The Fuzztones - Το συγκρότημα που συνδέθηκε όσο λίγα με την αναβίωση του garage/ psych ήχου.docx
1. Το συγκρότημα που συνδέθηκε όσο λίγα με την αναβίωση του garage/ psych ήχου
Η μυθική μπάντα, που συνδέθηκε όσο λίγες με την αναβίωση του garage/ psych
ήχου και αγαπήθηκε πολύ στην Ελλάδα, εμφανίστηκε στις 24 Νοεμβρίου στο Κύτταρο
στην Αθήνα. Ακόμα κι αν οι Fuzztones δεν είχαν γράψει ούτε ένα τραγούδι στη
καριέρα τους, κατάφεραν κάτι πολύ πιο σημαντικό... αναβίωσαν ένα μουσικό στυλ
που, πολύ χοντρικά, θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος πως υπήρξε για ένα πολύ
μικρό χρονικό διάστημα (από το 1965 έως το 1967) και μέσα από τις αδιάκοπες
περιοδείες και ηχογραφήσεις τους, το κράτησαν ζωντανό για πάνω από 40 χρόνια!
Το όνομα του Rudi Protrudi είναι Glen Allen Dalpis και ο παππούς του ήταν Έλληνας.
Το Rudi δεν είναι παρά μια παραφθορά του Ευγένιος. Γεννήθηκε στη Washington, D.C.
αλλά μεγάλωσε στο Camp Hill της Pennsylvania, σε ένα επαρχιώτικο, συντηρητικό
περιβάλλον, που όπως ο ίδιος ο Rudi ομολογεί: «δεν είχε δει μαύρο μέχρι που πήγε
στο Harrisburg, την πρωτεύουσα της Πενσυλβάνια». Όταν ήταν 12 ετών, είδε τους
Beatles στο The Ed Sullivan Show, και πλέον το rock & roll έγινε η εμμονή του. Στα 14
έφτιαξε το πρώτο του συγκρότημα, τους King Arthur's Quart και αργότερα τους Rigor
Mortis. Σε κανένα δεν τραγουδούσε.
Το πρώτο άλμπουμ που αγόρασε ο Rudi στα 13 του ήταν το Go του Bo Didley (το
δεύτερο άλμπουμ του Bo). Όπως σχολιάζει ό ίδιος ο Rudi: «Έχει βγάλει καλύτερα
άλμπουμ, αλλά με τράβηξε το εξώφυλλο. Υπάρχει ένας μαύρος μάγκας που δείχνει
πολύ άσχημος, ντυμένος με κόκκινο καρό σακάκι, κρατάει μια κόκκινη κιθάρα Gretsch
Duo Jet και κοιτάζει με τόλμη και αυτοπεποίθηση την κάμερα, με ένα βλέμμα
περιφρόνησης που ήταν πρωτόγνωρο για έναν μαύρο ερμηνευτή στην γεμάτη
προκατάληψη δεκαετία του '50. Ο Bo Didley είναι ο άνθρωπος που άνοιξε
καινούργιους δρόμους, έφερε τη ρυθμική κιθάρα στο προσκήνιο και «εφηύρε» το
rock beat που μιμήθηκαν οι περισσότερες μπάντες στον κόσμο αργότερα». Το 1976
2. βρήκε την ευκαιρία να παίξει μπάσο - για μία νύχτα μόνο - με τους Dead Boys στο
CBGB, το περίφημο κλαμπ της Νέας Υόρκης.
