Σχολικός Σύμβουλος κ Αθανάσιος Κονταξής - Παρουσίαση του νέου μαθήματος της Ερευνητικής Εργασίας στην Τεχνολογία (ΕΕΤ) της Α τάξης ΕΠΑΛ σχ έτους 2016-2017 στους συμμετέχοντες στο Μητρώο Τεχνικής & Επαγγελματικής Εκπάιδευσης του ΙΕΠ

1. Ερευνητική Εργασία στην
Τεχνολογία
Μια νέα αρχή στα ΕΠΑΛ
Αθανάσιος Κονταξής
Σχολικός Σύµβουλος ΠΕ1204
1-7-2016
Η συµβολή σας στην Α΄ τάξη
• ∆ηµιουργία καθοδηγούµενων δραστηριοτήτων –
έργων µαθητών ανά τοµέα (ειδικότητα) µε τη
λογική των Ανοιχτών Εκπαιδευτικών Πόρων
• Στόχοι:
• ∆ιερεύνηση βασικών θεµάτων του τοµέα
• ∆ιερεύνηση τοπικών θεµάτων που άπτονται του
τοµέα / επαγγέλµατος
• Έκφραση και δηµιουργία µε αφορµή πτυχές του
επαγγέλµατος (Ζώνη)
• Ποιοτική αναβάθµιση πολίτη – καταναλωτή (Ζώνη)
• Ανάπτυξη οριζόντιων δεξιοτήτων
• Αξιοποίηση της πολλαπλής νοηµοσύνης

2. Χρήσιµες αναφορές
• Σχολείο Εργασίας
• Πώς µαθαίνουν οι µαθητές - Βοσνιάδου
• Μάθηση χωρίς όρια - Learning without limits -
Cambridge
• UNESCO – Παιδαγωγικές δυνατότητες
επαγγελµατικής Εκπαίδευσης
• EC (2013) – Μαθητική διαρροή (Reducing early
school leaving: Key messages)
• STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics)
• Ερευνητικές εργασίες – ΕΘ∆, Τεχνολογία
Γυµνασίου (Θεωρία / Εµπειρία)
ΕΠΑΛ - Αντιφάσεις
• Υψηλές απαιτήσεις από
τους µαθητές/ µαθήτριες
• Ενεργητική µάθηση -
δηµιουργική σκέψη
• Συνεργατικό κλίµα,
δηµιουργικότητα και
καινοτοµία
εκπαιδευτικών
• Σύνδεση µε κοινωνία
• ∆απανηρό σχολείο
• “Χαµηλό επίπεδο” πολλών
µαθητών/ µαθητριών
• Αποθάρρυνση µαθητών/
µαθητριών – αδιαφορία
• Συγκεντρωτική
εκπαίδευση, ελλιπή
υποστήριξη, αβεβαιότητα
εκπαιδευτικών
• “Κλειστό” σχολείο
• Οικονοµική κρίση

3. Μαθητές από κοινωνικά αδύναµες
οικογένειες και υστερούντες στα µαθηµατικά
∆είτε περισσότερα: http://users.sch.gr/kontaxis/paidagogika/1606mathematicsgap.htm
6
Γλωσσικές ικανότητες µαθητών Επαγγελµατικής
Kollias A. (2011) The intake of initial vocational orientation programmes and schools and student performance: Some
preliminary PISA 2009 findings http://e-demos.iacm.forth.gr/images/docs/vet_pisa2009.pdf

