Электрондық кестелер. Кестелік процессордың терезе интерфейсі. Электрондық кестелердің негізгі ұғымдары. Деректерді енгізу, редакциялау және пішімдеу

1. Пәні:Информатика
Оқытушы:Рахимов Ибрахимхалил Рустамханович
Сабақтың тақырыбы: Электрондық кестелер. Кестелік процессордың терезе
интерфейсі. Электрондық кестелердің негізгі ұғымдары. Деректерді енгізу,
редакциялау және пішімдеу.
Уақыты 90 минут
Сабақтың түрі –Тәжірибелік сабағы
Сабақтың мақсаты
Оқу:Оқушылардың ЕХСЕІ кестелік процессоры, негізгі түсініктер мен амалдар, Excel мүмкіндіктері,
жұмыс кестесінің элементтері, жаңа құжатты сақтау, құру, ашу, берілгендерді енгізу және оларды
редакциялау туралы білімдерін өздігімен қалыптастыру.
Дамытушылық: Оқушылардың көре және ести отырып, есте сақтау және көру қабілеттерін дамыту,
ойындар арқылы пәнге деген қызығушылығын арттыру.
Тәрбиелік: Компьютермен ұқыпты жұмыс жасауға, жан - жақты болуға, өз бетімен жұмыс істеуге
тәрбиелеу.
Пәнішілік байланыстар:Microsoft Word бағдарламасы
Пәнаралық байланыстар:Математика,геометрия
Сабақтың жабдықталуы
1.Көрнекі құралдар Суреттер.Плакаттар.
2.Сабақтың түрі: Тәжірибелік сабақ
3.Сабақтың әдісі: Практикум элементерінің көмегімен демонстрациялау, баяндау
арқылы түсіндіру,топтық жұмыс, топтар жаңа тақырыпты түсіндіреді, өзін-өзі бағалау
4.Оқытудың техникалық тәсілдері Ноутбук, оқулық, интерактивті тақта.Слайд.
5.Әдебиеттерқосымша: Е.Қ.Балапанов Информатикадан 30 сабақ
Сабақтың барысы
Сабақтың
кезеңдері
Оқытушының іс-әрекеті Оқушының іс-әрекеті Уақыты
Уйымдас-
тыру.
І кезең
Оқушыларды психологиялық дайындау.
Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын
тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару.
Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу
жоспарын көрсету.
Оқытушымен
сәлемдесіп,сабаққа
дайындалып назар аудару.
5-минут
Меңгерту
Сабақтың
түрі-
тәжірибелік
сабағы
І Ікезең
Үйге берілген тапсырманы тексеру.
Өткен тақырыптар бойынша оқушыларға
жеке карточкалар беріледі, онда бірінші
бағандағы тақырыпқа сай, екінші бағандағы
дұрыс анықтаманы сызып көрсету керек.
ІІІкезең :Жаңа сабақ.
(оқушыларды топқа болу )
IV кезең:Сергіту сәті
V кезең:Топтық жұмыс
Сабақты мұқият тыңдау
және меңгеру
Тапсырмаларды орындау.
Оқушылар жаңа сабақты
түсіндіру арқылы excel
бағдарламасыныда
электрондық кесте құру,
терезе интерфейсі мен
танысу, пішемдеу және
редакциялауды орындау.
.
5-минут
60-минут

2. V І кезең:Электрондық кесте құру тәсілдері.
Дамыту VII кезең
Оқушылар компьютерде Excel
программасында электрондық кесте құру, еxcel
программасын іске қосу, және оның негізгі
ұғымдарымен танысу, берілгенді енгізу,
редакциялау және рәсімдеу.
Компьютерде жұмыс істеу 10-минут
Қорытын
дылау.
Бағалау
VІII кезең
Сабаққа белсенді қатысқан оқушыларды
бағалау.
Берілген тапсырманы
орындау.
5-минут
Үйге
тапсырма
ІX кезең
Информатикадан 30 сабақ Е.Қ.Балапанов
Үй тапсырмасын белгілеп
алу.
5-минут
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі:
1. Сәлемдесу, түгелдеу.
2. Оқушылардың құрал - жабдығын тексеру.
3. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.
Үйге берілген тапсырманы тексеру.
Өткен тақырыптар бойынша оқушыларға жеке карточкалар беріледі, онда бірінші
бағандағы тақырыпқа сай, екінші бағандағы дұрыс анықтаманы сызып көрсету керек.
1. Компьютерлік графика дегеніміз?
2. Растрлық графика
көбінеқайдақолданылады?
3. Векторлық графика?
4. Фракталды графика
өлшемінеменанықталады?
5. 3Д (үшөлшемді графика)?
4-5 сұрақдұрысболса — «5»
3 сұрақдұрысболса — «4»
1-2 сұрақдұрысболса — «3»
Бағасы:
Оқушы: Оқытушы:
Топтастыру: (топтытаныстырады)
Процессор.
Лидер, яғнижұмыстыңбасы. Біртақырыптытүсіндірмесбұрын,
өмірдегіқарапайыммысалдарданбастағандыұнатады.
Компьютердіңмиыболғандықтан, барлықжұмысосыданбасталады.
Негізгіқасиеттері: шыдамдылық, сыпайыжәнебарлығынабасшыболаалады.

3. Монитор.
Бұлнегізгіжұмыстыңбетбейнесі. Олалдынанақтымақсатқойып,
соғанбарлыққабілетіншоғырландырады.Олөзініңжәнеқарамағындағылардыңжұ
мысынбасшылыққакөрсетебіледі. ең бастықасиетіөзінесенімділік.
Процессор.
MS Excel - сандық кестелермен жұмыс істеуге арналған Microsoft Office – тің құрамына
кіретін программа. MS Excel - дегі ыңғайлы аспаптардың көмегімен алынған сандық
мәндерді талдауға, сонымен қатар олардың нәтижесін кесте түрінде беруге болады.
Есептеу кезінде 400 - ден аса математикалық, статистикалық, қаржылық және басқа да
арнаулы функцияларды, әр түрлі кестелердің өзара байланыстарын қарастыруға
болады.
MS Excel-дің қосылуы бірнеше әдістермен жүзеге асады. MS Excel қосылғаннан соң
MS Excel терезесі ашылады (1 сурет). Бас мәзірде негізінен, басқа да MS Office
программаларындағы бөлімдерден құрылған.
Оның Word мәзірінен өзгешелігі, Кесте орнына Мәлімет (Данные) алмастырылған.
Аспаптар тақтасының төменгі жағында формула жолдары 1, бағандар аты 2, және
электронды кестелер 3 орналасқан:
1 – Аспаптар тақтасы;
2 – бағандардың аты;
3 – жұмыс ұяшығы;
4 – жұмыс парағы;
5 – жол аты;
6 – парақ жарлығы;
7 – басқа параққа ауысу батырмасы;
8 – формула жолы.
9- меню жолы
10- ұяшық
11-тақырып жолы
Жұмыс кітабы. Microsoft Excel файлы жұмыс кітабы деп аталады. Жұмыс кітабы
терезенің төменгі жағына аттары таңбаша арқылы берілген парақ қаттамасының жұмыс
парағынан тұрады.
Жұмыс парағы 256 бағаннан және 65 536 жолдан тұратын кесте түрінде беріледі.
Жолдар сандармен нөмірленген, ал бағандар әріптерден және әріп комбинацияларынан
тұрады. Алфавиттің 26 әрпінен кейін АА, АВ т. с. с. әріп комбинациялары басталады.
Әрбір ұяшықтың жол атынан және баған атынан құрылған адресі болады.
Кестенің әрбір ұяшығының мекені баған мен жол қиылысында орналасқан. Мысалы,
егер ұяшық F бағанында және 7 жолында орналасса, онда оның мекені F7.
Жұмыс кітабын құру. Жаңа жұмыс кітабын құру үшін Файл менюіндегі Құру
командасын таңдау керек. Ашылған диалогтік терезеде солардың негізінде құрылатын
жұмыс кітабының қосымшасын, одан кейін шаблонды таңдау керек; соңынан ОК
батырмасын шертіңіз.

4. Жұмыс кітабын ашу. Құрылған жұмыс кітабын ашу үшін Файл менюіндегі Ашу
(Открыть) командасын таңдауыңыз керек, сол кезде Құжатты ашу диалогтік терезесі
ашылады. Бума өрісінің тізімінен керекті жұмыс кітабы орналасқан дискіні таңдау
қажет.
Төменде орналасқан тізім ішінен (екі шерту арқылы) кітап тұрған буманы және
кітаптың өзін таңдау керек.
Үнсіз келісім бойынша xls кеңейтілуі және белгісі бар Microsoft Excel кітабының
файлдары ғана тізімге шығады. Басқа типтегі файлдарды немесе барлық файлдарды
шығару үшін Файл типі (түрі) өрісінің тізімінен сәйкес типті таңдап алу керек.
Монитор.
Сан. Санның мәндері бүтін, ондық бөлшек, бөлшек болуы мүмкін. Оларға арнайы
символдар қосылуы мүмкін: $, %, +, -, / және т.с.с. ұяшыққа сыймайтын үлкен сан
енгізілсе, онда Excel ұяшықты ########### символдарымен толтырады, сондықтан
санды толығымен көру үшін бағанды кеңейтуге тура келеді.
Формулалар: егер сіз = белгісімен басталатын символдар тізбегін терсеңіз, онда Excel
оларды формула деп қабылдайды. Мысалы: Д5 ұяшығына формуланы енгіздіңіз:
=А5*В5, бұл ұяшықтың мәні А5 және В5 ұяшығындағы мәндердің көбейтіндісіне тең.
Мәтін. Егер сіз сан немесе формула емес символдар тізбегін енгізсеңіз, онда Excel оны
мәтін деп қабылдайды. Мысалы: -55,69 немесе 5,36-—мәтін, =А5*В5 —
формула, =А5*В5+жады- —мәтін.
Берілгендердіредакциялау. Ұяшықтардағымәліметтердіредакциялаудыңбірнешеәдісі
бар:
1) Ұяшықтыбелгілеп, курсордықажеттіорынғаапарып, оны формула
жолындаредакциялау
2) Ұяшыққаапарып, екімәртетышқандышертунемесеұяшықтыбелгілепжәне F2
пернесін басу. Бұлжағдайдаредакциялау тек қанаұяшықтаболады.
Егербағанныңеніненмәтінұзындауболса, ондаолкелесі бос тұрғанбағандакөрсетіледі.
Кестеніңэлементтерінбелгілеу. Кестеніңбірұяшығыәруақыттажұмысістептұрады.
Жұмысістептұрғанұяшыққоршауменбелгіленеді.
Ұяшықтажұмысістетуүшінбағыттаушыпернелерменкурсорды осы
ұяшыққаапарунемесетышқандышертуқажет.
Жұмыскітабынсақтау. Жұмыскітабынсақтауүшін файл
менюіндегіСақтаукомандасыннемесеСтандарттыаспаптартақтасыныңбатырмасыншерт
укерек. БіріншісақтаукезіндеҚұжаттысақтаудиалогтіктерезесікөрінеді, одан Бума
өрісініңтізімінен диск, ал төменгітізімненкітапсақталатын бума таңдалады. Файл
типіөрісініңтізімінде – кітап форматы сақталады. Файл
атыөрісінекітапатыненгізіңізжәнеСақтаубатырмасыншертіңіз.
ҚайтасақтаукезіндеҚұжаттысақтаудиалогтіктерезесішықпайды,
кітапавтоматтытүрдесолфайлдасақталады.
КітаптыбасқаатпеннемесебасқабумағасақтауүшінФайл
менюіндегіҚалайсақтаукереккомандасытаңдалады,
сондаҚұжаттысақтаутерезесішығады.
IV. Сергітусәті
Көздеріңіздіжұмып, алақандарыңызбенжабыңыздар. елестетіңіз,
ойша ақпараққатушпенөзатыңыздыжазыпкөріңіз. егербұлболыпжатса,
ондаәріптепаты-жөніңізді, тегіңіздіжазыңыз, әрәріптінақтыелестетіңіз.
соңынанүктеқойыңыз.
V. Топтықжұмыс.

5. Ал ендіоқушыларпрактикалықжұмысқаөтейік.
Электрондық кесте құру тәсілдері.
1 Тапсырма. Excelпрограммасында электрондық кесте құру.
2 тапсырма. Excel программасын іске қосу, және оның негізгі ұғымдарымен танысу.
1) Стандартты және пішімдеу аспаптар тақтасының барлық белгілерінің қызметін
көріңіз.
2) Басы А1 ұяшығы және соңы D5 ұяшығы болатын аумақты белгілеңіз.
3) 2 парақты (Лист 2 парағын) шертіп, 2-параққа ауысыңыз, 3-параққа ауысыңыз, 1-
параққа қайта оралыңыз.
3 тапсырма.Берілгенді енгізу, редакциялау және рәсімдеу.
1) Берілген тақырып бойынша кестені құрыңыз.
(әр оқушыға әр түрлі тақырыптар беріледі)
"Шығармашыл оқушы" (8 минут уақыт)
1-компьютер: Ақын-жазушылардың аттарына байланысты кесте толтыр.
2-компьютер: Күнжүйесіндегіпланеталартуралыкестетолтыр.
3-компьютер: Оқушылардыңотырғанорындарынабайланыстыкестетолтыр.
4-компьютер: Кабинетдегімүліктіңтізімінжасап, кестетолтыр.
5-компьютер: Аптакүндерітуралыкестетолтыр.
6-компьютер: Оқушыларыныңтізімітуралыкестетолтыр.
7-компьютер: Өзіңніңсыныбыңаарналғансабақкестесінтолтыр.
8-компьютер: Оқушыларыныңпайдаланылатыноқулықтарытуралыкестетолтыр.
9-компьютер: Айаттарытуралыкестетолтыр.
10-компьютер:Колледжде сабақберетіноқытушылартізімінжазып, кестетолтыр.
VI. Сабақтыбекіту.
1) Электрондықкестелерқайдақолданылады?
2) Excelпрограммасынқалайіскеқосамыз?
3) Excel мен Wordпроцессорынанайырмашылығыатаңыздар?
4) Excel-діңжұмыскітабыдегендіқалайтүсінесіңдер?
5) Кестегеенгізілгенніңмәндеремес, формула екенінExcelқалайанықтайды?
VIІ. Бағалау:
VIІІ. Үйтапсырмасы: