Dewtertee huulj bichih

1. БАГШ Г. БУЯННЭМЭХ
Архангай Гурвантамир МСҮТ

2. ЧН: Малын өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх
ЧЭ:Малын халдваргүй өвчнөөс
урьдчилан сэргийлэх
ГШҮ: Амьсгалын эрхтэн
тогтолцооны өвчнүүдийг оношлох

3. Амьсгалын эрхтэн тогтолцооны өвчнүүдийг
оношлох
 Мал амьтны амьсгалын эрхтэн тогтолцооны
өвчин манай орны мал аж ахуйн үйлдвэрлэлд
ихээхэн хохирол учруулдаг өвчний нэг бөгөөд
үүнд уушги гуурсан хоолойн үрэвсэл гол байр
суурийг эзэлдэг.

4. Малын гуурсан хоолойн үрэвсэл /Бронхит/
 Уушги, түүний цагаан мөгөөрсөн гуурс хамтдаа
гэмтэж, амьсгалын дутмагшил байдлаар илрэх
өвчнийг уушги-гуурсан хоолойн үрэвсэл буюу
бронхопневмони гэдэг. Уушгины мөгөөрсөн
гуурсны үрэвслийг бронхит гэнэ. Уушги гуурсны
үрэвсэлд төл мал илүү их нэрвэгддэг. Энэ өвчний
хүндэрсэн хэлбэрийг малчид уушгины хатгаа
туссан гэж ярьдаг. Уушиг-гуурсан хоолойн
үрэвслийн хэлбэрүүд нь шалтгаанаасаа
хамаараад өөр өөр бий.

5. Шинж тэмдэг:
 • Байнга ханиалгана.
 • Өвчний эхний үед богино хуурай, эмзэг, дараа
нь шүүрдэс хуралдаж шингэрснээс ханиалга урт,
цэртэй болно.
 • Хамраас эхлээд цайвар, салслаг, дараа нь
салслаг идээтэй зүйл гоожно.
 • Амьсгаадах нь ихсэж, хүндэрнэ.
 • Салст бүрхүүлүүд хөхөрч болно.

6. Шалтгаан
 Бүх төрлийн мал, амьтанд цочмог болон ужиг
хэлбэрээр тохиолдоно. Энэ нь уушгины
дэлбээний мөгөөрснөөс эхлээд түүний
төгсгөлийн нарийн гуурс, цулцангуудыг хүртэл
хамран өвчлүүлж болно. Шороо тоос, хөгц
мөөгөнцөртэй өвс тэжээлээр тэжээх, химийн хорт
бодис бүхий агаараар амьсгалах, эмийг буруу
өгөх, төвөнх, багалзуурын үрэвсэл, уушгины
цагаан хорхой, амьсгалын замын халдварт өвчин
зэргээс шалтгаална.

7. Эмчилгээ:
 Өвчнийг үүсгэсэн шалтгаануудыг арилгана.
Хүйтний улиралд дулаан газар оруулж бүх бие,
ялангуяа цээжин биеийг сайн нэмнэж дулаална.
Шороо тоосгүй орчинд байлгаж, арчиллагаа
маллагааны нөхцлийг сайжруулна. Малын
эмчийн зааврын дагуу зохих эмийн эмчилгээ
хийнэ. Мөн ханах, зүү тавих эмчилгээ хийж
болно. Үхрийн хамрын ясны хоёр талын хонхорт
хамрын нүхнээс дээш 2 хуруу зайд орших хамрын
сиймхийн баруун буюу зүүн талаас хануурын
жижиг өргөн хутгаар 0,5 см гүн хатгаж ханана