1. LỊCH SỬ & LỢI ÍCH CỦA RỬA MŨI XOANG
I. Lịch sử rửa mũi:
Rửa mũi (Nasal Irrigation) là một thủ thuật vệ sinh cá nhân được thực hiện bằng cách
bơm đầy hốc mũi bằng nước muối ấm. Mục đích của rửa mũi là làm sạch các chất nhầy dư
thừa, các mảnh mô nhỏ và làm ẩm hốc mũi.
Rửa mũi hiện nay bao gồm dạng phun sương (Sterimase, Hummer,…) hoặc rửa mũi với
áp lực dương (Neil Med, RINORIN, Nasopure…).
Trước đây, rửa mũi có thể dùng một ống tiêm chứa đầy dịch hoặc một bình neti (Neti pot)
để rửa mũi. Thủ thuật này đã được kiểm chứng lâm sàng và được công nhận là an toàn, rất
có ích và không có tác dụng phụ nào đáng kể [1][2].
Ở Phương Tây, các bác sĩ đã biết rõ những ích lợi của rửa mũi trên một thế kỷ nay. Alfred
Laskiewicz trưởng khoa Tai Mũi Họng của BV Pozna (1932-1939) mô tả những lợi ích của
rửa mũi từ vấn đề chăm sóc vệ sinh cơ thể chung cho đến việc điều trị bị xơ cứng bì. Thủ
thuật Proetz (“xông kê”) đã được các bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng dùng trong rất nhiều
năm để rửa mũi xoang.
Hệ thống rửa mũi của Bs. Sage những năm 1900
Dụng cụ rửa mũi của Bermingham những năm 1920-1930

2. Bình rửa mũi RINORIN (2014 – nay)
II. Lợi ích và công dụng:
Rửa mũi (Jala neti) bằng dung dịch muối giúp mũi khoẻ mạnh.
Rửa mũi có thể được áp dụng cho những bệnh nhân viêm xoang mạn làm giảm các
triệu chứng đau mặt, nhức đầu, thở hôi, ho, sổ mũi nước và tình trạng bệnh được cải thiện.
Một nghiên cứu cho thấy rửa mũi có “tác dụng điều trị triệu chứng gần như tương đương
với các loại thuốc men.”[3] Ở một số nghiên cứu khác, “rửa mũi hàng ngày với dung dịch
muối ưu trương cải thiện chất lượng cuộc sống ở những bệnh nhân viêm mũi xoang, giảm
bớt triệu chứng và giảm lượng thuốc men dùng ở những bệnh nhân viêm xoang tái phát
thường xuyên,[2]” và rửa mũi được khuyên dùng như là “một điều trị bổ trợ hiệu quả cho các
triệu chứng viêm mũi xoang mạn.”[4][5]
Rửa mũi có thể giúp đề phòng cảm cúm, ngoài ra nó còn giúp giữ gìn vệ sinh mũi tốt
bằng cách rửa sạch những ngóc ngách trong mũi, giảm nghẹt mũi, khô mũi và các triệu
chứng của dị ứng.
Đối với những bệnh nhân viêm mũi dị ứng, rửa mũi là một phương pháp nhanh và ít tốn
kém để thúc đẩy chức năng của các nhung mao mũi và làm tan dịch nhầy, giảm phù nề, cải
thiện dẫn lưu qua lỗ thông tự nhiên của các xoang (sinus ostia).
Bên cạnh đó, ở những bệnh nhân phẫu thuật nội soi mũi xoang. Rửa mũi giúp cải thiện
quá trình thanh thải do niêm mạc mũi bi thương tổn từ đó giúp niêm mạc mạc mũi sau phẫu
thuật sớm phục hồi. Đồng thời làm sạch các mảnh mô vụn và máu đông trong quá trình
phẫu thuật còn tích tụ.

