS¡F cÇa
Ãahakhd guhkÇ¥ò bryî¤ bjhif »il¡f¢
brŒtJ, xnu ÉrhuizÆš kzK¿î mË¡f¥gL«
thŒbkhÊ m¿É¥ò r£lÉnuhjkhdJ vd
m¿É¤âU¥gJ, FHªijfË‹ ghJfh¥ò thÇRÇik,
F L « g t ‹ K i w ¡ F c Ÿ s h F « K ° È «
bg©fS¡fhd ghJfh¥ò cŸË£l gy rhjfkhd
Ô®¥òfŸ tªJŸsd. K°È« bg©fŸ ïªj
thŒ¥òfŸ mid¤ijí« ga‹gL¤â¡bfh©L
áw¥ghd cÇikfis cWâ¥gL¤â¡bfhŸs
nt©L«.
Mjhu«: Economic & Political WEEKLY
Mf°£ 2, 2014 VOL XLIX No.31

2014 nk khj« Kjš eh‹ c¤ju ãunjr khÃy¤â‹
K[hg®ef®, õh«È kht£l§fS¡F gy Kiw
br‹W tªâU¡»nw‹. kjbt¿ t‹KiwfËš
ghâ¡f¥g£lt®fnshL«, flªj Xuh©L fhykhf
mt®fS¡fhf¢ brašg£L¡bfh©oU¡»‹w r_f
M ® t y ® f n s h L « c i u a h o Æ U ¡ » n w ‹ .
K[hgh®ef®, õh«È kht£l¤â‹ fhª¤yh M»a
efu§fËš j§», ï¥nghJ« mfâ Kfh«fËš
ïU¥nghnuhL«, thlif åLfËnyh, j§fS¡F¡
»il¤j ïH¥Õ£L¤ bjhifia¡bfh©L th§»a
kidfËnyh, åLfËnyh FoÆU¥ngh®fnshL«
ngánd‹.
2013 br¥l«gÇš kj cz®îfË‹ mo¥gilÆš xU
gFâ k¡fis¤ âu£L»w ntiy bjhl§»aJ. mJ
nk‰F c¤ju ãunjr¤âš FiwªjJ eh‹F
kht£l§fËš K[hg®ef®, õh«È, gh¡g¤, Ûu£
M»a kht£l§fËš - guÉ ghâ¥òfis
V‰gL¤âaJ. ãujhd Clf§fËY« bghJ
Éthj§fËY« mJ ‘K[hg®ef® fytu§fŸ' v‹W
F¿¥ãl¥g£lJ. ïªj¢ brhšyhlš ïu©L
m«r§fis kiw¡»wJ. Kjyhtjhf, â£lÄ£l
KiwÆš xU gFâ k¡fŸ âu£l¥g£lh®fŸ,
nj®jY¡F K‹ th¡Ffis xU g¡fkhf FÉa¢
brŒí« neh¡f¤Jl‹ mªj Ka‰á elªjJ v‹w
m«r«kiw¡f¥gL»wJ.
ïu©lhtjhf, neuoahd t‹Kiw¤ jh¡FjšfŸ
K[hg®ef® kht£l¤âšjh‹ bgUksî¡F elªjd
v‹w nghâY«, õh«È kht£l¤âš ÔÉukhd
KiwÆš mnjnghy kj mo¥gilÆš k¡fis
mÂâu£L»w ntiy elªjjhš V‰g£l m¢r¤â‹
fhuzkhf mªj kht£l¤âÈUªJ Vuhskhndh®
btËna¿dh®fŸ v‹w m«r« kiw¡f¥gL»wJ.
ïªj eh‹F kht£l§fŸ k£LÄ‹¿ õAhu‹ó®,
Kuhjhgh¤ cŸË£l nk‰F c.ã. t£lhu§fŸ
KGtJnk ï¥go kjbt¿ mo¥gilÆš xU gFâ
k ¡ f Ÿ â u £ l ¥ g L t J « x U g F â k ¡ f Ÿ
tY¡f£lhakhf òy«bga®tJ« bjhl®ªJ
elªJbfh©oU¡»wJ. Érhuiz¡F cŸsh¡f¥gl
n t © o a á y ã u ¢ r i d f i s K ‹ D ¡ F ¡
bfh©LtUtJjh‹ ïªj¡ f£LiuÆ‹ neh¡f«.
r£l¥ó®t elto¡iffS¡fhfî« bghJ k¡fË‹
ftd¤â‰F¡ bfh©LtUtj‰fhfî« elªj
r«gt§fŸ F¿¤j jftšfis¤ âu£l nt©oa
mtáaK«cŸsJ.
õh«È, Krhg®ef® kht£l§fË‹ M£áa®fis,
g h â ¡ f ¥ g £ l t ® f S ¡ f h f b r a š g £ L ¡
bfh©oU¡»‹w r_f¥ gÂahs®fnshL br‹W
e h ‹ r ª â ¤ n j ‹ . Ã y t u « F ¿ ¤ J « ,
ghâ¡f¥g£nlhU¡F ïH¥ÕL tH§f¥gLtJ vªj
msÉš ïU¡»wJ v‹gJ F¿¤J«, ïl«bga®ªj
F L « g § f Ÿ F ¿ ¤ J « , k h t £ l Ã ® t h f K «
fhtšJiwí« ïªj t‹KiwfŸ bjhl®ghd
F‰wÉaš tH¡Ffis v›thW ifahS»‹wd
v ‹ g J F ¿ ¤ J « , ò y « b g a ® ª j t ® f S ¡ F
murh§f¤jhY« v‹.Í.X. mik¥òfshY«
brŒa¥gL« kWFoak®î Ka‰áfŸ F¿¤J« gy
Étu§fis¤ bjÇªJbfhŸs mªj¢ rªâ¥òfŸ
cjÉd.
khÃy¤â‰F cŸnsna m¥òw¥gL¤j¥g£l
nk‰F c¤juãunjr K°È«fŸ
- f[hyh #Äš
‰F c¤ju ãunjr¤â‹ K[hg®ef® t‹KiwfËš ghâ¡f¥g£l K°È« k¡fËilna
mªj m¢rK«, Äu£lY¡F cŸshtJ« ï‹dK« bjhl®»wJ. mt®fŸ mil¡fy« òFªj
Kfh«fË‹ mtykhd ÃiyikfŸ nghjhbj‹W, murh§f¤â‹ bjËt‰w tiuaiwfS«,
btË¥gil¤ j‹ika‰w Ãthuz elto¡iffS« mt®fsJ Jau¤ij mâf¥gL¤âíŸsd.
mt®fsJ thœ¡ifia ntjidÄ¡fjhf kh‰¿a, mâš mt®fsJ thœthjhu§fis¥ g¿¤j
gif¥ ãu¢rhu§fŸ nknyh§»íŸs gFâfËÈUªJ ï¥nghJ« mt®fŸ
btËna¿¡bfh©oU¡»wh®fŸ. ï‹bdhU g¡f¤âš, fhtš Ãiya§fËš òfh® gâî
brŒjt®fŸ mªj¥ òfh®fis âU«g¥ bg‰W¡bfh©lhšjh‹ C® âU«g Koí« v‹w
ÃiyÆš ïU¡»wh®fŸ.
‰F c¤ju ãunjr¤â‹ K[hg®ef® t‹KiwfËš ghâ¡f¥g£l K°È« k¡fËilna
mªj m¢rK«, Äu£lY¡F cŸshtJ« ï‹dK« bjhl®»wJ. mt®fŸ mil¡fy« òFªj
Kfh«fË‹ mtykhd ÃiyikfŸ nghjhbj‹W, murh§f¤â‹ bjËt‰w tiuaiwfS«,
btË¥gil¤ j‹ika‰w Ãthuz elto¡iffS« mt®fsJ Jau¤ij mâf¥gL¤âíŸsd.
mt®fsJ thœ¡ifia ntjidÄ¡fjhf kh‰¿a, mâš mt®fsJ thœthjhu§fis¥ g¿¤j
gif¥ ãu¢rhu§fŸ nknyh§»íŸs gFâfËÈUªJ ï¥nghJ« mt®fŸ
btËna¿¡bfh©oU¡»wh®fŸ. ï‹bdhU g¡f¤âš, fhtš Ãiya§fËš òfh® gâî
brŒjt®fŸ mªj¥ òfh®fis âU«g¥ bg‰W¡bfh©lhšjh‹ C® âU«g Koí« v‹w
ÃiyÆš ïU¡»wh®fŸ.
nk

miuFiw Ãthuz§fŸ
vd¡F V‰g£l Kjš v©znk, xU áy gFâfËš
k£L« k‰w gFâfisÉl mâfkhd Ãthuz¥
gÂfŸ elªJŸsd v‹gJjh‹. 2014 nk khj« eh‹
br‹¿UªjnghJ, bgU«ghyhd mik¥òfŸ
nk‰bfh©oUªj Ãthuz elto¡iffŸ Koî¡F
tªâUªjd, mšyJ Koí« ÃiyÆš ïUªjd.
âwªjbtËÆš tá¥gJ bgÇa ãu¢ridahf
ïU¡»wJ v‹W gy® T¿dh®fŸ. MÆD«,
bghJthf mt®fŸ gšntW mik¥òfS«
jÅkÅj®fS« tH§»a cjÉfŸ F¿¤J j§fsJ
kdÃiwit¤ bjÇÉ¤jd®. mªj cjÉfshšjh‹
jh§fŸ gáahš thlhkš ïU¡f KoªjJ v‹W
T¿dh®fŸ. ï§nf K¡»akhf F¿¥ãl¥gl
nt©oa jftš v‹dbt‹whš, bgU«ghyhd
Ãthuz¥ gÂfis jÅ¥g£l K°È«fS«, K°È«
mik¥òfSnk nk‰bfh©ld v‹gJjh‹ (mt®fŸ
mªj t£lhu§fis¢ nr®ªjt®fŸ k£Lkšy,
ntWgFâfËÈUªJ« tªjt®fsht®.) M¡°gh«
n g h ‹ w á y b g Ç a b j h © L m i k ¥ ò f Ÿ
m¡fiwnahL«, T®kânahL« gaDŸs Ãthuz¥
gÂfis nk‰bfh©ld. mJ ghuh£L¥ bg‰wJ.
k‰wgo, bghJthf eh£oš ï¤jifa ngÇl®
ÃiyikfŸ V‰gL»wnghbjšyh« K‹D¡F tU»w
bgU«ghyhd v‹.Í.X. mik¥òfŸ ïªj¥
gFâfS¡F Vndh tuÉšiy. m¥go tªj
mik¥òfS« Tl, áy milahs¥ó®t gÂfS¡F¥
ãwFâU«ã¢br‹WÉ£ld.
K°È« rka¤ij¢ nr®ªj mik¥òfË‹ gÂfŸ
nghJkhditahf ïšiy. mj‰F K¡»akhd
fhuz« ï¤jifa Ãiyikfis¡ ifahŸtJ
F¿¤j mDgtK«, mj‰fhf¥ ga‰á bg‰wt®fS«
mªj mik¥òfËl« ïšyhkš nghdJjh‹. mªj
mik¥òfS« jÅ kÅj®fS« ï¤jifa
Ka‰áfËš <Lg£lJ v‹gJ kj cz®É‹
mo¥gilÆY« j§fsJ r_f« rh®ªj xUik¥gh£L
cz®É‹ mo¥gilÆY«jh‹. Mfnt, gaDŸs
Ãthuz¥ gÂfis¥ bghW¤jtiuÆš mt®fsJ
nritfËš g‰wh¡Fiw ïUªjJ. fh®¥gnu£
ÃWtd§fŸ nghš brašgL« v‹.Í.X. mik¥òfŸ
ïªj K°È« mik¥òfnshL ïizªJ brašgl
jahuhf ïšiy. ïªj m«r§fŸ mid¤Jkhf¢
nr®ªJ, ghâ¡f¥g£l k¡fË‹ kWthœî¡fhd
Ú©lfhy, ÉÇthd f©nzh£l§fis cUth¡f
ïayhkšnghdJ.
ïH¥ÕL: bjËt‰w tiuaiwfŸ
òy«bga®ªj áy FL«g§fŸ ïH¥Õlhf %.5 y£r«
Ã â b g ‰ W Ÿ s d ( k j b t ¿ t ‹ K i w ¡ F
c Ÿ s h d j ‰ f h f î « , j § f s J c Ç i k f Ÿ
g¿¡f¥g£lj‰fhfî« khÃy murhš tH§f¥g£l
Äf¥bgÇa bjhif ïJjh‹). FL«g¤ij¢
n r ® ª j t ® f Ë ‹ k u z ¤ â ‰ F « V ‰ g £ l
fha§fS¡Fkhd ïH¥ÕLfŸ jÅ¤jÅahf
t i u a W ¡ f ¥ g £ L Ÿ s J . t ‹ K i w f Ë š
bfhšy¥g£ljhf rh£áfshš F¿¥ãl¥g£lt®fË‹
clšfis f©Lão¡f ïayÉšiy. mt®fŸ
ï w ª J n g h Œ É £ l h ® f Ÿ v ‹ g j ‰ f h d
M j h u § f i s í « ò y d h Œ î m i k ¥ ò f s h š
f©Lão¡f KoaÉšiy. ïjdhš, mªj
FL«g§fS¡FïH¥ÕLfŸ»il¡fÉšiy.
åLfS¡F« å£oš ïUªj bghUŸfS¡F« V‰g£l
n r j § f S ¡ f h f v d j Å a h f ï H ¥ Õ L f Ÿ
tH§f¥gL« v‹W m¿É¡f¥g£lJ. Mdhš, V‰g£l
n r j § f i s Ã % ã ¥ g j ‰ f h d e i l K i w f Ÿ
f L i k a h d j h f m t ® f s J ï H ¥ Õ £ L ¡
nfhÇ¡iffis vËâš jŸSgo brŒa¤j¡fjhf
ïU¡»‹wd. t‹Kiw elªj neu¤âš F¿¥ã£l
» u h k ¤ â š F o Æ U ª j j ‰ f h d M j h u ¤ i j
r«gªj¥g£l FL«g« ju nt©L« v‹gJ xU Éâ.
bghUŸfS¡fhd ïH¥Õ£il¥ bghW¤jtiuÆš
m â f g £ r ¤ b j h i f a h f % . 2 5 , 0 0 0 v d
Ã®zÆ¡f¥g£LŸsJ. gy FL«g§fŸ j§fsJ
»uhk§fËš t‹KiwfŸ bto¡F« v‹w
m¢RW¤jš V‰g£lij¤ bjhl®ªJ j§fsJ
cilikfis m¥gona ngh£LÉ£L åLfisÉ£L
b t Ë n a ¿ É £ l d ® . m › t h W K ‹ T £ o n a
btËna¿ajhš bfhiy bt¿¤ jh¡FjšfËÈUªJ
mt®fŸ j¥ã¤jd®. Mdhš, mtUila cilikfŸ
N i w a h l ¥ g £ l d , b f h Ÿ i s a o ¡ f ¥ g £ l d
Ô ¡ » i u a h ¡ f ¥ g £ l d . ï ‹ w s î « ï J
elªJbfh©oU¡»wJ.
FL«g« v‹gij tiuaW¥gJ« xU bgU«
ãu¢ridahf cŸsJ. âUkzkhd xU j«gâ
mt®fsJ ïs« FHªijfŸ M»nah® xU jÅ
FL«gkhf fUj¥gL»wh®fŸ. âUkzkhd kf‹fŸ
(mšyJ rnfhju®fŸ) T£L¡ FL«g cW¥ãd®fshf
nr®¡f¥gl¡ TlhJ v‹W Éâ cŸsJ. Mfnt,
mt®fŸ jÅ ïH¥ÕLfis¤jh‹ bgw nt©L«. jÅ
FL«g« v‹gij tiuaW¥gj‰fhd â£lt£lkhd
Éâfisnah, btË¥gilahd eilKiwfisnah

