پرخاشگری نوجوان یکی از بیشترین علت مراجعه والدین به مراکز مشاوره است و اکثر خانوادهها با ناراحتی عنوان میکنند که فرزند آرامشان که تا چندی قبل بسیارمودب و مطیع گفتههای آنان بوده اکنون نمیتوانند با او حداقل گفتگو را داشته باشند چون او بهسرعت عصبانی میشود و پرخاشگری میکند .

1. ‫خدا‬ ‫نام‬ ‫به‬
1 moshaverkodak.com

2. 2 moshaverkodak.com
‫پرخاشگری‬‫نوجوان‬
‫پرخاشگری‬‫نوجوان‬‫یکی‬‫از‬‫بیشترین‬‫علت‬‫مراجعه‬‫والدین‬‫به‬‫مراکز‬‫مشاوره‬‫است‬‫و‬‫اکثر‬
‫خانواده‬‫ها‬‫با‬‫ناراحتی‬‫عنوان‬‫می‬‫کنند‬‫که‬‫فرزند‬‫آرامشان‬‫که‬‫تا‬‫چندی‬‫قبل‬‫بسیارمودب‬‫و‬‫مطیع‬
‫گفته‬‫های‬‫آنان‬‫بوده‬‫اکنون‬‫نمی‬‫توانند‬‫با‬‫او‬‫حداقل‬‫گفتگو‬‫را‬‫داشته‬‫باشند‬‫چون‬‫او‬‫به‬‫سرعت‬
‫عصبانی‬‫می‬‫ش‬‫ود‬‫و‬‫پرخاشگری‬‫می‬‫کند‬.
‫در‬‫مورد‬‫خشم‬:
‫اکثر‬‫ما‬‫خانواده‬‫ها‬‫بر‬‫این‬‫باوریم‬‫که‬‫اگر‬‫شخصی‬‫در‬‫خانه‬‫مشکل‬‫شکست‬‫و‬‫یا‬‫از‬‫دست‬‫دادن‬
‫عزیزی‬‫شده‬‫است‬‫و‬‫غمگین‬‫است‬‫این‬‫شخص‬ً‫ال‬‫کام‬‫رفتار‬‫طبیعی‬‫دارد‬‫که‬‫در‬‫این‬‫شرایط‬
‫اندوهگین‬‫و‬‫غصه‬‫دار‬‫باشد‬‫ولی‬‫اگر‬‫زمانی‬‫همین‬‫شخص‬‫در‬‫خانه‬‫دچار‬‫مشکلی‬‫شود‬‫که‬‫به‬
‫دنبال‬‫آن‬‫خشمگین‬‫شود‬‫و‬‫پرخ‬‫اشگری‬‫کند‬‫همه‬‫او‬‫را‬‫سرزنش‬‫کرده‬‫و‬‫بر‬‫این‬‫باورند‬‫که‬‫خشم‬
‫نباید‬‫ابراز‬‫شود‬…‫اما‬‫حقیقت‬‫این‬‫است‬‫که‬‫خشم‬‫نیز‬‫مانند‬‫غم‬‫،شادی‬‫و‬‫یا‬‫ترس‬‫احساسی‬
‫است‬‫که‬‫در‬‫ما‬‫وجود‬‫دارد‬‫و‬ً‫ا‬‫اتفاق‬‫وجود‬‫آن‬‫برای‬‫ما‬‫بسیار‬‫ضروری‬‫است‬‫خشم‬‫یکی‬‫از‬
‫احساس‬‫هایی‬‫است‬‫که‬‫در‬‫هنگام‬‫دفاع‬‫از‬‫خود‬‫بسیار‬‫الزم‬‫است‬‫اما‬‫ازآنجایی‬‫که‬‫خشم‬‫انرژی‬
‫زیادی‬‫با‬‫خود‬‫دارد‬‫بروز‬‫آن‬‫ممکن‬‫است‬‫همواره‬‫به‬‫شکل‬‫متناسب‬‫و‬‫بی‬‫خطری‬‫نباشد‬‫و‬‫اگر‬