4. Στρατηγική για την ΕΕΚ
Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο για την αναβάθµιση της Επαγγελµατικής
Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. Κατεβάστε το από goo.gl/nlVyA9
8
Αξιοποίηση δυνατοτήτων ΕΠΑΛ
• ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ µε νόηµα - ΠΡΑΞΗ - Θεωρία
• Αξιοποίηση ΕΝ∆ΙΑΦΕΡΟΝΤΩΝ και ΕΜΠΕΙΡΙΩΝ
• ∆ΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ – ΡΟΛΟΙ (οµάδες- εργαστήρια)
• ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΣ δραστηριότητες – ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ
«η διδαχή της χειρωνακτικής δουλειάς σαν µέσο, προσδίδει στο ίδιο
το σχολείο την αυθεντική µορφή της ενεργού κοινοτικής ζωής. Όχι
µονάχα γιατί οι ενασχολήσεις αυτές - που τις λέµε χειρωνακτική ή
βιοµηχανική εργασία στο σχολείο – φέρνουν την επιστηµονική
γνώση, που τις φωτίζει, τις υλοποιεί, τους δίνει οντότητα, έτσι που
παύουν να είναι απλές κατασκευές, αλλά και γιατί αυτή η γνώση,
που κερδίζεται έτσι, γίνεται ένα απαραίτητο µέσο για την ελεύθερη
και ενεργό συµµετοχή στη σύγχρονη κοινωνική ζωή»
Τζ. Ντιούι, Το σχολείο που µου αρέσει

5. Α΄ τάξη – Φάση µετάβασης
• ∆ιαφορετικό σχολείο αλλά ΣΧΟΛΕΙΟ
• Συλλογική αναγνώριση χαρακτηριστικών
µαθητών – Υποστήριξη
• Πολλαπλές ευκαιρίες για µια νέα αρχή
– Ενθάρρυνση, ανάδειξη και αξιοποίηση
ενδιαφερόντων, κλίσεων και εµπειριών
– Έκφραση ως έφηβοι
– Ανάπτυξη αίσθησης “του ανήκειν”
– ∆ιερεύνηση και συνειδητή επιλογή
ειδικότητας - επαγγέλµατος
Τέσσερις ευκαιρίες διερεύνησης
• Μαθήµατα επιλογής
• Μαθήµατα προσανατολισµού
Αριθµ. Φ2/88938/∆4/ΦΕΚ 1567/τα Β΄/2-6-2016 http://goo.gl/xVR1Zh

6. Ερευνητική Εργασία στην
Τεχνολογία ( ΕΕΤ)– Σκοπός
ΕΕΤ – Μορφή
• Όταν ο αριθµός των µαθητών/τριών του τµήµατος είναι
µεγαλύτερος από δεκαέξι (16), κάθε τµήµα χωρίζεται
σε δύο οµάδες. Σε κάθε οµάδα διδάσκονται εναλλάξ τα
µαθήµατα «Πληροφορική» και «Ερευνητική Εργασία
στην Τεχνολογία» ένα συνεχόµενο δίωρο εβδοµαδιαίως.
(i) Το πρώτο δίωρο διδασκαλίας των ανωτέρω µαθηµάτων ανά εβδοµάδα, η πρώτη
οµάδα θα διδάσκεται το µάθηµα «Πληροφορική» στο εργαστήριο Πληροφορικής και
η δεύτερη οµάδα θα διδάσκεται το µάθηµα «Ερευνητική Εργασία στην Τεχνολογία»
στο αντίστοιχο εργαστήριο (ανάλογα µε το είδος της ερευνητικής εργασίας). (ii) Το
δεύτερο δίωρο… (συµβαίνει το αντίθετο)
• Όταν ο αριθµός των µαθητών/τριών δεν υπερβαίνει τους
δεκαέξι (16), ολόκληρο το τµήµα διδάσκεται το µάθηµα
«Πληροφορική» ένα συνεχόµενο δίωρο εβδοµαδιαίως
και το µάθηµα «Ερευνητική Εργασία στην Τεχνολογία»
ένα συνεχόµενο δίωρο εβδοµαδιαίως
Πηγή: Προϋποθέσεις λειτουργίας Α και Β τάξης ΕΠΑΛ για το 2016-17
https://drive.google.com/file/d/0Bygca0919Ru2Z0drVzlaVGdEb00/view?usp=sharing

