Εθελοντική αιμοδοσία-Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας 2018-2019

1. ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ
ΑΙΜΟΔΟΣΙΑ,
ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ ΔΟΤΕΣ
ΜΥΕΛΟΥ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ
ΚΑΙ ΔΩΡΕΑ
ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΩΝ
5ο Γυμνάσιο Αλεξανδρούπολης

2. Τι είναι αιμοδοσία;
O Αιμοδοσία είναι η εθελοντική προσφορά
αίματος για κάποιον που το έχει ανάγκη
Η αιμοδοσία στην Ελλάδα είναι μη
αμειβόμενη και πραγματοποιείται είτε
μέσω τραπεζών αίματος είτε εθελοντικά.

3. Τι πρέπει να γνωρίζουμε για την
αιμοδοσία;
O Μπορούμε να δίνουμε αίμα κάθε τρεις
μήνες. Η ποσότητα του αίματος που
δίνουμε είναι περίπου 450ml.
O Η διάρκεια της αιμοδοσίας είναι περίπου
8-10 λεπτά.
O Προσφέροντας μια μονάδα αίματος
μπορούμε να σώσουμε 3 ζωές.

4. Ποιος είναι ο λόγος να
δώσουμε αίμα;
O Στις μικροχειρουργικές επεμβάσεις αλλά
και στις πολύωρες επεμβάσεις, από την
αιμοκάθαρση μέχρι και την μεσογειακή
αναιμία καθώς και στα τροχαία ατυχήματα
παντού χρειαζόμαστε μονάδες αίματος.

5. Ποιοι μπορούμε να δώσουμε
αίμα;
O Για να μπορέσουμε να δώσουμε αίμα
πρέπει να είμαστε πάνω από 18 ετών,
πάνω από 50 κιλά οι γυναίκες και πάνω
από 60 κιλά οι άνδρες, με φυσιολογική
αιμοσφαιρίνη και πίεση.

6. Ποιοι δεν μπορούμε να
δώσουμε αίμα;
O Παρόλα αυτά, υπάρχουν μερικές περιπτώσεις που
μπορούν να μας εμποδίσουνε, να γίνουμε εθελοντές
αιμοδότες:
• Ασθενείς με AIDS και φορείς του ιού HIV, καθώς και
άτομα με αυξημένο κίνδυνο για τη λοίμωξη αυτή
• Όσοι πάσχουν από Ηπατίτιδα Β και C
• Άτομα που πέρασαν ή πάσχουν από Ελονοσία
• Άτομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα, όπως
είναι οι διάφορες καρδιακές παθήσεις, ο σακχαρώδης
διαβήτης, η υπέρταση, η χρόνια νεφροπάθεια, η
ηπατοπάθεια, οι διάφορες αναιμίες ή άλλο σοβαρό
νόσημα

7. Ποιοι δεν μπορούμε να
δώσουμε αίμα;
• Άτομα που κάνουν χρήση ναρκωτικών ή είναι
αλκοολικοί
• Άτομα με σοβαρές αλλεργίες
• Γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή
με τοκετό τους τελευταίους 6 μήνες
• Άτομα που έχουν κάνει τατουάζ, χειρουργείο ή
piercing τους τελευταίους 6 μήνες

8. Τι να προσέξουμε πριν έρθουμε
για αιμοδοσία;
• Να έχουμε ξεκουραστεί το προηγούμενο
βράδυ (το ελάχιστο 5-6 ώρες ύπνου).
• Να έχουμε φάει ένα καλό πρωινό
• Να μην πιούμε πολύ αλκοόλ το
προηγούμενο βράδυ
• Να μην είμαστε (φαινομενικά) άρρωστοι.

9. Τι να προσέξουμε πριν έρθουμε
για αιμοδοσία;
• Να έχουν περάσει τουλάχιστον 3 μήνες
(για τους άντρες) και 4 μήνες (για τις
γυναίκες) από την προηγούμενη φορά
που δώσαμε αίμα.
• Οι γυναίκες να μην είναι σε έμμηνο ρύση ή
να έχουν περάσει τουλάχιστον 3 μέρες
μετά το τέλος αυτής.

