Presentación de PWP para 3º ESO, sobre el SECTOR PRIMARIO, siguiendo el manual de la editorial Santillana, en GALEGO.

2.  Esta presentación foi elaborada seguindo o libro de textoda
Editorial SantillanaObradoiro. Xeografía e Historia. SerieDescubre.
Para 3º da ESO.
 Oseu obxectivo é servir de axuda para o alumnado de 3º ESO
no IES Moncho Valcarce de As Pontes.
 É, por tanto,un complementopara as clases e para o estudo.
Foi elaborada por Teresa Nécega Rodríguez.
 Cada diapositiva leva a referencia ás páxinas do libro de texto
para que cada alumno poida seguir a clase, suliñar, ampliar
contidos.
Ánimo e a estudar!!!

3. AGRICULTURA
GANDARÍA
PESCA
EXPLOTACIÓN FORESTAL
Páxinas 70 e 71

4.  O SECTOR PRIMARIO OCUPA AO 40% DA POBOACIÓN ACTIVA
MUNDIAL. ESTA DIMINUÍNDO.
 A PRODUTIVIDADE AUMENTA CADA ANO PERO DIMINÚE O SEU
PESO ECONÓMICO.
PAISES DESENVOLVIDOS:
 Pouca poboación
empregada e alta
produtividade pola
mecanización. Entre 1 e 5 %.
 Escasa contribución ao
PIB: menos do 4%.
PAISES EN
DESENVOLVEMENTO:
 Ocupa case á metada da
poboación activa, ata un
80%.
 En torno ao 24% do PIB.
 Baixa produtividade polas
técnicas moi tradicionais.
Páxinas 70 e 71

5. A paisaxe agraria é a que resulta da práctica das actividades do sector
primario. A diversidade das paisaxes agrarias débese a uns elementos
físicos e humanos.
ELEMENTOS QUE DEFINEN A PAISAXE AGRARIA
O RELEVO
ALTITUDE
As temperaturas
descenden conforme
ascendemos.
As terras situadas a
menos de 200 m de
altitude son as
mellores para a
agricultura
A PENDENTE
Os terreos moi
inclinados son
moi malos para
a agricultura. Os
mellores lugares
son as chairas e
os vales.
O TIPO DE SOLO
Cada tipo de solo é axeitado para
determinado tipo de plantas:
- Solo arxiloso: rico en nutrientes,
encharcase con facilidade, precisa
drenaxe.
- Solo Areento: non retén nin
auga nin nutrientes, precisan rega
constante.
Solo humoso: o mellor solo. Rico
en nutrientes pola cantidade de
humus e materia orgánica que
posúe.
O CLIMA
- Frío extremo
- Calor
excesiva.
- Humidade
elevada.
- A aridez.
Páxina 72

6. O CLIMA
Cada planta precisa para desenvolverse determinadas condicións
de temperatura, insolación e humidade.
FACTORES CLIMÁTICOS QUE LIMITAN A ACTIVIDADE AGRÍCOLA
CALOR
EXCESIVO
As
temperaturas
por riba dos
45ºC non son
favorables para
a agricultura.
FRÍO EXTREMO
As plantas NON
poden medrar
a temperaturas
baixo 0.
Moitas incluso
baixo os 10º
A HUMIDADE
ELEVADA
As chuvias
abundantes e
constantes fan que
medren moitas
malas herbas,
erosionan o solo
ao desaparecer a
vexetación.
A ARIDEZ
As plantas
precisan certa
cantidade de
auga.
A escaseza e a
irregularidade
limitan o
desenvolvemento
da agricultura.
Páxina 73

14. HÁBITATRURAL
HÁBITAT DISPERSO:
viviendas
diseminadas. xunto a
elas as terras de
cultivos e os pastos.
HÁBITAT MIXTO OU
INTERCALAR:
hai unha ou varias
aldeas e certa poboación
dispersa polo campo.
HÁBITAT CONCENTRADO:
vivendas e edificios
agrúpanse formando
unha aldea. Arredor,
esténdense as terras de
cultivo.
Páxina 74

15. DISPERSO MIXTO
CONCENTRADO
…Disperso,
concentrado,
mixto…nonsei…

16. LATIFUNDIO
LATIFUNDIO
MINIFUNDIO
MINIFUNDIO
…Minifundio,
latifundio…

17. OPENFIELD OU CAMPOS ABERTOS
Candoas parcelasnonestáncercadas,dan
lugar apaisaxesformadas porparcelas
independentessenseparaciónentre elas.
PredominannaSubmesetaSurdeEspaña.As
vivendassoenestaragrupadas.