kht£l Ã®thf§fŸ cUth¡fÉšiy. ïu©L
kht£l§fËY« ïu©L khWg£l eilKiwfŸ
f i l ã o ¡ f ¥ g L » ‹ w d . ï H ¥ Õ L f S ¡ f h d
ï¤jifa bjËt‰w eilKiwfŸ fhuzkhf
r£l¥ó®tkhd, kWthœî r«gªjkhd ãu¢ridfŸ
vGtJ k£Lkšyhkš, FL«g§fS¡F cŸnsí«
ãu¢ridfŸ V‰gL»‹wd. Ãâ Mjhu§fis¥
bgWtj‰fhd ngh£ofŸ fhuzkhf ïªj
r_f¤â‰F cŸnsí« nghJkhd ïz¡fnkh,
xUik¥ghnlhïšyhkšngh»wJ.
t‹KiwfshY« f£lha btËna‰w¤jhY«
ghâ¡f¥g£L ïªj Kfh«fËš j§»ÆUªjt®fËš
Xusî trâ cŸst®fŸ Kfh«fisÉ£L
btËna¿É£lh®fŸ. Mdhš, tÊa‰w ViHfŸ
ï‹dK« Kfh«fËnyna j§»ÆU¡»wh®fŸ.
»uhk§fËš r_f Mjhu« v‹gJ k¡fË‹
t h œ ¡ i f ¡ F « , t h œ t h j h u ¤ â ‰ F « Ä f
K¡»akhdjhF«. ït®fsJ ãu¢ridÆš
m¤jifa r_f Mjhu« ïšyhkš nghtij
tu«ò¡F£g£l r£l¥ó®t, Ã®thf ßâahd
tiuaW¥òfshš <LbrŒJÉl KoahJ. t‹Kiw
elªJ Xuh©L¡F¥ ãwF« Kfh«fËnyna
mtykhd ÃiyikfnshL thœªJbfh©oU¡»w
j § » Æ U ¡ » w k ¡ f Ë ‹ k W t h œ î ¡ f h d
eilKiwfËš gy kl§F M¡f¤âw‹ thŒªj
mQFKiwfŸ njit. »uhk§fËÈUªJ vªj
msÉ‰F K°È«fŸ btËna¿ÆU¡»wh®fŸ
v‹gJ F¿¤J« mt®fsJ cilikfS¡F«
thœthjhu§fS¡F« vªj msÉ‰F ïH¥òfŸ
V‰g£LŸsd v‹gJ F¿¤J« kâ¥ãl nt©oa
mtáaK«cŸsJ.
Krhg®ef® kht£l¤â‹ gháfyh‹ KfhÄ‰F«,
õh«È kht£l¤â‹ ü®ó®, gŠé¤, jhngÇ F®¤,
R‹nA¤â, khy¡ó® Kfh«fS¡F« eh‹ gyKiw
b r ‹ W t ª â U ¡ » n w ‹ . ï ª j ï u © L
kht£l§fËY« 22 Kfh«fŸ cŸsd. õh«È
kht£l¤â‹ iAuhdh njh£l¤âš Rkh® 250
FL«g§fŸ khy¡ó®, jhngÇ F®¤, ü®ó® F®fh‹,
R‹nA¤â, g®dhÉ M»a »uhk§fËš cŸs
td¤Jiw Ãy§fËš mtykhd ÃiyÆš
tá¡»‹wd. mªj¡ FL«g§fËš bgU«ghyhdit
K#hg® ef® kht£l¤â‹ nrhuh« »uhk¤âÈUªJ
tªjit. nkY« gy FL«g§fŸ Ûu£ kht£l¤â‹
óuh kAhnjÉ, Krhg®ef® kht£l¤â‹ r¡nuhÈ,
guhî¤ F¤gh, F¤ã, nghuh, õh«È kht£l¤â‹
gh#], ã¤thlh, gh¡g¤ gFâia¢ nr®ªj N¥ M»a
»uhk§fis¢nr®ªjt®fŸ.
j‰nghija FË®fhy¤ânyna ïªj k¡fË‹
kWthœî¡fhd òâa, mtru Ka‰áfŸ F¿¤J
t È í W ¤ j ¥ g l n t © L « . v ª j m s É ‰ F
ãu¢ridfŸ cŸsd, mt‰W¡F Ô®î fh©gâš
khÃy muR« kht£l Ã®thf§fS« nk‰bfhŸs
n t © o a e l t o ¡ i f f Ÿ v ‹ d v ‹ g i j
tiuaW¥gj‰fhf ïªj Kfh«fË‹ ÃiyikfŸ
F¿¤JÉÇthfkâ¥ãl¥glnt©L«.
bjhlU« btËna‰w§fŸ
fhª¤yh efu¤âY« mij¢ R‰¿íŸs »uhk§fËY«
V‰bfdnt 70 rjåj« Kjš 80 rjåj« tiu K°È«
k¡fŸ thœ»‹wd®. m§F k‰w gFâfËÈUªJ
Vuhskhd K°È«fŸ òy«bga®ªJ tªJ
nr®ªJŸsd®. ïH¥ÕL bjhif bgwKoªj gy® ïªj¥
gFâfËnyna thlif åLfËnyh, ïH¥Õ£L¤
bjhifia¡ bfh©L Éiy¡F th§»a åLfËnyh
Ãuªjukhf¡ Fona¿É£lh®fŸ. neuoahf
t‹KiwfŸ el¡fhj »uhk§fËÈUªJ«
x£Lbkh¤jkhf K°È« FL«g§fŸ m¢r¤â‹
fhuzkhf btËna¿íŸsd. ghJfh¥ò njo
ï¥nghJ« gy FL«g§fŸ fhª¤yh gFâ¡F
tªJbfh©oU¡»‹wd.
ï›thW khÃy¤â‰FŸnsna òy«bga®»w
ãu¢ridiaí« kj mo¥gilÆš k¡fŸ òÇªJ
thG« Ãiyikiaí« v‹.Í.X. â£l§fshš k£L«
rkhË¤JÉl KoahJ. ï¤jifa k¡fis
“fytu§fshš ghâ¡f¥g£lt®fŸ” v‹W muR
vªâu« V‰W¡bfhŸtâšiy. Mdhš, k¡fŸ
ï › t h W b g U « v © Â ¡ i f Æ š j § f Ÿ
g F â f i s É £ L n t W g F â f S ¡ F ï l «
kh¿¡bfh©oU¡»wnghJ, muR t‹Kiwfshš
cÆÇHªnjh® FL«g§fS¡F« »uhk§fS¡F«
k£Lnk ïH¥ÕL tH§f¥gL« vd jdJ bfhŸifia
RU¡»¡bfh©LÉl KoahJ. rhÉÈUªJ«
t‹KiwfËÈUªJ« j¥ã¥gj‰fhf Xoa k¡fis
mj‰fhf¤ j©o¤JÉl KoahJ. vªj msÉ‰F
t‹KiwfŸ bto¡f¡TL« v‹w m¢RW¤jšfŸ
cŸsd v‹gij kâ¥ãLtj‰fhd Ka‰áfS«,
ïl« bga®ªj k¡fS¡F ïH¥ÕL tH§Ftj‰fhd
elto¡iffS«nk‰bfhŸs¥glnt©L«.

t ‹ K i w f Ÿ e l ª j » u h k § f Ë È U ª J
btËna¿at®fS« rÇ, t‹KiwfŸ el¡fhj
»uhk§fËÈUªJ btËna¿at®fS« rÇ j§fŸ
C®fS¡F âU«ã¢ bršy¤ jahuhf ïšiy.
mt®fsJ ghJfh¥g‰w Ãiyik ntW gy
m « r § f n s h L « ã Ç ¡ f K o a h j g o
r«gªj¥g£oU¡»wJ. mªj¥ gFâfËš gutyhf
gifik¥ ãu¢rhu§fŸ elªJŸsd. j§fSila
kÇahijfŸ áij¡f¥g£LÉ£ld v‹W« »uhk
rKjha¤âš j§fS¡F ïUªj kâ¥ghd ïl§fŸ
Ó®Fiy¡f¥g£LÉ£ld v‹W« K°È«fŸ
TW»wh®fŸ. j§fŸ »uhk§fis¢ nr®ªj
bgU«gh‹ik ïªJ k¡fŸ jh§fŸ âU«ã tUtij
ÉU«gÉšiy v‹W« K°È«fŸ TW»wh®fŸ.
K°È«fŸ, F¿¥ghf ViH K°È«fŸ gy
mtkâ¥òfS¡F cŸsh»wh®fŸ, bghJ btËfËš
mt®fS¡F ghjfkhd NHšfŸ cUth»íŸsd.
n g U ª J f Ÿ c Ÿ Ë £ l b g h J t r â f i s
ga‹gL¤J»w “K°È«fŸ ngh‹w” njh‰w«
cŸst®fŸ Tl J‹òW¤j¥gL»wh®fŸ v‹w
jftšfS«cŸsd.
F ¿ ¥ ã £ l ã Ç î k ¡ f Ÿ k j m o ¥ g i l Æ š
âu£l¥gLtj‰F K‹ghfnt Tl nk‰F c.ã.
t£lhu§fËš rhâa t‹k« Ãiwªj rhâa
ãu¢ridfŸ bgUksî¡F K‹D¡F tªJŸsd.
Mzhâ¡f t‹k¤njhL« r«gªj¥g£ljhf mªj¥
ãu¢ridfŸ cŸsd. r£l¤â‹ M£á v‹gj‰F
kÇahij ïUªjâšiy. #h£, F{#h®, uh{ò¤ ngh‹w
rhâfis¢ nr®ªjt®fŸ F‰wKW neh¡f¤Jl‹
gšntW m¤JÛwšfËš <Lg£L tªJŸsd®. mJ
ï¥nghJ kj mo¥gilÆš xU gFâ k¡fŸ
âu£l¥gLtjhfî«, t‹Kiwahfî« kh¿íŸsJ.
btË¥gilahd btW¥ò«, bjhl®¢áahd
m¢RW¤jšfS« nknyh§»íŸsd. ïªj rhâfis¢
nr®ªnjh® j§fŸ »uhk§fËš cŸs jÈ¤ k¡fis¢
r ª â ¤ J , t ‹ K i w f Ë Y « b f h i y b t ¿ ¤
jh¡FjšfËY« <Lgl¤ ö©oanjhL mt®fŸ ÛJ
elto¡iffŸ vL¡f¥glhkš gh®¤J¡bfhŸs¥gL«
v‹W« cWâaË¤âU¡»wh®fŸ. ïJ mt®fS¡F
t‹KiwfËš ïw§Ftj‰fhd M£fŸ »il¡f¢
brŒjnjhL, »uhk¥òw k¡fËilna kjthj
á ¤ j h ª j § f Ë ‹ m o ¥ g i l Æ š ã s î f Ÿ
V‰gLtj‰F« ï£L¢ br‹WŸsJ. »uhk¥òw
r_f§fËilna V‰bfdnt ïUªj rhâa
mo¥gilÆyhd všiy¡nfhLfŸ ï¥nghJ “ïªJ
th¡FfŸ” vd mÂâu£Ltj‹ bgauhš Û©L«
t i u a ¥ g L » ‹ w d . b f h Ÿ i s a o ¥ g â Y «
NiwahLtâY«, V‹ bfhiyfËY« Tl
<Lg£lt®fŸ vªj e«ã¡ifÆš mijbašyh«
brŒjh®fŸ? rhâa mik¥ò jf®ªJÉL« v‹w
th¡FWâia e«ã m¥go¢ brŒjh®fsh? mšyJ
ï j d h š M j h a § f Ÿ » i l ¡ F « ,
j©lidfËÈUªJ ghJfh¥ò« »il¡F« v‹w
th¡FWâiae«ãm¥go¢brŒjh®fsh?
c¢rÚâk‹w« Ã®¥gªj¤jhšjh‹ F‰wÉaš
tH¡FfŸ gâî brŒa¥g£ld. Äf¤ jhkjkhfnt
F‰wthËfŸ ifJ brŒa¥g£lh®fŸ. vâ®gh®¤jJ
nghynt, ifJ brŒa¥g£nlhÇš fÂrkhndh®
jÈ¤JfŸ. »uhk r_f§fËilnaahd rhâa
všiy¡nfhLfŸ m¥gona bjhl®»‹wd
v‹gijí«, rhâa goÃiyfis xÊ¥gj‰fhd vªj
Ka‰áí« eilbgwÉšiy v‹gijínk ïJ
fh£L»wJ.
rkhjhd rkur§fŸ
»uhk k¡fË‹ r_f¥ ã‹dyik¥ãš ï›thwhf
»Êrš V‰gL¤j¥g£LŸsJ. ïjdhš K°È« k¡fŸ
» u h k § f S ¡ F ¤ â U « ã t U » w t h Œ ¥ ò
j L ¡ f ¥ g £ L Ÿ s J . f l ª j n k k h j « ,
»uhk§fisÉ£L btËna¿a gy FL«g§fŸ
v‹Ål«, j§fSila Ciu¢ nr®ªjt®fŸ
mt®fsJ “jtWfS¡fhf” tU¤j« bjÇÉ¡f
nt©L«, j§fis C® âU«g mDkâ¡f nt©L«
vd vâ®gh®¥gjhf¡ T¿d®. Èrh® »uhk¤âš,
t‹KiwÆš _‹W ngiu ïHªj (_‹W ng®
rly§fS« »il¡fÉšiy) xU FL«g¤Jl‹
ngá¢bfh©oUªjnghJ, »uhk k¡fis mt®fŸ
k‹Å¡f¤ jahuhf ïU¡»wh®fsh v‹W nf£nl‹.
mj‰F mt®fŸ, “M«. v§fŸ FL«g¤ij¢ nr®ªj
_‹W ngiuí« c©ikÆnyna bfhiy brŒjJ ah®
v‹gJ v§fS¡F¤ bjÇahJ. vdnt, x£Lbkh¤j
» u h k ¤ i j í « F ‰ w t h Ë a h ¡ f e h § f Ÿ
ÉU«gÉšiy. C® bgÇat®fŸ K‹ tªJ tU¤j«
bjÇÉ¤âUªjhš eh§fŸ C® âU«ãÆU¥ngh«,”
v‹WgâyË¤jd®.
ahU« m¥go tU¤j« bjÇÉ¡fÉšiy. Mdhš,
fhtš Ãiya§fËš Kjš jftš m¿¡iffŸ
gâth», ifJ¥ gly« bjhl§»a ãwF “rkhjhd”
Ka‰áfŸ Mu«gkh»d. F‰w«rh£l¥g£nlh®
F L « g § f s h Y « , # h Û ‹ k W ¡ f ¥ g £ n l h ®

FL«g§fshY« mšyJ jiykiwthf ïU¥ngh®
FL«g§fshY« tH¡F¥ gâî brŒjt®fis¢
rªâ¤J, mt®fŸ jhuhskhf C® âU«gyh« v‹W«,
mt®fŸ brŒa nt©oabjšyh« j§fsJ
t H ¡ F f i s É y ¡ » ¡ b f h Ÿ t J m š y J
gyåd¥gL¤JtJjh‹ v‹W brhšÈÆU¡»wh®fŸ.
ïªj “rkhjhd” (ïij rkur« v‹W« brhšyyh«)
ïªj rkhjhd V‰gh£o‰F ï‹bdhU m®¤jK«
ïU¡»wJ - mjhtJ, CiuÉ£L btËna¿a,
Mdhš, tH¡F vJî« gâî brŒahjt®fŸ
»uhk¤âduhš bjhl®ªJ ifÉl¥g£oU¥gh®fŸ
v‹gJjh‹mªj m®¤j«. mt®fŸ âU«ã tUtjhš
“»uhk¤â‰F vªj MjhaK« ïšiy” v‹W
mt®fËl« Tw¥g£oU¡»wJ. Jaukhd ÃiyÆš
tªj Éiy¡F cilikfis É‰gJ v‹gJ gutyhf
el¡»wJ. Xusî trâ cŸst®fŸ j§fsJ
cilikfis j¡f it¤J¡bfhŸs Ko»wJ.
Mdhš, ViHfŸ jiuk£l Éiy¡F j§fSila
bghUŸfis É‰f nt©oa ÃiyikÆš
ïU¡»wh®fŸ.
ï‹iwa eåd ÚâKiw mik¥ãš F‰w§fS¡F
bghW¥ng‰gijÉlî«, bfsutK« kÇahijínk Äf
ca®thdit v‹W fUj¥gL« fyh¢rhu¤âš
ï¤jifa mQFKiwfŸ Úâ F¿¤j fhyhtâah»¥
nghd áªjidfŸ bjhl®tijna fh£L»‹wd.
g‹Kf gšntW r_f§fS« nr®ªJ thG«
mik¥ãš K°È«fŸ bjhl®ªJ ïU¥gj‰fhd
cÇik kW¡f¥gL»w, Fok¡fŸ v‹w mo¥gilÆš
mt®fS¡F cŸs cÇikfŸ kW¡f¥gL»w
ã ‰ n g h ¡ F ¤ j d ¤ i j ¤ j h ‹ ï ¤ j i f a
f©nzh£l§fŸ ö©oÉL»‹wd. midtiuí«
rkkhf¥ gh®¡»w f©nzh£l« ïšyhjjhš,
F ¿ ¥ g h f m ª j ¡ f © n z h £ l « f h t š
mik¥òfËlK« Úâ mik¥òfËlK« ïšyhkš
nghtjhš, V‰bfdnt cŸs ghJfh¥g‰w Ãiyik
nkY«nkhrkil»wJ.
gy r£lk‹w¤ bjhFâfS¡F eilbg‰w ïil¤
nj®jšfŸ, k¡fŸ ï›thW kjthj mo¥gilÆš
ãÇ¡f¥gLtJ j§FjilÆ‹¿¤ bjhl®»wJ
v‹gij vL¤J¡fh£od. ghJfh¥ã‹ik, kj¥
gifik, â£lÄ£l btW¥ò¥ ãu¢rhu«, Mzhâ¡f
fU¤jh¡f§fŸ M»ait Mg¤jhd KiwÆš
x‹nwhL x‹W fyªâU¡»‹wd. ïJ ïªj¥
gFâfË‹ m‹whl thœ¡ifÆš, xU fytu¢
N H i y V ‰ g L ¤ â í Ÿ s J . V ‰ b f d n t ,
ï£L¡f£l¥g£L »s¥ãÉl¥g£LŸs ‘y› ÍAh¤'
Étfhu§fnshL, ï¥nghJ rhjhuz rhiy
Ég¤JfŸ, âU£LfŸ ngh‹wt‰¿¡F« Tl
kj¢rha« ór¥gL»wJ. mJ òâa nkhjšfS¡F
ï£L¢brš»wJ.
ïH¥ÕL¥ ãu¢rid bghUshjhu Ãiy rh®ªj
kuòfËY« jh¡f§fis V‰gL¤âíŸsJ.
fytu¤â‰F K‹ trâahf thœªj gy FL«g§fŸ
ï¥nghJ, j§fisÉl jhœthdt®fŸ v‹W
Ãid¤âUªj FL«g§fË‹ bghUshjhu
Ãiyik¡F ïw§»É£ld. ïH¥ÕL¥ ãu¢rid r_f
cwîfËY« ghâ¥ig V‰gL¤âíŸsJ. K‹ò
áw¥ghd ÃiyÆš ïUªj FL«g§fŸ Tl ï‹W
j§fŸ thœ¡ifia òâjhf mik¤J¡bfhŸs
nghuho¡bfh©oU¡»‹wd.
bghJthf nk‰F x¥Õ£lsÉš tskhd gFâjh‹.
ïªj¥ gFâfËš tH§f¥gL« TÈfŸ m¥go x‹W«
F i w t h d i t a š y . ï ¥ g F â Æ š c Ÿ s
bjhÊyhËt®¡f¤âd® m›t¥nghJ FW»a
fhy¤â‰F, mJî« mU»š cŸs efu§fS¡F
mšyJ »uhk§fS¡F¡ Tl òy«bga®tJ c©L.
ViHfshš j§fsJ ïH¥òfis rkhË¤J Ã‰f
K o a É š i y . ï ¤ j i f a b e U ¡ f o f i s
vâ®bfhŸtj‰fhd mt®fS¡F ïšiy. mt®fËš
gy® j§fsJ òjšÉfË‹ âUkz¤â‰fhf nr®¤J
it¤âUªj gz¤ij g¿bfhL¤âU¡»wh®fŸ.
åLfËš gz« ïU¡»wJ v‹w jftš guÉaij¤
b j h l ® ª J g y å L f Ë š b j h l ® ª J
bfhŸisao¡f¥g£oU¡»wJ. K°È« k¡fŸ
j§fsJ nrÄ¥ig t§»fËš ngh£L it¡f
ÉU«gÉšiyv‹gijí«ïJfh£L»wJ.
bjhl® ïH¥òfŸ
FL«g§fŸ ï›thW ïl«bga®tjhš FHªijfS«
ïisP®fS« ghâÆnyna go¥ig ÃW¤j
nt©oajh»wJ. xU fšÉah©il (áyuJ
Éõa¤âš ïu©L fšÉah©Lfis) ïH¡f
nt©oajh»wJ. gy ïs« bg©fŸ/bg©fŸ
m©il maÈš cŸst®fS¡fhf MilfŸ ij¤J
bfhL¥gj‹ _y« j§fsJ tUthŒ¡F tÊ
V ‰ g L ¤ â Æ U ª j d ® . ï ¥ n g h J j § f s J
t h o ¡ i f a h s ® f i s k £ L k š y , i j a š
vªâu§fisí« mt®fŸ ïHªJÉ£lh®fŸ. ïªj¤
Jau« nghjhJ v‹W, j§fsJ neu¤ij¥ ga‹gL¤â
gaDŸs KiwÆš vijí« brŒa Koahkš nghtJ,

mt®fshš ifahs Koahj Ãiyikahf
cUth»íŸsJ. j‰nghija Ãiyikia rkhË¥gJ
v ‹ g J g y U ¡ F m t ® f s J r ¡ â ¡ F
m¥gh‰g£ljh»ÆU¡»wJ. j§fSila ï‹iwa
njitfŸ g‰¿ k£Lnk ftd« brY¤Jtjhfî«
òâa thœ¡ifia¤ bjhl§FtJ bjhl®ghd bgÇa
nfŸÉfis¤jÉ®¥gjhfî«v‹Ål«T¿d®.
FHªijfS¡F nk‰T¿a ïH¥òfŸ k£Lkšyhkš
e£ò cŸË£l K¡»a m«r§fisí« mt®fŸ ïH¡f
neÇ£LŸsJ. elªj t‹KiwfŸ, Jnuhf§fŸ g‰¿a
fijfis¡ nf£f¡ nf£f, mt®fSila
kdbkšyh« mt®fS« vâ®fhy« g‰¿a Õâí«
C ® â U « ò t â š e h £ l Ä ‹ i k í n k
Ãu«ãÆU¡»‹wd. thœthjhu§fŸ ghâ¡f¥g£l
ÃiyÆš, gy FL«g§fS¡FŸ M©fS¡F«
bg©fS¡F« ïilna ghÈd¥ ghFgh£L
Étfhu§fŸ ÔÉukh»íŸsd. mtru mtrukhf
V‰ghL brŒa¥g£l gy âUkz Ka‰áfŸ
bt‰¿bgwÉšiy. Vbd‹whš, mªj V‰ghLfŸ
bgU«ghY«, kj mik¥òfËlÄUªJ tu¡Toa Ãâ
cjÉfis vâ®gh®¤nj brŒa¥g£ld. Mdhš,
m¥go¥g£l cjÉfŸ tuÉšiy. gy âUkz
V‰ghLfŸ, ghÈaš t‹Kiw m¢RW¤jÈ‹
ã‹dÂÆš bg‰nwh®fŸ mt®fsJ kfŸfŸ
bjhl®ghd j§fsJ bghW¥ig v¥goahtJ
Ã i w n t ‰ ¿ É l K a ‹ w j h š m t r u k h f ¢
brŒa¥g£ld. fLikahd tuj£riz Ã®¥gªj§fŸ
fhuzkhfî« gy âUkz§fŸ eilbgwÉšiy
v‹W« eh‹ nfŸÉ¥g£nl‹. Mzhâ¡f rKjha
m i k ¥ ã š , b g © i z í « F L « g ¤ i j í «
g h â ¡ f ¡ T o a ã u ¢ r i d f i s É l “ n t W
K ¡ » a k h d ” É õ a § f S ¡ F ¤ j h ‹
kâ¥gË¡f¥gL»wJ v‹gJjh‹ ïj‰F¡
fhuzkhfïU¡fKoí«.
mnj ntisÆš Fok¡fŸ cÇik v‹gJ xU K¡»a
ãu¢ridahf cUbtL¤J tU»wJ v‹gJ«,
FoíÇik¢ rk¤Jt« v‹gij k¡fŸ bjËthf
tÈíW¤j¤ bjhl§»ÆU¡»wh®fŸ v‹gJ«
e«ã¡if mË¡F« m«rkhF«. muR Ãahakhf
elªJbfhŸsÉšiy v‹gJ k£Lkšyhkš,
Ãahakhf elªJbfhŸtJ nghš fh£o¡bfhŸsî«
KayÉšiy v‹gnj k¡fSila F‰w¢rh£L. khÃy
òydhŒî¡ FG (v°.I.o.) g‰¿ Vuhskhd òfh®fŸ
T w ¥ g L » ‹ w d . n j á a k Å j c Ç i k f Ÿ
M i z a ¤ â l K « , á W g h ‹ i k Æ d ®
Miza¤âlK« m¤jifa òfh®fŸ Ãiwa
gâth»íŸsd. flªj m¡nlhgÇš m‹W,
fytu¤â‹nghJ ghÈaš t‹bfhLik¡F cŸshd
bg©fŸ j§fsJ òfh®fis¥ gâî brŒtâš Tl
ï‹D« bt‰¿ bgwÉšiy v‹W«, MÆD« mt®fŸ
mâš cWâahf ïU¡»wh®fŸ v‹W« eh‹
nfŸÉ¥g£nl‹. fhy¥ ngh¡»š eh£o‹ ãw gFâ
k¡fŸ ïijbašyh« kwªJÉl¡TL«. Mdhš,
ghâ¡f¥g£l k¡fis¥ bghW¤jtiuÆš, j§fS¡F
Úâ tH§f¥gl nt©L« v‹gj‰fhf mauhkš
nghuho¡bfh©oU¡»wh®fŸ.
bjhl®fijahF« m¢RW¤jY« m¢rK«
ïªj¡ f£Liuia vGâ¡bfh©oU¡»wnghJ,
ÎahkÈ kht£l¤â‹ ifuhdh kht£l M£áa®, áy
td¤Jiw mâfhÇfSl‹ or«g® 6 m‹W khy¡ó®
g F â ¡ F ¢ b r ‹ W , m § F m i l ¡ f y «
òFªâUªjt®fis mL¤j 72 kÂ neu¤â‰FŸ
btËna¿ahf nt©L« v‹W t‰òW¤âa¤ jftš
vd¡F tªJ nr®ªjJ. ï›thW bfL Ã®zÆ¤jJ,
Kfh«fËš j§»ÆU¥nghÇilna gj‰w Ãiyia
mâfÇ¡f¢ brŒjJ. r_f M®ty®fis mt®fŸ
bjhl®òbfh©L ïâš j§fS¡F cjîkhW
n f £ L ¡ b f h © l h ® f Ÿ . r _ f M ® t y ® f Ÿ
k‰wt®fnshL bjhl®òbfh©L, Kfh«fËš
ïU¥ngh® bjhl®ªJ m§nfna ïU¥gj‰F
mDkâ¡f nt©L« v‹W« mšyJ bghU¤jkhd
ntW ïl¤â‰F kh‰w nt©L« v‹W«, mªj ïl«
mt®fŸ m¢rÄ‹¿ j§fsJ thœ¡ifia
bjhl®tj‰F V‰wjhf ïU¡f nt©L« v‹W«
kht£l M£áa Ã®thf¤ij t‰òW¤JkhW
nf£L¡bfh©LŸsd®.
ïªj k¡fŸ bjhl®ªJ ïH¥ÕL bgw nt©L« v‹w
n g u h i r í l ‹ j h ‹ K f h « f Ë š ï ‹ D «
j§»ÆU¡»wh®fŸ v‹W Ã®thf« fUJtjhf r_f
M®ty®fŸ TW»‹wd®. nkY«, ïªj k¡fŸ
“fytu¤jhš ghâ¡f¥g£lt®fŸ” mšy v‹gjhš
mt®fis ïH¥ÕL bgw¤ jFâíŸnsh® g£oaÈš
nr®¡f ïayhJ v‹W muR Ã®thf« fUJ»wJ
v‹W«r_fM®ty®fŸTW»wh®fŸ.
(f£Liuahs® òJâšÈÆš cŸs r_f
nk«gh£L k‹w¤âš MŒthsuhf cŸsh®.)
Mjhu«: Economic & Political WEEKLY,
December 20, 2014 VOL XLIX NO. 51

ïuhkehjòu kht£l« Rªjugh©oa g£oz«
fhtšÃiya¤âš 14.10.2014 m‹W
iraJ KfkJ v‹w 22 taJ thÈg®
R£L¡ bfhšy¥g£lJ r«gªjkhf el¤j¥g£l
fs MŒî m¿¡if
fhtš Úâ¡fhd Fuš 14
r«gt¤â‹ RU¡f«:
.10.2014 m‹W iraJ KfkJ (taJ 22) j/bg.
mšyh ã¢ir (m) fh£L ghth S.P.g£oz«1fhtš Ãiya¤ij nr®ªj 3 fhty®fshš
b k ¡ f h Å ¡ i f ¡ b f h i y b r Œ a K a ‹ w
F‰w¤â‰fhf kâa« Rkh® 2:30 kÂ msÉš
fhtšÃiya¤â‰F miH¤J¢ bršy¥g£lh®. Rkh® 5
kÂ msÉš fhtšÃiya¤â‰F mU»š
tá¥gt®fŸ fhtš Ãiya¤âÈUªJ 3 Kiw
J¥gh¡»ahš RL« r¤j¤ij¡ nf£ld®. ã‹d®
fhtšJiwÆd® ÉrhuizÆ‹nghJ, cjÉ
MŒths® fhËjhi[ iraJ KfkJ f¤âahš
F¤âajhfî« j‰fh¥ã‰fhf cjÉ MŒths®
fhËjh° j‹Dila murh§f¤ J¥gh¡»ahš 3
Kiw R£ljhfî« mjdhš iraJ KfkJ ïwªJ
nghdjhfî« brŒâ btËÆ£ld®. fhtš Úâ k‰W«
á¤utij xÊ¥ò ãu¢rhu¤â‹ rh®ghf V. ïªâuh,
_¤j xU§»iz¥ghs®- kÅj cÇik nk«ghL
k‰W« MuhŒ¢á mik¥ò, J. fh#h bkhŒÔ‹,
tH¡f¿P®, âU¢á, K.A. nk¤ô°, khÃy FG
cW¥ãd® - fhtšÚâ k‰W« á¤utij xÊ¥ò
ãu¢rhu« (CCJAT), R. ghò, xU§»iz¥ghs® -SASY
k‰W« S. É#ar§f®, tH¡f¿P® M»nah® ml§»a
xU fs MŒî¡ FGit nk‰go r«gt¤ij¥ g‰¿
ÉrhÇ¡f mD¥ãd®. ïªj¡ FG 17 k‰W« 18.10.2014
njâfËšfsMŒitnk‰bfh©ld®.
fsMŒî¡fhf rªâ¤j eg®fŸ:
1. âUÄF. unkZ - j/bg.fhËK¤J, kUªJ¡fil
cÇikahs®,v°ãg£oz«
2. âUÄF. M[h¤ - M«òy‹° X£Le®,
v°ãg£oz«
3. âUÄF. rutz‹ - j/bg. fnzr‹,
KoâU¤J«filcÇikahs®,v°ãg£oz«
4. â U Ä F . # h Ï ® - j / b g . á ¡ f ª j ® ,
v°ãg£oz«
5. iraJKfkJÉ‹FL«g¤âd®
6. âUÄF. kÆšthfd‹ - fhtšJiw
f©fhÂ¥ghs®
7. lh¡l®. #thÏUšyhà - r£lk‹w cW¥ãd®,
ïuhkehjòu«bjhFâ
r«gt¤â‹ ã‹dÂ:
1. bk¡fhÅ¡ mUŸjhÌ‹ fil v°ãg£oz« D3
fhtšÃiya¤â‰FvâÇšcŸsJ.
2. 14.10.2014 m‹W kâa« Rkh® 2.30 kÂasÉš
iraJ KfkJ mUŸjhÌ‹ fil¡F¢ br‹W
j‹Dila e©g® rhÈòÉ‹ ënuh nAh©lh
° ¥ b s ‹ l ® t h f d ¤ i j ¤ j ‹ Å l «
x¥gil¡FkhW nf£L th¡Fthj¤âš
<Lg£lh®.ã‹d®,mJáWiffy¥ghfkh¿aJ.
3. bk¡fhÅ¡ mUŸjh° iraJ KfkJÉlÄUªJ
xU f¤âia¡ if¥g‰¿ajhfî« mjid
vL¤J¢ br‹W v°ãg£oz« fhtšÃiya¤âš
thŒbkhÊahfî« iraJ KfkJ j‹id bfhšy
tªjjhfxUòfh®bjÇÉ¤âU¡»wh®.
4. ã‹d® Rkh® 3 kÂ msÉš iraJ KfkJ
Û©L« tªJ jdJ e©gÇ‹ thfd¤ij¡
nf£LŸsh®.
5. m¥nghJ fhty® Jiuf©z‹ cŸgl 3 ng®
fhtšÃiya¤âÈUªJ tªJ iraJ KfkJit
fhtšÃiya¤â‰FmiH¤J¢br‹wd®.
6. Rkh® 4 kÂasÉš cjÉ MŒths® fhËjh°
f h t š Ã i y a ¤ â ‰ F t ª j ã w F
fhtšÃiya¤â‰F mU»š fil it¤âU¥ngh®
iraJ KfkJÉ‹ tÈ jhshkš fj¿a r¤j¤ij
Rkh®5kÂtiunf£LŸsd®.
7. Rkh® 5 kÂasÉš iraJ KfkJÉ‹ mywš
r ¤ j « Ã ‹ W É £ l J . á ¿ J n e u ¤ â š
fhtšÃiya¤âš ïUªJ 3 Kiw J¥gh¡»ahš
RL« r¤j« nf£lJ. mªj r¤j¤â‰F ãwF
fhtšÃiya¤â‹ R‰W¢ Rtiu¤ jh©o
bghJk¡fŸahU«mDkâ¡f¥glÉšiy.
kh®¢, 2015
4

8. fhtšÃiya¤âÈUªJ TMTJ M«òy‹°
oiut® M[h¤ij mtuJ if¥ngáÆš miH¤J
mtiu 5 ÃÄl¤â‰FŸ fhtšÃiya¤â‰F
M«òy‹° thfd¤njhL tu¢ brh‹dh®fŸ.
M[h¤ M«òy‹° thfd¤njhL mtrukhf
tªjnghJ mtiu cŸns Élhkš thfd¤ij
fhtšÃiya¤â‹ R‰W¢Rt® thÆÈnyna
fhty®fŸÃW¤JÉ£ld®.
9. m n j n e u « c Ÿ q Ç š k U ª J ¡ f i l
it¤âU¥gtuhd âU. unkZ v‹gtiu clnd
f h t š Ã i y a ¤ â ‰ F t u ¢ b r h š È
fhtšÃiya¤âÈUªJ ifngáÆš jftš
bjÇÉ¡f¥g£lJ. unkZ xUt® k£L«jh‹ ïªj
r « g t ¤ â ‹ n g h J f h t š Ã i y a ¤ â D Ÿ
mDkâ¡f¥g£ltuhth®.
10. unkZ fhtšÃiya¤âDŸ br‹w cl‹ cjÉ
MŒths® âU. fhËjh° unkiõ jdJ
miwÆ‹ thÆÈnyna rªâ¤J jdJ ifÆš
ïUªj bt£L¡fha¤ij¡ fh£o jdJ eu«òfŸ
bt£L¥g£LŸsdth vd¡ nf£LŸsh®. unkZ
fha¤ij MuhŒªJÉ£L eu«òfŸ e‹whf
ïU¥gjhf¡ T¿aîl‹ fhËjh° jdJ
fha¤â‰F kUªâ£L f£L f£LkhW¡
nf£LŸsh®. mj‰F unkZ, jh‹ xU nj®¢á
bg‰w kU¤Jt® mšy v‹W T¿ f£L f£l
kW¤JÉ£lh®.
11. c j É M Œ t h s ® f h Ë j h [ & l ‹
ngá¡bfh©oU¡F«nghJ unkZ, iraJ KfkJ
cjÉ MŒths® fhËjhÌ‹ miwÆš gL¤J¡
»l¥gij¥ gh®¤jh®. m¥nghJ iraJ KfkJÉ‹
clÈnyh mšyJ mªj miwÆnyh u¤j¡fiw
v J î « ï š i y . n k Y « i r a J K f k J
mÂªâUªj btŸis fy® ifÈÆš Tl vªj
ïu¤j¡fiwí«ïšiy.
12. Rkh® 5.30 kÂasÉš, mjhtJ M«òy‹° tªJ
xU kÂ neu« fÊ¤nj mJ fhtš Ãiya¤â‹
R ‰ W ¢ R t i u ¤ j h © o c Ÿ n s
mDkâ¡f¥g£LŸsJ. iraJ KfkJÉ‹ clš
ïu©L fhty®fshš ö¡» tu¥g£L M«òy‹°
t©oÆšV‰w¥g£LŸsJ.
13. cjÉ fhtš f©fhÂ¥ghs® âU.nrf® mt®fŸ
M«òy‹° X£Le® M[h¤âl« t©oia
v§F« tÊÆš ÃW¤j¡ TlhJ v‹W f©o¥òl‹
T¿íŸsh®. nkY« jh‹ xU cjÉ MŒthsiu
M«òy‹° t©oÆš mD¥òtjhfî« M[h¤
mt® brhšgona nf£L el¡f nt©L« v‹W«,
M[h¤ j‹Dila if¥ngáia jh‹ mD¥ò«
cjÉ MŒthsÇl« bfhL¤JÉl nt©L«
v‹W«T¿íŸsh®.
14. ïuhkehjòu« nghF« tÊÆš cjÉ MŒthsÇ‹
ifngá¡F tªj miH¥ã‰F ã‹ mtuJ
b r h š g o M « ò y ‹ ° â U ¥ g h i y ¡ F o
fhtšÃiya¤â‰FbrY¤j¥g£lJ.
15. m§F kht£l fhtš f©fhÂ¥ghs® âU.
kÆšthfd‹ k‰W« fhtšJiw IG M»nah®
ïUªJŸsd®. mt®fŸ M«òy‹° t©o¡F
tªJ iraJ KfkJÉ‹ cliy gh®¤J áy
òif¥gl§fŸ vL¤J¡bfh©ld®. mj‹ ã‹d®
t © o ï u h k e h j ò u « m u á d ® b g h J
kU¤Jtkid¡Fòw¥g£L¢br‹wJ.
âU. unkZ, kUªJ¡fil cÇikahs®:
r « g t ¤ j ‹ W v ‹ i d c l d o a h f f h t š
Ãiya¤â‰F tu¢brhšÈ vdJ ifngá¡F xU
miH¥ò tªjJ. clnd eh‹ fhtš Ãiya¤â‰F¢
br‹nw‹. m§F cjÉ MŒths® âU. fhËjh°
mt®fŸ mtuJ miw thÆÈnyna fh¤âUªjh®.
mt® v‹id jdJ miw¡F miH¡fhknyna jdJ
ifia v‹Ål« fh©ã¤J jdJ ifÆš ïUªj
bt£L fha¤â‰F f£L nghL«go v‹id¡ nf£L¡
bfh©lh®. Mdhš, mªj¡ fhakhdJ MHk‰wjhf
nknyh£lkhf k£Lnk ïUªjJ. clnd eh‹, ïªj
fha¤â‰F kUªâ£L f£Ltj‰F eh‹ x‹W« g£l«
bg‰w kU¤Jt‹ mšy v‹W T¿ f£L¥nghl kW¤J
É£n£‹. nkY«, cjÉ MŒthsÇ‹ ifÆš ïUªj
fhakhdJ nknyh£lkhf k£Lnk ïUªjjhšmj‰F
f£L¥nghl¤ njití« ïšiy. m¥nghJ
ïwªJnghd iraJ KfkJ cjÉ MŒthsÇ‹
miwÆDŸ gL¤J¡ »l¥gij¥ gh®¤nj‹. mt‹
nghijÆš ka§»¡ »l¥gjhf Ãid¤nj‹. m¥nghJ
eh‹ iraJÉ‹ clÈnyh, mtdJ cilÆnyh
mšyJ cjÉ MŒthsÇ‹ miwÆnyh ïu¤j¡ fiw
vijí« gh®¡fÉšiy. m¤Jl‹ eh‹ vdJ
fil¡F¤ âU«ã tªJÉ£nl‹. á¿J neu« fÊ¤nj
iraJ KfkJ fhtšÃiya¤âš it¤J R£L¡
bfhšy¥g£ljhfvd¡F¤bjÇªjJ.
Mrh¤, M«òy‹° X£Le®:
r«gt¤j‹W vdJ ifngá¡F xU miH¥ò tªjJ.
miH¤jt®, jh‹ v°ãg£oz« fhtšÃiya¤âš
ï U ª J n g R t j h f î « m o g £ l x U t i u
k U ¤ J t k i d ¡ F m i H ¤ J ¢ b r š y
nt©oÆU¥gjhš v‹id Äf mtrukhf
v°ãg£oz« fhtšÃiya¤â‰F 10 ÃÄl¤âš

tu¢brh‹dh®. ehD« Äf ntfkhf v°ãg£oz«
fhtš Ãiya¤â‰F tªnj‹. Mdhš, m§»Uªj
fhty®fŸ v‹id¡ fhtš Ãiya R‰W¢Rt®
fjÉ‹ mU»nyna ÃW¤â É£ld®. Rkh® x‹wiu
kÂ neu« fh¤âUªj ã‹dnu eh‹ R‰W¢Rtiu¤
jh©o mDkâ¡f¥g£nl‹. m¥nghJ«Tl
fhty®fŸ v‹id M«òy‹° t©oÆš ïUªJ
ïw§f mDkâ¡fÉšiy. m¥nghJ Jiz
f©fhÂ¥ghsU« m§Fjh‹ ïUªjh®. ïU
fhty®fŸ °£bu¢rÇš it¤J xUtiu¤ ö¡»
tªJ M«òy‹° t©oÆš V‰¿d®. Mdhš mtuJ
clš mirt‰W ïUªjJ. ïuhkehjòu« bršY« K‹
Jiz f©fhÂ¥ghs® mt®fŸ xU cjÉ
MŒthsiu v‹Dl‹ mD¥ã, eh‹ mªj
MŒthsÇ‹ brhšgona el¡fnt©L« v‹W«,
vdJ ifngáia mtÇl« bfhL¤JÉl nt©L«
v‹W« T¿dh®. eh‹ ahU¡F« ïJ g‰¿
vªjÉj¤âY« jftš bfhL¡f¡TlhJ v‹W«
v¢rÇ¤jh®. ã‹d® xU cjÉ fhtš MŒths®
M«òy‹° t©oÆš V¿a ã‹ eh‹ ïuhkehjòu«
neh¡»¥ òw¥g£nl‹. m¥nghJ v‹ndhL tªj cjÉ
MŒthsÇ‹ ifngá¡F xU miH¥ò tªjJ. ngá
Ko¤jã‹ mªj cjÉ MŒths® v‹Ål« t©oia
âU¥ghiy¡Fo fhtš Ãiya¤â‰F brY¤JkhW
T¿dh®. mt® brhšgo eh‹ âU¥ghiy¡Fo
fhtšÃiya¤â‰F br‹wnghJ m§F kht£l fhtš
f©fhÂ¥ghs® âU. kÆšthfd‹ k‰W« I.Í.
M»nah® m§F ïUªjd®. mt®fŸ ïUtU«
M«òy‹° t©o¡F tªJ iraJ KfkJÉ‹
cliy¥ gh®itÆ£L áy òif¥gl§fŸ vL¤j
ã‹d® eh‹ ïuhkehjòu« bghJ kU¤Jtkid¡F
iraJKfkJÉ‹cliyvL¤J¢br‹nw‹.
rutz‹, Ko âU¤J« fil cÇikahs®:
vdJ fil¡F mU»š cŸs filÆšjh‹ jh°
v‹gt® M£nlhbkhigš x®¡õh¥ it¤JŸsh®.
r«gt¤j‹W fhiy ïwªJnghd iraJ KfkJ,
jhÌ‹ fil¡F tªJ mtuJ e©g® gGJ
Ú ¡ F t j ‰ f h f b f h L ¤ â U ª j t © o i a ¡
bfhL¡FkhW t‰òW¤âdh®. m¥nghJ iraJ KfkJ
nghijÆš ïUªjh®. mjdhš jh° mªj t©oia
iraâl« bfhL¡f kW¤JÉ£lh®. ïjdhš
ïUtU¡FÄilna jfuhW V‰g£lJ. m¥nghJ
i r a J x U f ¤ â i a ¡ f h £ o j h i [ ¡
bfh‹WÉLtjhf Äu£odh®. clnd mU»š ïUªj
eh§fŸ midTU« iraâl« ïUªj f¤âia¥
ã L § » ¡ b f h © L m t ® f Ÿ ï U t i u í «
Éy¡»É£nlh«. iraJ mªj ïl¤ij É£L¢ br‹w
ã ‹ d ® j h [ ] « , j h Ì ‹ m ¥ g h î «
f h t š Ã i y a ¤ â ‰ F ¢ b r ‹ W f ¤ â i a
x¥gil¤JÉ£L thŒbkhÊahf iraJ g‰¿ xU
òfh® brŒJÉ£L tªJÉ£ld®. á¿J neu« fÊ¤J
iraJ âU«ã tªJ kWgoí« jhÌl« t©oia¤
jUkhW nf£L¤ jfuhW brŒa Mu«ã¤jh®. m¥nghJ
fhtšÃiya¤âš ïUªJ Jiu¡f©z‹ k‰W« 2
f h t y ® f Ÿ t ª J i r a J K f k J i t
fhtšÃiya¤â‰F miH¤J¢ br‹wd®. mj‹
ã‹d® fhtšÃiya¤âš v‹d elªjJ v‹W
vd¡F¤ bjÇahJ. khiy 5 kÂ¡Fnkš k‰wt®fŸ
brhšÈ¤jh‹vd¡FiraJïwªjÉgu«bjÇªjJ.
#hÏ® (fhtšÃiya¤â‰F vâÇš fil
it¤âU¥gt®):
r«gt¤j‹W kâa ntisÆš v°ãg£oz«
fhty®fŸ Jiu¡f©z‹ k‰W« ïUt® iraJit
miH¤J¢ brštij¥ gh®¤nj‹. ã‹d® á¿J neu«
fÊ¤J Rkh® 4 kÂ msÉš cjÉ MŒths®
fhËjh° fhtš Ãiya« tªjãwF iraJ
KfkJÉ‹ fjwš r¤j« nf£f Mu«ã¤jJ. Rkh® xU
kÂ neu« fÊ¤J iraJÉ‹ r¤j« ml§»É£lJ.
á¿J neu¤ânyna fhtšÃiya¤âš 3 Kiw
J¥gh¡»ahš RL« r¤j« nf£lJ. mj‹ ã‹d®,
f h t š Ã i y a ¤ â š c Ÿ s » z ‰ ¿ š ö ®
thÇ¡bfh©oUªj egiuí« m§»UªJ fhty®fŸ
c l d o a h f b t Ë n a b r š Y k h W T ¿
mD¥ãÉ£ld®. J¥gh¡»¢ r¤j« nf£ljhš clnd
fhtšÃiya¤â‹ mU»š ïUªj eh‹ c£gl áyng®
cŸns br‹W v‹d elªjJ v‹W gh®¡f¢
br‹nwh«. Mdhš, fhty®fŸ v§fis fhtšÃiya
R‰W¢RtÇ‹ fjit _o¡bfh©L v§fis cŸns
mDkâ¡fnt ïšiy. ã‹d® á¿J neu« fÊ¤J
c j É M Œ t h s ® f h Ë j h ° f h t y ®
Jiu¡f©zÅ‹ fhÇš V¿ brštij¥ gh®¤njh«.
cŸns v‹d elªjJ v‹W v§fS¡F rÇahf¤
bjÇaÉšiy. iraJ KfkJ fhÈš Rl¥g£ljhfnt
k¡fŸ ngá¡bfh©ld®. ã‹d® Rkh® 6 kÂ
msÉš bjhiy¡fh£á brŒâfË‹ thÆyhfnt
iraJ KfkJ R£L¡ bfhšy¥g£l brŒâ
v§fS¡F¤ bjÇa tªjJ. m¥nghJTl iraJ
KfkJit Vnjh xU ÔÉuthâia¥nghy
á¤jÇ¤âUªjd®.
iraJ KfkJÉ‹ FL«g¤âd® (rA]g®
mÈ, irajÈ ~gh¤âkh, ü® KfkJ):
iraJ KfkJ br‹idÆš ntiy brŒJbfh©L
ïUªJÉ£L flªj xU tUl¤â‰F K‹òjh‹
CU¡F tªJ nr®ªjh‹. ï§F mt‹ xU ïwhš
g©izÆš ntiy brŒJ tªjh‹. mt‹ bkÈªj
njf« cilat‹. ahnuhL« t«ò¡F bršy kh£lh‹.

mt‹ÛJ vªj tH¡F« ïJtiu vªj
fhtšÃiya¤âY« ïšiy. Mdhš,
j ‰ n g h J f h t š J i w Æ d ® i r a J
KfkJit Vnjh xU ÔÉuthâia¥ nghy
á¤jÇ¡»‹wd®. ïJ c©ikÆšiy.
r«gt¤j‹W, iraJ KfkJ ifJ
b r Œ a ¥ g £ l j f t š v § f S ¡ F ¤
bjÇÉ¡f¥glntÆšiy. C® k¡fŸ
v§fS¡F bjhiyngá thÆyhf jftš
bjÇÉ¤j‹ _ykhfnt iraJ KfkJ
ifJ brŒa¥g£lJ« Rl¥g£L ïwªjJ«
v§fS¡F¤ bjÇatªjJ. iraJ KfkJ
jh° v‹»w bk¡fhÅ¡if bfhiy brŒa
Ka‰á¤jjhf¤jh‹ ifJ brŒa¥g£lh®.
Mdhš mj‰fhf iraJit R£L¡
b f h ‹ w J v ª j É j ¤ â š Ã a h a « ?
iraJit R£L¡ bfh‹w cjÉ MŒths®
fhËjhi[¡ ifJ brŒJ mt® ÛJ bfhiy tH¡F¥
gâî brŒJ j©o¡f¥gl nt©L«. Û©L«
ïJnghš vªjbthU r«gtK« eilbgwhkš
ïU¡F« tifÆš fhËjh[]¡F¡ bfhL¡f¥gL«
j©lidghlkhfmikant©L«.
k Æ š t h f d ‹ , k h t £ l f h t š J i w
f©fhÂ¥ghs®:
v‹dhš c§fS¡F ïªj tH¡if¥g‰¿a jftš
vijí« brhšy KoahJ. ïªj tH¡F Úâ¤Jiw
eLtuhš ÉrhÇ¡f¥g£L tU»wJ. ïªj tH¡F
áãáIo ãÇî¡F kh‰w¥g£L cŸsJ. cjÉ
MŒths® fhËjh° ga‹gL¤âa J¥gh¡» mtU¡F
murh§f¤jhš tH§f¥g£ljhF«. cjÉ MŒths®
fhËjh° ga‹gL¤âa J¥gh¡» j‰nghJ jla
m¿Éaš Ãòz®fË‹ MŒî¡F mD¥g¥g£LŸsJ.
Úâ¤Jiw k‰W« áãáIo Érhuiz Koî‰w ãwnf
cjÉ MŒths® fhËjh° ÛJ elto¡if
vL¡f¥gL«.
lh¡l®. #thÏUšyhà, r£lk‹w cW¥ãd®,
ïuhkehjòu«:
iraJ KfkJ fhtšJiw MŒths® fhËjh[hš
mo¤J¡ bfhšy¥g£lij kiw¥gj‰fhfnt iraJ
K f k J f h Ë j h i [ ¡ f ¤ â a h š b f h š y
K‰g£ljhfî«, mjdhš j‰fh¥ò¡fhfnt
J¥gh¡»ahš R£LŸsh®. ïwªJ nghd iraJ KfkJ
Û J ï J t i u v ª j F ‰ w t H ¡ F « v ª j ¡
fhtšÃiya¤âY« ïšiy. cjÉ MŒths®
fhËjh°ÛJ bfhiytH¡F¥ gâî brŒJ mtiu¡
ifJ brŒJ Érhuiz brŒa nt©L«. nkY«,
ïJnt fhtšJiwÆduhš el¤j¥g£l filá nghÈ
v‹fî‹luhf ïU¡f nt©L«. jÄHf
muR iraJ KfkJÉ‹ FL«g¤âdU¡F
IªJ y£r %ghia ïH¥Õ£L¤ bjhifahf
m¿É¤JŸsJ. mJ k£L« nghjhJ. iraJ
KfkJÉ‹ FL«g¤âš xUtU¡F
murh§f ntiy tH§f¥gl nt©L«. áy
ïªJ mik¥òfŸ bjÇÉ¤jJnghš
ï°yhÄa k¡fŸ fytu¤âš <Lglhkš
Ä f î « m i k â a h d K i w Æ š
fhtšJiwÆdU¡F ÄFªj x¤JiH¥ò
mË¤JtU»‹wd®.
f©l¿ªjitfŸ:
bk¡fhÅ¡ mUŸjh° iraJ KfkJ
j‹id f¤âahš jh¡f tªjjhf D3
v°ãg£oz« fhtšÃiya¤âš òfh®
mË¤jj‹ngÇnyna iraJ KfkJ
fhtšÃiya¤â‰F miH¤J¢ bršy¥g£L
á¤utij brŒa¥g£oU¡»wh®. bk¡fhÅ¡
m U Ÿ j h Ì ‹ j ª i j Æ l « ã ‹ d ® j h ‹
v G ¤ J ó ® t k h d ò f h i u f h t š J i w Æ d ®
bg‰WŸsd®. 3 fhty®fŸ 14.10.2014 m‹W iraJ
KfkJit kâa« Rkh® 2.30 kÂasÉš
fhtšÃiya¤â‰F miH¤J¢ br‹WŸsd®. cjÉ
MŒths® fhËjh° fhtšÃiya¤â‰F tªj ãwnf
fhtšÃiya¤â‰F mU»š ïUªj fil¡fhu®fŸ
iraJKfkJÉ‹mywšr¤j¤ij¡nf£LŸsd®.
Ÿ khiy Rkh® 5 kÂasÉš iraJ KfkJÉ‹
mywš r¤j« Ã‹WÉ£ljhfî« á¿J
neu¤ânyna 3 Kiw J¥gh¡»ahš RL« r¤j«
nf£ljhfî« fhtšÃiya¤â‰F mU»š
tá¥gt®fŸbjÇÉ¡»‹wd®.
Ÿ J ¥ g h ¡ » a h š R L « r ¤ j « g ‰ ¿
m¿ªJbfhŸtj‰fhf bghJk¡fËš áy®
fhtšÃiya¤â‰F br‹wnghJ mt®fŸ
midtU« fhtšÃiya R‰W¢ RtÇ‹
thÆÈnyna ÃW¤j¥g£ld®. mL¤j 10
ÃÄl§fËš cjÉ fhtš f©fhÂ¥ghs® âU.
nrf® mt®fŸ j‹Dila âUthlid
m Y t y f ¤ â È U ª J v ° ã g £ o z «
fhtšÃiya¤â‰F tªJ nr®ªjh®. mL¤j 5
ÃÄl§fËš TN 65 S7220 v©Qila
M « ò y ‹ ° t h f d « v ° ã g £ o z «
fhtšÃiya¤â‰F tªJ nr®ªjJ. Mdhš, mªj
t h f d ¤ i j f h t š Ã i y a ¤ â ‰ F Ÿ
mDkâ¡fhkš fhtšJiwÆd® Rkh® xU kÂ
neu«fh¡fit¤JŸsd®.

Ÿ v°ãg£oz¤âš kUªJ¡fil it¤âU¡F«
u n k Z v ‹ g t U ¡ F v ° ã g £ o z «
f h t š Ã i y a ¤ â ‰ F t U « g o m i H ¥ ò
tªjj‹ngÇš mt® m§F br‹wh®. cjÉ
MŒths® fhËjh° unkiõ jdJ miwÆ‹
thÆÈnyna rªâ¤J jdJ ifÆš ïUªj
bt£L¡fha¤ij¡ fh£o mj‰F kUªâ£L¡
f£L«go nf£L¡bfh©lh®. Mdhš, mªj
b t £ L ¡ f h a « f £ L ¥ n g h L « m s É ‰ F
MHkhdjhfïšiy.
Ÿ unkZ cjÉ MŒths® fhËjhÌl« ngá¡
bfh©oU¡F«nghJ miwÆDŸ iraJ KfkJ
gL¤J¡»l¥gij¥ gh®¤jh®. m¥nghJ iraJ
KfkJ clÈnyh, cilÆnyh mšyJ mªj
miwÆnyh JË u¤j« Tl ïšiy. iraJ
KfkJÉ‹ clš mirt‰W ïUªjJ. unkZ,
iraJ KfkJ nghijÆš gL¤J»l¥gjhf
Ãid¤J¡bfh©Lm§»UªJtªJŸsh®.
Ÿ xU kÅj‹ cÆnuhL ïU¡F«nghJ Rl¥g£lhš
mtuJ clÈÈUªJ u¤j¥bgU¡F V‰gL«.
Mdhš, ïªj tH¡»š iraJ KfkJ _‹W Kiw
Rl¥g£oUªjhY« xU JË u¤j« Tl mtuJ
clÈnyh, mt® mÂªâUªj btŸis Ãw
ntZoÆnyh mªj miwÆ‹ vªj¥ gFâÆY«
ïšiy. M«òy‹° tªJ Rkh® xU kÂ neu«
fÊ¤nj mJ fhtš Ãiya R‰W¢Rtiu¤ jh©o
cŸns mDkâ¡f¥g£lJ. Mdhš, mj‹ X£Le®
Mrh¤ij fhty®fŸ t©oiaÉ£L ïw§f
mDkâ¡fÉšiy. ïu©L fhty®fŸ iraJ
KfkJÉ‹ cliy bfh©L tªJ M«òy‹áš
V‰¿d®. m¥nghJ m§»Uªj Jiz¡ fhtš
f©fhÂ¥ghs® âU. nrf® M«òy‹° X£Le®
Mrh¤âl« jh‹ xU cjÉ MŒthsiu mtnuhL
M«òy‹áš mD¥òtjhfî« Mrh¤ mt®
brhšgona el¡f nt©L« v‹W« v¢rÇ¤J
mD¥ãdh®.
Ÿ u h k e h j ò u « m u R b g h J
kU¤Jtkid¡F¥ nghF« tÊÆš
M « ò y ‹ á š t ª j c j É
MŒthsU¡F ifngáÆš xU
m i H ¥ ò t ª j j ‹ n g Ç š m t ®
M«òy‹ir âU¥ghiy¡Fo fhtš
Ã i y a ¤ â ‰ F b r Y ¤ J k h W
c¤juÉ£lh®. âU¥ghiy¡Fo fhtš
Ãiya¤âš fhtš f©fhÂ¥ghs®
âU. kÆšthfd‹ k‰W« I.Í.
M » n a h ® ï U ª j d ® . m t ® f Ÿ
M « ò y ‹ R ¡ F t ª J i r a J
KfkJÉ‹ cliy¥ gh®itÆ£L áy¥
òif¥gl§fŸ vL¤J¡ bfh©ld®.
â U ¥ g h i y ¡ F o f h t š
Ãiya¤âÈUªJ ïu©L fhty®fŸ M«òy‹áš
V¿¡bfh©lã‹ M«òy‹° uhkehjòu« muád®
bghJkU¤Jtkid¡F¢br‹wJ.
gÇªJiufŸ:
Ÿ gÂÆil Ú¡f« brŒa¥g£LŸs cjÉ MŒths®
fhËjhir cldoahf ifJ brŒJ bfhiy
F‰w¤â‰fhf Úâ Érhuiz el¤j¥gl nt©L«.
v°ãg£oz« fhtš Ãiya¤âÈUªJ ïlkh‰w«
brŒa¥g£l k‰w 6 fhty®fS« ifJ brŒa¥g£L
mt®fŸ ÛJ« bfhiy¡ F‰w« Rk¤j¥gl
nt©L«.
Ÿ Jiz¡ f©fhÂ¥ghs® âU. nrf® r«gt« elªj
áy ÃÄl§fËnyna v°ãg£oz« fhtš
Ãiya¤â‰F tªJ cjÉ MŒths® fhËjhrhš
á¤âutij brŒJ bfhiy brŒa¥g£l iraJ
KfkJÉ‹ kuz¤ij Vnjh jdJ j‰fh¥ã‰fhf
fhËjh° R£L¡bfh‹wjhf ehlf¤ij
mu§nf‰Wtj‰F cjÉíŸsh®. Mfnt, mt®
ÛJ« bfhiy¡F clªijahf ïUªjj‰fhfî«
mjid kiw¥gj‰F Jiz¥ òÇªjj‰fhfî«
tH¡F¥gâî brŒa¥gl nt©L«. murh§fkhdJ
ïªj khâÇahd fhtšJiw á¤utijfisí«
kuz§fisí« jL¥gj‰fhf mid¤J fhtš
Ãiya§fËY« á.á.o.É. nfkuh¡fis¥ bghU¤j
nt©L«.
Ÿ o.nf.ghR tH¡»‹ tÊfh£LjÈ‹go iraJ
KfkJÉ‹ FL«g¤jhU¡F ifJ bknkh
bfhL¡fhj fhuz¤jhš v°ãg£oz« fhtš
Ãiya¤ij¢ nr®ªj fhty®fŸ, Jiz¡
f©fhÂ¥ghs® k‰W« f©fhÂ¥ghs®
M»nah® ÛJ tH¡F¥ gâî brŒa nt©L«.
m¿É¡f¥g£LŸs 5 y£r« %ghŒ ïH¥ÕlhdJ 10
y£r« %ghahf ca®¤â¤ ju¥gl nt©L«. mt®
FL«g¤âš xU xUtU¡F murh§f ntiy
mË¡f¥glnt©L«.

ïªj¤ ÔghtËÆ‹nghJ, mo¤j£L k¡fŸ mâf«
thœ»w, njr¤ jiyefÇ‹ ïjakhf¤ âfG«
â Ç n y h ¡ ò Ç g F â Æ š k j e š È z ¡ f «
Ô¡»iuahdJ. m¡nlhg® 23š bjhl§» bjhl®ªJ
_‹W eh£fS¡F ïªJ¡fS« K°È«fS« xUt®
ÛJ xUt® f‰fis åá jh¡»¡bfh©lâš, m§F
beU§» thG« gšntW rka§fis¢ rh®ªj
c i H ¥ g h Ë k ¡ f Ë i l n a ï U ª J t ª j
xUik¥gh£L¥ghu«gÇa«mÊ¡f¥g£LÉ£lJ.
1 9 8 4 š Ó ¡ » a ® f S ¡ F v â u h f e l ª j
ïd¥gLbfhiy¡F¥ ãwF ïªj bgUefu¤ij¢
nr®ªj K‰ngh¡F m¿P®fŸ kjbt¿¥ gj‰w§fŸ
el¡fht©z« jL¥gj‰fhf bgUksî¡F
bt‰¿fukhd Ka‰áfis nk‰bfh©ld®. flªj
ïu©L tUl§fshf tl ïªâahÉ‹ k‰w
gFâfis¥ nghš âšÈí« á‹d¢ á‹d kjbt¿¥
gj‰w¤ij rªâ¤J tªâU¡»wJ. ïJ bgÇa
m s î ¡ F b t Ë n a b j Ç a t u t š i y .
ö©oÉLtj‰F elªj Mu«g f£l Ka‰áfS¡F¥
ãwF, všyh r_f§fisí« nr®ªj kj¢rh®g‰w
v©z« bfh©nlhÇ‹ jiypLfŸ fhuzkhf
mªj¥ gj‰w ÃiyikfŸ go¥goahf k§»
kiwªJÉ£lJ.
ÔghtË ehËš âÇnyh¡òÇ bfhGªJÉ£L
vÇªjnghJ mJ gyU¡F Éa¥gË¡fÉšiy.
ïu©L tUl§fS¡F K‹ò ghuâa #djh f£á
j‹Dila ãujk kªâÇ nt£ghsuhf enuªâu
nkhoia K‹ÅW¤âaâÈUªnj r§ gÇthu¤âd®
ïªJ k¡fS¡»ilna kj cz®îfis¡ »s¿É£L
ï°yhÄa®fS¡F vâuhf mªj cz®îfis¤
â U ¥ ò t j h f g y ò f h ® f Ÿ b j h l ® ¢ á a h f
t ª J b f h © L j h ‹ ï U ª j d . g h . # . f .
M£áaâfhu¤ij¡ if¥g‰¿a ãwF mo¡fo
kjbt¿ t‹KiwfŸ el¡f¡TL« v‹gJ, nkho xU
Ô É u ï ª J ¤ J t h j i y t ® m š y v ‹ W
Ã i d ¤ J ¡ b f h © o U ª j g y U « â i f ¤ J ¥
btW¥ò v‹D« beU¥ò
-m#Œ MÎ®th¤ kAhãuõh°jh
šÈÆš âÇnyh¡òÇ gFâÆš rÛg¤âš elªj kjbt¿ t‹Kiw m§F áy eh£fshf
âfd‹Wbfh©oUªjgj‰w¤ij bfhGªJÉ£LvÇait¤JŸsJ.
šÈÆš âÇnyh¡òÇ gFâÆš rÛg¤âš elªj kjbt¿ t‹Kiw m§F áy eh£fshf
âfd‹Wbfh©oUªjgj‰w¤ij bfhGªJÉ£LvÇait¤JŸsJ.

n g h d h ® f Ÿ .
âÇnyh¡òÇ v‹gJ
gšntW t£l§fshf
ãÇ¡f¥g£LŸs xU
b g Ç a F o Æ U ¥ ò ¥
g F â a h F « . 1 9 4 7
ãÇÉidÆ‹nghJ
m f â f s h d t ® f Ÿ
m§F tá¤J tªjd®.
ã‹d® mtru Ãiy
M £ á Æ ‹ n g h J ,
m‹iwa fh§»u°
m u R x › b t h U
FL«g¤â‰F« 22 rJu
mo Ãy« tH§»aJ.
mjdhš âÇnyh¡òÇ xU Äf¥bgÇa kW Foak®î¥
gFâahf cUbtL¤jJ. 1984‹ Ó¡»a k¡fS¡F
vâuhd gLbfhiy¤ jh¡FjšfË‹nghJ nkhrkhf
ghâ¡f¥g£l gFâfËš, k¡fŸ beU¡fkhf thG«
âÇnyh¡òÇí« x‹W. ïijaL¤J Ãiwa Ó¡»a®fŸ
ïªj¥ gFâia É£L btËna¿d®. j‰nghJ ïªj¥
gFâ mªj 22 rJu mo åLfisí« bgÇa nrÇ¥
gFâfisí« cŸsl¡»ajhf ïU¡»wJ. ï§F
FoÆU¥ngh® bgU«ghY« thšÛ» r_f¤ijí«
ï°yhÄa rka¤ijí« nr®ªjt®fŸ. k‰wt®fËš
bgU«ghyhndh® »H¡F c¤juãunjr¤âÈUªJ«,
ÕfhÇÈUªJ«òy«bga®ªJtªjt®fŸ.
ï§FŸs bgU«ghyhd thšÛ» r_f¤jt®fŸ
murh§f J¥òuî¤ bjhÊyhs®fŸ. Mfnt, ït®fŸ
bgUksî¡F¥ bghUshjhu ßâahf¥ ghJfh¥ghf
ïU¥gt®fŸ. ïªj¥ gFâÆš ï°yhÄa®fŸ áW
fil cÇikahs®fshfî«, ÉahghÇfshfî«
cŸsd®. òy«bga®ªnjh® jiyef® KGtJ« áW
áW ntiyfis¢ brŒgt®fshf cŸsd®. flªj
fhy§fËš ï¥gFâÆ‹ mid¤J¥ ãÇîfisí«
n r ® ª j ï i s P ® f Ë i l n a Ú o ¤ J t U » w
ntiyÆ‹ik¥ ãu¢rid âU£L, r§»È g¿¥ò,
f Ÿ s ¢ r h u h a « c Ÿ Ë £ l á W F ‰ w § f Ÿ
bgUFtj‰F¡ fhuzkh»íŸsJ. F‰w§fËš
<LgL« áW áW F«gšfŸ ï§F brašgL»‹wd.
mªj¡ F«gšfS¡»ilna mo¡fo nkhjšfŸ
el¥gJ©L. mjdhš, ï§F mo¡fo r©ilfŸ
bto¡»‹wd. FonghijÆ‹ fhuzkhf V‰gL«
ï¤jifa r©ilfS¡F ïj‰F K‹ kj¢rha«
ór¥g£lJ ïšiy v‹W ï¥gFâ k¡fŸ ïªj¡
f£LiuahsÇl«bjÇÉ¤jh®fŸ.
m¡nlhg® 23 m‹W
khjh » brs¡» v‹w
á W j ‰ f h È f
nfhÆÈ‹ K‹ghf
thšÛ» r_f¤ijí«
ï°yh« rka¤ií«
n r ® ª j á y U ¡ F «
ï i l n a V ‰ g £ l
r © i l K G
m s É y h d k j ¡
fytukhf kh¿aJ.
ïu©L F«gšfS«
f‰fis åá¤ jh¡»¡
bfh©oUªjnghJ
b g h J k ¡ f Ÿ
K « K u k h f Ô g h t Ë i a b f h © l h o ¡
bfh©oUªjd®. kWehŸ thšÛ»fŸ áy® âu©L
br‹W ï°yhÄa®fŸ thG« gFâfŸ ÛJ fšåá¤
jh¡»d®. ïJ K‹dhŸ gh#f r£lk‹w cW¥ãd®
RÅš it¤ah MjunthL elªjjhf¡ Tw¥gL»wJ.
ï°yhÄa®fŸ âU¥ã¤ jh¡»d®. m¡nlhg® 25«
njâ m‹W nkY« mâfkhd t‹KiwfŸ elªjd,
mij¤bjhl®ªJCul§Fc¤juîãw¥ã¡f¥g£lJ.
gFâna bfhâ¤J¥ nghÆUªj ÃiyÆY« nghärh®
J¡f¤ij btË¥gL¤Jtj‰fhf¤
j‹id¤jhnd rh£ilahš
mo¤J j©o¤J¡bfhŸtij
mo¥gilahf¡bfh©l mªj
lhÍah C®ty« c©ikÆš
K°È«fŸ j§fSila gy¤ij¡
fh£o¡bfhŸtj‰fhf V‰ghL
brŒa¥gL»wJ v‹W TW«
Rtbuh£ofS« J©L¥
ãuRuf§fS« btËÆl¥g£ld.
n g h ä r h ® t ‹ K i w a h s ® f S ¡ F J i z
nghdjhfî«, t‹KiwfŸ elªj _‹W eh£fS«
jh¡Fjš el¤Jtj‰F thšÛ»fis nghärh®
C ¡ f ¥ g L ¤ â a j h f î « b g U « g h ‹ i k a h d
ï°yhÄa®fŸ e«ò»‹wd®. “V‹ Kjš ehns
Cul§F c¤juî ãw¥ã¡f¥glÉšiy? ïªj¥

v§fË‹ òfh®fS¡F brÉ rhŒ¡fÉšiy” vd
âÇnyh¡òÇ27«ãsh¡if¢nr®ªjnlÅZTW»wh®.
K°È«fŸ “mªÃa®fŸ” v‹W«,
Mdhš mt®fS¡F âšÈÆ‹
ikakhd kht£l§fËš Ãy«
ïU¡»wJ v‹W« mªj¥
ãu¢rhu§fËš Tw¥g£lJ.
fytu¤jhš ghâ¡f¥g£l gFâia¥ gh®itÆ£l
r_f nrtf®fS« nghärh® ïªj F‰w¢braY¡F
Jiz nghdjhf bjÇÉ¡»‹wd®. gh#f jiyt®
it¤ah, âÇnyh¡òÇ fhtš Ãiya mâfhÇ M»nah®
ÛJ òfh® bfhL¡f¥g£L«, mt®fsJ g§F F¿¤J
ÉrhÇ¡f¥glÉšiy. ifJ brŒa¥g£lt®fËš 80
rjåj« ng® K°È«fŸ. Mfnt, K°È«fŸ jh§fŸ
tŠá¡f¥gLtjhfÃid¡»‹wd®.
_y fhuz«
â O ® c z ® ¢ á ¡ b f h ª j Ë ¥ ã š V ‰ g £ l
t‹Kiwahf¤jh‹ bjÇ»wJ v‹whY« Tl, mªj
t‹Kiw bto¥gj‰fhf fh¤âUªjJ. khjh »
brs¡» Mya¡ Tlhu« thšÛ»fshš ïªj tUl
etuh¤âÇ bfh©lh£l¤ijbah£o ïªj¥ gFâÆ‹
kNâ K‹ghf mik¡f¥g£lJ. mªj j‰fhÈf¡
nfhÆš jruh bfh©lhl¥g£l 9 eh£fS¡F k£Lnk
m§F ïUªâU¡f nt©L«. Mdhš, mªj¤
j‰fhÈf Tlhu« ÔghtË tiu, mjhtJ
m ¥ ò w ¥ g L ¤ j ¥ g £ o U ¡ f n t © o a f h y
msit¤jh©o nkY« xU khj¤â‰F m§nfna
ïUªjJ. mªj¡ nfhÆÈ‹ bjh©l®fŸ ehŸ
KGtJ« xÈbgU¡»Æš g#id¥ ghlšfis xÈ¡f
it¤J¡bfh©oUªjd®. mJ rhiyÆ‹ kWg¡f«
ekh° brŒgt®fS¡F¤ bjhªjuthf ïUªjJ.
t‹Kiw bto¥gj‰F K‹ng ïªj¥ gFâÆš xU
gj‰w«V‰g£oUªjJ.
20« ãsh¡»š FoÆU¡F« iròÔ‹ ï›thW
TW»wh®: “kNâ Óuik¡f¥g£L¡ bfh©oUªjjhš
ukyh‹ fhy¤âš xU j‰fhÈf¡ Tlhu« mik¡f
Ã®thf¤âl« mDkâ nf£nlh«. mâfhÇfŸ mDkâ
kW¤JÉ£ld®. Mdhš, khjh » brs¡» xU
khj¤â‰F« nkš Úo¥gj‰F mDkâ¡f¥g£lJ.
ït‰¿‰bfšyh« nkyhf v§fŸ ãŸisfŸ ifJ
brŒa¥gL»‹wd®. ïij¥g‰¿ eh§fŸ v‹d
Ãid¥gJ?”
thšÛ»fŸ 20« ãsh¡»š ï°yhÄa®fisí«
j§fisí« ãÇ¡F« xU á¿a ikjhd¤âšjh‹
j‰fhÈf¡ nfhÆiy mik¤JŸsd®. mj‰F
j§fS¡F cÇik ïU¥gjhf mt®fŸ TW»‹wd®.
fhy X£l¤âš, ïªj ikjhd« khiy ntisfËš
k¡fŸ rªâ¤J¥ ngR« ïlkhfî«, FHªijfŸ
ÉisahL« ïlkhfî« kh¿íŸsJ. ikjhd¤â‹
_iyÆš F¥igfŸ bfh£L« ïl¤âšjh‹ ïªj
brs¡» mik¡f¥g£lJ. thšÛ»¡fŸ, jh§fŸ
brs¡»ia vG¥òtj‰fhf mªj ïl¤ij R¤j«
brŒjjhfî«, j§fsJ kj cz®î rh®ªj mªj
ïl¤â‰F K°È«fŸ kâ¥gË¡fÉšiy v‹W
F‰w« rh£L»‹wd®. nfhÆiy K‹Å£L
bjhl®¢áahf ïiu¢rš vG¥g¥g£lJ j§fS¡F
bjhšiyahf ïUªjjhfî« MdhY« ïªJ¡fË‹
kj¢ r«ãujha§fËš jh§fŸ xUnghJ«
FW¡»lÉšiyv‹W«K°È«fŸTW»‹wd®.
ïªj¤ jUz¤âš ïU ju¥ãdÇlK« btW¥òz®î
mâfÇ¤âU¡»wJ. “thšÛ»fŸ Fo¤JÉ£L ïªj¥
gFâÆš ãu¢rid brŒtj‰F ÉU«ò»‹wd®.
mt®fS¡F t‹KiwÆš ÉU¥gK©L” v‹»wh®
ï§F FoÆU¡F« xU K°È«. “K°È«fŸ kh£L
ïiw¢áia rh¥ã£LÉ£L Ä¢r«Ûâfis v§fŸ
fhyÅ¡FŸ åR»‹wd®. mt®fŸ midtU«
»ÇÄdšfŸ,” v‹W xU thšÛ» FoÆU¥òthá
TW»wh®.
ïªj khjh » brs¡» Étfhu« V‰bfdnt
fd‹Wbfh©oUªj Ãiyikia bfhGªJÉ£L
vÇí« Ôahf kh‰¿É£lJ. ciH¥ghË k¡fŸ thG«
gFâfËš flªj ïu©L M©Lfshf gRtij¡F
vâuhd ãu¢rhu¤ij r§ gÇthu mik¥ãd®
â£lÄ£l KiwÆš nk‰bfh©ld®. nkho jdJ
nj®jš ãu¢rhu¤ij Mu«ã¤j mnj neu¤âš,
jiyefu« KG¡f fhsh‹fis¥ nghy guÉa,
mJtiuÆš ahU¡F« bjÇahj mik¥òfŸ gRtij
vâ®¥ò¥ãu¢rhu§fis¤bjhl§»d.
mnj neu¤âš, K°È«fËlÄUªJ Ãy¤ij¡
if¥g‰W« ãu¢rhuK« jiyö¡»aJ. r§ gÇthu«
Ãyk‰w ïªJ¡fis, F¿¥ghf jÈ¤Jfisí«
òy«bga®ªJ tªjtiuí« âšÈ thœ K°È«fS¡F
vâuhf¤ âu£L« Ka‰áfËš <Lg£lJ. K°È«fŸ

“mªÃa®fŸ” v‹W«, Mdhš mt®fS¡F âšÈÆ‹
ikakhd kht£l§fËš Ãy« ïU¡»wJ v‹W«
mªj¥ãu¢rhu§fËšTw¥g£lJ.
fytu¤â‰F ã‹ mik¡f¥g£l rkhjhd FGÉ‹
cW¥ãdU«, c¢rÚâk‹w tH¡f¿PUkhd
Mânfrt‹ ï›thW TW»wh®: “âÇnyh¡òÇÆš
rÛgfhykhf r§ gÇth® Kid¥òl‹ brašgl
bjhl§»íŸsJ. mJ fytu§fS¡F V‰w gFâ
v‹W r§ gÇthu« milahs« f©LŸsJ. flªj
#]iyÆš É°t ÏªJ gÇõ¤, g{u§jŸ, mnjhL
r«gªj¥g£l ÏªJ kŠ¢ M»a mik¥òfŸ ïªj¥
gFâÆš âObud RWRW¥òl‹ brašgl Mu«ã¤jd.
F¿¥ghf mt®fŸ thšÛ» r_f¤âdiu âu£l¤
bjhl§»d®. É°t ÏªJ gÇõ¤â‹ 50tJ
bjhl¡f ehshd Mf°£ 17 m‹W fšah©òÇÆš
ïUªJ âÇnyh¡òÇÆ‹ 33tJ ãsh¡»š cŸs
kâdh brs¡ tiuÆš, É.v¢.ã. mik¥ã‹
âÇnyh¡òÇ »is f¤â, f£ilfŸ, Ah¡» k£ilfŸ,
ng°ghš k£ilfSl‹ xU C®ty« elªâaJ.
mt®fŸ K°È«fS¡F«, gh»°jhD¡F« vâuhd
KH¡f§fis vG¥ãago, K°È«fŸ mâf« thG«
gFâ tÊahf C®ty« br‹wd®. ïj‰bfšyh« eh‹
òif¥glMjhu§fŸit¤âU¡»nw‹”.
âšÈÆ‹ bk£nuh uÆš â£l¤â‰fhf 15« ãsh¡if¢
nr®ªj 169 K°È« FL«g§fŸ ntW ïl¤âš
Foak®¤j¥glyh« v‹w jftš tªjij¤ bjhl®ªJ,
ïªJ¤th mik¥òfis¢ nr®ªnjh® ïªj gFâÆš
TLjš Kid¥òl‹ brašgl¤ bjhl§»d®.
K°È«fis¡ Fona‰Wtj‰fhf, thšÛ»
fhyÅ¡F¥ g¡f¤âš cŸs xU ïl¤ij murh§f«
nj®ªbjL¤jJ. “gh#f v«.ã. knfZ»Ç cŸË£l r§
gÇthu¤âd® thšÛ» k¡fËilna, mt®fS¡F¥
g¡f¤âš “»ÇÄdš ng®tÊfŸ” Foak®¤j¥gl
ïU¥gjhf ãu¢rhu« brŒjd®,” v‹»wh®
Mânfrt‹.
“ïªj¡ fytu§fŸ r§ gÇthu¤âdÇ‹ ö©LjÈš
mt®fsJ MjunthL elªjd. ÔghtË eŸËuÉš,
ï§FŸs xU bjhl¡f¥ gŸËÆš, vâ®fhy
elto¡iffŸ g‰¿ Éthâ¥gj‰fhf mtru¡ T£l«
x‹iw É.v¢.ã. el¤âaJ. RÅš it¤ah xU
F«giy¤ âu£o gšntW ïl§fËš K°È«fis¤
jh¡»ajhf¡ Tw¥gL»wJ. m¡nlhg® 31š khjh »
brs¡»Æš thšÛ» k¡fŸ g#id el¤j âšÈ
khef® Ã®thf« mDkâ¤jJ. mj‹_y« ï§FŸs
NHš nkY« mghafukhdjhf kh¿aJ. mªj¥ g#id
mªj¥ gFâ gh#f jiyt®fŸ K‹ÅiyÆnyna
elªjJ. nghärh® KjÈš RÅš it¤ah, knfZ»Ç
cŸË£l fytu¤ij¤ ö©oa gh#f jiyt®fis,
r_f mikâia¡ Fiy¤jj‰fhf¡ ifJ brŒa
nt©L«. Mdhš, nghärh® fytu§fËš
v ª j É j ¤ â Y « r « g ª j ¥ g l h j K ° È «
ïisP®fis¤jh‹ ifJ brŒJŸsd®,” v‹»wh®
Mânfrt‹.
kj cz®îfis¡ »s¿ÉLtj‰fhd r§ gÇthu
Ka‰áfŸ ïj‰F K‹ v¥nghJ« ï›tsî ÔÉu
Kid¥nghL ïUªjâšiy. âšÈia¢ R‰¿íŸs
gthdh, g£È, eªjdh»Ç, ÓkhòÇ, K©£fh k‰W«
ng§¡e® M»a áWefu§fËY« »uhk§fËY« ïnj
ngh‹w r«gt§fŸ elªjd. ïªj¥ gFâfŸ
m i d ¤ â Y « e i l K i w Æ š c Ÿ s r _ f ¥
gH¡ftH¡f§fS«, kj« rh®ªj gH¡ftH¡f§fS«
K°È«fS¡F vâuhf ïªJ¡fis¤ ö©oÉL«
tifÆškjbt¿kakh¡f¥g£ld.
nghä° clªij:
k¤âÆš M£á kh‰w« V‰g£l ãwF fhtšJiwÆd®
ïªj¡ F‰wthËfS¡F clªijahf ïU¥gJ
F¿¤J muáašthâfŸ ngá tU»‹wd®. ïªâa
f«ôÅ°£ (kh®¡á°£ - byÅÅ°£ - ÉLjiy)
f£áÆ‹ muáaš jiyik¡ FG cW¥ãd® fÉjh
»UZz‹ T¿ajhtJ: “gthdhÉš nghärhÇ‹
brašghL ÄFªj nfŸÉ¡F cÇajhf ïU¡»wJ. <¤
g©oifÆ‹nghJ ‘gRtij' brŒa¥gl ïU¥gjhf
tjªâfŸ gu¥g¥g£ld. mij¤bjhl®ªJ ï§F
Foir¥ gFâfËš cŸs K°È«fË‹ åLfËš
nghärh® nrhjid el¤âd®. mªj¥ g©oif¡F
v â u h d b t W ¥ ò z ® î f i s ¥ g u ¥ ò » w
Rtbuh£ofisí« J©L¥ ãuRu§fisí« ïªJ¤th
mik¥òfis¢ nr®ªnjh® g»u§fkhd KiwÆš
ÉÃnah»¤jd®. mij¤ bjhl®ªJ K°È«fË‹
mªj¥ g©oif mt®fS¡F xU m¢r« Nœªj
ehshf kh¿aJ. nghärh® vªj elto¡ifí«
vL¡fÉšiy.
“kWgoí« bkhAu« g©oifiabah£o, KjšehŸ
el¡fÉUªj “lhÍah” C®ty¤ij¥ g‰¿a e¢R¡
f U ¤ J f Ÿ g u ¥ g ¥ g £ l d . J ¡ f ¤ i j
btË¥gL¤Jtj‰fhf¤ j‹id¤jhnd rh£ilahš
mo¤J j©o¤J¡bfhŸtij mo¥gilahf¡
bfh©l mªj lhÍah C®ty« c©ikÆš

K ° È « f Ÿ j § f S i l a g y ¤ i j ¡
fh£o¡bfhŸtj‰fhf V‰ghL brŒa¥gL»wJ v‹W
TW« Rtbuh£ofS« J©L¥ ãuRuf§fS«
btËÆl¥g£ld. nkho muá‹ neuo f£L¥gh£oš
cŸs âšÈ fhtšJiwahdJ, áWgh‹ik k¡fŸ
j§fSila C®ty¤ij t‹Kiw Äu£lÈ‹¿
ghJfh¥ghfel¤jyh«vdcWâaË¡f¤jt¿aJ.
khwhf, nghärhnuh áWgh‹ikÆd® ghJfh¥ghf
ïU¡f ÉU«ãdhš j§fSila lhÍah C®ty¥
ghijia RU¡»¡bfhŸs nt©L« vd T¿d®.
áWgh‹ikÆd® mj‰F cl‹g£ld®. MdhY«,
gh#f v«všV K‹ÅiyÆš, Mâ¡f rhâahd #h£
r_f¤ij¢ nr®ªj MÆu¡fz¡fhd k¡fŸ
âu£l¥g£l “kfhgŠrha¤J” el¤Jtj‰F nghärh®
m D k â m Ë ¤ j d ® . k f h g Š r h a ¤ â ‹
btË¥gilahd neh¡f« lhÍah C®ty¤ij
jL¥gJjh‹.
flªj áy khj§fshf eh£o‹ jiyefÇš el¡F«
kjbt¿ t‹KiwfŸ nk‰F c¤juãunjr¤âš elªj
kjbt¿ t‹KiwfË‹ bjhl®¢ána vd muáaš
gh®itahs®fŸ fUJ»‹wd®. “y› ÍAh¤” v‹w
bgaÇš #h£ k¡fË‹ kj cz®îfis gh#f
ö©oaJ. t‹Kiw¢ brašfËš <Lgl thšÛ»
k¡fis¤ âu£oaJ. âšÈÆY« r§ gÇthu
bjh©l®fŸ ïnj ngh‹w Ka‰áfËš <Lg£ld®.
f y t u § f i s ¥ g a ‹ g L ¤ â k ¡ f Ë i l n a
V‰gL¤j¥g£l kjîz®î rh®ªj ghFghLfŸ, flªj
ehlhSk‹w¤ nj®jÈš gh#fî¡F bgÇa
mWtilia¡ bfhL¤jd. âšÈ r£lk‹w
n j ® j i y b a h £ o g h # f ï n j c ¤ â i a ¡
ifah©ljhf¤bjÇ»wJ.
“âšÈia¢ nr®ªj xU _¤j g¤âÇifahs® ï›thW
TW»wh®: “vâ®¡f£áfË‹ th¡F t§»ia
cil¥gnj mt®fsJ neh¡f«. flªj nj®jÈš jÈ¤
k¡fS« ïju ÉË«òÃiy k¡fS« M« M¤Ä
f£á¡F bkh¤jkhf th¡fË¤jd®. thšÛ»fisí«
k‰w áy rKjha¤âdiuí« ïªj js¤âÈUªJ
btËna bfh©LtªJÉ£lhš, âšÈ r£lrigÆš
gh#f bgU«gh‹ik bgWtj‰F mâf thŒ¥òfŸ
cŸsd. mJ ïªJ-K°È« fytukhf¤jh‹ ïU¡f
nt©L« v‹w mtáa« ïšiy. ïu©L jÈ¤
r_f§fis x‹W¡bfh‹W nkhjÉ£lhny Tl
n g h J « , m J g h # f î ¡ F r h j f k h » É L « .
cjhuzkhf, flªj nj®jÈš M«M¤Ä f£á¡F
Mjuthf th¡fË¤j thšÛ», rh‹á M»a ïu©L
r _ f § f i s ¢ n r ® ª j t ® f S « , Ô g h t Ë
ÉHhÉ‹nghJ kŠR-fh-âšyh g©oifÆ‹nghJ
x‹W¡bfh‹W nkhâ¡bfh©ld®. gh#fî¡F
rh®ghd th¡Ffis xU§»iz¡f Koí«. (2004«
M©L¤ nj®jÈš) ïªj¤ bjhFâÆš gh#f 3,383
th¡F É¤âahr¤ânyna M« M¤Ä f£áÆl«
njhšÉailªjJ. âšÈÆš gh#f f£áÆ‹
mo¤js« tYt‰wjhf ïU¥gjhY«, j‹id
K‹ÅW¤jtj‰F V‰w xU tÓfukhd jiyt®
ïšyhjjhY« vªj tifÆyhtJ th¡Ffis¥
ãÇ¥gJgh#fî¡Fmtáakh»wJ.”
nghärh® t‹Kiwahs®fS¡F
Jiz nghdjhfî«, t‹KiwfŸ
elªj _‹W eh£fS« jh¡Fjš
el¤Jtj‰F thšÛ»fis
nghärh® C¡f¥gL¤âajhfî«
bgU«gh‹ikahd
ï°yhÄa®fŸ e«ò»‹wd®.
âÇnyh¡òÇ t‹KiwÆ‹ ã‹dÂÆš cŸst®
v‹W Tw¥gL« RÅš it¤ah 2014 nj®jÈš M«
M¤Ä f£á nt£ghsÇl« (uh#] â§f‹) Rkh® 18,000
th¡FfŸ É¤ahr¤âš bt‰¿ thŒ¥ig ïHªjh®.
âšÈÆ‹ òwef® gFâfËY« M« M¤Ä f£á
F¿¥ãl¤j¡f msÉš tYthd mik¥ig¡
f£oíŸsJ.
mik¥ò rh®ªj jiyik rh®ªj njhšÉfis
rkhË¥gj‰F kj¤â‹ bgauhš mšyJ rhâÆ‹
bgauhš th¡Ffis¤ âu£LtJ v‹w, Ã%ã¡f¥g£l
brŒKiw ifahs¥gL»wJ. thšÛ» k¡fË‹
th¡Ffis jd¡F Mjuthf¤ âu£LtJ
âÇnyh¡òÇÆš k£Lkšyhkš âšÈ KGtJnk
jd¡F rhjfkhd NHiy V‰gL¤J« v‹W gh#f
fz¡F¥ ngh£lJ. MÆD«, nj®jš Mjha¤â‰fhf
ï¤jifa ãÇÉid c¤âfis¡ ifahŸtJ
ïªâahÉ‹ g‹Kf¥ g©gh£L rKjha¡
f £ l i k ¥ ã š x U Ã u ª j u k h d f h a ¤ i j
V‰gL¤âÉL«.
Mjhu«: ‘~ãu‹£ iy‹' et«g® 28, 2014
23

x›bthU kukhf¡ fl¡f¡ fl¡f MHkhd
m¢r« xU fhlhf Kis¡»wJ.” ãÇ£lid¢
“nr®ªj K‹dhŸ ca®Úâk‹w Úâgâ r® ÉšÈa«
nk¡bg®r‹ T¿a brh‰fŸ ïit. nghä°
ml¡FKiwfis mt® v›tsî f¢ájkhf
á¤jÇ¤âU¡»wh®v‹wÉa¥òvtU¡F«V‰gL«.
ga§futhj« k‰W« Ó®Fiyî elto¡iffŸ (jL¥ò)
r£l¤â‹ (jlh) Ñœ F‰wthËfshf j©lid
mË¡f¥g£oUªj 11 K°È«fis ÚâgâfŸ v¢.vš.
lh£^, á.nf. lh£^ ïUtU« bfh©l c¢rÚâk‹w
mk®î¡ FG 2012 br¥l«g® 26 m‹W ÉLjiy
b r Œ j J . r £ l ¤ i j j t w h d K i w Æ š
ga‹gL¤âaj‰fhf I.Í., v°.ã. ïUtiuí«
c¢rÚâk‹w« fLikahf v¢rÇ¤jJ. F‰wk‰w vªj
xU jÅ kÅjU¡F«, “eh‹ ga§futhâ mšy,
Mdhš v‹Dila bga® fh‹ v‹W ïU¥gjhš
ïªj¤ bjhšiyfis mDgÉ¡f nt©Lkh” v‹w
cz®î V‰glhkš ïU¥gij nghärh® cWâ¥gL¤j
nt©L« v‹W c¢rÚâk‹w« T¿aJ (â Ï©L,
br¥l«g®27,2012).
2014 nk 16 m‹W ÚâgâfŸ V.nf.g£eha¡, É. nfhghy
fîlh M»nah® bfh©l k‰bwhU mk®î¡ FG,
ga§futhj jL¥ò¢ r£l¤â‹ (jlh r£l¤â‰F
gâyhf bfh©Ltu¥g£l bghlh r£l«) Ñœ 6
K°È«fS¡F vâuhf xU áw¥ò Úâk‹w« mË¤j
Ô®¥igí« j©lidiaí« jŸSgo brŒjJ. 2002
br¥l«g® 24 m‹W F#uh¤â‹ fhªâ efÇš cŸs
m¡õ®jh« nfhÉÈš elªj xU ga§futhj
jh¡Fjš bjhl®ghd tH¡»š ca®Úâk‹w«
mË¤j¤ Ô®¥ãš ïªj¡ FG jŸSgo brŒjJ.
ÚâgâfŸ j§fŸ Ô®¥ãš ï›thW T¿ÆUªjd®:
“bghlh áw¥ò Úâk‹w¤jhš 1.7.2006 m‹W bghlh
tH¡F v©.16/2003š mË¡f¥g£l Ô®¥ò«, F#uh¤
khÃy muR vâ® Mj«ghŒ RnykhghŒ m{nkÇ
t H ¡ » š m f k j h g h ¤ c a ® Ú â k ‹ w ¤ j h š
mË¡f¥g£l Ô®¥ò« jŸSgo brŒa¤ j¡fit v‹W
eh§fŸ fUJ»nwh«. ïij¤ bjhl®ªJ, V-2, V-4, V-
6 M»nahU¡F mË¡f¥g£l kuz j©lidí« V-
3¡F mË¡f¥g£l MíŸ áiw¤ j©lidí«, V-
5 ¡ F m Ë ¡ f ¥ g £ l g ¤ j h © L f L § f h t š
j©lidí«jŸSgobrŒa¥gL»‹wd.
2014 #]iy 31š xU tH¡»š
Ô®¥gË¤j g«ghŒ ca®Úâk‹w«,
kfhuhZouhÉš elªJŸs fhtš
Ãiya rhîfËš cÆÇHªnjh®
áWgh‹ik kj¤âdU« (mjhtJ
K°È«fS«) jÈ¤JfS«jh‹
vd bjÇa tU»wJ v‹W T¿aJ.
v§fŸ K‹ nkšKiwpL brŒJŸs midtiuí«
nk‰T¿a fhuz§fshš eh§fŸ ÉLÉ¡»nwh«
v‹gjhY«, V‰bfdnt eh§fŸ jŸSgo brŒj mnj
f h u z § f Ë ‹ Ñ œ V - 1 ¡ F j © l i d
m Ë ¡ f ¥ g £ o U ¡ » w J v ‹ g j h Y « , m t ®
nkšKiwpL brŒaÉšiy v‹whY« mtiuí«
eh§fŸ mtU¡F ã‹tU« Úâk‹w§fshš
mË¡f¥g£l Iªjh©L¡ fL§fhtš áiw¤
j©lidÆÈUªJ, ïªj Úâk‹w¤â‰F murik¥ò
rhrd¤â‹ r£lciu 142‹ Ñœ mË¡f¥g£LŸs
mâfhu¤â‹go ÉLjiy brŒ»nwh«. mt®
V‰bfdnt jdJ j©lid¡ fhy¤ij áiwÆš
fÊ¤JÉ£lh® v‹gij eh§fŸ m¿nth«. vÅD«,
ga§futhj F‰w¢ braÈš <Lg£ljhf jtwhf Ô®¥ò
mË¡f¥g£ljhš V‰g£l mt¥ngÇÈUªJ mtiu
ÉLÉ¡f eh§fŸ ÉU«ò»nwh«. ïj‹ _y« mt®
v›Éj rªnjf¤â‰F« ïlk‰wtuhf jdJ
FL«g¤â‰F¤âU«ã¢bršyKoí«.”
K°È«fS« nghäR«
- V.Í. üuÂ
£l¤ij brašgL¤J« JiwÆš vªj msÉ‰F kjthj gif cz®îfŸ
rC¿¥nghÆU¡»‹wd v‹w mâ®¢á jU« jftšfis gšntW Érhuiz¡ FG¡fË‹
m¿¡iffŸ btË¥gL¤âíŸsd. ïUªjnghâY«, mJF¿¤J bfhŠrK« ftd¤âš
bfhŸs¥glÉšiy.
£l¤ij brašgL¤J« JiwÆš vªj msÉ‰F kjthj gif cz®îfŸ
rC¿¥nghÆU¡»‹wd v‹w mâ®¢á jU« jftšfis gšntW Érhuiz¡ FG¡fË‹
m¿¡iffŸ btË¥gL¤âíŸsd. ïUªjnghâY«, mJF¿¤J bfhŠrK« ftd¤âš
bfhŸs¥glÉšiy.

“Ô®¥ig m¿É¥gj‰F K‹ghf eh§fŸ Érhuiz
mik¥òfŸ eh£o‹ xUik¥ghL« ghJfh¥ò«
r«gªj¥g£l ï¤jifa fLikahd j‹ikíŸs
tH¡»š brašâwÅ‹¿ ïªj Érhuizia
el¤âaJ F¿¤J v§fis ntjidia¤ bjÇÉ¡f
ÉU«ò»nwh«. Éiy kâ¥g‰w gy cÆ®fis¥ g¿¤j
c©ikahd F‰wthËfis¥ ão¥gj‰F khwhf,
m¥ghÉ k¡fis nghärh® ão¤JŸsd®, mt®fŸ
ÛJ fLikahd F‰w¢rh£Lfis Rk¤âíŸsd®,
mjdhš F‰w«rh£l¥g£lt®fŸ F‰wthËfŸ vd
m¿É¡f¥g£L, mij¤ bjhl®ªJ áiw¤
j©lidí« mË¡f¥g£lJ,” v‹W« c¢rÚâk‹w
ÚâgâfŸ T¿d® (Mj«ghŒ
RnykhghŒ m{nkÇ vâ® F#uh¤
khÃy muR (2014) v°.á.á. 714,
g¡f« 831-2).
g h â ¡ f ¥ g £ o U ¥ n g h ®
K°È«fS« jÈ¤JfS«
2014 #]iy 31š xU tH¡»š
Ô ® ¥ g Ë ¤ j g « g h Œ
ca®Úâk‹w«, kfhuhZouhÉš
e l ª J Ÿ s f h t š Ã i y a
r h î f Ë š c Æ Ç H ª n j h ®
á W g h ‹ i k k j ¤ â d U «
( m j h t J K ° È « f S « )
jÈ¤JfS«jh‹ vd bjÇa
tU»wJ v‹W T¿aJ. Úâk‹w
cjÉauhf (mÄf° »ônu) í¡
brs¤Ç ÃaÄ¡f¥g£l ãwF,
ÚâgâfŸ É.v«.fhdnl, ã.o.
nfhnl ïUtU« ï›thW
T¿d®. í¡ brs¤Ç, “eh‹ vdJ
MŒit Ko¤âU¡»nw‹.
t H ¡ F f Ÿ b g U « g h Y «
K ° È « f Ÿ , j È ¤ J f Ÿ
r«gªj¥g£ljhfnt cŸsd
v ‹ g i j v d J M Œ î
fh£L»wJ. V‹ ï¤jifa
r«gt§fŸ kfhuhZouhÉš
el¡»‹wd v‹W Úâk‹w«
nf£lJ. Úâk‹w¤âš jh¡fš
brŒa¥g£l tH¡»š mJ fhtš
Ãiya rhî mšy v‹W«
ïa‰ifahf elªj kuz«
v‹W« Tw¥g£lJ. Mfnt,
c©ikÆnyna v¤jid fhtš
Ãiya kuz§fŸ elªJŸsd
v ‹ g J b j Ç a h k n y
nghf¡TL«,” v‹W T¿dh®. (â il«° M~¥
ïªâah,Mf°£1,2014).
F#uh¤â‹ ïZu¤ #Ah‹ tH¡F, khnyfhî‹
F©L bto¥ò tH¡F M»a bgU« gugu¥ig
V‰gL¤âa ïu©L tH¡FfŸ F¿¤J 2013 Mf°£
Mjhu«: “Law and Order: Readings and Cases” published by Lal Bahadur Shastri National
Academy of Administration, Mussorie. The figures are of 1998.
khÃy§fS« ôÅa‹
ãunjr§fS«
fhtšJiwÆš
cŸnshÇ‹ bkh¤j
v©Â¡if
fhtšJiwÆš
K°È«fË‹
v©Â¡if
fhtšJiwÆš
K°È«fË‹
rjåj«
Mªâu ãunjZ 63,147 10,499 16.6
mUzh¢rš ãunjZ 4,081 ....... ......
mrh« 43,990 3,936 8.9
Õfh® 83,323 …... ...
nfhth 2,535 73 2.9
F#uh¤ 63,092 3,897 6.2
AÇahdh 30,431 ……325 1.7
Ïkh¢rš ãunjZ 1,746 163 1.4
#«K fhZÛ® 40,180 18,045 44.9
f®ehlfh 49,322 3,557 7.2
nfush 34,375 3,270 9.5
k¤âa ãunjZ 88,673 3,720 4.2
kAhuhZouh 15,8,543 6,633 4.2
kÂ¥ó® 11,032 934 8.5
nkfhyah 8,271 158 1.9
Änrhuh« 5,182 699 13.6
ehfhyhªJ 14,754 145 0.9
Xorh 36,995 1,029 2.8
gŠrh¥ 63,310 210 0.3
uh#°jh‹ 57,167 3,221 5.6
á¡»« 2,732 7 0.2
jÄœehL 69,021 3,024 4.4
âÇòuh 11,161 253 2.3
c¤âuãunjr« 16,3,875 8,072 4.9
nk‰F t§f« 59,137 3,442 5.8
mªjkh‹ Ãnfhgh® Ôî 1,852 111 5.9
r©ofh® 4,086 6 0.1
D&N AntÈ 222 5 2.2
lhk‹ ilí 236 5 2.1
âšÈ 50,798 1,160 2.3
y¡õÔî 359 163 45.4
òJ¢nrÇ 1,866 63 3.4

10š ònd efÇš fU¤J¡ T¿a njáathj fh§»u°
f£á¤ jiyt® ru¤gth®, jdJ ntjidia
btË¥gL¤âdh®. ïZu¤ #Ah‹ ÛJ nghÈahd
òfh® gâî brŒa¥g£oU¡»wJ v‹W«, khnyfhî‹
F©L bto¥ò¤ bjhl®ghf nghärh® TWtJ
c©ikašy v‹W« mt® cWâgl¡ T¿dh®.
“fšÿÇÆš go¤J¡ bfh©oUªj xU F‰wk‰w
ïs« bg© (ïZu¤ #Ah‹) ga§futhâahf
k h ¿ É £ l h u h ? ï ‹ W m ª j v ‹ f î ‹ l Ç š
r«gªj¥g£l mid¤J mâfhÇfS« áiw¡F¥ nghf
nt©oa Ãiy V‰g£oU¡»wJ. ïªj tH¡if
Úâk‹wnk f©fhÂ¤jJ v‹gjhšjh‹ c©ik
btËtªâU¡»wJ. Mdhš, mªj¥ bg©Â‹
FL«g Ãiyik v‹d MF«? j§fsJ å£oš xU
ãŸis¡F ï›thW mÚâ el¡»wJ v‹whš mªj¡
FL«gnk ghâ¡f¥gL»wJ. ï‹bdhU FL«g¤âš
xUt® ïjdhš M¤âukil»wh® v‹whš mt®
F‰wthË v‹W c§fshš brhšÈÉl KoahJ,”
v‹wh®mt®.
“jlh r£l« áWgh‹ikÆdU¡F
vâuhd Míjkhf gy Kiw
ga‹gL¤j¥g£oU¡»wJ v‹gJ
Miza¤â‹ ftd¤â‰F
bfh©Ltu¥g£oU¡»wJ. ïªj¢
r£l¤â‹ Ñœ bg©fS«
FHªijfS« Tl ifJ
brŒa¥g£oU¡»wh®fŸ. ïJ
áWgh‹ik k¡fË‹ kd§fËš
Mœªj rªnjf¤ijí«
mikâÆ‹ikiaí«
V‰gL¤âÆU¡»wJ,”
khnyfhî‹ F©Lbto¥ò tH¡F bjhl®ghf jd¡F
V‰g£l rªnjf¤â‹ Éisthf¤jh‹ mãe› ghu¤
mik¥ig¢ nr®ªjt®fŸ ifJ brŒa¥g£lh®fŸ
v‹W mt® T¿dh®. “_‹W mšyJ eh‹F
M©LfS¡F K‹ eh‹ Ãfœ¤âa xU ciuÆš,
ã.M®. g£OY¡F (kfhuhZouh khÃy cŸJiw
mik¢r®) g»u§fkhf xU fU¤ij bjÇÉ¤nj‹.
btŸË¡»Hika‹W K°È«fŸ xU kNâÆš
F©L it¥gh®fŸ v‹W v‹dhš e«g KoaÉšiy
v‹W« nghärhÇ‹ Érhuiz¡ f©nzh£l«
jtwhdJ v‹W« eh‹ T¿nd‹. mj‹ ãwF, g£Oš
v‹id¥ gh®¥gj‰F nAkª¤ fh®fnuia (fhtšJiw
mâfhÇ)mD¥ãit¤jh®.
fh®fnuÆl« eh‹ vdJ rªnjf¤ij T¿nd‹,”
v‹W ru¤ gth® T¿dh®. mªj tH¡»š, F‰wk‰w 9
K ° È « f Ÿ _ ‹ W M © L f Ÿ á i w Æ š
ïUªâU¡»wh®fŸ. “mt®fshš v¥go ïªj eh£il
j§fSila ehL v‹W Ãid¡f Koí«? ï›thW
el¤j¥gLtj‹ fhuzkhf xUt® jtW brŒ»wh®
v‹whš, x£Lbkh¤j r_fnk njr ÉnuhjkhdJ
v‹W eh« K¤âiuÆl Koíkh?...” v‹W ru¤ gth®
nf£lh®(Máa‹V{,Mf°£11,2013).
ïªâa ï°yhÄa khzt® ïa¡f¤â‹ (áÄ)
c W ¥ ã d ® f Ÿ v ¥ g o â £ l Ä £ L ï y ¡ F
it¡f¥gL»wh®fŸ, mt®fS¡F vâuhd
mg¤jkhd Mjhu§fŸ v¥go â£lÄ£l KiwÆš
jh¡fš brŒa¥gL»‹wd v‹gij mL¤jL¤j
_‹W Mtz§fŸ _y« btË¥gL¤âdh® K#hÄš
#äš (â ïªâa‹ v¡°ãu°, br¥l«g® 25, 26, 28, 2012)
vij nt©LkhdhY« Mjhukhf jh¡fš
brŒjh®fŸ. mJ FHªijfS¡fhd g¤âÇiffshf
ïU¡fyh«, cUJ¡ fÉijahf ïU¡fyh«, xU
ehnslhf ïU¡fyh«... vJthf ïUªjhY« mij
nghärh® Mjhukh¡Fth®fŸ, r«gªj¥g£lt®
áiw¡F¢ bršy nt©oÆU¡F«. nguháÇa®
ï~¥âfh® »yhÅ, btË¥gilahf xU ïy¡»a
ò¤jf¤ij it¤âUªjjhš áiwÆš mil¡f¥g£L
á¤jutijbrŒa¥g£lh®.
f h t š J i w ¡ F c Ÿ n s n a K ° È « f Ë ‹
É»jh¢rhu« Äf¡ Fiwthfnt ïU¡»w
ÃiyikahdJ, mJ xU ÃWtd mik¥ghfnt
ghFgh£Ll‹ brašgLtij cWâ¥gL¤Jtjhf
ïU¡»wJ. 2006« M©oš jh¡fš brŒa¥g£l
r¢rh® FG m¿¡if, fhtšJiwÆš K°È«fË‹
v © Â ¡ i f Ä f ¡ F i w t h f ï U ¥ g i j
vL¤J¡fh£oaJ. ï‹W tiuÆš mªj ÃiyikÆš
K‹nd‰w« ïšiy. brhšy¥ nghdhš, éõ® nõ¡
jftÈ‹go (ïªâa‹ v¡°ãu°, Mf°£ 6, 2013)
ïªj Ãiy nkY« nkhrkh»ÆU¡»wJ. 2007 Kjš
2012 tiuÆyhd Iªjh©L fhy¤âš mid¤J
khÃy§fËY« bkh¤j« 3,26,000 ng® fhtšJiwÆš

ïiz¡f¥g£ld®. mt®fËš 7,132 ng® k£Lnk
mšyJ2.18rjåj¤âd®k£LnkK°È«fŸ.
j‹ ÛJ K°È«fS¡F e«ã¡if FiwªJÉ£lJ
v ‹ g i j f h t š J i w x ¥ ò ¡ b f h Ÿ s ¤
b j h l § » Æ U ¡ » w J . n g h ä r h ® “ k j t h j «
rh®ªjt®fshf, ghFgh£L cz®î bfh©lt®fshf,
ã u ¢ r i d f i s ¥ ò Ç ª J b f h Ÿ s h j t ® f s h f
ïU¡»wh®fŸ... jtwhd òÇjš cŸst®fshfî«,
CHšÄ¡ft®fshfî«, bjhÊšrh®ªj âwikfis
ts®¤J¡bfhŸshjt®fshfî« ïU¡»wh®fŸ,”
v‹W K°È«fŸ fUJ»wh®fŸ v‹W« fhtšJiw
x¥ò¡bfhŸ»wJ. kfhuhZouh khÃy o.Í.ã. rŠé›
jahš, c¤âuãunjr khÃy o.Í.ã. ânahuh{ehf®,
jÄHf o.Í.ã. nf.uhkhD#« M»a _‹W fhtšJiw
jiyik ïa¡Fe®fŸ “áWgh‹ikÆd® F¿¤J
fhtšJiwÆdiu TLjš òÇjš cŸst®fshf
kh‰Wtj‰fhd mQFKiw,” v‹w m¿¡ifia
jahÇ¤JŸsd®. mJ ï›thW Kotil»wJ:
“fhtšJiw gilfËš áWgh‹ikÆd® Äf¡
Fiwthf ïU¥gJ ïªj mte«ã¡if¡F«
rªnjf¤â‰F« ï£L¢ br‹WŸsJ.” (°Äjh eha®, â
ïªâa‹v¡°ãu°,#]iy17,2014).
Kjš ju ghFghL!
ï¤jifa jtWfis rÇgL¤Jtj‰fhf Úâ¤Jiw
Û©L« Û©L« jiyÆ£LŸsJ. Mdhš, v¤jid
Kiwjh‹ Úâk‹w¤jhš jiyÆl Koí«? v¤jid
ãu¢ridfŸ Úâk‹w¤ij mil»‹wd? Fok¡fŸ
rªâ¥gJ fhtšJiwia¤jh‹. fhtšJiwÆ‹
mQFKiwí«, mj‹ brašghLfS« neuoahd,
cldoahd jh¡f¤ij V‰gL¤j¡Toaitahf
cŸsd. btW¥òz®îl‹ Toa muá‹ “Kjš
jukhd ghFghL” F¿¤J mbkÇ¡f c¢rÚâk‹w«
1886š mË¤j Ô®¥ò ftd¤â‰FÇaJ (Æ¡ nth vâ®
Ah¥»‹°118,í.v°.356).
ÓdhÉÈUªJ òy«bga®ªJ tªjtuhd Æ¡ nth,
rh‹ãuh‹á°nfh efÇš xU ryit Ãiya« el¤â
tªjh®. ku¤jhš f£l¥g£l f£ll¤â‰FŸ
ï a § f ¡ T o a r y i t Ã i y a § f S ¡ F
cÇikahs®fŸ cÇk« bgw nt©L« v‹W
rh‹°ãuh‹á°nfhÉš xU mtru¢ r£l«
ãw¥ã¡f¥g£lJ. mªj efÇš ïUªj 320 ryit
Ãiya§fËš, 240 Ãiya§fŸ Ód®fshš
el¤j¥g£lit. 310 ryit Ãiya f£ll§fŸ
ku¤jhš f£l¥g£litjh‹. brhšy¥nghdhš m‹W
m ª j e f Ç ‹ 9 0 r j å j å L f Ÿ k u ¤ j h š
f£l¥g£litjh‹. MÆD«, ÓdhÉÈUªJ
t ª j t ® f Ë ‹ c Ç k É © z ¥ g § f Ÿ
ÃuhfÇ¡f¥g£ld. k‰wt®fËš xUtuJ kDit¤
jÉu ïju É©z¥g§fŸ mid¤J« V‰f¥g£ld.
mtru¢ r£l¤ij Û¿É£ljhf Rkh® 150 Ód
ryitahs®fŸifJbrŒa¥g£ld®.
“ò¤jf¤âš bghJthf kjthj
mik¥òfŸ, mtuJ brašghLfŸ
v‹W F¿¥ãl¥g£oUªjhY«,
bga® F¿¥ã£L¢
brhšy¥g£lit K°È«
mik¥òfŸ k£L«jh‹. mªj¥
ò¤jf¤âš #dr§f« g‰¿nah,
M®.v°.v°. g‰¿nah, átnrdh
g‰¿nah vJî« Tw¥glhjJ V‹
v‹w nfŸÉ¡F cŸJiw bray®
uh{thnjahš gâš Tw
KoaÉšiy”
Æ¡ nth jh¡fš brŒj MŸbfhz®î kDit
fÈngh®Åah c¢rÚâk‹w« jŸSgo brŒjJ.
nkšKiwp£L Úâk‹w¤âš Æ¡ nth jh¡fš brŒj
kDî« jŸSgo brŒa¥g£lJ. kDjhu® jdJ
tH¡if mbkÇ¡f c¢rÚâk‹w¤â‰F¡ bfh©L
br‹wh®.mJxUr£l¤Jiwtuyhwhf¥gâthdJ.
c¢rÚâk‹w« T¿a fU¤J tUkhW: “Ã®thf¤jhš
ã w ¥ ã ¡ f ¥ g £ L , m j ‰ f h d m â f h Ç f s h š
brašgL¤j¥gL»w mtru¢ r£l¤â‹ neh¡f«
btFthf ïUªjhY«, xU F¿¥ã£l tF¥ãdU¡F
vâuhf jÅ¤Jt¤njhL nk‰bfhŸs¥gL« Ã®thf
e l t o ¡ i f a h d J , ï › t h w h f m u R
ãuâÃâ¤Jt¥gL¤j¥gL»wJ v‹w ÃiyÆš,
rk¤Jtk‰w, xL¡FKiw kdÃiynahL,
kDjhu®fS¡F« k‰wt®fS¡F« mbkÇ¡f
murik¥ò rhrd¤â‹ 14tJ r£l¤âU¤j¤â‹
ÉÇthd, bgUªj‹ikÄ¡f r£l¥ó®t ghJfh¥ig
m u r h § f « k W ¥ g j h f ï U ¡ » w J v ‹ w
Koî¡F¤jh‹tunt©oíŸsJ.”

mij¤ bjhl®ªJ c¢rÚâk‹w« ã‹tU«, v§F«
xÈ¡f nt©oa fU¤ijí« T¿aJ: “r£l¤â‹
Kf« Ãahakhdjhf ïUªjhY«, mj‹ njh‰w«
ghug£rk‰wjhf ïUªjhY«, mJ xU Ôa f©Q«
rk¤Jtk‰w ifí« bfh©l xU mâfhÇahš
brašgL¤j¥gLkhdhš, xnu khâÇahd NHÈš
kÅj®fËilna, mt®fsJ cÇikfŸ bjhl®ghd
É õ a ¤ â š , Ã a h a k ‰ w , r £ l É n u h j k h d
ghFghLfis eilKiwÆš V‰gL¤j¡Toajhf
ïU¡»wJ.” c¢rÚâk‹w« “xU Ôa f©Q«
rk¤Jtk‰w ifí«” v‹W T¿ÆU¥gJjh‹ muá‹
mQFKiw¡fhdnrhjid.
2007 Kjš 2012 tiuÆyhd
Iªjh©L fhy¤âš mid¤J
khÃy§fËY« bkh¤j« 3,26,000
ng® fhtšJiwÆš
ïiz¡f¥g£ld®. mt®fËš
7,132 ng® k£Lnk mšyJ 2.18
rjåj¤âd® k£Lnk K°È«fŸ.
jlh m¤JÛwšfŸ
“áWgh‹ikÆd® Miza¤â‹ jiytU«
cW¥ãd®fS« áy khÃy§fS¡F br‹W tªjij¤
bjhl®ªJ”, 1994 #]‹ 6š Miza« xU
Ô ® k h d ¤ i j Ã i w n t ‰ ¿ a J . “ j l h r £ l «
bgUksî¡F jtwhf¥ ga‹gL¤j¥g£oU¡»wJ,
m¤JÛwšfŸ elªJŸsd v‹w bghJthd fU¤âš
bgUksî¡F c©ik ïU¡»wJ” v‹W mªj¤
Ô®khd¤âš Tw¥g£LŸsJ. “jlh r£l«
áWgh‹ikÆdU¡F vâuhd Míjkhf gy Kiw
ga‹gL¤j¥g£oU¡»wJ v‹gJ Miza¤â‹
ftd¤â‰F bfh©Ltu¥g£oU¡»wJ. ïªj¢
r£l¤â‹ Ñœ bg©fS« FHªijfS« Tl ifJ
brŒa¥g£oU¡»wh®fŸ. ïJ áWgh‹ik k¡fË‹
k d § f Ë š M œ ª j r ª n j f ¤ i j í «
mikâÆ‹ikiaí« V‰gL¤âÆU¡»wJ,” v‹W«
mªj¤Ô®khd«TW»wJ.
ghuâa #djh f£áÆ‹ 17 khj M£áÆ‹nghJ,
c¤juãunjr khÃy¤âš jlh r£l¤â‹ Ñœ ifJ
brŒa¥g£l 1200 ngÇš Äf¥ bgU«ghnyh®
K°È«fS« Ó¡»a®fS«jh‹ v‹W c¤juãunjr
khÃy áWgh‹ikÆd® Miza¤ jiyt® mfk¤
Ahr‹T¿íŸsh®.
1994 Mf°£ 21 m‹W K«ig efÇš ngáa m‹iwa
k¤âa cŸeh£L¥ ghJfh¥ò¤ Jiw ïizaik¢r®
uhn#Z igy£, jlh r£l« K°È«fS¡F vâuhf
btFthf¥ ga‹gL¤j¥g£oU¡»wJ v‹W x¥òjš
th¡F_y« mË¤jh®. mt® ï¥go¢ brh‹dJ,
k h n y f h î ‹ F © L b t o ¥ ò e l ¥ g j ‰ F
g¤jh©LfS¡F K‹ò. ãthªâ t‹Kiw
bjhl®ghf Úâgâ knjh‹ mË¤JŸs m¿¡if
K G i k a h d j h f î « , Ã a h a k h d j h f î « ,
JÂthdjhfî« j£o¡nf£f ïayhj msÉ‰F
mikªJŸsJ.
Érhuiz¡ FG m¿¡iffŸ
kj¡ fytu§fŸ el¡»wnghJ fhtšJiwÆdÇš
bgU«ghnyh® vªj msÉ‰F K°È«fS¡F vâuhd
k d ¥ g h ‹ i k b f h © o U ¡ » w h ® f Ÿ v ‹ g J
m¥g£lkhf btË¥gL»wJ. Érhuiz¡ FG¡fË‹
m ¿ ¡ i f f Ÿ v ¥ n g h J n k Ã a h a k h d j h f
ïUªJÉLtâšiy. MÆD«, áy ÚâgâfŸ v‹d
brhšy Ãid¤jh®fŸ v‹gijí«Él mâfkhd
jftšfis mªj m¿¡iffŸ btË¥gL¤J»‹wd.
ï ª j R U ¡ f k h d j f t š F ¿ ¥ ò , i f J
elto¡iffS¡F« kuz§fS¡F« ïilnaahd
É»j« v¥go ghug£rkhdjhf ïU¡»wJ v‹gij¡
fh£L»wJ. ïªj¤ jftš F¿¥ã‹go mâfkhd
K°È«fŸ ifJ brŒa¥gL»wh®fŸ. MÆD«,
mt®fËš bgU«ghnyh® bfhšy¥gL»wh®fŸ,
fha¥gL¤j¥gL»wh®fŸ.
1. uhŠá - Ah£ah kj¡ fytu« bjhl®ghf
ÃaÄ¡f¥g£l Érhuiz¡ FGÉ‹ jiytU«
c¢rÚâk‹w K‹dhŸ Úâgâíkhd uFgh®
jahŸ, ã‹tU« fU¤ij¡ TWtj‹ _y« jdJ
b r h ª j ¡ f © n z h £ l ¤ i j í «
btË¥gL¤âÆU¡»wh®: “vªj xU áW r«gtK«
fLikahd ãu¢ridahf khWtj‰F mo¥gil¡
f h u z k h f ï U ¥ g J 1 9 4 7 š e h L
ãsîg£lâÈUªJ ïu©L rKjha§fis¢
n r ® ª j k ¡ f Ë i l n a Ú o ¤ J t U » w
e«ã¡ifÆ‹ikjh‹. ïªj e«ã¡ifÆ‹ikia
k h ‰ W t j ‰ F m i d ¤ J K a ‰ á f S «
nk‰bfhŸs¥gl nt©L«. v¤jifa Ka‰áfŸ
nk‰bfhŸs¥gl nt©L« v‹gij¤ Ô®khÅ¡f

Voices for custodial justice newsletter March 2015

Voices for custodial justice newsletter March 2015

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (15)

Voices for custodial justice newsletter March 2015