teroya ng wika at barayti ng wika

2. TEORYANG BOW -WOW

3. TEORYANG BOW -WOW
Ginagaya nila ang tunog na
nililikha ng mga hayop gaya ng
tahol ng aso, tilaok ng manok at
huni ng ibon.
Ginagaya naman daw ng tao ang
tunog ng kalikasan at paligid gaya
ng ihip ng hangin, patak ng ulan at
langitngit ng kawayan.

4. halimbawa
Tunog ng aso
Tunog ng tuko
Ihip ng hangin

5. TEORYANG DING DONG

6. TEORYANG DING DONG
May sariling tunog na
kumakatawan sa lahat ng bagay sa
kapaligiran.
Tinawag din ito ni Max Muller na
simbolismo ng tunog.
Halimbawa:
tsug- tsug ng tren, tik- tak ng orasan

7. TEORYANG POOH- POOH

8. TEORYANG POOH -POOH
Nakalilikha ng tunog sanhi ng
bugso ng damdamin.
Gamit ang bibig, napabubulalas
ang mga tunog ng pagdaing na dala
ng takot, lungkot, galit, saya at
paglalaan ng lakas.

9. TEORYANG TA-
RA-RA- BOOM
DE AY

10. Ang wika ng tao ay nag –ugat sa mga
tunog na kanilang nilikha sa mga
ritwal na kalauna’y nagpapabagu-bago
at nilapatan ng iba’t ibang kahulugan.
Halimbawa:
pagsayaw, pagsigaw at incantation o mga
bulong na ginagawa tuwing makikidigma,
pagtatanim at iba pa.
TEORYANG TA-RA-
RA- BOOM DE AY

11. TEORYANG
YOO HE YO

12. TEORYANG YOO HE YO
Pinaniniwalaan ng
linggwistang si A.S Diamond
(2003) na ang tao ay
natutong magsalita bunga
diumano ng kanyang
puwersang pisikal.

13. Teoryang
Babble Lucky

14. Teoryang Babble Lucky
Ang wika raw ay
nagmula sa mga walang
kahulugang bulalas ng
tao.

15. Teoryang Babble Lucky
Sa pagbubulalas ng tao,
sinuwerte lamang daw siya nang
ang mga hindi sinasadya
at walang kabuluhang tunog na
kanyang nalikha ay naiugnay sa
mga bagay-bagay sa paligid na
kalaunan ay naging pangalan ng
mga iyon.

16. Antas at
Barayti ng
Wika

17. Antas ng Wika
Pormal
- Pambansa
- Pampanitikan
01 Di-Pormal
-Lalawiganin
-Kolokyal
-Balbal o Islang
02

18. Pormal

19. Pambansa
Pinakagamitin sa sapagkat ang
wikang ito ang higit na nauunawaan
buong bansa. Ito rin ang wikang
itinadahana ng batas na ginagamit sa
iba’t ibang larangan gaya ng
pagtuturo sa paaralan, pagbabalita,
pakikipagtalastasan, wika ng politika,
simbahan at lipunan kung saan
nauunawaan ng lahat.

20. Pampanitikan
Pinakamataas na lebel ng
wika sapagkat mayaman ito
sa paggamit ng mga idyoma,
tayutay at matatalinghagang
pahayag

21. Di-Pormal

22. Lalawiganin
wikang ginagamit sa isang rehiyon at
kalimitang ang mga tagaroon lamang
ang nakauunawa ng kahulugan ng
salita

23. Kolokyal
pang-araw-araw na mga
salita. Madalas na ginagamitan ng
pagpapaikli o pagkakaltas ng ilang
titik ang mga salita upang
mapaikli o o mapagsama ang
dalawang salita.

24. Balbal o Islang
pinakamababang antas
ng wika. Tinatawag rin itong
mga salitang kalye at code na
ginagamit ng iilan na kabilang
lamang sa partikular na
grupo o pangkat.

25. Barayti ng
WIka
01

26. Barayti ng Wika
Dayalek
Iba’t ibang Barayti ng Wika
- nabuo mula sa pangunahing wika ng isang
lalawigan na kadalasang sinasalita sa iba’t
ibang lalawigan.
Halimbawa:
Tagalog, Bisaya, Bikolano, Ilonggo

27. Barayti ng Wika
Ekolek
Iba’t ibang Barayti ng Wika
- karaniwang sinasalita sa loob ng
kabahayan. Taglay nito ang
pagiging di- pormal na paggamit
ng wika ngunit nauunawaan
naman ng mga taong gumagamit
nito
- Halimbawa: Pappy – ama, Mumsy
– ina, Sis – ate

28. Barayti ng Wika
Etnolek
Iba’t ibang Barayti ng Wika
- nabuo ang wikang ito sa
mga etno- linggwistikong
pangkat
- Halimbawa: Wika ng
Tausug, Ifugao, Ivatan

29. Barayti ng Wika
Idyolek
Iba’t ibang Barayti ng Wika
- taglay ng wikang ito ang pansariling
katangian sapagkat personal ang
pagkakagamit nito.
- Halimbawa: “Excuse me po!” – Mike
Enriquez “Kabayan!” – Noli De Castro

30. Barayti ng Wika
Sosyolek
Iba’t ibang Barayti ng Wika
- pansamantalang wika na nalikha
dahil sa sosyalisasyon na
kadalsang nagbabago- bago ng
anyo sa paglipas ng panahon.
- Halimbawa: pagdiriwang – parti,
tipar,
gimmick

31. Barayti ng Wika
Pidgin
- nabuo ang wikang pidgin dahil sa
pangangailangan ng tagapagsalita at wala
itong pormal na anyo. Ang creole naman
ay nagmula sa pinaghusay na pidgin at
lumaganap sa isang lugar
- Halimbawa para sa Pidgin:
“Ako benta iyo damit ganda.” (sa usapang
Pilipino at Tsino)
- Halimbawa para sa Creole: Chavacano
(pinaghalong tagalog at espanyol)

32. Rehistro at
Jargon

33. Ang register ng wika ay tumutukoy sa
ispesipikong salitang ginagamit ayon sa
kahingian ng sitwasyon o pagkakataon. Ito ay
may kinalaman sa paggamit ng pormal at di-
pormal na wika. Ayon kay Michael Halliday
(1978), may tatlong (3) dimensyon ang
pakikipagkomunikasyon batay sa register

34. Ang jargon ay ang mga salita o
terminong sadya lamang sa isang
partikular na larangan o disiplina
Halimbawa:
- virus – nakasisira ng isang
dokumento
(wika sa teknolohiya)
virus – mikrobyo (wika sa medisina)