‫تخلیه‬‫خشم‬‫به‬‫شکل‬‫صحیح‬‫مدیریت‬‫نشود‬‫ممکن‬‫است‬‫عوارض‬‫و‬‫آسیب‬‫هایی‬‫را‬‫متوجه‬‫خود‬
‫شخص‬‫و‬‫دیگران‬‫کند‬‫بنابراین‬‫بهترین‬‫کار‬‫این‬‫است‬‫که‬‫ما‬‫در‬‫ابتدا‬‫خشم‬‫را‬‫بشناسی‬‫م‬‫و‬‫بدانیم‬
‫عالئم‬‫آن‬‫چیست‬‫؟‬

3. 3 moshaverkodak.com
‫عالئم‬‫خشم‬:
‫بسته‬‫به‬‫شدت‬‫خشم‬‫عالئم‬ِ‫ن‬‫ونشا‬‫های‬‫آن‬‫ممکن‬‫است‬‫از‬‫شخصی‬‫به‬‫شخص‬‫دیگر‬‫متفاوت‬
‫تجربه‬‫شود‬
‫ولی‬ً‫ا‬‫غالب‬‫خشم‬‫همراه‬‫با‬‫تنفس‬‫سریع‬‫،باال‬‫رفتن‬‫ضربان‬‫قلب‬‫،گشادشدن‬‫مردمک‬‫چشم‬‫،تغییر‬
‫رنگ‬‫چهره،باال‬‫رفتن‬‫دمای‬‫بدن‬،‫تعریق‬‫در‬‫دست‬‫ها‬‫وسر‬‫،جمع‬‫شدن‬‫انرژی‬‫در‬‫دستها‬‫که‬
‫معمو‬‫ال‬‫دستها‬‫مشت‬‫می‬‫شوند‬،‫و‬‫باال‬‫رفتن‬‫تن‬‫صدا‬‫می‬‫باشد‬.
‫علت‬‫پرخاشگری‬‫نوجوان‬‫چیست‬‫؟‬
‫خشم‬‫یکی‬‫از‬‫هیجانات‬‫انسان‬‫است‬‫که‬‫در‬‫تمام‬‫طول‬‫عمر‬‫ممکن‬‫است‬‫با‬‫سروکار‬‫داشته‬‫باشیم‬
‫و‬‫در‬‫لحظه‬‫هایی‬‫از‬‫زندگی‬‫آن‬‫را‬‫احساس‬‫کنیم‬‫اما‬‫در‬‫یک‬‫دوره‬‫از‬‫زندگی‬‫انسان‬‫خشم‬‫بیشتر‬
‫از‬‫هر‬‫دوره‬‫دیگری‬‫بروز‬‫می‬‫کند‬‫و‬‫آن‬‫دوره‬‫نوجوانی‬‫است‬‫که‬‫بسیاری‬‫از‬‫روانشناسان‬‫از‬‫آن‬
‫به‬‫نام‬‫دوره‬‫بحرانی‬‫زندگی‬‫نام‬‫می‬‫برند‬‫و‬‫به‬‫باور‬‫آن‬‫ها‬‫دوره‬‫نوجوانی‬‫دوره‬‫سرکشی‬‫و‬‫طغیان‬
‫است‬.
‫تأثیر‬‫هورمون‬‫ها‬‫برخشم‬‫نوجوان‬:
‫همراه‬‫با‬‫رشد‬‫نوجوان‬‫و‬‫ترشح‬‫هرمونهای‬‫جنسی‬‫در‬‫بدن‬‫آن‬‫ها‬‫تغییرات‬‫زیادی‬‫در‬‫خلق‬‫وخوی‬
‫آن‬‫ها‬‫ایجاد‬‫می‬‫شود‬‫آن‬‫ها‬‫کم‬‫حوصله‬‫تر‬‫شده‬‫و‬‫دیگر‬‫مثل‬‫سابق‬‫به‬‫صحبت‬‫های‬‫والدین‬‫توجهی‬
‫نمی‬‫کنند‬‫و‬‫با‬‫کوچک‬‫ترین‬‫حرف‬‫مخالفی‬‫از‬‫کوره‬‫بدر‬‫می‬‫شوند‬‫تأثیر‬‫هورمون‬‫ها‬‫در‬‫این‬‫دوره‬‫از‬

4. 4 moshaverkodak.com
‫زندگی‬‫انسان‬‫چشمگیر‬‫است‬‫که‬‫در‬‫کنار‬‫عوامل‬‫دیگر‬‫کمک‬‫به‬‫پرخاشگری‬‫بیشتر‬‫کودک‬‫می‬‫کند‬
.