10. Ποια είναι η διαδικασία της
αιμοδοσίας;
O Πραγματοποιείται από ένα νοσοκομείο και
την κινητή μονάδα αιμοδοσίας του. Το
νοσοκομείο παρέχει τον ιατρικό
εξοπλισμό, ο οποίος είναι
αποστειρωμένος και μιας χρήσης ώστε να
εξαλειφθούν οι οποιοιδήποτε κίνδυνοι.

11. Το αίμα αποθηκεύεται
κατευθείαν;
O Το αίμα που συλλέχθηκε, επεξεργάζεται,
χωρίζεται στα επιμέρους συστατικά του
(πλάσμα, αιμοπετάλια και ερυθροκύτταρα)
και στη συνέχεια αποθηκεύεται:
O Το πλάσμα στην κατάψυξη, όπου αντέχει
τουλάχιστον δυο χρόνια
O Τα ερυθροκύτταρα στη συντήρηση για 35-
42 ημέρες
O Τα αιμοπετάλια στη συντήρηση για άμεση
μετάγγιση

12. ΕΛΕΓΧΟΣ
OΠάντοτε στο αίμα διενεργούνται
οι κατάλληλοι έλεγχοι για ιογενή
νοσήματα, και όχι μόνο, ώστε
να αποφευχθεί ο κίνδυνος
μετάδοσης ασθενειών, όπως
π.χ του AIDS

13. Ποια είναι τα οφέλη της
αιμοδοσίας στον οργανισμό μας;
O Επαναφέρει την αιμοσφαιρίνη στα
φυσιολογικά της επίπεδα.
O Ενδυνάμωση του οργανισμού.

14. Τι να προσέξουμε μετά την
διαδικασία της αιμοδοσίας;
• Να καταναλώσουμε πολλά υγρά στη
διάρκεια της ημέρας.
• Να αποφύγουμε την κατανάλωση αλκοόλ
μέσα στη μέρα.
• Να αποφύγουμε το κάπνισμα για
τουλάχιστον μία ώρα.
• Να αποφύγουμε την οδήγηση για
τουλάχιστον μία ώρα.

15. Τι να προσέξουμε μετά την
διαδικασία της αιμοδοσίας;
• Να αποφύγουμε κάθε είδους έντονη
σωματική καταπόνηση (π.χ. γυμναστήριο)
ή τα επικίνδυνα σπορ, μέσα στη μέρα.
• Να αποφύγουμε χώρους με συνωστισμό ή
αποπνικτική ατμόσφαιρα.
• Να μη σηκώσουμε βάρος με το χέρι που
δώσαμε αίμα (π.χ. τσάντες, βιβλία κτλ).

16. Ομάδες αίματος και
συμβατότητα
O Οι ομάδες αίματος είναι συνολικά οκτώ
συμπεριλαμβανομένου του παράγοντα ρέζους
και αποτελούν υποκατηγορίες των τεσσάρων
κύριων ομάδων.(A,B,AB,O)
O Η ομάδα Ο μπορεί να δώσει αίμα σε οποιαδήποτε
άλλη, γι’ αυτό ονομάζεται πανδότης.
O Η ομάδα Α μπορεί να δώσει αίμα στην Α και ΑΒ
επίσης και η ομάδα Β μπορεί να δώσει αίμα στην Α
και ΑΒ.
O Η ομάδα ΑΒ μπορεί να δώσει αίμα μόνο στην ΑΒ,
αλλά να λάβει από οποιαδήποτε άλλη, γι’ αυτό
ονομάζεται πανδέκτης.

17. Ομάδες αίματος και
συμβατότητα

18. Έλλειψη αίματος στην χώρα μας
O Πλέον στην Ελλάδα υπάρχει σοβαρή έλλειψη αίματος.
O Τροχαία ατυχήματα έχουν αυξηθεί και μεταγγίσεις αναβάλλονται
συνεχώς.
O Αφού στην χώρα μας δεν υπάρχει αρκετό αίμα αναγκαζόμαστε να
κάνουμε εισαγωγή από το εξωτερικό και έτσι καθυστερεί πιο πολύ η
διαδικασία .Πιο συγκεκριμένα μία φιάλη αίματος που εισάγεται από δότες
αναπλήρωσης από την Ελβετία κοστίζει λίγο παραπάνω από 500€ και
αυτό θα ισχύει μέχρι το 2021, όπου κάθε χώρα θα είναι υποχρεωμένη να
καλύπτει τις ανάγκες της σε αίμα.. Ειδάλλως, θα υπάρχει πρόστιμο.
O Το πρόβλημα θα λυθεί μόνο αν αυξηθούνε οι εθελοντές αιμοδότες και αν
υπάρξει μεγαλύτερη θέληση για βοήθεια.