7. ΕΕΤ – Περιεχόµενο - ∆ιαδικασία
• Επικεντρώνεται σε βασικές τεχνολογίες κάθε τοµέα
(ειδικότητας) και µε αυτόν τον τρόπο, ο κάθε µαθητής θα
έχει τη δυνατότητα διερεύνησης της ειδικότητας που
ενδιαφέρεται να ακολουθήσει, µέσω της Τεχνολογίας
που χρησιµοποιείται σε αυτήν την ειδικότητα
• ∆ιαδικασία ανάλογη µε αυτή των ερευνητικών εργασιών
αλλά µικρότερης διάρκειας έργα
• Επιλογή από κατάλογο δραστηριοτήτων – έργων που
θα περιλαµβάνουν αναλυτική περιγραφή της εργασίας
• Κάθε µαθητής συµµετέχει µέσα από οµάδες σε 3-4
δραστηριότητες – έργα. Τα 3 πρώτα θα επιλέγονται
από τον κατάλογο, ενώ το τελευταίο µπορεί να
διαµορφώνεται από τους µαθητές και τον διδάσκοντα
1η φάση – εισαγωγή
• ∆ιερεύνηση ετοιµότητας µαθητών στην
έρευνα (Γ΄ Γυµνασίου) ή και επανάληψη
• ∆ιερεύνηση χαρακτηριστικών µαθητών/
µαθητριών (Συνεργασία – Συµβούλιο τάξης)
– κατ’ αρχήν ενδιαφέροντα για ειδικότητα,
– εµπειρία, από το επάγγελµα
– δυνατότητα πρόσβασης στο επάγγελµα
– Άλλα ενδιαφέροντα (κλίσεις, δεξιότητες, κ.λπ.)
– Ενδεικτικά 2-4 εβδοµάδες, ανάλογα µε το
βαθµό ετοιµότητας των µαθητών

8. 2η φάση - επιλογή έργου
• ∆ηµιουργούνται οµάδες 3-5 ατόµων, αντίστοιχες
µε το ενδιαφέρον των µαθητών κατά τοµέα (έως
9), αλλά προτείνονται µέχρι 4 διαφορετικές
οµάδες σε κάθε φάση .
• Κάθε οµάδα επιλέγει ένα έργο από τα
προτεινόµενα έργα του τοµέα
• ∆υνατότητα συνδυασµένων ή ατοµικών έργων
στην περίπτωση µικρού αριθµού πχ Ψηφιακή ή
γραφιστική υποστήριξη έργων και δραστηριοτήτων,
Υγεία και ασφάλεια σε µία δραστηριότητα κλπ
• Ενδεικτικά 1-2 εβδοµάδες
3η φάση – Εκπόνηση εργασιών
• Οι µαθητές αναλαµβάνουν σαφείς ρόλους
ανάλογα µε τα χαρακτηριστικά τους
• Προετοιµάζονται στο σπίτι τους
• Συνθέτουν – κατασκευάζουν στο σχολείο,
οµαδοσυνεργατικά
• Η γραπτή εργασία συντάσσεται βήµα – βήµα
από την αρχή της διαδικασίας
• Κάθε έργο έχει συγκεκριµένο τέχνηµα ή
πειραµατική συσκευή
• Ενδεικτικά 4-6 εβδοµάδες

9. Εναλλακτικές προσεγγίσεις
• Ατοµικά έργα για κάθε µαθητή
• Ίδιο θέµα ανά τµήµα σε οµάδες 3-5 ατόµων
– Όλες οι οµάδες κάθε τµήµατος εκπονούν το ίδιο έργο
που έχουν επιλέξει κατά πλειοψηφία οι µαθητές του
τµήµατος
• Συνδυασµός των προηγούµενων
– οι οµάδες κάθε τάξης ίδια εργασία
– οι µαθητές που δεν καλύπτονται από την επιλογή
αναλαµβάνουν ατοµικά ή µε άλλους, διαφορετική
εργασία.
Τι να περιλαµβάνουν τα έργα;
• Κατασκευή (Projects) – Βελτιστοποίηση κατασκευής
• Έρευνες Πεδίου – Ενδεικτικές επισκέψεις και φύλλα έργου για
την αξιοποίησή τους
• Μελέτες Περίπτωσης πχ περιγραφή και βελτίωση υφιστάµενης
δραστηριότητας ή επιχείρησης κάποιου γνωστού επαγγελµατία
• Επιµέρους αυθεντικές επαγγελµατικές δραστηριότητες
που προσεγγίζουν ολοκληρωµένα ένα θέµα της ειδικότητας πχ
Βελτιστοποίηση διαδικασίας συντήρησης κλιµατιστικού, υποδοχή
οχήµατος και αλλαγή λαδιών σύµφωνα µε οδηγίες ή όχι κλπ
• Αξιοποίηση ψηφιακής προσοµοίωσης (applet…)
• Εικονική επιχείρηση – βελτίωση λογιστηρίου
• Παιχνίδι ρόλων πχ ή υποδοχή πελάτη ξενοδοχείου
• Άλλο …..