‫عوامل‬‫مؤثر‬‫بر‬‫خشم‬‫نوجوان‬:
‫عالوه‬‫بر‬‫هورمون‬‫های‬‫جنسی‬‫در‬‫دوره‬‫نوجوانی‬‫از‬‫دیگر‬‫عوامل‬‫تا‬‫ثیر‬‫گذار‬‫و‬‫تشدید‬‫کننده‬
‫خشم‬‫نوجوان‬‫می‬‫توان‬‫به‬‫شیوه‬‫برخورد‬‫والدین‬‫با‬‫نوجوان‬‫را‬‫بیان‬‫کرد‬.
‫اگر‬‫والدین‬‫تا‬‫قبل‬‫از‬‫اینکه‬‫کودک‬‫به‬‫مرحله‬‫نوجوانی‬‫وارد‬‫شود‬‫از‬‫شیوه‬‫امرونهی‬‫کردن‬‫و‬
‫بایدونباید‬‫برای‬‫تربیت‬‫کودک‬‫خود‬‫استفاده‬‫کرده‬‫باشند‬‫زمانی‬‫که‬‫کودک‬‫پا‬‫به‬‫مرحله‬‫نوجوانی‬
‫می‬‫گذارد‬‫و‬‫کم‬‫کم‬‫به‬‫سوی‬‫مستقل‬‫شدن‬‫قدم‬‫برمی‬‫دارد‬‫با‬‫این‬‫امرونهی‬‫کردن‬‫به‬‫چالش‬
‫کشیده‬‫می‬‫شود‬‫نوجوان‬‫بر‬‫این‬‫باور‬‫است‬‫که‬‫خود‬‫به‬‫همه‬‫ی‬‫امور‬‫واقف‬‫است‬‫و‬‫دیگر‬‫نیازی‬
‫نیست‬‫به‬‫او‬‫بگوین‬‫د‬‫چه‬‫کار‬‫کند‬‫اما‬‫والدین‬‫همچنان‬‫انتظار‬‫دارند‬‫که‬‫نوجوان‬‫همچون‬‫سابق‬
‫گوش‬‫به‬‫حرف‬‫آنان‬‫باشد‬…‫و‬‫این‬‫باعث‬‫بروز‬‫اولین‬‫اختالفات‬‫بین‬‫والدین‬‫و‬‫نوجوان‬‫و‬‫اولین‬
‫پرخاشگری‬‫ها‬‫می‬‫شود‬.
‫مهم‬‫ترین‬‫عواملی‬‫که‬‫سبب‬‫پرخاشگری‬‫نوجوان‬
‫می‬‫شوند‬:
‫تجاوز‬‫به‬‫حقوق‬‫نوجوان‬‫و‬‫نادیده‬‫گرفتن‬‫مال‬‫کیت‬‫او‬‫،آزارهای‬‫کالمی‬‫و‬‫الفاظ‬‫توهین‬‫آمیز‬‫به‬
‫نوجوان‬‫،تنبیه‬‫و‬‫حمله‬‫فیزیکی‬‫به‬‫نوجوان‬،‫بازداشتن‬‫نوجوان‬‫از‬‫انجام‬‫عالیقش‬‫،تحت‬‫فشار‬
‫گذاشتن‬‫نوجوان‬‫و‬‫اصرار‬‫به‬‫انجام‬‫کاری‬‫که‬‫تمایل‬‫ندارد‬.
