1. RUP Papenhof - Mechelen -duurzaam ruimte gebruik
FRIS IN HET LANDSCHAP
ism WVA: Marc Martens

2. RUP Papenhof Mechelen
Multidisciplinair team + externe deskundigen
ism Werkplaats voor Architectuur - Bureau voor Architectuur en Planning
workshops met externe deskundigen: mobiliteit, duurzaamheid, typologie
ambitie stad:
Insteek team: duurzaamheid
communicatie: = participatie en informatie
FRIS IN HET LANDSCHAP

3. de opdracht
BESTEK
- RUP (herbestemming agrarisch>wonen)
- mobiliteit
- duurzaamheid:
- samenwerkingsovereenkomst
- perceel en terrein
- clusters water, energie, natuur,
mobiliteit, hinder, vaste stoffen
- communicatie
FRIS IN HET LANDSCHAP

4. de opdracht
FRIS IN HET LANDSCHAP
Basisplan studiegroep Omgeving
globaal ontwikkelingsplan verfijnen

5. rup
een ruimtelijk uitvoeringsplan bestaat uit:
- een plan
- voorschriften
- toelichting
1. situering van het RUP
2. decretaal verplichte gegevens
3. diverse beleidsdocumenten
4. ontwerpend onderzoek
FRIS IN HET LANDSCHAP
5. duurzaamheid
6. toelichting bij de realisatie
7. informatieve bijlagen

6. situering
FRIS IN HET LANDSCHAP
ligging afbakening

7. decretaal verplichte gegevens
FRIS IN HET LANDSCHAP
weergave van de feitelijke toestand

8. FRIS IN HET LANDSCHAP

9. decretaal verplichte gegevens
FRIS IN HET LANDSCHAP
relatie met ruimtelijk structuurplan

10. diverse beleidsdocumenten
FRIS IN HET LANDSCHAP
landschapsontwerp Vrouwvliet (2002)

11. ontwerpend onderzoek
duurzame vernieuwende wijkontwikkeling
duurzaamheid = aan toekomst denken
drie cruciale thema’s
- sterke groen- en waterstructuur:
aansluiten bij landschap, aaneengesloten, speelweefsel,
- woningtypologie :
sociale mix, aantrekkelijk wonen en verblijven,
energiezuinig
- slimme mobiliteit:
voordeel bewoners zonder auto en bevorderen autodelen.
FRIS IN HET LANDSCHAP
luisteren naar bewoners en eigenaars: start van ontwerpproces
uitgangspunten

12. de bewoners
EMOTIONELE REACTIE VAN BEWONERS 25-5-04
- te grootschalig voor de wijk
- vrees voor mobiliteitsproblemen
- gebrek aan informatie
- ongerijmdheden in ontwikkelingsplan
- ‘t is toch allemaal voor de “bruin”
- goedkoop afpakken en duur verkopen
VOORSTELLING ONTWERPER
- architectuur, stedenbouw, landschap
- ideeën ontwikkelingsplan zijn zeer goed
- verkeer is belangrijk, maar relativeren !
- we willen een serieuze discussie
FRIS IN HET LANDSCHAP
- project waar bewoners fier op zijn
- duurzaamheid = de toekomst

13. FRIS IN HET LANDSCHAP
de eigenaars 01-6-04

14. workshop 08-9-04
AANWEZIG
- stadsdiensten : ruimtelijke planning en mobiliteit, stadsvernieuwing,
wijkmanager
- vertegenwoordiger GECORO
- team van IGEMO
- 3 externe deskundige : Luc Eeckhout, Jan Schreurs, Koen Stuyven
- uitgebreid ontwerpteam
vauban in Freiburg
oefening in duurzaam bouwen
FRIS IN HET LANDSCHAP

15. ontwerpend onderzoek
motto: “op de rand tussen stad en open ruimte”
- de stad verbinden met de open ruimte en beekvallei Vrouwvliet
- sterke kwaliteitsvolle afwerking voor de rafelige stadsrand.
grachten als ecologische drager
een herkenbare plek die functioneert op verschillende schaalniveaus
aandacht voor kinderen en jongeren
autoluw
FRIS IN HET LANDSCHAP
duurzaam verhaal

16. ontwerpend onderzoek
compact bouwen = aaneengesloten groene ruimte
publieke ruimte
overzichtelijk + sociale controle - geborgenheid,
leesbaarheid publiek/privaat,
synergie publiek/privaat,
privacy gradiënt, …
gedifferentieerde ruimte
ontmoeting, sport, spel, natuur,…
water
FRIS IN HET LANDSCHAP
opvang regenwater, spannend spel, natuurrijke vegetatie,
belevingswaarde ...
een en en verhaal!
groen- blauwe slinger

17. FRIS IN HET LANDSCHAP
de groenblauwe slinger

18. ontwerpend onderzoek
de groenblauwe slinger : atmosferen
FRIS IN HET LANDSCHAP

