Ramil Cabbarov Marketinq üzrə ekspert +994557421022 ramilcabbarov@gmail.com

1. STRATEJİ
BREND
MENECMENT
#1. Brend və brend menecment anlayışları
Ramil Cabbarov
r.jabbarov@unec.edu.az
+994 55 742 1022
unec.edu.az/ramilcabbarov

2. Mövzu üzrə öyrənəcəksiniz
o Satış və marketinq arasında fərqlər
o Marka anlayışı
o Marka və məhsul arasındakı fərqlər
o Marka idarə etməsinin əhəmiyyəti

3. SATIŞ və MARKETİNQ
ANLAYIŞLARI
Çin atalar sözü:
Umarım qərib zamanlarda yaşayarsınız...

4. MARKAANLAYIŞLARI
Marka - Rəqiblərdən ayıran ad, işarət və ya
görsəl ünsürlər olaraq izah edilir.
Marka idarə ediciləri - markanı inşa etmək və
inkişaf etdirməyə cavabdehlik daşıyırlar.

5. MARKAANLAYIŞLARI
Qeydiyyatdan keçmiş ticarət markası
Bir satıcının, məhsul və ya xidmətin başqalarından ayırd
edilməsini təmin edən bir tərtibat, söz və ya sözlüklərdir.
İNŞA EDILƏN MARKA
Brand equity=Brand-Commodity
(Marka dəyəri=Marka-Məhsul)
Marka bilinirliyi + qəbul edilən keyfiyyət+ marka sadiqliyi
+ marka bağlantıları (şəxsiyyət, simvollar)
1 ildə marka sadiqliyinə xərclənən vəsait: 100 milyard USD
Həddən çox sədaqət, həddən çox sıxar.

6. MARKA NƏLƏRDƏN İBARƏTDİR?
MƏHSUL
Özəlliklər, Keyfiyyət, Fayda
MARKA
İstifadə formaları, Marka şəxsiyyəti, Emosional fayda,
Marka-istehlakçı əlaqələri, Şəxsi fayda, Simvollar, Ölkə
mənşəi, Korporativ əlaqələr
•Müştəriyə hər hansı təcrübə yaşatmayan marka ölməyə
məhkumdur.
•Gerçək ehtiyacın həllidir. Bu ehtiyac rasional və ya
emosional ola bilər.

7. MARKA və Məhsul arasında fərq
MƏHSUL
Müəssisədə isteshal olunur.
Əşya və ya xidmətdir
Ölçümü və özəllikləri vardır.
İstehlakçıya fiziki fayda
təmin edir.
MARKA
Zehində inşa edilir.
İstehlakçı tərəfindən
qavranılır.
Xarakteri vardır.
İstehlakçıya məmnunluq
təmin edəndir.
Emosional özəllikləri var.

8. MARKA SƏDAQƏTİ
Tam bağlılıq: AAAA
Bölünmüş bağlılıq: ABABA
Qərarsız sədaqət: AAABBBCCCAAA
Təsadüfi marka sədaqəti: ABCD
Sədaqətsizlik

9. İstehlakçıların 80% qərarları
emosional hisslə verilir.
Amma ki, kommunikasiya
mesajlarının 80%-i məntiq
üzərində qurulub.

10. 100-cü MEYMUN
9-36 aylıq körpələrin 66%-i Blackberry-ni sürüşdürərək açmağa çalışıb.
(Lindstorm təcrübəsi)

11. Marka
Yaratmağın
Qaydası

12. Chevrolet’i düşünün. İlk olaraq nə gəlir ağlınıza?
Chevrolet böyük, kiçik, ucuz, bahalı bir avtomobildir…
ya da yük maşını
Marka adınızı hər şeyə qoysanız , Oad gücünü itirir.
Chevrolet Amerika’nın ənçox satılan arvtomobiliydi.
Artıq deyil.
Yayılma qaydası

13. • Levi’s daha geniş bir bazara səslənəbilməküçün,
lazım olandan çox forma və stildə model çıxardı.
• Bir nöqtədə artıq 27 fərqli formada Levi’sblucine əldə
etmək mümkün idi.
• Əgərölçüsüuyğungəlməzsə,Levi’s sizə uyğun tikməyi vəd
edirdi
• Son7 ildə, şirkətin Bazarpayı %31’dan %19’a düşdü.

14. Daraltma qaydası
Bir kafedə nə tapa bilərsiniz?
Qəlyanaltı, nahar, axşam yeməyi, keklər, çörəklər, hamburgerlər,
dondurmalar, çaylar, ve təbii ki, qəhvələr
Howard Schultz nə etdi?
İnanılmaz bir investisiya ilə içində hər cür qəhvə olan,
bu sahədə xüsusiləşmiş bir kafe açdı.
Starbucks’ın bazar dəyəri 1 milyar$ keçib.
Schultz’un hissəsi isə 65 milyon dəyərindədir.