‫آنچه‬‫به‬‫والدین‬‫توصیه‬‫می‬‫شود‬‫که‬‫در‬‫زمان‬‫خشم‬‫نوجوان‬‫از‬‫آن‬‫دوری‬‫کنند‬:
‫در‬‫مقابل‬‫فریادهای‬‫نوجوان‬‫شما‬‫نباید‬‫دادوبیداد‬‫کنید‬‫در‬‫صورت‬‫شروع‬‫دعوای‬‫کالمی‬‫با‬
‫نوجوان‬‫ممکن‬‫است‬‫خط‬‫قرمز‬‫ها‬‫شکسته‬‫می‬‫شوند‬‫و‬‫از‬‫الفاظ‬‫توهین‬‫آمیز‬‫یا‬‫خشنی‬‫استفاده‬
‫شود‬‫که‬‫رابطه‬‫شما‬‫و‬‫فرزندتان‬‫را‬‫در‬‫آینده‬‫دچار‬‫مشکالت‬‫بیشتر‬‫کند‬‫پس‬‫تا‬‫آنجا‬‫که‬‫می‬‫توانید‬
‫از‬‫مشاجره‬‫کردن‬‫با‬‫نوج‬‫وان‬‫بپرهیزید‬‫و‬‫در‬‫هنگام‬‫خشم‬‫او‬‫سعی‬‫کنید‬‫خونسردی‬‫خود‬‫را‬‫حفظ‬
‫کنید‬.
‫قهر‬‫کردن‬‫با‬‫نوجوان‬‫نیز‬‫یکی‬‫از‬‫مواردی‬‫است‬‫که‬‫تأثیر‬‫مثبتی‬‫بر‬‫روابط‬‫شما‬‫با‬‫فرزندتان‬‫ندارد‬
‫و‬‫در‬‫نوجوان‬‫احساس‬‫طردشدگی‬‫به‬‫وجود‬‫می‬‫آورد‬.

5. 5 moshaverkodak.com
‫عده‬‫ای‬‫از‬‫والدین‬‫در‬‫هنگام‬‫پرخاشگری‬‫نوجوان‬‫او‬‫را‬‫به‬‫حال‬‫خو‬‫دمی‬‫گذارند‬‫کاری‬‫به‬‫کارش‬
‫ندارند‬‫این‬‫رها‬‫شدن‬‫حسی‬‫را‬‫به‬‫کودک‬‫منتقل‬‫می‬‫کند‬‫که‬‫انگار‬‫کسی‬‫برای‬‫او‬‫ارزشی‬‫قائل‬
‫نیست‬‫و‬‫یا‬‫اینکه‬‫دیگرکسی‬‫دوستش‬‫ندارد‬.
‫در‬‫زمان‬‫خشم‬‫ن‬‫وجوان‬‫نصیحت‬‫کردن‬‫ممنوع‬
‫اگر‬‫نوجوان‬‫شما‬‫زیاد‬‫پرخاشگری‬‫می‬‫کند‬‫در‬‫ابتدا‬‫روابط‬‫خانوادگی‬‫و‬‫شرایطی‬‫که‬‫نوجو‬‫ان‬‫در‬
‫آن‬‫شرایط‬‫پرخاشگری‬‫می‬‫کند‬‫را‬‫بررسی‬‫کنید‬
‫شاید‬‫نیاز‬‫باشد‬‫روابط‬‫خود‬‫با‬‫فرزندتان‬‫را‬‫اصالح‬‫کنید‬
‫واکنش‬‫صحیح‬‫در‬‫هنگام‬‫پرخاشگری‬‫نوجوان‬:
‫به‬‫نوجوان‬‫فرصت‬‫دهید‬‫در‬‫مورد‬‫خشمش‬‫با‬‫شما‬‫صحبت‬‫کند‬‫و‬‫تخلیه‬‫شود‬‫در‬‫هنگام‬‫خشم‬
‫از‬‫نوجوان‬‫بازخواست‬‫نکنید‬‫اجازه‬‫دهید‬‫بعد‬‫از‬‫آرام‬‫شدن‬‫با‬‫او‬‫صحبت‬‫کنید‬،‫مواظب‬
‫انتقادهای‬‫خود‬‫از‬‫نوجوان‬‫باشید‬‫نوجوان‬‫نیاز‬‫به‬‫تائید‬‫شما‬‫دارد‬
‫با‬‫نوجوانتان‬‫بیشتر‬‫همدلی‬‫کنید‬‫و‬‫احساسات‬‫او‬‫را‬‫درک‬‫کنید‬‫نوجوان‬‫روحیه‬‫حساسی‬‫دارد‬
‫که‬‫نیاز‬‫به‬‫همدلی‬‫بیشتر‬‫شما‬‫دارد‬.
‫مراحل‬‫مدیریت‬‫خشم‬‫را‬‫به‬‫فرزندتان‬‫آموزش‬
:‫دهید‬
-‫نوجوان‬‫کلیدهای‬‫خشمش‬‫را‬‫بشناسد‬
‫کلیدها‬‫همان‬‫حرفها‬‫و‬‫رفتارهایی‬‫است‬‫که‬‫اورا‬‫خشمگین‬‫می‬‫کنند‬‫نوجوان‬‫باید‬‫آنها‬‫را‬‫شناخته‬
‫ووقتی‬‫در‬‫موقعیت‬‫مواجهه‬‫با‬‫آنه‬‫ا‬‫قرار‬‫گرفت‬‫آماده‬‫آرام‬‫ماندن‬‫باشد‬.
-‫نوجوان‬‫عالئم‬‫خشمش‬‫را‬‫بشناسد‬‫و‬‫با‬‫شروع‬‫اولین‬‫عالئم‬‫بتواند‬‫آن‬‫را‬‫مدیریت‬‫کند‬
-‫نوجوان‬‫مراحل‬‫آرام‬‫سازی‬‫یا‬‫ریلکسیشن‬‫را‬‫از‬‫قبل‬‫آموخته‬‫و‬‫تمرین‬‫کند‬‫تا‬‫در‬‫هنگام‬‫بروز‬
‫خشم‬‫بتواند‬‫از‬‫آن‬‫استفاده‬‫کند‬
-‫مهارت‬‫حل‬‫مسئله‬‫را‬‫به‬‫نوجوان‬‫آم‬‫وزش‬‫دهید‬‫تا‬‫نوجوان‬‫در‬‫مواقع‬‫بروز‬‫مشکالت‬‫به‬‫جای‬
‫ابراز‬‫خشم‬‫بتواند‬‫بهترین‬‫تصمیم‬‫را‬‫بگیرد‬‫و‬‫عمل‬‫کند‬.
-‫بیان‬‫احساسات‬‫منفی‬‫و‬‫یا‬‫نوشتن‬‫آن‬‫ها‬‫به‬‫نوجوان‬‫در‬‫آرام‬‫شدن‬‫در‬‫هنگام‬‫خشم‬‫کمک‬
‫می‬‫کند‬

6. 6 moshaverkodak.com
‫وبه‬‫عنوان‬‫حرف‬‫آخر‬‫توصیه‬‫من‬‫به‬‫شما‬‫والدین‬‫عزیز‬‫این‬‫است‬‫که‬‫به‬‫استقالل‬‫نوجوا‬‫نتان‬
‫احترام‬‫بگذارید‬‫و‬‫به‬‫او‬‫کمک‬‫کنید‬‫تا‬‫بتواند‬‫در‬‫آینده‬‫فرد‬‫مستقلی‬‫شود‬‫احترام‬‫به‬‫نوجوان‬‫و‬
‫رسمیت‬‫شناختن‬‫او‬‫به‬‫عنوان‬‫یک‬‫فرد‬‫مستقل‬‫کمک‬‫زیادی‬‫به‬‫ارتباط‬‫بهتر‬‫بین‬‫شما‬‫و‬‫نوجوانتان‬
‫می‬‫کند‬‫شاد‬‫و‬‫موفق‬‫باشید‬.
‫پایان‬
‫فاطمه‬‫اسا‬