SlideShare a Scribd company logo
Մեյոզ
ԱԼԵՔՍԱՆՅԱՆ ՏԱԹԵՎԻԿ
9-2 ԴԱՍԱՐԱՆ
ԿԵՆՍԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
Մեյոզը բջջի ռեդուկցիոն բաժանումն է էուկարիոտ բջիջների՝
կենդանիների, բույսերի և սնկերի սեռական բազմացման
ժամանակ իրականացող բաժանման հատուկ եղանակ։ Մեյոզով
կիսվող բջիջներում քրոմոսոմային հավաքակազմի քանակը
կրճատվում է երկու անգամ՝ մեկ դիպլոիդ բջջից առաջանում են
չորս հապլոիդ բջիջներ։ Մեյոզի արդյունքում առաջացած
բջիջները, կամ գամետներ են կամ սպորներ: Կենդանիների
արական գամետներն անվանում են սպերմատոզոիդներ, իսկ
իգականը՝ ձվաբջիջներ։
Մեյոտիկ բաժանումն ընթանում է երկու փուլերով՝ մեյոզ I և II: Յուրաքանչյուր
փուլում բջիջները բաժանվում են մեկ անգամ։ Մինչ մեյոզի սկիզբը բջջային
ցիկլի Տ փուլի ընթացքում, յուրաքանչյուր քրոմոսոմի ԴՆԹ-ն կրկնապատկվում
է և յուրաքանչյուր քրոմոսոմ ունենում է 2 քույր քրոմատիդ։ Մեյոզի առաջին
փուլն սկսվում է այն բջիջների մոտ, որոնց յուրաքանչյուր քրոմոսոմն ունի
երկու միանման զույգեր՝ հոմոլոգ քրոմոսոմներ կազմված երկու քույր
քրոմատիդներից։ Մեյոզ առաջին և երկրորդ բաժանումների միջև ընկած կարճ
ինտերֆազի ընթացքում գենետիկական նյութի կրկնապատկում տեղի չի
ունենում, որի հետևանքով մեյոզ երկրորդ բաժանման վերջում առաջանում են
4 բջիջներ քրոմոսոմների հապլոիդ հավաքակազմով։
Մեյոզի արդյունքում դիպլոիդ հավաքակազմով բջջից առաջանում են հապլոիդ
հավաքակազմով բջիջներ, որոնց հետագա միաձուլումից բեղմնավորման
արդունքում նորից վերականգնվում է քրոմոսոմների դիպլոիդ հավաքակազմն։
Մեյոզը կարևոր նշանակություն ունի նաև օրգանիզմների
փոփոխականության մեծացման գործում, ինչը նյութ է հանդիսանում բնական
ընտրության համար։ Փոփոխականության մեծացման մեջ կարևոր են նախ՝
մեյոզի առաջին բաժանման պրոֆազում տեղի ունեցող տրամախաչման
պրոցեսը, և ապա՝ առաջին բաժանման անաֆազում քրոմոսոմների անկախ
բաշխումը, որը բերում է հատկանիշների անկախ, պատահական բաշխման։
Մեյոզը բաղկացած է 2 հաջորդական բաժանումներից, որոնց միջև կա կարճ
ինտերֆազ: I պրոֆազ, առաջին պրոֆազը շատ բարդ է և կազմված է 5
փուլերից: I պրոֆազից հետո ցենտրիոլները հեռանում են դեպի բջջի բևեռները,
ձևավորվում են բաժանման իլիկի թելիկները, միջուկային մեմբրանը և
միջուկները քանդվում են: Մեյոզի երկրորդ բաժանումը տեղի է ունենում
առաջինից անմիջապես հետո, առանց ինտերֆազի արտահայտման. S շրջանը
բացակայում է, քանի որ երկրորդից առաջ տեղի չի ունենում ԴՆԹ-ի
կրկնապատկում: Մեկ դիպլոիդ բջջից ձևավորվում է չորս հապլոիդ բջիջներ:
Այդ դեպքերում, երբ մեյոզը կապված է գամետոգենեզի հետ ձվաբջիջների
զարգացման ժամանակ առաջին և երկորդ մեյոզի բաժանումը դառնում են
անահավասարաչափ: Արդյունքում ձևավորվում է մեկ հապլոիդ ձվաբջիջ և
երեք այսպես կոչված ռեդուկցիոն մարմիններ:

More Related Content

What's hot

Բջջի կառուցվածքը / PDF/
Բջջի կառուցվածքը / PDF/Բջջի կառուցվածքը / PDF/
Բջջի կառուցվածքը / PDF/
Mariam Ohanyan
 