10. Με τι µπορεί να συνδυαστεί
• ΣΕΠ – Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία –
∆ιερεύνηση εαυτού και επαγγέλµατος
• Πληροφορική – Συνθετικές εργασίες
• Ζώνη ∆ηµιουργικής ∆ραστηριότητας –
∆ηµιουργική έκφραση- αποτύπωση των αποτελεσµάτων
του έργου πχ ραδιοφωνική ή τηλεοπτική εκποµπή,
φωτογραφική συλλογή σε χώρους εργασίας, παιχνίδι
ρόλων κλπ
• Μάθηµα επιλογής – Συνθετικές εργασίες
• Μαθήµατα Γενικής Παιδείας – Συνθετικές
εργασίες
Προγραµµατισµός
• Έως 11 Ιουλίου Καθορισµός τίτλων προτεινόµενων
εργασιών
• 11 έως 25 Ιουλίου Περιγραφή δραστηριοτήτων και
υποβολή τους σε δηµόσιο διάλογο
• 1-9 Σεπτεµβρίου - ∆ιαµόρφωση τελικών προτάσεων
και ανάρτησή τους προς χρήση από τους εκπαιδευτικούς
• 9-30 Σεπτεµβρίου Σεµινάρια σε στελέχη και
εκπαιδευτικούς
• ∆εκέµβριος – Εκπαιδευτική Έρευνα σχετικά µε την
υλοποίηση των αλλαγών στην Α΄τάξη
• Φεβρουάριος – Υποβολή συµπερασµάτων –
προτάσεων για αλλαγές

11. Στις τάξεις µας;
Παραδείγµατα - Teach engineering
https://www.teachengineering.org
• Πολλαπλά παραδείγµατα έργων –
πειραµάτων έρευνας στην τεχνολογία για
διάφορα επίπεδα µαθητών µε τη
συνεργασία πανεπιστηµίων της Αµερικής.
• Περιλαµβάνει εκτός από µάθηση,
δραστηριότητες, πειράµατα και
διασύνδεση µε µαθηµατικές ασκήσεις. Οι
κατασκευές βασίζονται σε απλά και
ανακυκλώσιµα υλικά.

12. Ηλιακός Θερµοσίφωνας
• Κατασκευή µοντέλου
ηλιακού θερµοσίφωνα µε
χωρίς κόστος υλικά
• Μετρήσεις ικανότητας
θέρµανσης νερού,
ανάλογα µε διάφορες
µεταβλητές
• Φύλλα έργου
• Επεκτάσεις κατασκευών
και έρευνας
• Μετρήσεις για την οικιακή
κατανάλωση νερού
• Μαθηµατικά και γλώσσα
∆είτε αναλυτικά την πρόταση
https://www.teachengineering.org/activities
/view/cub_energy2_lesson09_activity2
Γέφυρες Γ. Τζωρτζάκης Σχ. Σύµβουλος
• Σχεδίαση δικτυωτής
γέφυρας µε προσοµοίωση
• Κατασκευή γέφυρας από
απλά υλικά (πχ µακαρόνια ή
καλαµάκια)
• ∆οκιµή αντοχής και
διερεύνηση ανθεκτικότερης
γέφυρας (διαγωνιστικό)
• Αναζήτηση θεωρίας που
ερµηνεύει τις βελτιώσεις
∆είτε αναλυτικά την πρόταση:
https://drive.google.com/file/d/0Bygca0919Ru2RG5ZMWpKY3hzOVk/view?usp=sharing