20. Τι είναι τα βλαστοκύτταρα;
O Τα βλαστοκύτταρα είναι κύτταρα που
έχουν την ικανότητα να διαφοροποιηθούν
σε οποιοδήποτε άλλο είδος κυττάρου στο
σώμα ενός οργανισμού (π.χ. σε μυϊκό,
ερειστικό, νευρικό κύτταρο, του δέρματος).

21. Τι είναι τα αιμοποιητικά
βλαστοκύτταρα
Μπορούν να φτιάξουν όλα τα κύτταρα του
αίματός μας
O Ερυθρά αιμοσφαίρια
O Λευκά αιμοσφαίρια
O Αιμοπετάλια
O Άρα χρησιμοποιούνται για θεραπείες
αιματολογικών ασθενειών, όπως οι λευχαιμίες.

22. Πηγές αιμοποιητικών βλαστικών
κυττάρων
Ο μυελός των
οστών
Το περιφερικό
αίμα ενηλίκων.
Το αίμα του
ομφάλιου
λώρου

23. ΤΙ ΕIΝΑΙ ΜΥΕΛΟΣ ΤΩΝ
ΟΣΤΩΝ
O Ο μυελός των οστών είναι ο ρευστός ιστός
που βρίσκεται μέσα στα οστά. Περιέχει
αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα, δηλαδή
τις πρόδρομες μορφές των λευκών
αιμοσφαιρίων, των ερυθρών
αιμοσφαιρίων και των αιμοπεταλίων που
κυκλοφορούν στο αίμα.

24. ΑΠΟ ΠΟΥ ΚΑΙ ΠΩΣ
ΣΥΛΛΕΓΟΥΜΕ
ΤΟΝ ΜΥΕΛΟ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ
Ο μυελός των οστών περιέχεται :
 Στα πλατιά οστά (κυρίως λεκάνη)
 Στο περιφερικό αίμα
Ο μυελός των οστών μπορεί να συλλεχτεί με
:
 Επέμβαση
 Φυγοκέντρηση

25. Λήψη βλαστικών κυττάρων
Η λήψη μυελού των οστών έως τώρα γινόταν από τα
πλατιά οστά της λεκάνης υπό γενική αναισθησία, με
ειδική βελόνα.
Πλέον,η διαδιακασία αυτή ανήκει στην ιστορία της ιατρικής και
σήμερα μόνο το 2% των περιπτώσεων λήψης μυελού των οστών
γίνεται έτσι.

26. Το υπόλοιπο 98% των περιπτώσεων, η λήψη βλαστοκυττάρων από
ενήλικα άτομα γίνεται από το περιφερικό αίμα, με μια διαδιακασία
που μοιάζει με την αιμοδοσία. Το αίμα συλλέγεται από ειδικά
μηχανήματα, με φυγοκέντρηση διαχωρίζονται και απομονώνονται τα
βλαστοκύτταρα και το υπόλοιπο αίμα επιστρέφει στον δότη.

27. ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ
ΓΙΝΟΥΜΕ ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ
ΔΟΤΕΣ
O Να είμαστε μεταξύ 18/45 χρόνων, υγιείς.
O Να συμπληρώσουμε μια αίτηση εγγραφής
με τα βασικά μας στοιχεία και ένα πολύ
σύντομο ιατρικό ιστορικό.
O Να δώσουμε δείγμα από το σάλιο μας,
ώστε να εξετάσουν την ιστοσυμβατότητα
μας.

28. OΚάν’ το όπως ο
Σάκης!!!
Ohttps://www.youtube.co
m/watch?v=R6gU4ABK
wlQ

29. Παγκόσμιο Δίκτυο Εθελοντών
Δοτών
O Όσοι αποφασίσουν να εγγραφούν στο
παγκόσμιο δίκτυο εθελοντών δοτών μυελού
των οστών, περιμένουν ανά πάσα στιγμή ένα
τηλέφωνο: αυτό που θα ενημερώνει για την
ιστοσυμβατότητά τους με κάποιον ασθενή που
έχει μια μόνο ελπίδα να ζήσει: ΕΜΑΣ!
O Σε αυτήν την περίπτωση με τις μεθόδους που
αναφέρθηκαν, συλλέγεται μικρή ποσότητα
από τον μυελό των οστών μας, ώστε να
προχωρήσει η μεταμόσχευση
O Φυσικά, πριν τη μεταμόσχευση, γίνονται οι
απαραίτητες εξετάσεις σε δότη και δέκτη.

30. ΙΑΤΡΙΚΟ ΑΠΟΡΡΗΤΟ
O Ο δότης και ο δέκτης δεν επιτρέπεται να
γνωριστούν, παρά μόνο μετά 2 χρόνια
από τη μεταμόσχευση, ώστε να
αποφευχθούν περιπτώσεις εμπορίας
O Παρ’ όλα αυτά, είναι εξαιρετικά σπάνια η
περίπτωση να βρεθούμε απόλυτα
συμβατοί με κάποιον συνάνθρωπό μας.

31. Αντίθετα, η συλλογή ομφαλοπλακουντιακού αίματος
είναι μία απλή και ασφαλής διαδικασία, χωρίς
επιπτώσεις για τη μητέρα και το νεογνό και πολύ
πλούσια πηγή αιμοποιητικών βλαστοκυττάρων

32. Η λήψη των βλαστοκυττάρων γίνεται γρήγορα και ανώδυνα. Την ώρα του τοκετού , αφού έχει
γεννηθεί το μωρό και έχει αποκοπεί από τον ομφάλιο λώρο, γίνεται η λήψη του
ομφαλοπλακουντιακού αίματος από το υπόλοιπο τμήμα του ομφάλιου λώρου που είναι
συνδεδεμένο με τον πλακούντα, καθώς αυτός βρίσκεται ακόμα κολλημένος στη μήτρα.
Το ομφαλοπλακουντιακό αίμα συλλέγεται από τη φλέβα του ομφάλιου λώρου. Το αίμα
μεταφέρεται σε ειδική συσκευασία που προστατεύει το περιεχόμενο από την ακτινοβολία και
τις μηχανικές φθορές.

33. Συσκευασία συλλογής βλαστικών κυττάρων
Το κιτ περιλαμβάνει:
O Τον ειδικό ασκό συλλογής ομφαλοπλακουντιακού αίματος πιστοποιημένο
απο την Ε.Ε με την ένδειξη CE IVD.
O Ένα αποστειρωμένο δοχείο συλλογής ιστού του ομφαλίου λώρου
O Ένα αποστειρωμένο φιαλίδιο για τη συλλογή περιφερικού αίματος της
μητέρας για τον ανοσολογικό έλεγχο
OΤο συμβόλαιο με όλους τους όρους φύλαξης
O Έντυπο για τα στοιχεία των γονέων
O Έντυπο για το Ιατρικό ιστορικό των γονέων

35. Φύλαξη βλαστικών κυττάρων στα εργαστήρια
Τα βλαστικά κύτταρα φυλάσσονται σε ειδικές
συσκευές κρυοσυντήρησης που περιέχουν
υγρό άζωτο σε θερμοκρασία μείον 196
βαθμών Κελσίου.

36. Ιστοσυμβατότητα
O Το μόσχευμα που θα χρησιμοποιηθεί σε μια
μεταμόσχευση θα πρέπει να είναι απόλυτα
συμβατό με τον ασθενή, δηλαδή ο δότης και
ο λήπτης θα πρέπει να έχουν πανομοιότυπα
κάποια συγκεκριμένα γονίδια
O Δυο αδέρφια έχουν πιθανότητα 25% να είναι
συμβατοί
O Εάν το μόσχευμα δεν είναι συμβατό,
απορρίπτεται

37. ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΟΙ
ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ
ΒΛΑΣΤΟΚΥΤΤΑΡΩΝ
Οι ιδιωτικές τράπεζες είναι
κερδοσκοπικού χαρακτήρα
και επηρεάζουν τους γονείς
να αποθηκεύσουν ιδιωτικά
έναντι αμοιβής
τα βλαστοκύτταρα του
παιδιού τους, προκειμένου
να εξασφαλίσουν το μέλλον
τόσο το δικό τους όσο και
της οικογένειας τους.