18. CAMPOSPECHADOS OUBOCAGE
Cando as parcelas están pechadas por sebes, valados, muros de
pedra… Comunícanse mediante unha rede de camiños. Os
campesiños viven en casas illadas xunto ás terras de cultivo. A
paisaxe é propia da cornixa Cantábrica.

19. AGRICULTURAINTENSIVA
O seu obxectivo é sacarlle á terra o seu maior
rendemento.
Nos paises desenvolvidos: alto rendemento
con técnicas modernas.
Nos países en desenvolvemento: agricultura
tradicional, pouco tecnificada, man de obra
abundante pero baixo rendemento.
AGRICULTURAEXTENSIVA
Grandes leiras, deixase unha parte en barbeito para facilitar a recuperación da
terra. Produción elevada pola cantidade de terreo cultivable.

20. MONOCULTIVO
Cando só se cultiva un so produto.
Simplifica o uso de maquinaria.
Ten como obxectivo é obter a máxima
produción a mínimo custo para que
sexa competitiva, xa que se destina
principalmente á venda. Prácticase en
grandes explotacións.
POLICULTIVO
Cando se cultivan varias especies.
Leiras pequenas e a produción está
destinada básicamente ao consumo
familiar, nas zonas de horta.

21. AGRICULTURA DE MERCADO
É a agricultura orientada ao mercado que se inicia a finais do
século XVIII.
Require grandes investimentos de capital, pero compensados
polo aumento da produtividade.
CULTIVOSTRANSXÉNICOS
Son novas variedades de cultivos modificadas xenéticamente creadas gracias aosavances
no campo da biotecnoloxía.
Páxina 76

22. TÉCNICAS DE CULTIVO AVANZADAS
CULTIVOS
HIDROPÓNICOS
Técnica que permite
cultivar sobre un sustrato
artificial: casca de arroz,
area, serraduras… A auga
da rega contén todos os
nutrientes que precisa a
planta.
AREADO
Botar unha fina capa de
esterco sobre o solo e
sobre ela, unha capa de
area máis grosa. A area
flitra a auga e quéntase
rapidamente,
transmitindo a calor ás
capas inferiores. As
plantas absorben mellor
os fertilizantes.
REGA POR GOTEO
Leva a auga ás plantas a
través duns conductos
pechados que teñen uns
goteiros para regar gota a
gota. Non se malgasta
enerxía, e permite aforrar
auga, pois so suministra a
auga que necesita a
planta.
Páxina 76

23. CARACTERÍSTICAS DA AGRICULTURA DAS REXIÓNS
DESENVOLVIDAS
 Especialización da produción: cultívase un so produto en cada
explotación, simplificase o traballo e o uso de maquinaria e mellora
os rendementos.
 Mecanización dos labores agrícolas: permite reducir a man de
obra e realizar as tarefas en menos tempo e cun custo menor.
 Uso de avanzadas técnicas agrícolas: fertilizantes, sementes de
elevado rendemento, produtos que curan as enfermidades, cultivo en
invernadoiros. Uso de transxénicos.
 Os sistemas de almacenaxe, transporte e comercialización a
grande escala: facilitan que os produtos cheguen a mercados
afastados cun custo baixo.
Páxina 76

24. EFECTOS DA AGRICULTURADE MERCADO
POSITIVOS
 Alta produtividade ---
excedentes --- baixada de prezos.
 As subvencións axudan á
baixada de prezos e poñen en
desvantaxe os produtos agrícolas
dos países en desenvolvemento
que non poden competir co prezo
subvencionado.
 Ao producir grandes cantidades
resulta rendible o uso de
transportes especializados para
que o produto chegue en óptimas
condicións.
 Axilízase a comercialización.
NEGATIVOS
 Uso abusivo de fertilizantes
químicos == contaminan os
solos das augas a acuíferos.
 os sistemas de rega supoñen
un elevado consumo de auga==
sobreexplotación dos acuíferos.
 Abandono dos núcleos rurais
e envellecemento da poboación
debido á mecanización
Páxina 77

25. OBXECTIVO: obtención de alimentos para a familia.
- Practícase en pequenas explotacións.
- Cultivan varios produtos para asegurarse a
alimentación todo o ano.
- Técnicas e ferramentas arcaicas.
- Moito esforzo e produtividade moi baixa.
- A agricultura depende dos factores físicos porque non
teñen acceso aos avances tecnolóxicos.
ROZAS
Zonas de África
Ecuatorial, conca do
Amazonas,
Centroamérica e o
sur de Asia.
SEDENTARIA DE SECAÑO
Nas zonas de
sabana
IRRIGADA MONZÓNICA
Leste de China,
sueste asiático,
costa da India.
Páxinas 78 e 79

26. ROZAS
ROZAS
IRRIGADA MONZÓNICA
IRRIGADA MONZÓNICA
SEDENTARIA
SEDENTARIA
Rozas,
sedentaria,
irrigada…Uff!!!
Isto
complícase!!!

