Η Μεσοποταμία θεωρείται η κοιτίδα της κοινωνικής ζωής του ανθρώπου. Εκεί άνθισαν μεγάλοι πολιτισμοί, που συνέβαλαν τα μέγιστα στη ζωή και την εξέλιξη της τεχνολογίας και του οργανωμένου κράτους. Σουμέριοι, Ασσύριοι,Φοίνικες,Μήδοι και Πέρσες...

1. Σουμέριοι,Ασσύριοι,Φοί
νικες, Μήδοι
και Πέρσες
ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ
Γιώργος Νάτσιο
Αχιλλέας Τάκο

2. Σουμέριοι

3. Ο Πολιτισμός τους
 Ο Σουμεριακός πολιτισμός ήταν ο πρώτος υψηλού επιπέδου πολιτισμός.Γύρω
στο 6000 Π.Χ. ανέπτυξαν τη κουλτούρα την ονομαζόμενη από τους επιστήμονες
Hassuna, από την ομώνυμη πόλη κοντά στη Μσούλη που βρέθηκαν τα πρώτα
ευρήματα, σε έναν προϊστορικό οικισμό στα εδάφη που αργότερα κατέλαβαν οι
Ασσύριοι.

4.  Εκεί ανέπτυξαν τη καλλιέργεια του κριθαριού, την εξημέρωση και χρησιμοποίηση των
οικιακών ζώων, την κατεργασία του χαλκού και τα σταμπαρισμένα και ζωγραφισμένα
κεραμικά. Αργότερα ανέπτυξαν την ονομαζόμενη κουλτούρα Ubaid, πάλι από την ομώνυμη
πόλη που περιλάμβανε το τροχό, τη ναυσιπλοΐα, τεχνικές άρδευσης και κάποιου είδους
νομισματικού συστήματος.Οι Σουμέριοι είχαν αναπτύξει τη γεωργία, τη ναυτιλία και το
εμπόριο, και ένα σύστημα λογιστικής. Σημαντικά επιτεύγματα είναι η επίλυση των
συγκρούσεων των τοπικών κοινωνιών για το πόσιμο νερό, τα κτήματα και η ρύθμιση του
εμπορίου.
 Οι Σουμέριοι είχαν μια ανεπτυγμένη μυθολογία. Σημαντικό λογοτεχνικό έργο λογοτεχνίας που
προέρχεται από αυτούς είναι το έπος του Γκιλγκαμές.

5. Η προέλευσή τους.
Ο λαός των Σουμερίων ήταν πανάρχαιος ,δεν ήταν σημιτικής
καταγωγής και ανέδειξε έναν πολύ σημαντικό πολιτισμό. Οι
Σουμέριοι κατοίκισαν στην περιοχή της Μεσοποταμίας,
μεταξύ του Τίγρη και του Ευφράτη. Η περιοχή αυτή που
ονομάζουμε Μεσοποταμία περιορίζεται στην ανατολή από τα
βουνά του Ελάμ και από τους ποταμούς που κατευθύνονται
προς το οροπέδιο του Ιράν και προς την Ινδία. Στη δύση
βρίσκεται η έρημος της Συρίας και στο βορρά φτάνει μέχρι
την Ασσυρία και Μιτανιία, και ακόμα μέχρι την Αρμενία και
τον Καύκασο.

6. Οι Σουμέριοι ήταν οι πρώτοι
που εγκαταστάθηκαν στη
Μεσοποταμία γύρω στην αρχή
της 4ηςχιλιετηρίδας π.Χ. Τους
βρίσκουμε ξαφνικά
εγκαταστημένους σε
αναπτυγμένες πόλεις, όπου
υπήρχε μια αγροτική θρησκεία

8. Ο πολιτισμός τους.
 Ο πολιτισμός των Ασσυρίων είναι στο μεγαλύτερο μέρος του δανεισμένος από τους
Βαβυλωνίους. Το πολίτευμα των Ασσυρίων ήταν η βασιλεία. Ο βασιλιάς θεωρούνταν σταλμένος
από το θεό και η διαδοχή ήταν κληρονομική. Ο βασιλιάς περιστοιχιζόταν από ιερείς,
αστρονόμους, αστρολόγους, ονειροκρίτες μάντεις. Απόνειμε δικαιοσύνη με τη θεϊκή έμπνευση
και θεωρούνταν αντιπρόσωπος του θεού πάνω στη Γη. Ο βασιλιάς ως αρχηγός του στρατού,
πολεμούσε πάντα πρώτος στη γραμμή του πολέμου. Ο στρατός τους προέρχονταν από
υποχρεωτική θητεία, γεγονός που έχει ύψιστη σημασία γιατί έδινε στις εκστρατείες χαρακτήρα
ιερό και βοηθούσε στην επιτυχία και τη νίκη.