միտոզ
միտոզմիտոզ
միտոզ
tatevikaleks-yan
 
презентация Microsoft office power point (2)
презентация Microsoft office power point (2)презентация Microsoft office power point (2)
презентация Microsoft office power point (2)
Hayk Nazaryan
 
Բջիջ և հյուսվածք
Բջիջ և հյուսվածքԲջիջ և հյուսվածք
Բջիջ և հյուսվածք
Mary Karapetyan
 
Ժառանգականություն և փոփոխականություն
Ժառանգականություն և փոփոխականությունԺառանգականություն և փոփոխականություն
Ժառանգականություն և փոփոխականություն
Syuzy Hovhannisyan
 
օնտոգենեզ
օնտոգենեզօնտոգենեզ
օնտոգենեզ
Aslanian ZHora
 
կենսաբանություն 3
կենսաբանություն 3կենսաբանություն 3
կենսաբանություն 3harutyunyan--erik
 
Bjijner ev hyusvacqner
Bjijner ev hyusvacqnerBjijner ev hyusvacqner
Bjijner ev hyusvacqner
mkrtchyanmilushik
 
բջջի կառուցվածքը%2c
բջջի կառուցվածքը%2cբջջի կառուցվածքը%2c
բջջի կառուցվածքը%2c
Eva Berberyan
 
Բջիջի կառուցվածքը
Բջիջի կառուցվածքըԲջիջի կառուցվածքը
Բջիջի կառուցվածքը
merop-onanyan
 
բջիջ լարիսա
բջիջ լարիսաբջիջ լարիսա
բջիջ լարիսաjenulik
 
կենսաբանությւոն
կենսաբանությւոնկենսաբանությւոն
կենսաբանությւոն
Sargis Meliqyan
 
Բջիջ
ԲջիջԲջիջ
Բջիջganyan
 
Հյուսվածքներ
ՀյուսվածքներՀյուսվածքներ
Հյուսվածքներ
Martin Atoyan
 
Բջիջ
ԲջիջԲջիջ
Բջիջ
gexarvest
 
բջիջ
բջիջբջիջ
բջիջ
Milena Torosyan
 
կյանք ծագում է ժամանակի
կյանք ծագում է ժամանակիկյանք ծագում է ժամանակի
կյանք ծագում է ժամանակի
Aslanian ZHora
 
Հյուսվածքների մասին տեղեկություն
Հյուսվածքների մասին տեղեկությունՀյուսվածքների մասին տեղեկություն
Հյուսվածքների մասին տեղեկություն
gexarvest
 

What's hot (20)

Բջջի կառուցվածքը / PDF/
Բջջի կառուցվածքը / PDF/Բջջի կառուցվածքը / PDF/
Բջջի կառուցվածքը / PDF/
 
միտոզ
միտոզմիտոզ
միտոզ
 
презентация Microsoft office power point (2)
презентация Microsoft office power point (2)презентация Microsoft office power point (2)
презентация Microsoft office power point (2)
 
միթոզ
միթոզմիթոզ
միթոզ
 
Բջիջ և հյուսվածք
Բջիջ և հյուսվածքԲջիջ և հյուսվածք
Բջիջ և հյուսվածք
 
Ժառանգականություն և փոփոխականություն
Ժառանգականություն և փոփոխականությունԺառանգականություն և փոփոխականություն
Ժառանգականություն և փոփոխականություն
 
օնտոգենեզ
օնտոգենեզօնտոգենեզ
օնտոգենեզ
 
կենսաբանություն 3
կենսաբանություն 3կենսաբանություն 3
կենսաբանություն 3
 
Bjijner ev hyusvacqner
Bjijner ev hyusvacqnerBjijner ev hyusvacqner
Bjijner ev hyusvacqner
 
բջջի կառուցվածքը%2c
բջջի կառուցվածքը%2cբջջի կառուցվածքը%2c
բջջի կառուցվածքը%2c
 
Բջիջի կառուցվածքը
Բջիջի կառուցվածքըԲջիջի կառուցվածքը
Բջիջի կառուցվածքը
 
բջիջ լարիսա
բջիջ լարիսաբջիջ լարիսա
բջիջ լարիսա
 
կենսաբանությւոն
կենսաբանությւոնկենսաբանությւոն
կենսաբանությւոն
 
Բջիջ
ԲջիջԲջիջ
Բջիջ
 
բջիջ
բջիջբջիջ
բջիջ
 
Հյուսվածքներ
ՀյուսվածքներՀյուսվածքներ
Հյուսվածքներ
 
Բջիջ
ԲջիջԲջիջ
Բջիջ
 
բջիջ
բջիջբջիջ
բջիջ
 
կյանք ծագում է ժամանակի
կյանք ծագում է ժամանակիկյանք ծագում է ժամանակի
կյանք ծագում է ժամանակի
 