27. PLANTACIÓNS
A súa orixe está nas explotacións agrícolas que
crearon pos conquistadores nos séculos XVI e
XVII fóra de Europa.
O seu obxectivo era obter produtos
considerados exóticos: cacao, café, algodón…
P
O
S
I
T
I
V
O
S
N
E
G
A
T
I
V
O
S
- Activan a economía local porque crean emprego e promoven a
construción de infraestruturas de transporte e comercialización.
- Introducen técnicas de cultivo modernas e formas máis
eficientes de organizar o traballo.
- Os beneficios económicos están nas mans das empresas
estranxeiras = os traballadores non melloran o seu nivel de
vida.
- Os campesiños non poden competir coas multinacionais e
moitos vense obrigados a abandonar as súas terras e traballar
nas plantacións.
-As plantacións causan graves impactos medioambientais
debido á explotación intensiva.
Páxinas 80 e 81

28.  É unha actividade complementaria da agricultura.
 É unha actividade en crecemento.
 O 30% da superficie do planeta está dedicada a pastos.
 O 33% das terras de cultivables dedícanse producir
forraxe.
 As especies máis importantes son as do gando ovino,
porcino, aviario e bovino.
 A investigación científica permitíu obter razas selectas
que proporcionan elevados rendementos e vencen moitas
enfermidades.
 As novas tecnoloxías incrementaron a produción e
facilitaron o transporte dos produtos gandeiros a longa
distancia en perfecto estado.
Páxinas 82 e 83

29. SEDENTARIA: o gando NON se despraza para obter o alimento.
NÓMADE: a que se despraza permanentemente buscando pastos.
África septentrional e subsahariana, Asia Central e Oriente Próximo.
TRANSHUMANTE: desprazamento estacional buscando pasto.
GANDERÍA EXTENSIVA: en grandes explotacións; o gando vaga
libre e aliméntase de pastos naturais. Requiere poucos investimentos
e ten baixa produtividade. Centro e oeste dos EEUU, Pampa
arxentina, leste do Brasil, sur de Rusia, España, Australia, Suráfrica.
GANDERIA INTENSIVA: ou industrial, explotacións especializadas
nunha determinada especie. O gando está estabulado; e ás veces
semiestabulado.
Leste dos EEUU, Canadá, Europa Occidental, sueste de Australia,
Nova Zelandia.
T
I
P
O
S
D
E
G
A
N
D
A
R
I
A
Páxinas 82 e 83

30. INTENSIVA
INTENSIVAINTENSIVA
EXTENSIVA
EXTENSIVA
EXTENSIVA
Intensiva,
extensiva…
Imos aló!!!

31. É a captura en
mares, ríos ou
lagos de peixe e
outros animais
acuáticos
(crustáceos,
moluscos, etc)
algas e outras
plantas.
BUQUE FACTORÍA: Son barcos que teñen instalacións para cortar, limpar,
empaquetar e almacenar e conxelar as capturas. Están preparados para
campañas pesqueiras de varias semanas ou meses.
CALADOIRO: son zonas donde se concentran as especies pesqueiras. Os
mellores localízanse nas plataformas continentais onde se cría o plancto.
ACUICULTURA: É a cría de organismos animais e vexetais acuáticos en
catividade. Permite incrementar a dispoñibilidade de peixes e mariscos e
evita que se extingan.
Páxinas 86 e 87.

32. TIPOS DE PESCA
PESCALITORAL
 Xunto á costa.
 Pequenas
embarcacións.
 Métodos
artesanais.
 Capturas
destinadas ao
autoconsumo e
mercado local.
 Moi importante
nos países menos
desenvolvidos.
PESCA DE BAIXURA
 Próxima á costa.
 Embarcacións
pequenas ou
medianas.
 Usan diferentes
aparellos segundo as
especies.
 Tempo non
superior a un día.
PESCA DE ALTURA
 En mar aberto.
Barcos de gran
tonelaxe.
Equipado con
modernos instrumentos
técnicos.
 Usan diversas artes de
pesca.
 Usan buques factoría
para varias semanas ou
meses, teñen instalación
para limpar, cortar,
empaquetar e conxelar as
capturas.
Páxinas 86 e 87

33. ANTEA SOBREEXPLOTACIÓNDOSCALADOIROSos diferentes gobernos adoitaronmedidas
que teñencomoobxectivobuscarunhaexplotaciónsustentable do medio mariño:
- Prohibiralgunhastécnicas depesca(arrastre).
- Reducironúmerodecapturas.
- Controlaro tamañodasespecies capturadas.
- Establecertemporadasdedescansobiolóxico.
Páxina 87

34. CARACTERÍSTICAS
 Ocupa só a un 5% da poboación da UE pero no espazo rural viven o 56%
dos cidadáns comunitarios e este espazos rural supón un 77% do territorio
da Unión Europea.
 Foi perdendo importancia dentro da economía, na actualidade a súa
produción non alcanza o 3% do PIB.
 Ten unha produción moi variada: cereais, forraxe, oleaxinosas, verduras,
hortalizas, froitas, patacas, carnes e leite.
 Conviven explotacións intensivas, extensivas e ecolóxicas, cun tamaño
medio de 15 Ha. e cunha alta produtividade debido ao alto grao de
mecanización do sector.
 É un dos principais países exportadores de produtos agroalimentarios.
 É tamén o maior importador de alimentos.
 Na pesca e a acuicultura: ocupa o 5º lugar do mundo en produción, detrás
de China, Indonesia, India e Perú.
 Os maiores produtores en pesca son España, Dinamarca, Reino Unido e
Francia.
 A pesar da súa elevada produción a UE importa produtos pesqueiros e
España é un dos países que máis importa.
Páxina 88

35. CONTRASTES
OU
DIFERENZAS
ENTRE OS
PAÍSES
EUROPA ATLÁNTICA
Predominan as explotacións gandeiras alimentadas con
pastos e plantas forraxeiras.
EUROPA MEDITERRÁNEA
-Agricultura extensiva de secaño: trigo, vide e oliveira
(triloxía mediterránea).
-Agicultura intensiva na que o regadío permite altos
rendementos: hortalizas e froiteiras.
CHAIRAS INTERIORES
Especializadas na agricultura extensiva de alto
rendemento debido á mecanzación e a rotación de
cultivos:
 Cereais e patacas no inverno.
 Forraxe e remolacha no verán.
EUROPA OCCIDENTA: ALTAMENTE MECANIZADO.
EUROPA ORIENTAL MENOR MECANIZACIÓN.
SUR E LESTE DE EUROPA: AGRICULTURA TRADICIONAL, CON BAIXOS RENDEMENTOS.
Páxina 88

36. OBXECTIVOSACTUAISDA PAC:
-Garantir a seguridade alimentaria para Europa.
- Aumentar a competitividade do sector agropecuario.
- Grarantir a produción dealimentos sans ede calidadea prezosaccesibles.
- Mellorar as condicións sanitarias dos animais eo seu benestar.
-Producir de forma respectuosa comedio.
- Procurar o benestar da sociedade rural asegurando ingresos razoables e estables.
- Conseguir unha economía rural sustentable e dinámica.
PAC
POLÍTICA AGRARIA COMÚN QUE COMPARTEN DENDE 1962
TODOS OS PAÍSES MEMBROS DA UE.
OS SEUS OBXECTIVOS VANSE ACTUALIZANDO.
Páxina 89

37. OBXECTIVOS:
- Aumentar a produtividade do sector garantindo unha
seguridade alimentaria na UE e prezos razoables para os
consumidores.
-Garantir unha explotación sustentable para manter as
poboacións de especies.
- Protexer os ecosistemas mariños e costeiros.
-Garantir a saúde humana.
-Asegurar un nivel de vida xusto aos traballadores.
PPC
POLÍTICA PESQUEIRA COMÚN DENDE 1983 PARA TODOS OS
PAÍSES MEMBROS DA UE.
Páxina 89

38. TRAZOS
(características)
-Poboación ocupada 4,2%
-Aportación ao PIB (2,7%)
- A pesar destes datos é un sector fundamental na economía española.
- España é un dos países da UE cun sector primario máis potente:
- 11% do conxunto da produción agraria da UE
- Os produtos agrarios e pesqueiros son a materia prima de moitas
industrias.
-15% das exportacións españolas procede dos alimentos.
PUNTOS FEBLES
- Poboación envellecida
- Moito peso de pequenas e medianas
explotacións
- Pouca produtividade da agricultura de secaño.
- Baixa produtividade da gandaría.
Páxina 90
Fíxate nos mapas e gráficas
da páxina 91.