3. Ngoài ra, ở những bệnh nhân xạ trị vùng hàm mặt (sau xạ trị ung thư vòm, sau xạ xạ trị
ung thư sàng hàm…) thì quá trình hình thành vảy trong hốc mũi rất nhiều. Do đó, rửa mũi
giúp loại bỏ các vảy trong hốc mũi làm hạn chế tình trạng viêm mũi xoang thứ phát sau xạ
trị, cũng như cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân sau xạ trị.
Tóm lại, rửa mũi có thể đem lại các lợi ích sau:
1. Làm sạch các dịch niêm dính, đặc và giúp giảm nghẹt mũi.
2. Rửa mũi và làm sạch xoang mũi khỏi các dị ứng nguyên (allergens), các chất
gây kích ứng, và các yếu tố nhiễm trùng
3. Điều trị viêm xoang mạn
4. Điều trị viêm mũi xoang cấp do nhiễm trùng [2]
5. Điều trị viêm mũi dị ứng
6. Đề phòng cảm cúm
7. Giảm khô mũi
8. Giúp làm sạch các ngóc ngách trong mũi xoang
9. Điều trị hội chứng mũi trống (tổn thương do cắt bỏ cuốn mũi quá mức)
10. Cải thiện hô hấp
11. Giảm ho và các triệu chứng nhỏ giọt sau mũi (post-nasal drip)
12. Cải thiện tình trạng của viêm mũi teo (OZENE).
13. Hiệu quả và ngăn ngừa viêm mũi xoang thứ phát sau xạ trị vùng hàm mặt
14. Ngăn ngừa viêm mũi xoang
15. Giảm tình trạng ngáy cho bệnh nhân
Các phương pháp thở yoga có tên gọi là pranayama được tăng cường bởi thủ thuật jala
neti do đa số đều dựa trên những động tác hít thở sâu qua mũi.
Một số lợi ích khác mà người được rửa mũi có thể nhận biết:
1. Nhìn rõ hơn. Rửa mũi (Jala neti) làm sạch các ống lệ, giúp mắt sạch hơn và ẩm
hơn.
2. Cải thiện khứu giác
3. Cải thiện vị giác
4. Thở được sâu hơn, dễ chịu và thư giãn hơn
III. Jala neti:
Bình neti bằng sứ (ceramic neti pot) dùng để rửa mũi; bình neti còn được làm bằng
thuỷ tinh, kim loại, hoặc bằng nhựa tổng hợp

4. Bình neti bằng gốm
Rửa mũi bắt nguồn từ một kỹ thuật cổ Ayurvedic gọi là jala neti, nghĩa từng chữ là rửa
mũi bằng nước theo tiếng Sanskrit, trong đó người ta dùng một bình neti (neti pot) để súc
rửa. Do y học hiện đại từ lâu đã dùng phương pháp rửa mũi để làm thông xoang và đề
phòng bệnh mũi xoang, các thầy thuốc cũng chấp thuận jala neti đơn thuần như một kiểu
súc rửa mũi, sử dụng bình neti hay một ống tiêm để chứa dung dịch súc rửa.
Jala neti, dẫu rằng ít được biết đến ở các nền văn hoá Phương Tây, lại là một phương
pháp rất quen thuộc ở Ấn Độ và nhiều nơi khác ở Nam Á, tựa như đánh răng bằng bàn chải
mỗi ngày. Nó được sử dụng mỗi sáng sớm cùng với các biện pháp vệ sinh cá nhân khác.
Jala neti cũng có thể được thực hiện vào cuối ngày khi làm việc hoặc sinh sống ở một môi
trường bụi bặm và ô nhiễm.
Khi sử dụng cho nghẹt mũi, có thể áp dụng jala neti đến 4 lần mỗi ngày.
Phương pháp rửa mũi kinh điển dùng dung dịch muối đẳng trương. Những nghiên cứu
sau này[6][7] đã cho thấy dùng dung dịch muối ưu trương có thể hiệu quả hơn để điều trị
các triệu chứng đặc hiệu của viêm mũi.
IV. Rửa mũi bằng dụng cụ RINORIN:
Bộ dụng cụ rửa mũi RINORIN [14]

5. Cấu tạo của bình RINORIN:
+ Van chất lỏng: giúp dòng thuốc đi một chiều vào mũi xoang, không chảy ngược
+ Van khí: điều hòa áp xuất trong bình, giúp dòng thuốc chảy liên tục
Thành phần của hỗn hợp gói RINORIN:
+ Muối biển: giàu khoáng chất  tốt niêm mạc mũi
+ Aloe vera (lô hội): dưỡng ẩm, làm dịu và ngăn khô mũi
+ NaHCO3: đệm pH
+ Axit citric/ Natri Citrate: sát khuẩn, kháng viêm
Hiện nay, với nhiều nghiên cứu về rửa mũi, cho thấy rửa mũi mang lại nhiều ích lợi trong
điều trị và phòng ngừa bệnh lý mũi. Theo hiệp hội Châu Âu về viêm mũi xoang và polyp mũi
(EPOS 2012) [13] đã đưa rửa mũi vào guideline trong điều trị viêm mũi xoang.
V. Rửa mũi xoang theo nhịp sung (Pulsating nasal sinus irrigation):
Máy rửa mũi xoang theo nhịp sung
Một số người dùng ống bơm tiêm, chai xịt, hoặc bình neti để súc rửa mũi. Số khác dùng
máy rửa theo nhịp xung bơm nước muối để rửa sạch vi trùng, các dịch mủ, giúp phục hồi lại
chức năng bình thường của nhung mao niêm mạc.
Một số báo cáo y khoa đã được đăng tải cho thấy rửa mũi bằng máy xung nhịp hiệu quả
hơn trong việc làm sạch và tẩy rửa vi trùng so với các dụng cụ không tạo xung như bơm
tiêm, bình neti và chai xịt, vốn chỉ đơn thuần dựa trên trọng lượng và dòng chảy quy ước.
[8] [9] [10]
Máy rửa mũi tạo xung cung cấp một dòng chảy có áp suất được kiểm soát và điều chỉnh
được tuỳ theo sự thoải mái của mỗi cá nhân. Các báo cáo y học cho thấy rửa mũi với áp lực
dương sẽ giữ lại một thể tích dung dịch nhiều hơn và súc rửa các xoang kỹ hơn so với các
phưong pháp khác.[11]
VI. Một số vấn đề cần chú ý:
Một số người có thể có nghẹt mũi nặng. Tình hình sẽ được cải thiện dần sau vài lần rửa
mũi, nhưng nguyên nhân cũng có thể là do vẹo vách ngăn và cần phải thực hiện một phẫu
thuật nhỏ để chỉnh lại.

6. Cảm giác nóng và kích ứng ở niêm mạc mũi, giống tiếp xúc với chất chlor ở hồ bơi. Có
thể do nước không ở nhiệt độ phù hợp hoặc do nồng độ muối không đúng. Cũng có thể do
muối pha có chứa thêm iode.
Bệnh nhân có thể cảm thấy đau nhói do áp lực trên các xoang. Cần ngưng ngay thủ
thuật và tham khảo ý kiến bác sĩ.
Khi thấy khó chịu ở tai trong lúc rửa mũi, nên hỉ mũi nhẹ sau súc rửa. Nếu vẫn còn khó
chịu, lỗ ống Eustache có thể rộng quá và bệnh nhân cần ngưng dùng thủ thuật.
Rửa mũi bằng nước lạnh có thể gây khó chịu ở nhiều người
Chống chỉ định rửa mũi khi bệnh nhân đang chảy máu mũi hoặc vừa được thực hiện
một số phẫu thuật mũi.
VII. Kết luận:
Mặc dầu các thuốc kháng dị ứng, các thuốc co mạch chống nghẹt mũi, các thuốc
steroids, và các kháng sinh thường được sử dụng, bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng luôn
bổ sung thêm thủ thuật RỬA MŨI cho những bệnh nhân viêm mũi dị ứng, bệnh nhân sau
phẫu thuật xoang và những bịnh nhân viêm xoang mạn do tính an toàn và hiệu quả đã được
kiểm chứng về cả hai mặt lý thuyết lẫn thực hành lâm sàng.
Tài liệu tham khảo:
1. Papsin, B; McTavish A (2003 Jul). "Saline nasal irrigation: Its role as an adjunct
treatment". Can Fam Physician 49: 168-73. Retrieved on 2007-06-17.
2. Rabago, D; Zgierska A, Mundt M, Barrett B, Bobula J, Maberry R (2002 Dec).
"Efficacy of daily hypertonic saline nasal irrigation among patients with sinusitis: a
randomized controlled trial". J Fam Pract 51 (12): 1049-55. Dowden Publishing Co.,
Inc.. PMID 12540331. Retrieved on 2006-11-22.
3. "Sinusitis Treatment: What Is New Is Old." About.com : Senior Health
4. Rabago, D; Pasic T, Zgierska A, Mundt M, Barrett B, Maberry R (2005 Jul). "The
efficacy of hypertonic saline nasal irrigation for chronic sinonasal
symptoms". Otolaryngol Head Neck Surg 133 (1): 3-8. Mosby-Year Book. PMID
16025044. Retrieved on 2006-11-22.
5. Tomooka, LT; Murphy C, Davidson TM (2000 Jul). "Clinical study and literature
review of nasal irrigation". Laryngoscope 110 (7): 1189-93. Lippincott Williams &
Wilkins. PMID 10892694. Retrieved on 2006-11-22.
6. Rabago D, Zgierska A, Mundt M, Barrett B, Bobula J, Maberry R (2002). "Efficacy of
daily hypertonic saline nasal irrigation among patients with sinusitis: a randomized
controlled trial". J Fam Pract 51 (12): 1049-55. PMID 12540331.
7. Rabago D, Pasic T, Zgierska A, Mundt M, Barrett B, Maberry R (2005). "The efficacy
of hypertonic saline nasal irrigation for chronic sinonasal symptoms". Otolaryngol
Head Neck Surg 133 (1): 3-8. doi:10.1016/j.otohns.2005.03.002. PMID 16025044.
8. Brown, LL; Shelton HT, Bornside GH, Cohn I Jr (1978 Feb). "Evaluation of wound
irrigation by pulsatile jet and conventional methods". Ann Surg. 187((2)): 170-73.
PMID 343735.
9. Anglen, J; Apostoles S, Christensen G, Gainor B. R (1994 Oct). "The efficacy of
various irrigation solutions and methods in removing slime-producing
staphylococcus". J Orthop Trauma 8 ((2)): 390-6. PMID 7996321.
10. Svoboda, SJ; Bice TG, Gooden HA, Brooks DE, Thomas DB, Wenke JC (2006 Oct).
"Comparison of bulb syringe and pulsed lavage irrigation.". J Bone Joint Surg
Am 88 ((10)): 2167-74. PMID 17015593.

7. 11. Olson, DE; Rasgon BM, Hilsinger, RL Jr. (2002 Aug). "Radiographic comparison of
three methods for nasal saline irrigation". Laryngoscope. 112 ((8 Pt 1)): 1394-98.
PMID 12172251.
12. Nasopure.com. History Of Nasal Washing.
13. Fokkens WJ, Lund VJ, Mullol J, Bachert C, Alobid I, Baroody F, et al. European Position Paper on
Rhinosinusitis and Nasal Polyps 2012. Rhinol Suppl. 2012 Mar(23): 1-298.
14. Nguyễn Thị Nhật Phượng. (2015). RINORIN rửa mũi xoang. Báo cáo tại Bệnh Viện
Tai Mũi Họng TP.HCM