МАЛЫН МАХНЫ ЗОХИЦУУЛАГЧ ҮЙЛЧЛЭЛИЙН ҮНДЭСЛЭЛ

1. МАЛЫН МАХНЫ ЗОХИЦУУЛАГ Ч ҮЙЛ Ч ЛЭЛИЙН ҮНДЭСЛЭЛ Докторант: С.Сэржмядаг Эрдэм шинжилгээний удирдаг ч : Доктор( D . Sc ), дэд профессор Б.Саранцэцэг Доктор( Ph . D ), дэд профессор Б.Энхтуяа ШИНЖЛЭХ УХААН, ТЕХНОЛОГИЙН ИХ СУРГУУЛЬ ХҮНС-БИОТЕХНОЛОГИЙН СУРГУУЛЬ

13. Малын махны зохицуулагч үйлчлэлийн улирлын хамаарал (махны найрлага дахь олон ханаагүй тосны хүчил : уураг) 3.1 дугаар хүснэгт Махны төрөл Хавар Зун Намар Зарим эх сурвалжид хүнсний эрдэм чадлыг томьёолсон байдал Судалгааг эх сурвалжтай дүйцүүлвэл адуу 1.6:1(  n+1 ) - 0.7:1 (  n+1 ) Халуун 2 Хүйтэн 4 Халуун хонь 0.5:1 (  +  ) 0.4:1 (  ) 0.4:1 (  ) Бүлээн 2 , бүлээн 1 Тэгш 3 Бүлээн Тэгш үхэр 0.5:1 (  +  ) 0.4:1 (  ) 0.3:1 (  n+1 ) Тэгш 2 , сэрүүн 1 , Бүлээн 3 Хүйтэн 4 сэрүүн ямаа 0.3:1 (  n+1 ) 0.2:1 (  n+1 ) - Сэрүүн 2 Сэрүүн 1 Сэрүүн тэмээ 0.1:1 (  ) - 0.1:1 (  ) Сэрүүн 3 Хүйтэн

15. Малын махны зохицуулаг ч үйл ч лэлийн таблиц 3.2дугаар хүснэгт Тайлбар: 1. Тослог хүнсний бүтээгдхүүнд альфа үйл ч лэл 1 нэгжээс доош бол: бетта үйл ч лэл = 1-  , нэгж Хувьсаг ч : тогтмол үзүүлэлт (ОХХХХ:Уураг) Зохицуулаг ч үйл ч лэл үүнээс Альфа-үйл ч лэл Бетта-үйл ч лэл Гамма-үйл ч лэл 0.1:1  n+1 0.1 - 0.9 0.2:1  n+1 0.2 0.8 - 0.3:1  n+1 0.3 0.7 - 0.4:1  0.4 0.6 - 0.5:1  +  0.5 0.5 - 0.6:1  0.6 0.4 - 0.7:1  n+1 0.7 0.3 - 0.8:1  n+1 0.8 0.2 - 0.9:1  n+1 0.9 0.1 - 1:1  n+1 1 0 - 1 äýýø:1  n+1 1 äýýø 0 -

16. Õ¿íñíèé íàéðëàãà äàõü óóðàã, ººõ òîñ, í¿¿ðñ óñíû çîõèöóóëàã÷ ¿éë÷ëýë 3.3äóãààð õ¿ñíýãò Эсийн мембраны төлвийг тодорхойлж буй зохицуулаг ч үйл ч лэл ӨӨХ ТОС /Тосны хү ч ил/ НҮҮРС-УС УУРАГ Нэг хоёр ло сон холбоотой тосны ханаагүй хү ч ил Олон хоёрл о сон холбоотой тосны ханаагүй хү ч ил Тосны ханасан хү ч ил Энгийн Нийлмэл (шингэдэг) пептид полипептид Эсийн мембраны төлвийг өөр ч лөх үйл ч лэл   n+1    n+1   n+1 Эсийн мембраны  төлөвд үзүүлэх нөлөөлөл +  үйл ч лэлээр нэмэгдүүлнэ +  n+1 үйл ч лэлээр нэмэгдүүлнэ +  үйл ч лэлээр саармагжуулна +  үйл ч лэлээр саармагжуулна +  n+1 үйл ч лэлээр саармагжуулна +  үйл ч лэлээр саармагжуулна +  n+1 үйл ч лэлээр саармагжуулна Эсийн мембраны  төлөвд +  үйл ч лэлээр саармагжуулна +  n+1 үйл ч лэлээр саармагжуулна +  үйл ч лэлээр нэмэгдүүлнэ +  үйл ч лэлээр нэмэгдүүлнэ +  n+1 үйл ч лэлээр нэмэгдүүлнэ +  n+1 үйл ч лэлээр нэмэгдүүлнэ +  n+1 үйл ч лэлээр нэмэгдүүлнэ Эсийн мембраны  төлөвд +  үйл ч лэлээр саармагжуулна +  n+1 үйл ч лэлээр саармагжуулна +  n+1 үйл ч лэлээр саармагжуулна +  n+1 үйл ч лэлээр саармагжуулна +  n+1 үйл ч лэлээр саармагжуулна +  n+1 үйл ч лэлээр саармагжуулна +  n+1 үйл ч лэлээр саармагжуулна

