SlideShare a Scribd company logo
1 of 14
Sosyal Etki ve
Uyma Davranışı
Burak ÖÇLÜ
2015
Sosyal Etki Kavramı ve Süreci
O Grup ve topluluk oluşturma
OToplum ve insan etkileşimi
OTutum ve davranışların etkilenmesi
OToplu yaşam içerisinde azalan
farklılıklar
Sosyal Etki Süreci
Sosyal
Etki
Uyma
Davranışı
Sosyal
Davranış
Düzenliliği
Sosyal Etki Kuramı
O Sosyal Faktörün Kuvveti
O Sosyal Faktörün Kişinin Hayatında Zaman
ve Mekan Açısından Yakın Olması
O Sosyal Faktörün Etkilediği İnsan Sayısı
Uyma Davranışı
O Uyum : Toplumsal yaşam için gerekli olan
kuralların yerine getirilmesinde gösterilen
esneklik ve uyumluluk
O Uyma: Toplumsal etki ve baskıya boyun
eğme
O Uyma Davranışı: Bir kişinin kendi
görüşünü ve düşüncesini, grubun görüş
ve düşüncesi doğrultusunda değiştirmesi
demektir.
Uyma İhtiyacının Sebepleri
O Bilişsel Etki (Doğru Olma İsteği):
Grubun doğruluğuna olan güveni arttıran
her şey uymanın derecesini de arttırır.
(Wiesenthal vd. ve Campbell vd.)
O Normatif Etki (Sevilme İsteği):
Grup tarafından onaylanma, sevilme ve iyi
davranılma isteği
Uyma Davranış Türleri
O Benimseme: Üyesi olunan grubun düşünce ve
davranışlarının doğruluğuna inanılması ve buna göre
davranış sergilenmesi.
O Kabul Etme: Grubun düşüncesinin doğruluğuna
inanılmamasına rağmen inanmış gibi davranmak.
O İtaat: Grubun düşüncesinin doğruluğuna inanılmamasına
rağmen bir yaptırım söz konusu olduğu için uyum
sağlamak.
O Mutlak İtaat: Kişi kayıtsız şartsız bir şekilde bağlı olduğu
grubun düşünce ve davranışlarının doğru olduğuna inanır.
Sosyal Etki ve Uyma Konusunda
Yapılan Araştırmalar
O Muzaffer Sherif Deneyi: Grup
Normunun Oluşması Deneyi (1935,
1936)
Otokinetik etki diye bilinen bir görsel algı
yanılmasından yararlanmıştır.
Üç aşamalı olarak gerçekleştirilmiştir.
Birinci Aşama
(Denek Yalnız)
– Bireysel
Standart
Gelişiyor
İkinci Aşama
(Denek Grup
İçide) – Grup
Standartı
Gelişiyor
Üçüncü Aşama
(Denek Yalnız)
–Denek Grup
Standartını
Kullanıyor.
ASCH’ın Kabul Etme Deneyi
(1951, 1952)
A B C ?
MILGRAM’ın Otoriteye İtaat
Deneyi (1965)
O İtaat davranışlarının boyutları ,
değişkenleri ve doğası incelenmeye
çalışılmıştır.
O Öğretmen – Öğrenci ve Elektrik Şoku
Deneyi
Milgram İtaat Deneyini Farklı Ortamlarda
Tekrarları
Çalışmanın Çeşitleri Oran %
Sesli Geribildirim Koşulu (Sözlü protesto, çığlıklar,
duvara vurma ve 300 volttan sonra sessizlik)
62.5
İki Öğretmen Koşulu (Şok veren diğer sahte denek ile
beraber)
92.5
Ortamın Değiştirilmesi Koşulu 47.5
Mesafe Koşulu (Öğrenci Öğretmen aynı odada) 40
Dokunma Mesafesi Koşulu 30
Deneycinin Bulunmaması Koşulu 20
Sosyal Destek Koşulu (İtaat etmeyi reddeden başka
öğretmenler)
10
Sosyal Etki Araştırmalarında Uyma
Davranışını Etkileyen Ortamsal
Faktörler
O Grubun büyüklüğünün uyma davranışına
etkisi
O Grupaki söz birliğinin uyma davranışına
etkisi
O Mevki ve saygınlığın uyma davranışına
etkisi
O Yüzyüze olmanın uyma davranışına etkisi
Kaynaklar:
O Salih Güney, Davranış Bilimleri, Nobel
Yayınları, Ankara, 2006
O Çiğdem Kağıtçıbaşı, Günümüzde İnsan ve
İnsanlar: Sosyal Psikolojiye Giriş, Evrim
Yayınları, İstanbul, 2008
O Doğan Cüceloğlu, İnsan ve Davranışı,
Evrim Yayınları, İstanbul, 1991