Հյուսվածքների մասին տեղեկություն
Հյուսվածքների մասին տեղեկությունՀյուսվածքների մասին տեղեկություն
Հյուսվածքների մասին տեղեկություն
 

Similar to մեյոզ

սեռական բազմացում
սեռական բազմացումսեռական բազմացում
սեռական բազմացում
Lilit Sahakyan
 
Անսեռ բազմացում
Անսեռ բազմացումԱնսեռ բազմացում
Անսեռ բազմացում
Ani Gareginyan
 
Միթոզ, բակտերյաների առաջացրած հիվադությունները
Միթոզ, բակտերյաների առաջացրած հիվադություններըՄիթոզ, բակտերյաների առաջացրած հիվադությունները
Միթոզ, բակտերյաների առաջացրած հիվադություններըmarytelunc
 
ԴՆԹ
ԴՆԹԴՆԹ
ԴՆԹ
AnoushHrach
 
Բջիջների կառուցվածքը
Բջիջների կառուցվածքըԲջիջների կառուցվածքը
Բջիջների կառուցվածքը
Mane Sargsyan
 
բջիջ լարիսա
բջիջ լարիսաբջիջ լարիսա
բջիջ լարիսաluso777
 
սեռի գենետիկա
սեռի գենետիկասեռի գենետիկա
սեռի գենետիկա
hovo sargsyan
 
Մուտացիաներ
ՄուտացիաներՄուտացիաներ
Մուտացիաներ
mkrtchyanmilushik
 
բեղմնավորում և կրկնակի բեղմնավորում
բեղմնավորում և կրկնակի բեղմնավորումբեղմնավորում և կրկնակի բեղմնավորում
բեղմնավորում և կրկնակի բեղմնավորում
Aslanian ZHora
 
բնային բջիջներ
բնային բջիջներբնային բջիջներ
բնային բջիջներmarineapresyan78
 

Similar to մեյոզ (10)

սեռական բազմացում
սեռական բազմացումսեռական բազմացում
սեռական բազմացում
 
Անսեռ բազմացում
Անսեռ բազմացումԱնսեռ բազմացում
Անսեռ բազմացում
 
Միթոզ, բակտերյաների առաջացրած հիվադությունները
Միթոզ, բակտերյաների առաջացրած հիվադություններըՄիթոզ, բակտերյաների առաջացրած հիվադությունները
Միթոզ, բակտերյաների առաջացրած հիվադությունները
 
ԴՆԹ
ԴՆԹԴՆԹ
ԴՆԹ
 
Բջիջների կառուցվածքը
Բջիջների կառուցվածքըԲջիջների կառուցվածքը
Բջիջների կառուցվածքը
 
բջիջ լարիսա
բջիջ լարիսաբջիջ լարիսա
բջիջ լարիսա
 
սեռի գենետիկա
սեռի գենետիկասեռի գենետիկա
սեռի գենետիկա
 
Մուտացիաներ
ՄուտացիաներՄուտացիաներ
Մուտացիաներ
 
բեղմնավորում և կրկնակի բեղմնավորում
բեղմնավորում և կրկնակի բեղմնավորումբեղմնավորում և կրկնակի բեղմնավորում
բեղմնավորում և կրկնակի բեղմնավորում
 
բնային բջիջներ
բնային բջիջներբնային բջիջներ
բնային բջիջներ
 

More from tatevikaleks-yan

Interesting facts about gum
Interesting facts about gumInteresting facts about gum
Interesting facts about gum
tatevikaleks-yan
 
12 interesting facts about london
12 interesting facts about london12 interesting facts about london
12 interesting facts about london
tatevikaleks-yan
 
կայծակ, շանթարգել
կայծակ, շանթարգելկայծակ, շանթարգել
կայծակ, շանթարգել
tatevikaleks-yan
 
էլեկտրական հոսանք
էլեկտրական հոսանքէլեկտրական հոսանք
էլեկտրական հոսանք
tatevikaleks-yan
 
օպտիկա
օպտիկաօպտիկա
օպտիկա
tatevikaleks-yan
 
սթրես
սթրեսսթրես
սթրես
tatevikaleks-yan
 
առողջ ապրելակերպ
առողջ ապրելակերպառողջ ապրելակերպ
առողջ ապրելակերպ
tatevikaleks-yan
 