17. 3. СУДАЛГААНЫ ҮР ДҮН 3.2 Малын махны химийн бүрдлийн улирлын хамаарлын судалгааны дүн

21. 3.3 Малын махны тосны хү ч лийн улирлын хамаарлын судалгааны дүн 3.1ä¿ãýýð ãðàôèê 3.2äóãààð ãðàôèê 3.3äóãààð ãðàôèê

22. 3.4ä¿ãýýð ãðàôèê 3.5äóãààð ãðàôèê

26. 3.4 Малын махны зохицуулаг ч үйл ч лэлийг амьтан дээр (in vivo) судалсан дүн 3.4.1 Судалгааны амьтны цусны ийлдсийн исэлдэх урвалын хурд урвал (ийлдэсний оксидаза фермент субстратыг исэлдүүлэн задлах хугацаа, сек) 3.4 дугаар хүснэгт ¹ амьтны бүлэг/ хоолны ангиллаар туршилт-1 /2006.02.15-03.01/ туршилт-2 /2006.06.24-07.07/ туршилт-3 /2006.10.23-11.07/ 1 n=8 Хяналт(улаан буудай) 10.30±2.66 17.50±2.35 9.67±0.82 2 n=8 ямааны мах 14.10±3.1* 23.68±0.98* 11.85±1.33 3 n=8 үхрийн мах 8.10±1.87 19.67±1.97 6.00±0.9* 4 n=8 хонины мах 7.90±2.59* 17.20±2.03 5.17±1.72* 5 n=8 адууны мах 7.10±1.32* 2.83±0.98* 6 n=8 тэмээний мах 13.90±2.1 21.50±1.64 11.17±0.98

30. 3.4.2 Амьтны цусан дахь саахар, холестерин, их нягттай ба бага нягттай липопротеид, триглицеридийн судалгааны дүн 3.4.2.1 Ийлдэсний саахар /ммоль/л/ 3.13дугаар хүснэгт ¹ амьтны бүлэг ( хоолны ангиллаар ) туршилт-1 ( 2006.02.15-03.01 ) туршилт-2 ( 2006.06.24-07.07 ) туршилт-3 ( 2006.10.23-11.07 ) 1 n=8 х яналт (улаан буудай) 6.2 0 ±0.15 6.88±0.53 6.62±0.43 2 n=8 ямааны мах 8.05±0.33* 8.58±0.99 - 3 n=8 үхрийн мах 7.7 0 ±0.28* 6.42±1.03 5.76±1.32 4 n=8 хонины мах 6.89±0.92 - 5.42±0.36 5 n=8 адууны мах 6.49±0.44 - 5.2 0 ±0.11 6 n=8 тэмээний мах - 8.12±1.2 7.62±0.28

31. 3.10дугаар диаграмм. Ийлдэсний саахрын концентрац, хоолны төрөл ба улирлын хамаарал Я мааны махан хоолтой амьтны ийлдэсний саахрын концентрац хяналтын болон бусад төрлийн махан хоолтой амьтныхаас өндөр байгаа бөгөөд зунд хаврынхаас өссөн байна. Харин бусад махан хоолтой амьтны ийлдэсний саахрын концентрац 3 улиралд буурч, зөвхөн хяналтын бүлгийн амьтных зунд өссөн байна.

36. 3.4.2.3 Ийлдэсний триглицерид (ммолл/л) Хяналтынхыг оролцуулаад малын махаар хооллосон бүх амьтны ийлдсийн холестерол, триглициридийг зохицуулаг ч үйл ч лэл нь намрын улиралд хавар болон зуны улирлаас холестерол 21-46% буурсан бол триглицерид намрын улиралд зуныхаас хяналтынхыг оролцуулаад махаар хооллосон бүх амьтанд 12-47.3% буурсан байна. 3.18 дугаар диаграмм. Ийлдэснийн триглицерид ба хоолны төрөл, улирлын хамаарал

37. 3.4.2.4 Цусны ийлдэс дэх их нягттай липопроте и д (ИНЛП), бага нягттай липопротейд(БНЛП)-ийн судалгааны дүн А. Амьтны цусны ийлдэсний их нягттай липопроте и д

39. Á. Àìüòíû öóñíû èéëäýñíèé áàãà íÿãòòàé ëèïîïðîòåéä

43. 3.4.3 Малын махны зохицуулаг ч үйл ч лэлийг цусны улаан эсийн мембранд хэт исэлдэлтийн эр ч мээр судалсан дүн Б. Мембраны тэсвэрт ч анар (улаан эсийн задарлын эр ч им), ммоль/л

46. 3.5 Судалгааны амьтны элэгний гистологи-морфологийн судалгааны дүн (зун, намрын улиралд) Зураг 13.Хяналтын бүлгийн үр тариагаар хооллосон амьтны элэгний морфологи бүтэц (зун) өсгөлт-160, будаг-гемотоксилин эозон, Элэгний бичил бүтэц хэвийн, эрүүл бүтэц а -Төвийн вен, б _элэгний эсийн бөөм тод хөхөөр будагдсан, сийвэн нь хөхөлбөр ягаан өнгөөр будагдсан, в -элэгний хэлтэнцэрийн завсар дах цөөн тооны нэг бөөмт дугираг эсүүд Зураг 13.Хяналтын бүлгийн үр тариагаар хооллосон амьтны элэгний морфологи бүтэц (зун) өсгөлт-160, будаг-гемотоксилин эозон, Элэгний бичил бүтэц хэвийн, эрүүл бүтэц а -Төвийн вен, б _элэгний эсийн бөөм тод хөхөөр будагдсан, сийвэн нь хөхөлбөр ягаан өнгөөр будагдсан, в -элэгний хэлтэнцэрийн завсар дах цөөн тооны нэг бөөмт дугираг эсүүд

48. Судалгааны амьтны элэгний гистологи-морфологийн шинжилгээний дүн (зун, намрын улиралд) Зураг 17. Тэмээний махаар хооллосон амьтны элэгний морфологи бүтэц (зун) ө сгөлт-160, будаг-гемотоксилин эозон, Цөсний зам дагуух үрэвслийн эс ба тарган эсийн зураг Цөсний сувгийн ханын эсүүд үржил явагдсан байна. а-үржилт өөрчлөлт бүхий цөсний цоргын бүрхүүл эс, б-үрэвслийн нэвчдэс, в-тарган эс Зураг 18. Тэмээний махаар хооллосон амьтны элэгний морфологи бүтэц ( намар ) өсгөлт-160, будаг-гемотоксилин эозон, элэгний бүтэц хэвийн дистроп байхгүй хаалган зам дунд зэргийн нэвчилттэй а -элэгний гурвал замын зураглал, артери, вен, цөсний цорго б -элэгний хэлтэнцэрт таславчит хэлтэнцэрт бүтэц, в -элэгний эсийн бөөм, сийвэн

50. Судалгааны амьтны элэгний гистологи-морфологийн шинжилгээний дүн (зун, намрын улиралд) Зураг 15. Үхрийн махаар хооллосон амьтны элэгний морфологи бүтэц (Зун) Өсгөлт-160, будаг-гемотоксилин эозон, Элэгний базофилийн эс, цөөн тооны нэг бөөмт нэвчилттэй бүтэц, а-Төвийн вен, б-элэгний эсийн бөөм тод хөхөөр будагдсан, сийвэн нь хөхөлбөр ягаан өнгөөр будагдсан, в-элэгний хэлтэнцэрийн завсар дах цөөн тооны нэг бөөмт дугираг эсүүд Зураг 16.Үхрийн махаар хооллосон амьтны элэгний морфологи бүтэц ( намар ) Ө сгөлт-160, будаг-гемотоксилин эозон, элэгний эдийн тэжээлийн хувирал ба судаслаг дах үрэвслийн цөөн тооны нэвчдэст өөрчлөлт, а -уургийн мөхлөгт тэжээлийн хувирал болсон элэгний эсүүдийн сийвэнгийн өөрчлөлтүүд, б -судаслаг дагуух цөөн тооны үрэвслийн эс”лейкоцитууд”

53.  Уураг 21.0%  Тосны ханасан хүчил 52.0%  Тосны 1ханаагүй хүчил 45.5%  Олон хоёрлосон холбоот ханаагүй хүчил 2.5%  n+1 хүнс (тэмээний мах)-ээр хооллосон амьтны элэгний бүтэц хэвийн, дистроп байхгүй, хаалган зам дунд зэргийн нэвчилттэй Бүдүүвч 5.  n+1 хүнсний (тэмээний мах) зохицуулагч үйлчлэлийн динамик загвар (Намрын улиралд) *гаралтын үзүүлэлтүүдийг хяналтынхтай харьцуулсан Зохицуулагч үйлчлэлтэй хүнсний үйлчлэлийн динамик загварыг дор үзүүлэв (бүдүүвч 4 ба 5). Исэлдэх урвалын хурд 16%  Саахар 15%  Холестерол 1.4дахин  Триглицерид 1.6дахин  ИНЛП 12.6%  БНЛП 2.1дахин  МембраныМДА ойролцоо Мембраны тэсвэрт чанар  Амьтны элэг (намар)

54. Зохицуулагч үйлчлэлтэй хүнсний үйлдвэрлэлийн технологийн даалгавар буюу өгөгдөл үзүүлэлт болох махны тосны хүчлийн хөдлөлзүйн улирлын хамаарал, гаралтын буюу цусны ийлдсийн биохимийн үзүүлэлтүүдэ д тулгуурласан тэмээний махны намрын улирлын зохицуулагч үйлчлэлтэй хүнсний технологийн загварчлалыг энд үзүүл сэн

58. Анхаарал тавьсанд баярлалаа