1. Verklaringen voor
gedragsverandering bij patiënten na
NKCV
Cognitieve gedragstherapie voor
CVS
Marianne Heins, Hans Knoop en Gijs
Bleijenberg
In press

2. Voorspellende variabelen:
NKCV
Wie herstelt, wie herstelt niet?
Bekende voorspellende factoren voor CGT
bij CVS:
- Beroepsprocedure
- Onvoldoende sociale steun
- Veel pijnklachten
Maar…
Deze factoren verklaren slechts een deel
van de variantie in het behandelresultaat

3. Voorspellende variabelen:
NKCV
Wie herstelt, wie herstelt niet?
Bekende algemene voorspellende (non-
specifieke) factoren bij psychotherapie,
o.a. :
- Installeren van positieve verwachtingen
- Rationale geven voor het bestaan van
symptomen
- Aandragen van gedragsalternatieven
- Goede therapeutische relatie tussen
patiënt en therapeut

4. Onderzoeksvraag:
NKCV
Wat is de voorspellende waarde van:
- verwachtingen van de patiënt t.a.v.
behandelresultaat
- Working alliance tussen patiënt en
therapeut
voor het behandelresultaat van CGT voor
CVS

5. Methode: deelnemers
NKCV
• Patiënten die voldoen aan de CDC
criteria voor CVS (na diagnostiek door
arts en gedragstherapeut)
• Ernstig vermoeid (CIS >=35) en
beperkt
(SIP>=700)
• Leeftijd tussen 18 en 65 jaar
• Beheersing van de Nederlandse taal
• Niet betrokken in bezwaarprocedure

6. Gegevens Onderzoeksgroep
N = 217
NKCV
Variable Mean (sd)
Age (years) 37.8 (11.2)
Female 162 (74.7%)
CIS fatigue 49.7 (5.4)
SIP total score 1535 (560)
No. CDC symptoms 7 (1.7)
Symptom durations (years) 5.0 (3.0‐10.8)

7. Onderzoeksopzet
NKCV
• Vermoeidheid (CIS): voorafgaand aan de
start van de behandeling en na afloop
(standaard diagnostische procedure binnen
NKCV)
• 2 tussentijdse metingen (bij 6, 12 weken)
om
- mate van vermoeidheid,
- verwachtingen t.a.v. behandelresultaat
- en working alliance
na te gaan.

8. Verwachtingen t.a.v.
NKCV
behandelresultaat door patiënt
• Treatment Outcome Expectations
Questionnaire
Bestaande uit 5 vragen, 4 punts Likert
schaal:

9. Verwachtingen t.a.v.
NKCV
behandelresultaat door patiënt

10. Verwachtingen t.a.v.
behandelresultaat door
NKCV therapeut
• Denkt u dat (naam patiënt) na afloop
van de behandeling hersteld zal zijn?
Antwoord aankruisen op een 100mm
lange Visuele Analoge Schaal

11. Verwachtingen t.a.v.
behandelresultaat door
NKCV therapeut

12. Working Alliance
NKCV
• Working Alliance Inventory – Short
Version (WAI-S)
Bestaande uit een patiënten en
therapeuten versie
• 12 vragen, 5-punts likert

13. Working Alliance Inventory-
Short Version (WAI-S):
NKCV

14. Resultaten
NKCV
• Voorspellend:
- Verwachtingen patiënt t.a.v.
behandelresultaat
- Verwachtingen therapeut t.a.v.
behandelresultaat

15. Verwachtingen patiënt
NKCV

16. Verwachtingen therapeut
NKCV

17. Resultaten
NKCV
• Betere voorspellers dan:
- relatief laag activiteitenpatroon
- aanwezigheid van sociale steun
- aanwezigheid van pijnklachten
• Worden al vroeg bepaald, geen
veranderingen meer tijdens therapie

18. Resultaten
NKCV
• Niet voorspellend:
- Working alliance tussen patiënt en
therapeut

19. Discussie
NKCV
• Eerste meetmoment na afloop van
eerste behandelafspraak
D1 T1 T2 D2 B1 B2
• Wat gebeurt er daarvoor?

20. Om over na te denken!
NKCV
• Vraag naar verwachtingen van de
patient t.a.v. de behandeling en
behandeluitkomst, liefst voor start
behandeling
• Motiveer en informeer
• Scepsis mag, wel bereid tot actieve
deelname?
(sense of control en self efficacy)

21. Even oefenen…
NKCV
• “Ik wil het wel proberen, deze
behandeling. Ik zie wel of ik er baat bij
zal hebben.”

22. Even oefenen…
NKCV
• “Mijn arts zegt dat mijn klachten
kunnen verbeteren. Maar ik zal er altijd
rekening mee moeten blijven houden.”

23. Even oefenen…
NKCV
• “Ik heb op internet gelezen dat niet
iedereen opknapt door deze therapie. Er
zijn zelfs mensen die meer klachten
krijgen.”

24. Vragen?
NKCV
???