Ο Rudi κάθε Σαββατοκύριακο έκανε ωτοστόπ και πήγαινε στη Νέα Υόρκη για να
βλέπει μπάντες – έτσι είδε την Patti Smith, τους New York Dolls, την Wayne County,
τους Dictators, κ.λπ. - στο CBGB, στο Max's Kansas City και σε όλες τις σκηνές του
Greenwich Village. Ονειρευόταν να φτιάξει μία μπάντα που θα συνδυάζει το punk με
το catchy και upbeat στυλ της bubblegum των 60s. Ο τραγουδιστής, Victor Poison -
Tete έφερε την κοπέλα του, την Carol Krautheim, που έπαιζε πιάνο για να κάνει
backing vocals – εκείνη πείστηκε από τον Rudi να αλλάξει το πιάνο σε organ και μαζί
ξεκίνησαν να γράφουν κομμάτια. Άλλαξε και το όνομά της σε Deb O' Nair και έφερε
και έναν ντράμερ που ήξερε από το γυμνάσιο. Ο Rudi έβαλε αγγελία ότι έψαχνε έναν
"retro rocker" μπασίστα, έκαναν οντισιόν την ίδια μέρα και βρήκαν κάποιον. Όλοι
ήταν πρόθυμοι να μετακομίσουν στη Νέα Υόρκη. Είπαν το ναι, και οι Tina Peel
γεννήθηκαν. Ένα χρόνο αργότερα βρέθηκαν στο Lower East Side – στο Alphabet City
για την ακρίβεια - το πιο επικίνδυνο μέρος του Greenwich Village και ολόκληρης της
Νέας Υόρκης εκείνη την εποχή. Οι Tina Peel ήταν το πρώτο γκρουπ που ο Rudi ήταν
frontman.
3. Οι Tina Peel ήταν αυθεντικοί και σε ότι αφορά στην εικόνα τους, μοναδικοί.
Ντύνονταν op art: ασπρόμαυρα ρούχα, σαν σκακιέρα, τεράστια πουά που έβγαζαν
μάτι και ρίγες. Όπου έπαιζαν, έβαζαν ένα backdrop με μεγάλους ομόκεντρους
κύκλους. Κολλούσαν χαρτιά με ασπρόμαυρα σχέδια στα όργανά τους. Όποιος τους
έβλεπε, ζαλιζόταν! Δεν ήθελαν να ακολουθήσουν καμία μόδα, προτιμούσαν να
δημιουργήσουν τη δική τους. Τρία ή τέσσερα χρόνια αργότερα, οι βιτρίνες στο East
Village άρχισαν να κατακλύζονται από τη μόδα των Tina Peel. Αλλά και η μουσική που
έφτιαχναν το '76 έγινε αργότερα το... new wave. Οι ίδιοι είχαν ξεπεράσει το πανκ.
Ήταν πανκ με 60s επιρροές αλλά η μουσική και οι στίχοι που έγραφαν ήταν στην
πραγματικότητα new wave, τουλάχιστον τέσσερα χρόνια μπροστά από την εποχή
τους.
Σε κάποια φάση, ο Rudi και η Deb O' Nair ήθελαν να σχηματίσουν μια ψυχεδελική
rock μπάντα για να ανοίγουν τις συναυλίες των Peel. Τότε με τους Peel μπορεί να
έβγαζαν και 1000 δολάρια σε κάθε τους εμφάνιση. Ονόμασαν το συγκρότημα The
Fabulous Fuzztones και, καθώς η ανταπόκριση του κοινού στην πρώτη τους εμφάνιση
ήταν αποθεωτική, ο τότε κιθαρίστας Elan Portnoy διέλυσε αμέσως τους Tina Peel,
πέταξε το fabulous και ασχολήθηκε αποκλειστικά με τους Fuzztones.
Ένα πεντάλ εφέ κιθάρας έμελλε να δώσει το brand name του στο όνομα της μπάντας:
το Fuzz Tone, που επινοήθηκε το 1962, χρησιμοποιήθηκε από όλα σχεδόν τα
συγκροτήματα της πρώτης έκρηξης του γκαράζ στα 1965-67 αλλά ήταν οι Rolling
Stones τελικά, αυτοί που θα άλλαζαν για πάντα την ιστορία του παραμορφωμένου
ήχου με το (I Can't Get No) Satisfaction. O Keith Richards χρησιμοποιούσε το Maestro
FZ-1 Fuzz-Τone της Gibson, που μέχρι τα τέλη της χρονιάς ξεπούλησε το στοκ της σε
Fuzz-Tone.