13. Ύψος υδροστροβίλου και ηλεκτρική ενέργεια
Γ. Τούρλος Πρόεδρος ΠΕΚΑΤΕ
• Yλικά: Ξύλινη βάση 50Χ50 εκ.,
σανίδα 10Χ2Χ100 εκ.,
µεταλλικές γωνίες 4Χ4εκ.,
νοβοπανόβιδες, πλαστικό
δοχείο, πλαστικός σωλήνας 1
µέτρο µε διάµετρο 1 εκ.
• Eργαλεία και συσκευές:
Μοντέλο υδροστροβίλου,
κινητήρας συνεχούς 6 v,
αναλογικό βολτόµετρο,
κατσαβίδι, δράπανο, γωνία
ξυλουργού, µαρκαδόρος.
∆είτε αναλυτικά την πρόταση:
https://drive.google.com/file/d/0Bygca0919Ru2VGVTaDFvWERlZG8/view?usp=sharin
g
Περιβάλλον – Αειφορία
Θέµατα ΕΕΤ σε συνεργασία µε άλλα µαθήµατα
• Μηχανολογικός, Ηλεκτρολογικός, Κατασκευών –
Τεχνολογικές λύσεις στις διαδικασίες παραγωγής, κατασκευής και
συντήρησης, ΑΠΕ, διαχείριση αποβλήτων (πχ καυσαέρια, λάδια,
οικοδοµικά υλικά κλπ), ενεργειακό αποτύπωµα κλπ
• Κατασκευών και εφαρµοσµένων τεχνών – Αισθητική
περιβάλλοντος, κατασκευών και προϊόντων, Προστασία και
αξιοποίηση ανθρωπογενούς περιβάλλοντος πχ πολιτιστική
κληρονοµιά.
• Γεωπονικός τοµέας: Τεχνικές διαχείρισης, περιοχές Natura,
Προστασία βιοποικιλότητας, εξοικονόµηση νερού, βιολογική
παραγωγή φυτών και ζώων, ενεργειακές καλλιέργειες, διαχείριση
βιοµάζας κλπ
• Ναυτικός τοµέας Προστασία Θαλάσσιου περιβάλλοντος –
HELMEPA, νοµοθεσία κλπ

14. Περιβάλλον – Αειφορία
Θέµατα ΕΕΤ σε συνεργασία µε άλλα µαθήµατα
• Οικονοµίας ∆ιοίκησης: Περιβαλλοντική διαχείριση επιχειρήσεων
(συµπεριλαµβανοµένων των τουριστικών επιχειρήσεων),
περιβαλλοντική επιχειρηµατικότητα (οριζόντια), οικοαγροτουρισµός,
οικοξεναγήσεις κλπ
• Πληροφορικής: Ανακύκλωση συσκευών, εξοικονόµηση
ενέργειας, υποστήριξη συστηµάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης-
εξοικονόµησης ενέργειας πχ BMS, υποστήριξη εφαρµογών των
υπολοίπων
• Υγείας Πρόνοιας κλπ : ∆ιαχείριση αποβλήτων νοσοκοµείων,
Χρήση κατάλληλων υλικών, ανακύκλωση υλικών, Υγιεινή
επαγγελµατικών χώρων Υγεία και Ασφάλεια Εργαζοµένων, Υγιεινή
διατροφή, Υγιεινή ζωή, οικολογική συνείδηση κλπ
Ανάδειξη κοινωνικού ρόλου ΕΠΑΛ
UNESCO (2015) "Recommendation concerning Technical
and Vocational Education and Training (2015)" (παρ. 7)

15. Προϋποθέσεις επιτυχίας
• Συστηµατική συνεργασία εκπαιδευτικών Α΄
τάξης
• Συλλογικός καθορισµός καθηκόντων –
υποχρεώσεων
• Συλλογική αναγνώριση ιδιαίτερων
χαρακτηριστικών
• Παρέµβαση ανά µαθητή – ένταξη
• Αίσθηση του ανήκειν
• Επιµόρφωση και Ψυχοκοινωνική υποστήριξη
∆είτε περισσότερα στο: Εργασίες και ∆ραστηριότητες µαθητών ως «Εναλλακτικοί τρόποι
προσέγγισης και αξιολόγησης της γνώσης»
http://users.sch.gr/kontaxis/paidagogika/1502egasies.htm