More Related Content

What's hot

Yabancılaşma suınum
Yabancılaşma suınumYabancılaşma suınum
Yabancılaşma suınummrtkrt
 
Tüketici Davranışlarında MOTİVASYON (Bahman Huseynli)
Tüketici Davranışlarında MOTİVASYON (Bahman Huseynli)Tüketici Davranışlarında MOTİVASYON (Bahman Huseynli)
Tüketici Davranışlarında MOTİVASYON (Bahman Huseynli)Bahman Huseynli
 
Kurumsal Sosyal Sorumluluk Projeleri ve Sosyal Medya
Kurumsal Sosyal Sorumluluk Projeleri ve Sosyal MedyaKurumsal Sosyal Sorumluluk Projeleri ve Sosyal Medya
Kurumsal Sosyal Sorumluluk Projeleri ve Sosyal MedyaSocial Media Week Istanbul
 
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 9
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 9Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 9
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 9Ömer Durmuş
 
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 10
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 10Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 10
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 10Ömer Durmuş
 
Tüketici davranışlarını etkileyen sosyal ve kültürel faktörler
Tüketici davranışlarını etkileyen sosyal ve kültürel faktörlerTüketici davranışlarını etkileyen sosyal ve kültürel faktörler
Tüketici davranışlarını etkileyen sosyal ve kültürel faktörlerDidem Papatya, MBA
 
Genel Çevre Analizi
Genel Çevre AnaliziGenel Çevre Analizi
Genel Çevre Analiziatiker
 
ÖRGÜTSEL ADALET.pptx
ÖRGÜTSEL ADALET.pptxÖRGÜTSEL ADALET.pptx
ÖRGÜTSEL ADALET.pptxNazmBakbak
 

What's hot (20)

Bolum3
Bolum3Bolum3
Bolum3
 
Tutum
TutumTutum
Tutum
 
Yabancılaşma suınum
Yabancılaşma suınumYabancılaşma suınum
Yabancılaşma suınum
 
Güdüler
GüdülerGüdüler
Güdüler
 
Tutumlara Islevsel Yaklasimlar
Tutumlara Islevsel YaklasimlarTutumlara Islevsel Yaklasimlar
Tutumlara Islevsel Yaklasimlar
 
Tüketici Davranışlarında MOTİVASYON (Bahman Huseynli)
Tüketici Davranışlarında MOTİVASYON (Bahman Huseynli)Tüketici Davranışlarında MOTİVASYON (Bahman Huseynli)
Tüketici Davranışlarında MOTİVASYON (Bahman Huseynli)
 
Farklılıkların Yönetimi
Farklılıkların YönetimiFarklılıkların Yönetimi
Farklılıkların Yönetimi
 
POSTMODERN ÖRGÜT KURAMI
POSTMODERN ÖRGÜT KURAMIPOSTMODERN ÖRGÜT KURAMI
POSTMODERN ÖRGÜT KURAMI
 
Kurumsal Sosyal Sorumluluk Projeleri ve Sosyal Medya
Kurumsal Sosyal Sorumluluk Projeleri ve Sosyal MedyaKurumsal Sosyal Sorumluluk Projeleri ve Sosyal Medya
Kurumsal Sosyal Sorumluluk Projeleri ve Sosyal Medya
 