առաջին բուժօգնություն
առաջին բուժօգնությունառաջին բուժօգնություն
առաջին բուժօգնություն
tatevikaleks-yan
 
շնչառության սուր խանգարումներ
շնչառության սուր խանգարումներշնչառության սուր խանգարումներ
շնչառության սուր խանգարումներ
tatevikaleks-yan
 
հալոգեններ
հալոգեններհալոգեններ
հալոգեններ
tatevikaleks-yan
 
վնասվածքներ
վնասվածքներվնասվածքներ
վնասվածքներ
tatevikaleks-yan
 
թունավոր սնկեր
թունավոր սնկերթունավոր սնկեր
թունավոր սնկեր
tatevikaleks-yan
 
բոտուլիզմ
բոտուլիզմբոտուլիզմ
բոտուլիզմ
tatevikaleks-yan
 
սննդային թունավորումներ
սննդային թունավորումներսննդային թունավորումներ
սննդային թունավորումներ
tatevikaleks-yan
 
կենսաբանություն վիտամիններ
կենսաբանություն  վիտամիններկենսաբանություն  վիտամիններ
կենսաբանություն վիտամիններ
tatevikaleks-yan
 
գենետիկայի հիմանական հասկացություննեը
գենետիկայի հիմանական հասկացություննեըգենետիկայի հիմանական հասկացություննեը
գենետիկայի հիմանական հասկացություննեը
tatevikaleks-yan
 
վիրուսներ
վիրուսներվիրուսներ
վիրուսներ
tatevikaleks-yan
 
ցիտոպլազմա
ցիտոպլազմացիտոպլազմա
ցիտոպլազմա
tatevikaleks-yan
 
նախակորիզավորներ, բջջաթաղանթ, ներբջջային թաղանթներ
նախակորիզավորներ, բջջաթաղանթ, ներբջջային թաղանթներնախակորիզավորներ, բջջաթաղանթ, ներբջջային թաղանթներ
նախակորիզավորներ, բջջաթաղանթ, ներբջջային թաղանթներ
tatevikaleks-yan
 
նուկլեինաթթուներ
նուկլեինաթթուներնուկլեինաթթուներ
նուկլեինաթթուներ
tatevikaleks-yan
 

More from tatevikaleks-yan (20)

Interesting facts about gum
Interesting facts about gumInteresting facts about gum
Interesting facts about gum
 
12 interesting facts about london
12 interesting facts about london12 interesting facts about london
12 interesting facts about london
 
կայծակ, շանթարգել
կայծակ, շանթարգելկայծակ, շանթարգել
կայծակ, շանթարգել
 
էլեկտրական հոսանք
էլեկտրական հոսանքէլեկտրական հոսանք
էլեկտրական հոսանք
 
օպտիկա
օպտիկաօպտիկա
օպտիկա
 
սթրես
սթրեսսթրես
սթրես
 
առողջ ապրելակերպ
առողջ ապրելակերպառողջ ապրելակերպ
առողջ ապրելակերպ
 
առաջին բուժօգնություն
առաջին բուժօգնությունառաջին բուժօգնություն
առաջին բուժօգնություն
 
շնչառության սուր խանգարումներ
շնչառության սուր խանգարումներշնչառության սուր խանգարումներ
շնչառության սուր խանգարումներ
 
հալոգեններ
հալոգեններհալոգեններ
հալոգեններ
 
վնասվածքներ
վնասվածքներվնասվածքներ
վնասվածքներ
 
թունավոր սնկեր
թունավոր սնկերթունավոր սնկեր
թունավոր սնկեր
 
բոտուլիզմ
բոտուլիզմբոտուլիզմ
բոտուլիզմ
 
սննդային թունավորումներ
սննդային թունավորումներսննդային թունավորումներ
սննդային թունավորումներ
 
կենսաբանություն վիտամիններ
կենսաբանություն  վիտամիններկենսաբանություն  վիտամիններ
կենսաբանություն վիտամիններ
 
գենետիկայի հիմանական հասկացություննեը
գենետիկայի հիմանական հասկացություննեըգենետիկայի հիմանական հասկացություննեը
գենետիկայի հիմանական հասկացություննեը
 