Στο ορίτζιναλ line up, οι Fuzztones ήταν 4: Randy Pratt (μπάσο, φωνητικά), Michael
Phillips (ντραμς), Deb O'Nair (farfisa), Rudi Protrudi, (φωνή, κιθάρα). Αργότερα
προστέθηκε ένας ακόμα κιθαρίστας, ο Elan Portnoy και ο Michael "The Golem" Jay
πήρε τη θέση του Pratt στο μπάσο. Το 1984 ο Ira Elliot αντικατέστησε τον Michael
Phillips και έβγαλαν το πρώτο τους single, Bad News Travels Fast. Αυτό το line up ένα
χρόνο αργότερα θα έβγαζε το LP Lysergic Emanations.
Στις 19 Σεπτεμβρίου
1980, οι Gurus of Garage
Grunge έκαναν το επίσημο
ντεμπούτο τους στο Club
57 στο East Village της
Νέας Υόρκης, με τόπλες
go-go girls, ψυχεδελικό
light show, λαχούρια,
δερμάτινα ρούχα και κολιέ
από ανθρώπινα κόκαλα.
Χρησιμοποιώντας το
fuzzbox το συγκρότημα
δημιούργησε ένα τρελό
στυλ που αναφερόταν ως
grunge. Ο κιθαρίστας Elan Portnoy πιστώνεται ότι έπαιζε "lead grunge" τουλάχιστον
μια δεκαετία πριν την εισβολή του Grunge από το Seattle! Μετά από τουλάχιστον 2
χρόνια που έπαιζαν τη δική τους άγρια ψυχεδελική γκαράζ μουσική σε ανίδεους
4. θαμώνες στα διαβόητα hotspots του Big Apple, όπως το Mudd Club και το CBGB, οι
Fuzztones άρχισαν να αποκτούν φήμη.
Ένα από τα πιο γνωστά τραγούδια των Fuzztones είναι το Ward 81, το οποίο
περιλαμβάνεται στο ντεμπούτο άλμπουμ τους Lysergic Emanations. Στην πραγματική
ζωή, η Πτέρυγα 81 ήταν μία γυναικεία πτέρυγα υψίστης ασφαλείας σε ψυχιατρική
κλινική - η μοναδική «κλειδωμένη» στο Oregon State Hospital στο Salem – εκεί που ο
Μίλος Φόρμαν γύρισε τη Φωλιά του Κούκου το 1975. Η πτέρυγα έκλεισε οριστικά το
1976, αφού πρώτα η φωτογράφος Mary Ellen Mark μαζί με την κοινωνική λειτουργό,
Karen Folger Jacobs έζησαν για 36 ημέρες μέσα σε ένα κελί στην Πτέρυγα 81 και
κατέγραψαν τη ζωή αυτών των φυλακισμένων γυναικών σε φωτογραφικά και ηχητικά
ντοκουμέντα. Το video clip του τραγουδιού θεωρείται κλασικό, ενέπνευσε και τους
Ramones στο βίντεο του Psychotherapy, όπου κοπιάρουν αρκετές σκηνές από το
αριστούργημα των Fuzztones αλλά και την glitter-rock ταινία, Velvet Goldmine.
Το βίντεο γυρίστηκε από τον Andy Christiansen, αδελφό του Michael Jay. Η
κινηματογράφηση έγινε κάπου στο Μπρονξ, σε μια παλιά κλειστή ψυχιατρική κλινική.
Το συγκρότημα την διέρρηξε χωρίς να έχει πάρει άδεια και γύρισε το βίντεο μέσα σε
λίγες ώρες, έχοντας κουβαλήσει φίδια, σαύρες και διάφορα αντικείμενα που
χρησιμοποιούνταν για ηλεκτροσόκ.