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 9
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 9Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 9
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 9
 
SOSYAL SERMAYE
SOSYAL SERMAYESOSYAL SERMAYE
SOSYAL SERMAYE
 
Yalın Organizasyonlar
Yalın OrganizasyonlarYalın Organizasyonlar
Yalın Organizasyonlar
 
Temel stratejiler
Temel stratejilerTemel stratejiler
Temel stratejiler
 
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 10
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 10Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 10
Günümüzde İnsan ve İnanlar - Bölüm 10
 
Sivil Toplum Kuruluşu Nedir? İşlevleri Nelerdir?
Sivil Toplum Kuruluşu Nedir? İşlevleri Nelerdir?Sivil Toplum Kuruluşu Nedir? İşlevleri Nelerdir?
Sivil Toplum Kuruluşu Nedir? İşlevleri Nelerdir?
 
Motivasyon Yönetimi
Motivasyon YönetimiMotivasyon Yönetimi
Motivasyon Yönetimi
 
Tüketici davranışlarını etkileyen sosyal ve kültürel faktörler
Tüketici davranışlarını etkileyen sosyal ve kültürel faktörlerTüketici davranışlarını etkileyen sosyal ve kültürel faktörler
Tüketici davranışlarını etkileyen sosyal ve kültürel faktörler
 
Genel Çevre Analizi
Genel Çevre AnaliziGenel Çevre Analizi
Genel Çevre Analizi
 
ÖRGÜTSEL ADALET.pptx
ÖRGÜTSEL ADALET.pptxÖRGÜTSEL ADALET.pptx
ÖRGÜTSEL ADALET.pptx
 
Dış Çevre Analizi
Dış Çevre AnaliziDış Çevre Analizi
Dış Çevre Analizi
 

Viewers also liked

Davranis bilimleri dersi sunum 2
Davranis bilimleri dersi sunum 2Davranis bilimleri dersi sunum 2
Davranis bilimleri dersi sunum 2Mert Erkol
 
Davranis bilimleri dersi sunum 4
Davranis bilimleri dersi sunum 4Davranis bilimleri dersi sunum 4
Davranis bilimleri dersi sunum 4Mert Erkol
 
Davranis bilimleri dersi sunum 1
Davranis bilimleri dersi sunum 1Davranis bilimleri dersi sunum 1
Davranis bilimleri dersi sunum 1Mert Erkol
 
Psiko -sosyal biliş ve önyargılar
Psiko -sosyal biliş ve önyargılarPsiko -sosyal biliş ve önyargılar
Psiko -sosyal biliş ve önyargılarmeslegim
 
Davranis bilimleri dersi sunum 6
Davranis bilimleri dersi sunum 6Davranis bilimleri dersi sunum 6
Davranis bilimleri dersi sunum 6Mert Erkol
 
Davranis Bilimleri dersi sunum 7-8
Davranis Bilimleri dersi sunum 7-8Davranis Bilimleri dersi sunum 7-8
Davranis Bilimleri dersi sunum 7-8Mert Erkol
 
Takım ve Grup - Organizasyon Yönetimi
Takım ve Grup - Organizasyon YönetimiTakım ve Grup - Organizasyon Yönetimi
Takım ve Grup - Organizasyon YönetimiMustafa Yüzel
 
Strateji ve Stratejik Yönetimle İlgili Kavramsal Çerçeve -Stratejik Yönetimin...
Strateji ve Stratejik Yönetimle İlgili Kavramsal Çerçeve -Stratejik Yönetimin...Strateji ve Stratejik Yönetimle İlgili Kavramsal Çerçeve -Stratejik Yönetimin...
Strateji ve Stratejik Yönetimle İlgili Kavramsal Çerçeve -Stratejik Yönetimin...National University of Ireland, Galway
 