վիրուսներ
վիրուսներվիրուսներ
վիրուսներ
 
ցիտոպլազմա
ցիտոպլազմացիտոպլազմա
ցիտոպլազմա
 
նախակորիզավորներ, բջջաթաղանթ, ներբջջային թաղանթներ
նախակորիզավորներ, բջջաթաղանթ, ներբջջային թաղանթներնախակորիզավորներ, բջջաթաղանթ, ներբջջային թաղանթներ
նախակորիզավորներ, բջջաթաղանթ, ներբջջային թաղանթներ
 
նուկլեինաթթուներ
նուկլեինաթթուներնուկլեինաթթուներ
նուկլեինաթթուներ
 

մեյոզ

  • 2. Մեյոզը բջջի ռեդուկցիոն բաժանումն է էուկարիոտ բջիջների՝ կենդանիների, բույսերի և սնկերի սեռական բազմացման ժամանակ իրականացող բաժանման հատուկ եղանակ։ Մեյոզով կիսվող բջիջներում քրոմոսոմային հավաքակազմի քանակը կրճատվում է երկու անգամ՝ մեկ դիպլոիդ բջջից առաջանում են չորս հապլոիդ բջիջներ։ Մեյոզի արդյունքում առաջացած բջիջները, կամ գամետներ են կամ սպորներ: Կենդանիների արական գամետներն անվանում են սպերմատոզոիդներ, իսկ իգականը՝ ձվաբջիջներ։
  • 3. Մեյոտիկ բաժանումն ընթանում է երկու փուլերով՝ մեյոզ I և II: Յուրաքանչյուր փուլում բջիջները բաժանվում են մեկ անգամ։ Մինչ մեյոզի սկիզբը բջջային ցիկլի Տ փուլի ընթացքում, յուրաքանչյուր քրոմոսոմի ԴՆԹ-ն կրկնապատկվում է և յուրաքանչյուր քրոմոսոմ ունենում է 2 քույր քրոմատիդ։ Մեյոզի առաջին փուլն սկսվում է այն բջիջների մոտ, որոնց յուրաքանչյուր քրոմոսոմն ունի երկու միանման զույգեր՝ հոմոլոգ քրոմոսոմներ կազմված երկու քույր քրոմատիդներից։ Մեյոզ առաջին և երկրորդ բաժանումների միջև ընկած կարճ ինտերֆազի ընթացքում գենետիկական նյութի կրկնապատկում տեղի չի ունենում, որի հետևանքով մեյոզ երկրորդ բաժանման վերջում առաջանում են 4 բջիջներ քրոմոսոմների հապլոիդ հավաքակազմով։
  • 4. Մեյոզի արդյունքում դիպլոիդ հավաքակազմով բջջից առաջանում են հապլոիդ հավաքակազմով բջիջներ, որոնց հետագա միաձուլումից բեղմնավորման արդունքում նորից վերականգնվում է քրոմոսոմների դիպլոիդ հավաքակազմն։ Մեյոզը կարևոր նշանակություն ունի նաև օրգանիզմների փոփոխականության մեծացման գործում, ինչը նյութ է հանդիսանում բնական ընտրության համար։ Փոփոխականության մեծացման մեջ կարևոր են նախ՝ մեյոզի առաջին բաժանման պրոֆազում տեղի ունեցող տրամախաչման պրոցեսը, և ապա՝ առաջին բաժանման անաֆազում քրոմոսոմների անկախ բաշխումը, որը բերում է հատկանիշների անկախ, պատահական բաշխման։
  • 5. Մեյոզը բաղկացած է 2 հաջորդական բաժանումներից, որոնց միջև կա կարճ ինտերֆազ: I պրոֆազ, առաջին պրոֆազը շատ բարդ է և կազմված է 5 փուլերից: I պրոֆազից հետո ցենտրիոլները հեռանում են դեպի բջջի բևեռները, ձևավորվում են բաժանման իլիկի թելիկները, միջուկային մեմբրանը և միջուկները քանդվում են: Մեյոզի երկրորդ բաժանումը տեղի է ունենում առաջինից անմիջապես հետո, առանց ինտերֆազի արտահայտման. S շրջանը բացակայում է, քանի որ երկրորդից առաջ տեղի չի ունենում ԴՆԹ-ի կրկնապատկում: Մեկ դիպլոիդ բջջից ձևավորվում է չորս հապլոիդ բջիջներ: Այդ դեպքերում, երբ մեյոզը կապված է գամետոգենեզի հետ ձվաբջիջների զարգացման ժամանակ առաջին և երկորդ մեյոզի բաժանումը դառնում են անահավասարաչափ: Արդյունքում ձևավորվում է մեկ հապլոիդ ձվաբջիջ և երեք այսպես կոչված ռեդուկցիոն մարմիններ: