Made for our Erasmus+ project "Riding the Rainbow to a Better Future"

1. 1
Αειφορική Γεωργία και
Ανάπτυξη
ΣΙΑΚΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ-ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ

2. 2
• Αδυναμία για γενίκευση μιας αποδεκτής
έννοιας.
• Σύνθετη και πρακτικά δύσκολη.
• Δυσκολίες στη διατύπωση του κατάλληλου
ορισμού της.
• Είναι αναγκαίος ένας κοινά αποδεκτός ορισμός;
Η έννοια της αειφορίας
Αειφορία (αεί = πάντοτε) + φόρος
(φέρω)
Αειφόρος (αειφορική) γεωργία) =

3. 3
Ορισμός κι Έννοια της Αειφορικής
ΓεωργίαςΟλοκληρωμένο σύστημα πρακτικών φυτικής και
ζωικής παραγωγής με συγκεκριμένη εφαρμογή
για:
• Την ικανοποίηση μακροχρονίως των ανθρώπινων
αναγκών
σε τρόφιμα και ίνες,
• τη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος και
των
φυσικών πόρων
• την αποτελεσματική χρήση μη ανανεώσιμων
πόρων και
πόρων της γεωργικής εκμετάλλευσης
• τη διατήρηση της οικονομικής βιωσιμότητας της
λειτουργίας

4. 4
Ορισμός και Έννοια της Αειφορικής
Γεωργίας
Ορισμός της Αειφορικής Ανάπτυξης
Η ανάπτυξη που είναι σε θέση να αντιμετωπίσει
τις πα-ρούσες ανθρώπινες ανάγκες, χωρίς
όμως να θέτει σε κίνδυνο την ικανότητα των
επερχόμενων γενεών να αντιμετωπίζουν τις
δικές τους ανάγκες.
Η πρόκληση είναι η δημιουργία γεωργικών
συστημά- των που θα εστιάζουν τόσο στα
άτομα όσο και στην τεχ-νολογία, τόσο στους
πόρους όσο και στην παραγωγή, σεΠαγκόσμια Επιτροπή Περιβάλλοντος και
Ανάπτυξης

5. 5
Προς μια νέα αντίληψη περί γεωργίας
και ανάπτυξης
Ο προβληματισμός
Υπήρξαν οφέλη και έχουν αντιμετωπιστεί οι
τρέχουσες ανάγκες με το να διακινδυνεύσει
η ικανότητα των μελλοντικών γενεών να
μπορούν να αντιμετωπίσουν τις δικές τους
ανάγκες;

6. 6
• Μείωση παραγωγικότητας εδάφους
• Μείωση υδατ. ικανότητας και βιολογ. δράσης του
νερού
• Αύξηση αλατότητας εδάφους και αρδευτικού
νερού
• Συχνή ερημοποίηση λόγω υπερεκμετάλλευσης
• Διασπορά εντομοκτόνων φαρμάκων στο υδροδ.
δίκτυο
• Ευτροφισμός και «νεκρές ζώνες»
• Επηρεασμός γεωργικής παραγωγής
• Επηρεασμός της ποσότητας του πόσιμου νερού
• Επηρεασμός της αλιευτικής παραγωγής
Αρνητικές οικολογικέςεπιδράσεις

7. 7
• Υψηλές καλλιεργητικές και επενδυτικές
δαπάνες
• Διεύρυνση του χάσματος μεταξύ των
εισοδημάτων
• Κλιμάκωση της συγκέντρωσης των
αγροβιομηχανιών
σε λιγότερα χέρια
Οικονομικά και κοινωνικά
προβλήματα

8. 8
• Απώλειες σε αριθμό γεωργικών
εκμεταλλεύσεων
μικρού μεγέθους και οικογενειακής μορφής
• Αποσύνθεση των αγροτικών κοινωνιών και
των
τοπικών συστημάτων αγοράς
• Παραμέληση των συνθηκών ζωής και εργασίας
των
γεωργοεργατών
Οικονομικά και κοινωνικά
προβλήματα (συνέχεια)

9. 9
Αειφορική χαρακτηρίζεται η
γεωργία
Η οικολογικά υγιής
η οικονομικά βιώσιμη,
η κοινωνικά δίκαιη και ανθρώπινη
Αειφορική γεωργία βασισμένη
σε ολιστικές επιστημονικές
διαδικασίες

10. 10
Αειφορική γεωργία – συγκεκριμένα:
• Προστατεύει τη βιοποικιλότητα
• Διατηρεί τη γονιμότητα του εδάφους
• Διατηρεί και βελτιώνει τις χημικές, τις φυσικές και
βιολογικές
ιδιότητες του εδάφους
• Ανακυκλώνει τους φυσικούς πόρους και διατηρεί την
ενεργειακή
ισορροπία
• Χρησιμοποιεί τοπικά διαθέσιμους ανανεώσιμους
πόρους
• Εφαρμόζει την κατάλληλη και αποδεκτή τεχνολογία
• Ελαχιστοποιεί τη χρήση εξωτερικών και εισαγόμενων
εισροών

11. 11
Αειφορία είναι ο επιδιωκόμενος
στό- χος, ανεξάρτητα από τα μέσα
που χρησι-μοποιούνται για την
επίτευξή τουΣημασία έχει η κατεύθυνση και όχι
ο προ-ορισμός, όπως ένα αστέρι
που οδηγεί τα πλοία στη θάλασσα,
ωστόσο παραμένει πά-ντα πέρα από

12. Τρόποι προσέγγισης των στόχων
της
αειφορίας
12
• Βιοποικιλότητα
• Βιοτεχνολογία
• Βιοενέργεια
• Διαχείριση θρεπτικών στοιχείων
• Ολοκληρωμένη αντιμετώπιση ζωικών
εχθρών,
ασθενειών και ζιζανίων

13. 13
Βιοτεχνολογία
Η Γενετική Μηχανική με το σπάσιμο του γενετικού κώδικα και το
συνδυασμό DNA με σκοπό τη δημιουργία φυτικών ειδών (γενετικά
τροποποιημένοι οργανισμοί) και την παράλληλη μείωση των
χημικών σκευασμάτων:
• Για την ανοχή τους απέναντι στα ζιζάνια
• Ανθεκτικότητα στα έντομα και τα βακτήρια
• Δημιουργία ανθεκτικών οργανισμών σε κλιματικές συνθήκες
Κίνδυνοι
• Εμφάνιση νέων αλλεργιογόνων στα τρόφιμα
• Ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά
• Παραγωγή νέων τοξινών
• Συγκέντρωση τοξικών μετάλλων
• Μεταφορά γονιδίων σε άγρια φυτικά είδη
• Δηλητηρίαση άγριας ζωής
• Δημιουργία νέων ή χειρότερων ιών

14. 14
σόγια, καλαμπόκι, σίτος, κ.ά.
Συνάδει με την αναγνωρισμένη αναγκαιότητα μείωσης
των παγκόσμιων εκπομπών αερίων που προκαλούν το
φαινόμενο του θερμοκηπίου (Κιότο, 1997, Μπαλί 2007).
Είναι λύση η « πράσινη » ενέργεια;
• Περιορισμός CO2, SO2 , αλλά εκπομπή αλδεϋδών από τη
βιοαιθανόλη
• Στέρηση πολύτιμης γης από άλλες χρήσεις, κυρίως για
τροφή και
ένδυση
• Αύξηση των τιμών τροφίμων και ρούχων στην αγορά
• Ανεξέλεγκτη υποκατάσταση αγροτικών εκτάσεων
σιτηρών με
σόγια και λοιπά γενετικά τροποποιημένους
οργανισμούς

15. 15
Αειφορική γεωργία:
Δεν είναι απλό μοντέλο ή πακέτο
μέτρων που επιβάλλεται αλλά
είναι
Διαδικασία μάθησης
• Χρειάζεται να μετακινηθούμε από την
απλή μετα-
φορά της τεχνολογίας στη διευκόλυνση
των δια-

16. 16
Κονστρουκτιβιστική θεώρηση
Υποκειμενικό σύστημα απόψεων,
πεποιθήσεων, θεωριών και πρακτικών
(=πραγματικότητα)
Στρατηγική ορθολογικότητα
Επικοινωνιακή ορθολογικότητα
Θετικισμός/ρεαλισμός
Η κυριαρχούσα θέση της συμβατικής
επιστήμης (=κοινωνικά δομημένη

17. 17
Η κοινωνική- κονστρουκτιβιστική
θεώρηση
• Γεωργία με πολλαπλούς αντικειμενικούς
σκοπούς.
• Όχι σε σαφώς προσδιορισμένους στόχους
και ούτε
εστιασμός στα «καλύτερα τεχνικά μέσα»,
αλλά κανο-
νιστικές προσεγγίσεις.
• Διάλογος και διαπραγμάτευση μεταξύ
φορέων.
Μετατόπιση από το αποτέλεσμα στη

18. 18
Πολιτικές δράσης
• Προσαρμογές στην αγροτική, την
περιβαλλοντική
και τη μακροοικονομική πολιτική, σε
εθνικό και
διεθνές επίπεδο
• Ολιστική προσέγγιση
• Συνεργασία και συντονισμός των
δραστηριοτήτων
όλων των εμπλεκόμενων φορέων

19. 19
Ο ρόλος του φορέα ανάπτυξηςΟ ρόλος του φορέα ανάπτυξης
 Εκπαιδευτής (Εκπαιδευτής (Educator)Educator)
 Επικοινωνητής (Επικοινωνητής (Communicator)Communicator)
 ΕμψυχωτήςΕμψυχωτής (Animator)(Animator)
 ΔιευκολυντήςΔιευκολυντής (Facilitator)(Facilitator)
 ΣύμβουλοςΣύμβουλος (Advisor)(Advisor)
 ΚαθοδηγητήςΚαθοδηγητής (Instructor)(Instructor)
 ΣυντονιστήςΣυντονιστής (Coordinator)(Coordinator)
 Φορέας αλλαγής (Φορέας αλλαγής (Change agent)Change agent)

20. 20

21. 21
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟΥ
- Γεωργική τεχνολογία και ανθρώπινος παράγοντας
- Η οργάνωση της γνώσης και της πληροφόρησης στη γεωργία για αειφορική
δράση
- Συστημική προσέγγιση και αειφορική αγροτική ανάπτυξη
- Προσδιορισμός της αειφορικής γεωργίας
- Οι διαστάσεις και οι στόχοι της αειφορίας
- Το αειφορικό μοντέλο της γεωργίας ως εναλλακτική λύση έναντι του
βιομηχανικού
- Ανάγκη για οικοδόμηση του μεταβιομηχανικού μοντέλου της αειφορικής
γεωργίας
- Αειφορική γεωργία και ανάπτυξη
- Η αειφορική διάσταση της ανάπτυξης
- Η κοινωνική διάσταση της καινοτομίας ως μοχλός της αειφoρίας
- Πληροφόρηση και ενημέρωση του αγροτικού πληθυσμού στο πλαίσιο της
αειφορικής γεωργίας
- Μηχανισμοί για την αειφορία
- Προσεγγίσεις και μεθοδολογίες για την αειφορική αγροτική ανάπτυξη
- Συμμετοχικές μέθοδοι και τεχνικές για την αγροτική ανάπτυξη
- Βιολογική γεωργία και αειφορία

22. 22
Εκδόσεις ΖΥΓΟΣ ( Ι. Μάρκου & Υιός
Ο.Ε. )
Αγγελάκη 39 – Θεσσαλoνίκη 546
21
( Συντριβάνι, δίπλα στο Ξενοδοχείο
ABC )
Τηλ. 2310- 271.043
E-mail: ekdoseis@zygos.gr
Γεώργιος Σιάρδος
Τηλ. 2310- 813.305 & 6973-840.702

23. 23
• Αποφυγή διάβρωσης του εδάφους
• Σχηματισμός και μορφοποίηση του εδάφους
• Καταπολέμηση εχθρών και ασθενειών των
φυτών
• Βιοποικιλότητα
• Συμβίωση
• Επικονίαση
• Δέσμευση του άνθρακα
• Προστασία και διασφάλιση ενδιαιτημάτων
Περιβαλλοντικές επιδράσεις

24. 24
• Αποφυγή χρήσης αγροχημικών
• Αμειψισπορά
• Παραγωγικότητα της γεωργικής εκμετάλλευσης
• Ενέργεια
• Μέγεθος γεωργικών εκμεταλλεύσεων
• Αποδόσεις
• Ολική παραγωγή της γεωργικής εκμετάλλευσης
• Διαχείριση ζωικού κεφαλαίου
• Υγιεινή και ευζωία των ζώων
• Σταθερότητα και προσαρμοστικότητα του
γεωργικού
Αγρονομικές επιδράσεις