İnsan Kaynakları Yönetiminin Kavramsal Çerçevesi ve Gelişim Süreci
İnsan Kaynakları Yönetiminin Kavramsal Çerçevesi ve Gelişim Süreci İnsan Kaynakları Yönetiminin Kavramsal Çerçevesi ve Gelişim Süreci
İnsan Kaynakları Yönetiminin Kavramsal Çerçevesi ve Gelişim Süreci National University of Ireland, Galway
 
İLETİŞİM BECERİLERİ VE İKNA EDİCİ İLETİŞİM
İLETİŞİM BECERİLERİ VE İKNA EDİCİ İLETİŞİMİLETİŞİM BECERİLERİ VE İKNA EDİCİ İLETİŞİM
İLETİŞİM BECERİLERİ VE İKNA EDİCİ İLETİŞİMÜMİT ÜNKER
 

Viewers also liked (17)

Davranis bilimleri dersi sunum 2
Davranis bilimleri dersi sunum 2Davranis bilimleri dersi sunum 2
Davranis bilimleri dersi sunum 2
 
Davranis bilimleri dersi sunum 4
Davranis bilimleri dersi sunum 4Davranis bilimleri dersi sunum 4
Davranis bilimleri dersi sunum 4
 
Davranis bilimleri dersi sunum 1
Davranis bilimleri dersi sunum 1Davranis bilimleri dersi sunum 1
Davranis bilimleri dersi sunum 1
 
Psiko -sosyal biliş ve önyargılar
Psiko -sosyal biliş ve önyargılarPsiko -sosyal biliş ve önyargılar
Psiko -sosyal biliş ve önyargılar
 
Davranis bilimleri dersi sunum 6
Davranis bilimleri dersi sunum 6Davranis bilimleri dersi sunum 6
Davranis bilimleri dersi sunum 6
 
Davranis Bilimleri dersi sunum 7-8
Davranis Bilimleri dersi sunum 7-8Davranis Bilimleri dersi sunum 7-8
Davranis Bilimleri dersi sunum 7-8
 
Takım ve Grup - Organizasyon Yönetimi
Takım ve Grup - Organizasyon YönetimiTakım ve Grup - Organizasyon Yönetimi
Takım ve Grup - Organizasyon Yönetimi
 
Rekabet Hukuku Açısından Ortak Alım Anlaşmaları
Rekabet Hukuku Açısından Ortak Alım AnlaşmalarıRekabet Hukuku Açısından Ortak Alım Anlaşmaları
Rekabet Hukuku Açısından Ortak Alım Anlaşmaları
 
Strateji ve Stratejik Yönetimle İlgili Kavramsal Çerçeve -Stratejik Yönetimin...
Strateji ve Stratejik Yönetimle İlgili Kavramsal Çerçeve -Stratejik Yönetimin...Strateji ve Stratejik Yönetimle İlgili Kavramsal Çerçeve -Stratejik Yönetimin...
Strateji ve Stratejik Yönetimle İlgili Kavramsal Çerçeve -Stratejik Yönetimin...
 
Amazon.com, Nedir, Ne Değildir?
Amazon.com, Nedir, Ne Değildir?Amazon.com, Nedir, Ne Değildir?
Amazon.com, Nedir, Ne Değildir?
 
Büyüme Stratejileri - Pazarlama Stratejileri
Büyüme Stratejileri - Pazarlama StratejileriBüyüme Stratejileri - Pazarlama Stratejileri
Büyüme Stratejileri - Pazarlama Stratejileri
 
İnsan Kaynakları Yönetiminin Kavramsal Çerçevesi ve Gelişim Süreci
İnsan Kaynakları Yönetiminin Kavramsal Çerçevesi ve Gelişim Süreci İnsan Kaynakları Yönetiminin Kavramsal Çerçevesi ve Gelişim Süreci
İnsan Kaynakları Yönetiminin Kavramsal Çerçevesi ve Gelişim Süreci
 