15. Təqdimat qaydası
Bir markanın yaranmas; təqdimatla təşkil olunur,
reklamla deyil.
Anita Roddick 1976 ilində, saf xammaldan hazırlanmış,
heyvanlar üzərində test edilmiş, ətraf mühitə və içində istehsal
olunduğu əhaliyə ziyansız və faydalı “təbii” kosmetik konsepti
çərçivəsində Body Shop’u yaratdı.
Demək olar ki, heç bir reklam kampaniyası etmədən.

16. Starbucks 10 il ərzində reklama 10 milyon dollardan az
vəsait sərf edib.
Tanınmağın ən asan yolu xəbər olmaqdır və xəbər
olmağın da ən sadə yolu İLK olmaqdır. Əgər daxil
olduğunuz sektorda ilk deyilsəniz, o sektorda öz
kateqoriyanızı yaradıb kateqoriya birincisi ola
bilərsiniz.

17. 1926-cı ildə ilk yaylı yataq
2 saat xüsusi otaqda vaxt keçirmək
Hazırlanma 10 həftə
Qiymət: 3000 - 65.000 USD

18. Coca Cola’nın illərdin reklamlarında verdiyi mesaj
GERÇƏK DADdır və hər nə qədər Kola markalar çıxsa da,
istehlakçı üçün Gerçək Kola - Coca Coladır - deyir.
Reklam QAYDASI

19. Markaların pulla satın almayacağı dəyərlər istehalakçı seehnində
yaratdıqları KƏLİMƏLƏRDİR
Mercedes-Benz =Prestij
Volvo =Güvənlik
BMW =Sürüş
zövqü
Kəlimə Qaydası

20. KEYFİYYƏT QAYDASI
Rolex dünyanın ən çox bilinən və satan bahalı saat
markası olmuşdur. Bu uğurda keyfiyyətin təsiri var
mıdır? Ehtimal ki, yoktur.
Rolex yüksək keyfiyyətli saatlar mı istehsal edir? Ehtimal ki, bəli.
Bu çox mu önəmli? Ehtimal ki, xeyr.
Keyfiyyət önəmlidir, ancaq keyfiyyət
təkbaşına marka yaratmaz.

21. Kategoriya QAYDASI
Domino’s Pizza’dan öncə evlərə pizza servisi bazarı nə səviyyədə idi?
Demək olar ki, yox idi

22. Mercedes-Benz’dən öncə bahalı arabalar üçün Bazarnə qədər idi?
Demək olar ki, yox idi.

23. Lider marka, kategoriyanı təkmilləşdirməyə
çalışır,
Markanıdeyil.

24. ADLANDIRMA QAYDASI

25. Genişləmələr Qaydası
Bir markanı «baltalamağın» yolu, adını her şeyə qoymaqdır.

26. Dostluq QAYDASI

27. Ümumilik QAYDASI
Uğursuzluğa gedən bir digər yol isə, markaya ümumi ad
verməkdir.
General Foods
General Milks
Standart Oil
National Broadcasting Company
International BusinessCompany
International
Paper
GeneralMotors, GeneralElectric gibi jenerik isimlimarkaların başarılarının sebebi
İsimleri değil sektörlerinde ilkolmalarıdır.

28. Şirkət QAYDASI
Tide markası Procter & Gamble’ın korporativ dəstəyinə
ehtiyac duyarmıydı? Ehtimal ki, xeyr.
Korporativ dəstək ticarət üçündür, istehlakçıları
aydınlatmaq üçün deyil.

29. Alt Marka Qaydası
Holiday Inn Express, Holiday Inn Select, Holiday Inn
SunSpree Resorts ve Holiday Inn Garden Court kimi
alt markalarıyla Holiday Inn bir mega marka oldu
Alt marka yaratmaq ana markanın gücünü azaldır.

30. Yaxınlar Qaydası
Honda bahalı bir avtomobili istehsal etmək qərarına
gəldikdə, yeni Honda Plus və Honda Ultra markası
adlandırmadı. Acura adlı yeni bir marka yaratdı və böyük
müvəffəqiyyət əldə etdi, nəticədə Acura, Amerikada
gətirilən lüks avtomobillər arasında ən çox satılan marka
oldu.

31. Ölçü Qaydası
Uğursuz
Uğurlu
Bir markanın logosu müştərinin gözlərinin
anatomiyasına uygun olmalıdır və bu da 1 əmsal qadar
yüksək və 2.25 əmsal qədər maili olması deməkdir.

32. Rəng Qaydası
Bir marka ana rəqibinin istifadə etdiyin rəngin tam əksini
istifadə etməlidir.
vs.
vs.

33. Sərhədlər QAYDASI
Qlobal markalaşmaqda sərhəd yoxdur.
Heineken NV markasını 170 civarında ölkəyə ixrac edir. Bu
ölkələrin çoxunda, Heineken bahalı pivələr arasında ən çox
satan markadır.

34. Dəyişim QAYDASI
markalar dəyişə bilər, amma çox nadir və çox ehtiyyatla!

35. Ölümlülük QAYDASI

36. TƏKLİK QAYDASI
35 ildən çoxdur ki, sadəcə təhlükəsizlik satır.