19. ontwerpend onderzoek
duurzaam bouwen en wonen
is slimme mobiliteit
• Autoluw: voordeel bieden aan bewoners zonder wagen!
• parkeren ondergronds, gebundeld voor bezoekers,
• fijnmazig fiets- wandelnetwerk …
• Autodelen promoten
• Buurtpleintjes en verblijfsruimte ipv verkeersruimte
FRIS IN HET LANDSCHAP
autoluwe fijnmazige ontsluiting

20. FRIS IN HET LANDSCHAP
autoluwe fijnmazige ontsluiting

21. ontwerpend onderzoek
pleintjes, parkeren, .... : atmosferen
FRIS IN HET LANDSCHAP

22. ontwerpend onderzoek
duurzaam bouwen en wonen
compact, herbruik water (autowasplaats), …
verscheidenheid aan woningen
verschillende prijsklassen, verschillende types, verschillende
realisatievorm, verschillende woonsferen, ...
hoogstaande woonkwaliteit
energiezuinig, hedendaags,
FRIS IN HET LANDSCHAP
de woningen

23. FRIS IN HET LANDSCHAP
de woningen

24. ontwerpend onderzoek
parkappartementen, woongroepen, .... : atmosferen
FRIS IN HET LANDSCHAP

25. ontwerpend onderzoek
tuinwijk, .... : atmosferen
FRIS IN HET LANDSCHAP

26. pleintje
W1: groepswoningbouw,
tuinen en diensten op
buurtniveau
parkappartementen
W2: groepswoningbouw en
tuinen
W3: nabestemming idem
woongroepen
W4: rijhuizen en tuinen
tuinwijk
W5: rijhuizen kangoeroe,
eigen garage, tuin
W6: rijhuizen en tuinen
de villa’s
W7: rijhuizen, eigen garage,
FRIS IN HET LANDSCHAP
tuin
W8, W9: vrijstaande huizen,
eigen garage en tuin
W10: bestaande vrijstaande
huizen, eigen garage en
tuin
Grafisch plan

27. Groenblauwe natuurslinger
GBS1: Gradiënt 60 / 40
intensief - extensief
speelpleintjes, ravot ,
jeugdinfrastructuur (J)
grachten, hooiland
GBS1: stippellijn gradiënt 20 /
80 intensief - extensief
privacygradiënt wadi’s,
hooiland
GBS2: park karakter behouden,
culturele infrastructuur op
wijkniveau
GBS3: bos, spel, water,
natuurontwikkeling,
eenvoudige natuurlijke
FRIS IN HET LANDSCHAP
spelconstructies. o.a. voor
jeugdgroeperingen
GBS4: natuurrijk en extensief,
verbinding fietspad
Vrouwevliet Grafisch plan

28. COMMUNICATIE en BESLUITVORMING
- GECORO (11-4-05)
- college (13-4-05)
- eigenaars (19-4-05)
- bewoners (19-4-05)
FRIS IN HET LANDSCHAP

29. PARTICIPATIE
• bewonersbegeleidingsgroep
beperkte groep van geïnteresseerde bewoners en eigenaars volgen
planproces intensief op
• infobrochure
FRIS IN HET LANDSCHAP
• ‘zondagse kijk op de wijk’
consultatie wijkbewoners over voorstellen
geleide wandelingen door de toekomstige woonbuurt
tentoonstelling over plannen

30. Ontwerp publieke ruimte
FRIS IN HET LANDSCHAP

31. KNELPUNTEN - BEDENKINGEN
• Verhouding verkoopbare / niet verkoopbare oppervlakte.
Park 37 % van project; 12% bijkomende publieke ruimte: 49%
=Zuinig ruimtegebruik. Hogere densiteit was mogelijk.. echter de villa’s
als pasmunt. Park werkt op wijkniveau.
•Realiseerbaarheid - verkoopbaarheid
Kavels met villa’s op 7000 m2 = te groot en rendeert niet
Aantal bouwlagen parkappartementen te klein uit vrees buurtbewoners.
Wijziging van halfverzonken naar ondergrondse garages= meerkost
• Te gedetailleerd grafisch plan en voorschriften
Soms niet haalbaar: halve derde verdieping (36m2 incl trapgat te klein)
Voor eigenaars van woning in tuinwijk zonder wagen is aankoop
ondergrondse garage niet verplicht= mogelijke verliespost investeerder.
Maar belangrijke stimulans voor ‘autominderen’
FRIS IN HET LANDSCHAP
Gedetailleerd plan geeft echter garantie voor realisatie. Cfr verloop
stedenbouwkundige ambtenaren. Zou niet nodig zijn als bestuur
duurzame keuzes in beleid verankert.
Belang van coherent beleid: duurzame verkaveling hier- villawijk daar?