38. Ιδιωτικές τράπεζες
O Στις ιδιωτικές τράπεζες οι γονείς πληρώνουν
(περίπου 2.000 – 3.000 ευρώ για 20 χρόνια)
ώστε το μόσχευμα να φυλάσσεται αποκλειστικά
και μόνο για το ίδιο το παιδί ή για κάποιο από τα
αδέλφια του εάν ποτέ χρειασθεί στο μέλλον.
Συγκριτικά με τον πληθυσμό της, η χώρα μας είναι
πρώτη στον κόσμο σε αριθμό ιδιωτικών
τραπεζών ομφαλοπλακουντικού αίματος,
υπολογίζονται περί τις 20.

39. Οι δημόσιες τράπεζες στην
Ελλάδα
O Στις εθελοντικές ή δημόσιες τράπεζες, οι οποίες είναι κατά κανόνα
υπό την αιγίδα του κράτους, οι μητέρες δωρίζουν το μόσχευμα το
οποίο είναι διαθέσιμο για κάθε ασθενή που θα το χρειασθεί εφ'
όσον είναι συμβατό.
O Οι δημόσιες τράπεζες είναι συνδεδεμένες σε παγκόσμιο δίκτυο
ηλεκτρονικά για την εύκολη πρόσβαση των μεταμοσχευτικών
κέντρων που ψάχνουν να βρούν συμβατό μόσχευμα για τους
ασθενείς τους.
O Στην Ελλάδα υπάρχουν μόλις δύο τράπεζες δημόσιας φύλαξης,
μία στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας
Αθηνών και μία στην Θεσσαλονίκη, στο Νοσοκομείο
Παπανικολάου, στο αιματολογικό κέντρο «Στοργή».
O Η κατάθεση των βλαστοκυττάρων στην Δημόσια Τράπεζα, όπως
και όλες οι άλλες διαδικασίες είναι εντελώς δωρεάν και δεν
επιβαρύνουν καθόλου την οικογένεια του παιδιού που γεννήθηκε.

40. Οι δημόσιες τράπεζες στην
Ελλάδα
O Εάν οι δημόσιες τράπεζες συγκεντρώσουν
10.000 μοσχεύματα τότε θα μπορούν να
βρουν συμβατό μόσχευμα σχεδόν όλοι οι
Έλληνες ασθενείς που χρειάζεται να κάνουν
μεταμόσχευση. Αν λάβουμε υπ’ όψιν ότι στην
Ελλάδα υπάρχουν περίπου 100.000
γεννήσεις τον χρόνο καταλαβαίνουμε ότι ο
στόχος αυτός δεν είναι δύσκολο να
πραγματοποιηθεί.

41. ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΚΑΙ
ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ
ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ
o Είναι κερδοσκοπικού χαρακτήρα
o Ζουν στα χέρια των μετόχων και
λειτουργούν από έναν ιδιωτικό
όμιλο
o Φυλλάσονται
ιδιωτικά για αυτόλογη χρήση η
χρήση εντός της οικογένειας
o Σε περίπτωση διακοπής της
φύλαξης τα βλαστοκύτταρα
χάνονται ενώ θα μπορούσαν να
βοηθήσουν κάποιον
ΔΗΜΟΣΙΕΣ
o Είναι μη κερδοσκοπικού και
κοινωφελούς χαρακτήρα
o Είναι οργανισμός του
κράτους
o Χρησιμοποιούνται για
φιλανθρωπικές δωρεές για
μεταμοσχευτικούς ή
ερευνητικούς σκοπούς
o Τα βλαστοκύτταρα που
δωρίζεις το πιο πιθανό είναι
να σώσουν κάποιον

42. Δίνουμε όλοι – έχουμε όλοι
O «Δεν υπάρχει περίπτωση να μη σωθούμε
όλοι αν δίνουμε όλοι. Σε αντίθετη
περίπτωση, είναι δύσκολα τα πράγματα.
Αν τα φυλάμε για τον εαυτό μας και δεν τα
χρησιμοποιούμε ποτέ, τι νόημα έχει;»
O Τα αρχεία δοτών μυελού των οστών που
περιέχουν 10 εκατομμύρια εθελοντές
δότες παγκόσμια καθώς και οι δημόσιες
τράπεζες αίματος ομφάλιου λώρου,
βοηθούν σημαντικά στην αύξηση του
ποσοστού εύρεσης συμβατού δότη