Finansal Analiz ve Örnek Uygulama
Finansal Analiz ve Örnek UygulamaFinansal Analiz ve Örnek Uygulama
Finansal Analiz ve Örnek Uygulama
 
Temel i̇kna teknikleri
Temel i̇kna teknikleriTemel i̇kna teknikleri
Temel i̇kna teknikleri
 
Apple Marka Sunumu - Marka İmajı
Apple Marka Sunumu - Marka İmajıApple Marka Sunumu - Marka İmajı
Apple Marka Sunumu - Marka İmajı
 
İLETİŞİM BECERİLERİ VE İKNA EDİCİ İLETİŞİM
İLETİŞİM BECERİLERİ VE İKNA EDİCİ İLETİŞİMİLETİŞİM BECERİLERİ VE İKNA EDİCİ İLETİŞİM
İLETİŞİM BECERİLERİ VE İKNA EDİCİ İLETİŞİM
 
İkna yönetimi sunum
İkna yönetimi sunumİkna yönetimi sunum
İkna yönetimi sunum
 

Sosyal Etki ve Uyma Davranışı

  • 1. Sosyal Etki ve Uyma Davranışı Burak ÖÇLÜ 2015
  • 2. Sosyal Etki Kavramı ve Süreci O Grup ve topluluk oluşturma OToplum ve insan etkileşimi OTutum ve davranışların etkilenmesi OToplu yaşam içerisinde azalan farklılıklar
  • 4. Sosyal Etki Kuramı O Sosyal Faktörün Kuvveti O Sosyal Faktörün Kişinin Hayatında Zaman ve Mekan Açısından Yakın Olması O Sosyal Faktörün Etkilediği İnsan Sayısı
  • 5. Uyma Davranışı O Uyum : Toplumsal yaşam için gerekli olan kuralların yerine getirilmesinde gösterilen esneklik ve uyumluluk O Uyma: Toplumsal etki ve baskıya boyun eğme O Uyma Davranışı: Bir kişinin kendi görüşünü ve düşüncesini, grubun görüş ve düşüncesi doğrultusunda değiştirmesi demektir.
  • 6. Uyma İhtiyacının Sebepleri O Bilişsel Etki (Doğru Olma İsteği): Grubun doğruluğuna olan güveni arttıran her şey uymanın derecesini de arttırır. (Wiesenthal vd. ve Campbell vd.) O Normatif Etki (Sevilme İsteği): Grup tarafından onaylanma, sevilme ve iyi davranılma isteği
  • 7. Uyma Davranış Türleri O Benimseme: Üyesi olunan grubun düşünce ve davranışlarının doğruluğuna inanılması ve buna göre davranış sergilenmesi. O Kabul Etme: Grubun düşüncesinin doğruluğuna inanılmamasına rağmen inanmış gibi davranmak. O İtaat: Grubun düşüncesinin doğruluğuna inanılmamasına rağmen bir yaptırım söz konusu olduğu için uyum sağlamak. O Mutlak İtaat: Kişi kayıtsız şartsız bir şekilde bağlı olduğu grubun düşünce ve davranışlarının doğru olduğuna inanır.
  • 8. Sosyal Etki ve Uyma Konusunda Yapılan Araştırmalar O Muzaffer Sherif Deneyi: Grup Normunun Oluşması Deneyi (1935, 1936) Otokinetik etki diye bilinen bir görsel algı yanılmasından yararlanmıştır. Üç aşamalı olarak gerçekleştirilmiştir.
  • 9. Birinci Aşama (Denek Yalnız) – Bireysel Standart Gelişiyor İkinci Aşama (Denek Grup İçide) – Grup Standartı Gelişiyor Üçüncü Aşama (Denek Yalnız) –Denek Grup Standartını Kullanıyor.
  • 10. ASCH’ın Kabul Etme Deneyi (1951, 1952) A B C ?
  • 11. MILGRAM’ın Otoriteye İtaat Deneyi (1965) O İtaat davranışlarının boyutları , değişkenleri ve doğası incelenmeye çalışılmıştır. O Öğretmen – Öğrenci ve Elektrik Şoku Deneyi
  • 12. Milgram İtaat Deneyini Farklı Ortamlarda Tekrarları Çalışmanın Çeşitleri Oran % Sesli Geribildirim Koşulu (Sözlü protesto, çığlıklar, duvara vurma ve 300 volttan sonra sessizlik) 62.5 İki Öğretmen Koşulu (Şok veren diğer sahte denek ile beraber) 92.5 Ortamın Değiştirilmesi Koşulu 47.5 Mesafe Koşulu (Öğrenci Öğretmen aynı odada) 40 Dokunma Mesafesi Koşulu 30 Deneycinin Bulunmaması Koşulu 20 Sosyal Destek Koşulu (İtaat etmeyi reddeden başka öğretmenler) 10
  • 13. Sosyal Etki Araştırmalarında Uyma Davranışını Etkileyen Ortamsal Faktörler O Grubun büyüklüğünün uyma davranışına etkisi O Grupaki söz birliğinin uyma davranışına etkisi O Mevki ve saygınlığın uyma davranışına etkisi O Yüzyüze olmanın uyma davranışına etkisi
  • 14. Kaynaklar: O Salih Güney, Davranış Bilimleri, Nobel Yayınları, Ankara, 2006 O Çiğdem Kağıtçıbaşı, Günümüzde İnsan ve İnsanlar: Sosyal Psikolojiye Giriş, Evrim Yayınları, İstanbul, 2008 O Doğan Cüceloğlu, İnsan ve Davranışı, Evrim Yayınları, İstanbul, 1991

Editor's Notes

  1. Latane bu kavramı grup ve kişi arasındaki sosyal etkileşimi açıklamak amacıyla 3 temel ilke ortaya koymuştur. Amir pozisyonunda bulunanlar, astlara göre daha fazla etkiye sahip olması Bireyi etkileyen kişinin kendine özgü kişisel etkisi, o anda kaç kişinin bireyi etkilemekte olduğuna bağlıdır. Aynı sosyal etkiye maruz kalan insanların sayısı arttığında her bir kişinin üzerine düşe sosyal etki azalır.
  2. Wiesenthal : Bir konu hakkında ne kadar bilgili ve yetenekli olunursa , uyma davranışı da o kadar az olur. Campbell: Kendinden emin omayan insanların, kendinden emin olanlardan daha fazla uyma davranışı göstermektedir.
  3. Aşamada denekler tek tek karanlık odaya alınıyor. Işığın hareketi soruluyor. Bir standarta geliniyor. Aşamada önceden anlaşılan grup ile beraber denek odaya alınıyor. Bu sefer deneğin cevapları gruba yaklaşıyor. Aşamada denek tekrar odaya alınıyor ve yine grupla aynı cevap geliyor. 1 yıl sonra tekrarlandığına bile cevap değişmiyor.
  4. Bir gerçek denek ve anlaşmalı araştırmacılardan oluşur. Belirli uzunluklarda dikey çizgiler gösterilir. Başka karttaki üç çizgiden biriyle eşleştirmesi istenir. Her denek sırası geldğinde cevap verir. Çok açık biçimde verilen yanlış cevaplara bile denek uyma davranışı sergiler. Denek yanlış cevap verdiğinin farkında olduğunu söylemiştir. Neden bunu yaptığı sorulduğunda ise “aptal duruma düşmemek, uyumsuz olmamak, çıkıntılık yapmamak vs. gibi cevaplar vermiştir.
  5. Bir denek davet edilip öğrenci öğretmen davranışı yaratılıyor. Öğrenci söz öbeklerini bilemediği zaman elektrik şoku verilmesi isteniyor. Bunu profesör destekiyor. Deneklerden yüzde ellisinden fazlası öğrenciye sonuna kadar şok veriyor.