5. Ο Marky Ramone έπαιξε για δύο βδομάδες με τους Fuzztones το 1985. Είχαν μόλις
γυρίσει από την πρώτη ευρωπαϊκή περιοδεία τους, και o Elan με τον Ira εγκατέλειψαν
την μπάντα για να δημιουργήσουν το δικό τους συγκρότημα, τους Headless Horsemen.
Τότε έβαλαν μια αγγελία στη εφημερίδα Village Voice για ντράμερ και κιθαρίστα, και
ο Marky Ramone και ο Jeff Salen (Tuff Darts, Sparks) ήρθαν για ακρόαση. Ο Salen ήταν
καλός, αλλά ήταν πολύ κοντός, φαλακρός και φορούσε κοστούμι, οπότε δεν έκανε με
τίποτε. Ο Marky φαινόταν υπέροχος και ήθελε πραγματικά να συμμετάσχει, αλλά
ήταν άκαμπτος, ξύλινος. Έπαιζε κάθε τραγούδι σαν να ήταν τραγούδι των Ramones.
Τον κράτησαν για δύο εβδομάδες, προσπαθώντας πολύ σκληρά να τον κάνουν να
νιώσει με τον ίδιο τρόπο που ένιωθαν και αυτοί. Αλλά δεν το κατάφερε ποτέ και
κατέληξαν να πάρουν τον "Mad" Mike Czekaj, ο οποίος, παρεμπιπτόντως, απέρριψε
τους Ramones όταν του ζήτησαν να αντικαταστήσει τον Marky!
Ο Rudi θυμάται για τον Screamin' Jay Hawkins: «Όταν πρωτογνώρισα τον Jay, η
καριέρα του δεν ήταν και στα καλύτερα της. Το να κερδίσει κάποιος την εμπιστοσύνη
του δεν ήταν εύκολο πράγμα, ειδικά επειδή «δεν του άρεσαν οι λευκοί», όπως μου
είπε όταν τον πλησίασα για πρώτη φορά. Ήμουν αποφασισμένος να τον βοηθήσω να
ξεφύγει από το χάλι στο οποίο βρισκόταν... Μετά από αυτό γίναμε φίλοι και μείναμε
σε επαφή σε όλη τη διαδρομή μέχρι που πέθανε». Σύμφωνα με τον Protrudi, τα
τελευταία λόγια που του είπε ο Hawkins ήταν: «Rudi, εγώ δεν πρόκειται να πεθάνω».
To 1984 o Rudi του ζήτησε να εμφανιστεί ως guest σε μια συναυλία των Fuzztones
στη Νέα Υόρκη, όμως ο Jay δεν φάνηκε σε καμία από τις πρόβες. Έτσι, την
καθορισμένη νύχτα η μπάντα βγήκε στη σκηνή και, καθώς ο Hawkins ήταν άφαντος,
άρχισε να παίζει το δικό της σετ. Προς το τέλος του live όμως, ο μουσικός εμφανίστηκε
φορώντας μια κάπα και κρατώντας τον Henry, το πασίγνωστο ανθρώπινο κρανίο του.
Ο Protrudi τον κάλεσε στη σκηνή, τον σύστησε στο ακροατήριο και έπαιξαν μαζί δυο
κομμάτια. Ακολούθησαν μερικά ακόμα, όπου οι Fuzztones κυριολεκτικά
αυτοσχεδίασαν. Το 1984 το συγκρότημα κυκλοφόρησε ένα live άλμπουμ με τον
θρυλικό Screamin' Jay Hawkins.
O Rudi Prodrudi είναι τόσο ταλαντούχος στο γράψιμο όσο είναι και στο τραγούδι.
Αυτό αποδείχθηκε, όταν ο εγκέφαλος των Fuzztones έγραψε τη μαμούθ
αυτοβιογραφία του, με απίστευτα λεπτομερή τρόπο, σε δύο μέρη: Στο πρώτο μέρος,
με τίτλο Raisin' a Ruckus, περιγράφει την παιδική του ηλικία και τη ζωή του ως
μουσικού από τις πρώτες μπάντες του της δεκαετίας του '60 μέχρι τους art-punks Tina
Peel και μετά μέχρι και το πρώτο line up των Fuzztones στις αρχές των 80s. Αυτός και
οι Fuzztones βρίσκονταν στο επίκεντρο της αναβίωσης του garage και του psychedelic
κινήματος και οι ιστορίες που διηγείται κόβουν την ανάσα. Στο δεύτερο μέρος, με
τίτλο Life at Psychedelic Velocity, επικεντρώνεται στα χρόνια από τα μέσα της
δεκαετίας του ογδόντα και μετά: από τους κακόφημους δρόμους του Lower East Side
της Νέας Υόρκης μέχρι το Hollywoods Sunset Strip, την επιτυχία τους στην Ευρώπη,
την εποχή που ο Rudi ζούσε στην Ολλανδία και τέλος τη ζωή του στο Βερολίνο.
Η συναυλία που θα μείνει αξέχαστη στους Fuzztones ήταν το 1987 στο Pukkelpop
στο Βέλγιο. Εκείνη την ημέρα έπαιζαν οι Wire και οι Mission. Οι Sonic Youth άνοιγαν
το φεστιβάλ. Οι Fuzztones βγήκαν πριν τους Mission, που γενικά τους σνόμπαραν. Το
κοινό ήταν τουλάχιστον 20.000 και όταν ανέβηκαν οι Mission άρχισε να τους
αποδοκιμάζει και να απαιτεί να ξανανέβουν οι Fuzztones. Αποτέλεσμα οι Mission
έπαιξαν μόνο τρία τραγούδια και κατέβηκαν, βρίζοντας ...
6. Ο Rudi κυκλοφόρησε το 1993 το άλμπουμ Songs We Taught the Fuzztones, μια
συλλογή από πρωτότυπες εκδοχές τραγουδιών που έγιναν διάσημα από την μπάντα
και έστρεψε τους θαυμαστές των Fuzztones στους καλλιτέχνες - θρύλους, που
γέννησαν την garage and την psych των 60s.
Στην αρχή οι Fuzztones έπαιζαν διασκευές κλασικών κομματιών που το κοινό δεν
γνώριζε και νόμιζε πως ήταν δικά τους τραγούδια. Πήρε καμιά δεκαριά χρόνια στον
Rudi να πείσει όλους τους καλλιτέχνες – θρύλους που θαύμαζε, να διασκευάσουν
τραγούδια της δικής του μπάντας. Έτσι το 2013 κυκλοφόρησε το In Fuzz we Trust,
όπου πάνω από 15 θρυλικές garage και psych μπάντες των '60s, παίζουν διασκευές
στα κομμάτια των Fuzztones! Στο άλμπουμ συμμετέχουν μεταξύ άλλων οι: Sky Saxon,
Electric Prunes, Pretty Things, Sean Bonniwell, Strawberry Alarm Clock, Μonks,
Shadows of Knight, Arthur Lee, Craig Moore, Davie Allan, Vanilla Fudge και πολλοί
άλλοι!
Το ντεμπούτο στούντιο άλμπουμ τους Lysergic Emanations που κυκλοφόρησε το
1985, έγινε χρυσό, έφτασε στο #2 των αμερικάνικων charts και έχει κυκλοφορήσει
7. από πέντε διαφορετικές δισκογραφικές – και για έκτη φορά βγήκε το 2015 από την
γερμανική δισκογραφική, Hound Gawd.
Το 1985, το συγκρότημα έκανε την πρώτη ευρωπαϊκή του περιοδεία
Phantasmagoria tour ανοίγοντας τις συναυλίες για τους The Damned και
παρουσιάζοντας τον garage/psych ήχο των 60's στο ευρωπαϊκό κοινό. Το 2005
σηματοδότησε την 25η επέτειο τους. Στη διπλή συλλογή που κυκλοφόρησε με τίτλο
Fuzztones illegitimate spawn, 42 μπάντες από το Περού μέχρι την Αυστραλία,
ερμηνεύουν κλασικά Fuzztones κομμάτια, η κάθε μία με το δικό της μοναδικό και
προσωπικό στυλ.
Οι Fuzztones δεν έχουν περιοδεύσει ποτέ στην
Αμερική. Kάποτε γύρω στο 2009 είχαν κλείσει
συναυλίες στην Ανατολική και τη Δυτική ακτή αλλά
σε καμία στις ενδιάμεσες πολιτείες και έτσι θα
έπρεπε να οδηγήσουν με ένα βαν από τη μία άκρη
της χώρας στην άλλη και τελικά δεν το αποφάσισαν.
Έπαιξαν μόνο στο Ink-N-Iron Festival στην
Καλιφόρνια και...έκτοτε δεν έχουν προσπαθήσει
ποτέ ξανά να παίξουν στην Αμερική. Ο Rudi αγαπά
τις Vox Phantoms κιθάρες – πρωτοβγήκαν το 1962
από την βρετανική εταιρεία Jennings. Έχουν ένα
χαρακτηριστικό πεντάγωνο σχήμα και τις
χρησιμοποιούσαν όλα τα γκρουπ της British Invation.
«Μια φορά garage μπάντα, για πάντα garage μπάντα». Όποια διασκευή και αν κάνουν
οι Fuzztones, θα την παίξουν πάντα με το δικό τους garage στυλ. Το 2020 έβγαλαν το
άλμπουμ NYC, για να αποτίσουν φόρο τιμής στη Νέα Υόρκη, στην πόλη που τους
γέννησε. Στο άλμπουμ διασκευάζουν τραγούδια των NY Dolls, Velvet Underground,
Wayne County, Patti Smith, The Ramones, The Cramps, Dead Boys, Mink DeVille, The
Heartbreakers, και φυσικά το New York, New York του Frank Sinatra, το τραγούδι που
είναι ταυτόσημο με την πόλη της Νέας Υόρκης. Όπως λέει ο Rudi Protrudi: «Η Νέα
Υόρκη βρισκόταν πάντα στον πυρήνα της οντότητας των Fuzztones, οπότε ο καλύτερος
τρόπος για να γιορτάσουμε τα 40 χρόνια fuzz, ήταν να αποτίσουμε φόρο τιμής στη
μουσική που μας τράβηξε σε αυτήν την πόλη».
Ο Rudi Protrudi έχει πει: Stay true to your vision. Don't back down. Don't be afraid to
speak your mind and let the chips fall where they may. We're living in desperate times
and going along with the lost crowd will bring you nothing in return.
Μείνετε πιστοί στο όραμά σας. Μην κάνετε πίσω. Μην φοβάστε να πείτε τη γνώμη
σας και ας γίνει ότι θέλει. Ζούμε σε απελπισμένους καιρούς και το να συμφωνείτε με
το χαμένο πλήθος δεν θα σας προσφέρει τίποτα.
Rigor Mortis
https://www.youtube.com/watch?v=4iNVNNc8RAo
Rudi Protrudi - Tina Peel (1979)
https://www.youtube.com/watch?v=16my0qhdXS8
8. The Fuzztones "Bad News Travels Fast"
https://www.youtube.com/watch?v=-YVb8ukslU0
Screamin' Jay Hawkins and The Fuzztones - It's That Time Again
https://www.youtube.com/watch?v=AGa8dJ0yUlo
The Fuzztones @ Pukkelpop (1987)
https://www.youtube.com/watch?v=Ja_z2y7DTgo
Γ. Ε. Μανουσάκης