9. • Από τις επιστήμες πιο πολύ ασχολήθηκαν με τα μαθηματικά και τη γεωμετρία.
Έκαναν αρδευτικές εγκαταστάσεις, για να ποτίζουν τα κτήματά τους, και
επιβλητικές οικίες, για να μένουν. Τέλος ασχολήθηκαν και με την αστρονομία.
• Η ασσυριακή τέχνη είναι στο μεγαλύτερο μέρος της επηρεασμένη από τη
βαβυλωνιακή. Γενικά στη γλυπτική οι Ασσύριοι σημείωσαν σημαντική εξέλιξη,
με πρωτότυπες δημιουργίες, ανεξάρτητες από τη βαβυλωνιακή επίδραση. Το
άγαλμα του βασιλιά τους Ασουρμπανιμπάλ, που διατηρείται σήμερα στο
βρετανικό μουσείο, είναι ωραιότατο.

10. Η προέλευσή τους.
 Η Ασσυρία ήταν αρχαία χώρα (Βασίλειο της Μεσοποταμίας) στην κοιλάδα του Τίγρη που έλαβε την ονομασία
της από την αρχική πόλη-κράτος Ασσούρ, που έφερε το όνομα του ομώνυμου θεού. Το Ασσυριακό κράτος
απετέλεσε επανειλημμένα αυτοκρατορία της οποίας η μεγαλύτερη ακμή της προσδιορίζεται μεταξύ του 9ου
και 7ου αιώνα π.Χ. Το Ασσυριακό κράτος καταλύθηκε οριστικά το 612 π.Χ..
 Η περιοχή αυτή, όπου σήμερα βρίσκεται το ΒΑ Ιράκ, είναι μεγάλη χαμηλή πεδιάδα με μικρούς λόφους και
διαρρέεται από τον ποταμό Τίγρη και τους παραποτάμους του,τα άφθονα νερά και το καλό κλίμα έκαναν και
στην αρχαιότητα τον τόπο αυτόν από τις πιο γόνιμες χώρες της Ασίας. Πήρε το όνομα της από την αρχαία πόλη
Ασσούρ αρχική κοιτίδα των Ασσυρίων η οποία υπήρχε ως τον 14ο αιώνα που καταστράφηκε από τους
Μογγόλους του Ταμερλάνου και τον θεό Ασσούρ ο οποίος λατρευόταν στην πόλη. Τον 24ο αιώνα οι πρόγονοι
των Ασσύριων είχαν σχηματίσει στην Μεσοποταμία την αυτοκρατορία των Ακκάδων η οποία κυβερνήθηκε από
τον Σαργών τον μέγα και την δυναστεία του, ακολούθησαν ξανά οι Σουμέριοι της τρίτης δυναστείας της πόλης
Ουρ. Μετά την διάλυση των Ακκάδων και των Σουμερίων οι απόγονοι των Ακκάδων τον 19ο αιώνα π.χ.
χωρίστηκαν στους Βαβυλώνιους στο νότιο τμήμα του σημερινού Ιράκ κοντά στον Περσικό κόλπο και τους
Ασσύριους στο πεδινό βόρειο τμήμα σαν νομάδες υπό την διοίκηση φυλάρχων.

11.  Η περιοχή αυτή, όπου σήμερα βρίσκεται το ΒΑ Ιράκ, είναι μεγάλη χαμηλή πεδιάδα
με μικρούς λόφους και διαρρέεται από τον ποταμό Τίγρη και τους παραποτάμους
του,τα άφθονα νερά και το καλό κλίμα έκαναν και στην αρχαιότητα τον τόπο αυτόν
από τις πιο γόνιμες χώρες της Ασίας. Πήρε το όνομα της από την αρχαία πόλη
Ασσούρ αρχική κοιτίδα των Ασσυρίων η οποία υπήρχε ως τον 14ο αιώνα που
καταστράφηκε από τους Μογγόλους του Ταμερλάνου και τον θεό Ασσούρ ο οποίος
λατρευόταν στην πόλη. Τον 24ο αιώνα οι πρόγονοι των Ασσύριων είχαν σχηματίσει
στην Μεσοποταμία την αυτοκρατορία των Ακκάδων η οποία κυβερνήθηκε από τον
Σαργών τον μέγα και την δυναστεία του, ακολούθησαν ξανά οι Σουμέριοι της τρίτης
δυναστείας της πόλης Ουρ. Μετά την διάλυση των Ακκάδων και των Σουμερίων οι
απόγονοι των Ακκάδων τον 19ο αιώνα π.χ. χωρίστηκαν στους Βαβυλώνιους στο
νότιο τμήμα του σημερινού Ιράκ κοντά στον Περσικό κόλπο και τους Ασσύριους στο
πεδινό βόρειο τμήμα σαν νομάδες υπό την διοίκηση φυλάρχων.

12. Φοίνικες

13. Ο πολιτισμός τους.
 Παρότι οι ιστορικοί αναφέρονται στο "φοινικικό πολιτισμό"
της περιοχής από το 1200 και μετά ή και πιο πριν,
εντούτοις δεν είναι σαφές κατά πόσον οι Φοίνικες είχαν
αίσθηση κοινής ταυτότητας. Ηταν οργανωμένοι σε πόλεις-
κράτη, όπως και οι Έλληνες, αλλά πέρα από την εμπορική
και ναυτική τους ικανότητα, λίγα είναι γνωστά για τον
τρόπο ζωής τους. Κατά καιρούς οι πόλεις-κράτη
συμμαχούσαν για να αποκρούσουν κοινούς εχθρούς, αλλά
δεν είχαν στενότερες σχέσεις -είχαν μάλιστα και εχθρικές
πολύ συχνά.

14.  Η διοίκηση ασκείτο από τον βασιλιά, με άλλα δύο κέντρα εξουσίας άγνωστης βαρύτητας, το
ιερατείο και τη γερουσία. Φαίνεται πως στην περιοχή λειτουργούσαν τρεις συνασπισμοί ή
κέντρα. Το βόρειο ήταν της πόλης της Αράδου (σε νησί) και της απέναντι πεδινής έκτασης με
την πόλη Σιμύρα (ή Σιμήρα), το κεντρικό, που το αποτελούσε η Βύβλος (ή Γκέμπελ),
η Βηρυτός και η Σιδώνα, και τέλος το νότιο, που το αποτελούσε η Τύρος (σε νησί) με την
Παλαιτύρο. Αργότερα στη βόρεια ομάδα προστέθηκε η Τρίπολις και στις άλλες η Άκη (Άκκο), η
Αντάραδος η οποία στα ελληνιστικά χρόνια μετονομάσθηκε σε Πτολεμαϊδα και άλλες.
Χρονολογικά άκμασε πρώτα η Βύβλος, μετά η Σιδών και τελευταία η Τύρος.

15. Η προέλευσή τους.
 Οι Φοίνικες είναι πιθανόν να υπήρξαν όντως άποικοι από άλλη περιοχή, αν όχι
τη Σομαλία, όπως πίστευαν οι Αιγύπτιοι, ίσως από την Ερυθρά Θάλασσα, όπως
αναφέρει ο Ηρόδοτος, ο οποίος με τη σειρά του αποδίδει αυτή την
πληροφορία στους Πέρσες. Στην ίδια περίπου περιοχή, ίσως στο
σημερινό Μπαχρέιν βρέθηκε και ο Στράβων, που αναφέρει ότι βρήκε εκεί
αγάλματα θεών όμοια με τα φοινικικά και ότι οι κάτοικοι του είπαν πως οι
Φοίνικες της Μεσογείου είναι άποικοι από τα μέρη τους. Επίσης αναφέρει δύο
αραβικές πόλεις ως ομώνυμες των φοινικικών, την Τύρο και την Άραδο,
πιθανόν επειδή έτσι λέγονταν, αλλά ίσως εξελληνίζοντας το Ντιλμούν και το
Αράντ.

17. Μήδοι

18. Ο πολιτισμός τους.
οι Μήδοι, πολυπληθής λαός, ισχυρός και φιλοπόλεμος, ικανότατος στην τοξοβολία.
Κατά τον Πτολεμαίο, οι κάτοικοι της Μεγάλης Μηδίας και ιδιαίτερα της
Χωρομιθρηνής ονομάζονταν Σαγάρτιοι, ενώ στα βόρεια της χώρας, στην Ελυμαΐδα
κατοικούσαν οι Ελυμαίοι.
Οι Μήδοι ανέπτυξαν αξιόλογο εμπόριο και τέχνες. Η χώρα παρήγε μέλι, σταφύλια
και κρασί, σύκα, εσπεριδοειδή, πορτοκάλια, λεμόνια και ιδίως κίτρα, τα λεγόμενα
"μηδικά μήλα". Έκανε παραγωγή και εμπόριο αλατιού. Τα αγέρωχα άλογα από την
πεδιάδα της Νισαίας ήταν περιζήτητα, και αγοράζονταν από τους Πέρσες
αυτοκράτορες. Από αυτούς πήραν και οι Πέρσες την αγάπη τους για τη χλιδή και
τη σπατάλη.

19. Η προέλευσή τους.
 Προέρχονταν από την Μηδία. Ηταν αρχαία χώρα της Ασίας που βρισκόταν
μεταξύ της Αρμενίας, της Ασσυρίας, της Περσίας, της Παρθίας και της Υρκανίας.
Βρισκόταν στη σημερινή βόρεια Περσία και Ιράκ. Η Μηδία αναφέρεται και στην
Παλαιά Διαθήκη

20. Πέρσες

21. Ο πολιτισμός τους.
 Οι Πέρσες ήταν έμπειροι πολεμιστές, δεινοί ιππείς, καλοί τεχνίτες και ήταν
εξαιρετικά οργανωμένοι. Η κοινωνία και ο πολιτισμός των Περσών Αχαιμενιδών
αποτελούσαν ένα κράμα από τις κοινωνίες και τις πολιτισμικές παραδόσεις των
διαφόρων υποτελών λαών, γι’ αυτό κανείς είναι δύσκολο να ξεχωρίσει αν
κάποιο πολιτισμικό στοιχείο είναι γνήσιο περσικό ή γνήσιο δημιούργημα της
Αχαιμενιδικής περιόδου.

22.  Οι γλώσσες που μιλούσαν στην αυτοκρατορία ήταν τόσες όσες και οι λαοί της.
Οι Πέρσες, στην αρχή τουλάχιστον, μιλούσαν τα Αρχαία Περσικά αλλά δεν
γνώριζαν γραφή. Τα Αρχαία Περσικά δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ ως γραπτή
επίσημη γλώσσα της αυτοκρατορίας. Τα Ελαμιτικά, αντιθέτως, γραμμένα πάνω
σε πήλινες πινακίδες, φαίνεται ότι υπήρξαν γλώσσα πολλών από τους
κυβερνήτες της Περσίδος και πιθανώς του Ελαμ.

23. Η προέλευσή τους.
 Οι Πέρσες είναι λαός ινδοευρωπαϊκής καταγωγής, που έφτασαν από την
κεντρική Aσία στο σημερινό Ιράν περίπου το 1.500 π.Χ. Ξεκινώντας γύρω στο
550 π.Χ. από την επαρχία της Φαρς, οι Πέρσες διέδωσαν τη γλώσσα και τον
πολιτισμό τους από τη Μικρά Ασία έως τα Ιμαλάια, ενσωματώνοντας και άλλες
τοπικές εθνοτικές ομάδες. Η Περσική αυτοκρατορία γνώρισε μετά το 330 π.Χ.
διαδοχικές κατακτήσεις και συνέχισε να υπάρχει με διαφορετικές μορφές
περίπου έως το 650 οπότε κατακτήθηκε από τους μουσουλμάνους. Σήμερα οι
Πέρσες κατοικούν στο Ιράν και τις γύρω χώρες.