39. Páxinas 92 e 93

40. A ESPAÑA HÚMIDA
 Hábitat: disperso.
Predomina o
minifundio con leiras
cercadas.
 Grazas o clima
oceánico hai extensas
praderías o que
permite a dedicación
esencial á gandería,
destacando o bovino
para leite.
 Litoral Cantábrico, Galicia, Pireneos Occidentais.

41. A PAISAXE MEDITERRÁNEA CÁLIDA
Litoral Mediterráneo, val do Guadalquivir e surde Estremadura.
Agricultura de secaño:Val do
Guadalquivir e áreas montaños das
zonasprelitorais, predominando a
triloxía mediterránea (trigo, vide e
oliveira) e a amendoeira.
O regadío ocupa o resto,
destacando o cultivo dehortalizas e
froitas.
Habitat concentrado. No sur coexisten pequenas e grandesleiras abertas. No litoral
catalán, levantino e balear predomina o minifundio con leiras sa
cercadas.

42. A PAISAXE AGRARIA CANARIA
Relevo montañoso, solos volcánicos e clima cálido --- condicionan a agricultura.
hábitat: concentrado.
Zonas dolitoral e zonas expostas ao vento fresco e
humido:
Cultivos para a exportación: plátano, pataca,
tomate.
 Plantacións tropicais: mango, aguacateepiña.
Cultivos baixo plásticos: Flores, cogombros,
pementos.
Zonas máis altas do interior: agricultura
tradicional egandaría extensiva caprina.

43. A PAISAXE DE MONTAÑA HÚMIDA
Ocupa as zonas máis altas da Península.
Zonas pouco favorables para a agricultura polo relevoea altura.
A agricultura practícase nas zonas baixas dos vales: policultivo para o consumo
familiar e as plantas forraxeiras para ogando.
Principal actividade, a
gandaría extensiva de bovino e
ovino para carne.
Importante tamén a
explotación forestal.

44. A PAISAXE MEDITERRÁNEA FRESCA
Esténdese porgran parte do interior peninsular.
Hábitat concentrado. Concas de Douro e Ebro:pequenas leiras. Zonas máis áridas:
latifundio ou openfield. Distinguimos tres ámbitos:
ZonasdeRegadíos,xuntoaosríos:cereais, hortalizas,froiteiras,
forraxeiraseindustriaiseleiraspequenaseabertas.
Zonasaltase chás:cultivos extensivosdecereais,gandería
extensivadeovino paracarne.
EnExtremaduradanseasdevesas,leirasgrandese abertas
Zonasqueenlazanascadeasmontañosascoaschairas:cultivosde
secaño,vide oliveirae amendoeiracombinadacon gandaríaovina
extensivaparacarne.Leirasgrandeseabertas.

45.  Tivo sempre moito peso en Galicia
pero naactualidade tende adiminuír.
 Osprodutos agroalimentarios
son taménos que máis se exportan
ao exterior.
 Sigue tendo moita importancia
xaque estes produtos primarios
son abase de varios sectores da
industria.
 2014: 6,7% da poboación
activae o 4,3% do PIB de
Galicia.
Páxinas 94 e 95

46. NA AGRICULTURADESTACAN:
- Intensivae de policultivo. Predominiodominifundio= produciónbaixa.
Vide, pataca,millo, forraxeirasehortalizas.
A GANDARIAamosatrestipos:
 Gandobovinoou vacún:paraleite oucarne:unmillon decabezas.A produciónlactearepresentaa
terceirapartedototaldeEspaña(+/- 2 millóns delitros)
 Gandoprocino:destinadoaproduciónde carne.1 millón de cabezas.
 Granxasavícolas:paraa críase engordedepoloseá producónde ovos.
A PESCA
- Éa primeiraactividadedosector primariogalego.
- Supóna metadedascapturasespañolasea cuartapartedaseuropeas.
- Hai diferentes tiposdepesca:marisqueo,litoral,baixuraealtura.
- Portosimportantes:Vigo,A Coruña,Burela,Celeiroe Ribeira.
- Destacanapescada,xurelo,xarda,pintadae lirio.
- A acuiculturaéo cultivo en granxasmariñasde peixes:mexilónsen bateas,granxasdeameixas…
A EXPLOTACIÓNFORESTAL:Achega máis de1/3 daproducióndemadeiradeEspaña.Contacon
industriasdeprimeiraesegundatransformación.
Páxinas 94 e 95