Պատրաստման եղանակը`
Հինգ ժամով թրջել լոբին և սիսեռը: Առանձին կաթսաների մեջ եփել
լոբին, ոսպը, սիսեռը, ապա խառնել իրար:
Սոխը մաքրել, մանր կտրատել և տապակել բուսական յուղի մեջ:
Ավելացնել ձավարը, տապակել ևս 5 րոպե:
Ավելացնել լոբու զանգվածը, ապա 300 գրամ տոմատ:
Կանաչեղենը լվանալ և մանր կտրատել: Ավելացնել աղ, պղպեղ, լավ
խառնել, հանել կրակից: Թողնել, որ սառչի:
Կաղամբի տերևները լվանալ սառը ջրով: Հիշեցնենք, որ պասուց
տոլմայի համար անհրաժեշտ է թթու կաղամբ, բայց եթե չունեք,
կարող եք պատրաստել սովորական կաղամբից` նախապես
եռացնելով աղի ջրի մեջ մոտ 7-8 րոպե:
Տերևների վրա լցնել միջուկն ու փաթաթել: Դնել կաթսայի մեջ,
տոմատի մնացուկը խառնել 3 բաժակ ջրով և լցնել կաթսայի մեջ:
Վերևից դնել ափսե և եփել մարմանդ կրակի վրա: Բարի ախորժակ:
Պասուց դոլմա
Անհրաժեշտ է`
թթու կաղամբ
2 բաժակ կարմիր լոբի
2 բաժակ սիսեռ
2 բաժակ ոսպ
2 բաժակ ձավար
500 գրամ տոմատ
500 գրամ բուսական յուղ
500 գրամ սոխ
1 փունջ մաղադանոս
1 փունջ համեմ
աղ, պղպեղ
Տարեհաց
Հայկական Ամանորի սեղանին պարտադիր է ունենալ Տարեհաց, այլ
անուններով՝ տարի, տարինհաց, կրկենե, դովլաթ, միջինքի կլոճ,
տալաուզի, ուփուռնիկա, ղալաչի և այլն [1]։ Տարեհացը պատրաստում
են կլոր կամ ձվաձև. երեսին շաղ են տալիս սերմեր կամ չրեր, որոնք
խորհրդանշում են ընթացիկ երկրագործական տարվա բերքի
առատությունը. մեջը դնում են միջինք՝ կորիզ կամ մետաղադրամ, որը
խորհրդանշում է հարստություն և բախտավորություն։ Կաղանդի գիշերը
կտրում են տարեհացը և բաժանում տան անդամներին և կենդանիներին.
ում բաժնից, որ դուրս է գալիս միջինքը, տան հաջողությունը նրանից է
ակնկալվում։
Մշոշ
Վանա հարուստ խոհանոցի բաղադրատոմս է. բառն առաջացել է մըշմոշ
(ծիրան) բառի կրճատումից։ Կան տարբեր տեսակի մշոշներ, գլխավոր
բաղադրիչը ոսպն է, որին միանում են դդում կամ կանաչ լոբի կամ
բազուկ. սակայն դասական մշոշը պատրաստվում է ոսպով,
ծիրանաչրով և ընկույզով։Պահքային կերակրատեսակ է։
Բազրկանի
Բառն հավանաբար իրանական ծագում ունի և նշանակել է
«վաճառական»։Մուսալեռում այն եղել է հովիվի ճաշի անվանումը. կան
տարբեր տեսակի բազրկանիներ. մախաղի մեջ եղել է սուրքի
(Մուսալեռան հորած պանիր) կամ ձիթապտուղ. սարերում լիքն են
ձիթենիներն ու ընկուզենիները, հետևաբար մի քիչ ձիթապտուղ, մի հատ
սոխ, լոլիկի մածուկ, ընկույզ և ձիթայուղ. ահա և համեղ կերակուրը
հովիվի։վ
՛
Ամանորը, նշվում է տարբեր ժողովուրդներիկողմից
ընդունված օրացույցում ընթացիկ տարվա վերջին օրվա և հաջորդ
տարվա առաջին օրվա գիշերը։ Նոր տարին նշելու սովորույթը
գոյություն ուներ դեռևս մ.թ.ա. 3-րդ հազարամյակում Միջագետքում:

Հայկական ավանդական ամանորյա ուտեստներ

  • 1.
    Պատրաստման եղանակը` Հինգ ժամովթրջել լոբին և սիսեռը: Առանձին կաթսաների մեջ եփել լոբին, ոսպը, սիսեռը, ապա խառնել իրար: Սոխը մաքրել, մանր կտրատել և տապակել բուսական յուղի մեջ: Ավելացնել ձավարը, տապակել ևս 5 րոպե: Ավելացնել լոբու զանգվածը, ապա 300 գրամ տոմատ: Կանաչեղենը լվանալ և մանր կտրատել: Ավելացնել աղ, պղպեղ, լավ խառնել, հանել կրակից: Թողնել, որ սառչի: Կաղամբի տերևները լվանալ սառը ջրով: Հիշեցնենք, որ պասուց տոլմայի համար անհրաժեշտ է թթու կաղամբ, բայց եթե չունեք, կարող եք պատրաստել սովորական կաղամբից` նախապես եռացնելով աղի ջրի մեջ մոտ 7-8 րոպե: Տերևների վրա լցնել միջուկն ու փաթաթել: Դնել կաթսայի մեջ, տոմատի մնացուկը խառնել 3 բաժակ ջրով և լցնել կաթսայի մեջ: Վերևից դնել ափսե և եփել մարմանդ կրակի վրա: Բարի ախորժակ: Պասուց դոլմա Անհրաժեշտ է` թթու կաղամբ 2 բաժակ կարմիր լոբի 2 բաժակ սիսեռ 2 բաժակ ոսպ 2 բաժակ ձավար
  • 2.
    500 գրամ տոմատ 500գրամ բուսական յուղ 500 գրամ սոխ 1 փունջ մաղադանոս 1 փունջ համեմ աղ, պղպեղ Տարեհաց Հայկական Ամանորի սեղանին պարտադիր է ունենալ Տարեհաց, այլ անուններով՝ տարի, տարինհաց, կրկենե, դովլաթ, միջինքի կլոճ, տալաուզի, ուփուռնիկա, ղալաչի և այլն [1]։ Տարեհացը պատրաստում են կլոր կամ ձվաձև. երեսին շաղ են տալիս սերմեր կամ չրեր, որոնք խորհրդանշում են ընթացիկ երկրագործական տարվա բերքի
  • 3.
    առատությունը. մեջը դնումեն միջինք՝ կորիզ կամ մետաղադրամ, որը խորհրդանշում է հարստություն և բախտավորություն։ Կաղանդի գիշերը կտրում են տարեհացը և բաժանում տան անդամներին և կենդանիներին. ում բաժնից, որ դուրս է գալիս միջինքը, տան հաջողությունը նրանից է ակնկալվում։ Մշոշ Վանա հարուստ խոհանոցի բաղադրատոմս է. բառն առաջացել է մըշմոշ (ծիրան) բառի կրճատումից։ Կան տարբեր տեսակի մշոշներ, գլխավոր բաղադրիչը ոսպն է, որին միանում են դդում կամ կանաչ լոբի կամ բազուկ. սակայն դասական մշոշը պատրաստվում է ոսպով, ծիրանաչրով և ընկույզով։Պահքային կերակրատեսակ է։ Բազրկանի Բառն հավանաբար իրանական ծագում ունի և նշանակել է «վաճառական»։Մուսալեռում այն եղել է հովիվի ճաշի անվանումը. կան տարբեր տեսակի բազրկանիներ. մախաղի մեջ եղել է սուրքի (Մուսալեռան հորած պանիր) կամ ձիթապտուղ. սարերում լիքն են
  • 4.
    ձիթենիներն ու ընկուզենիները,հետևաբար մի քիչ ձիթապտուղ, մի հատ սոխ, լոլիկի մածուկ, ընկույզ և ձիթայուղ. ահա և համեղ կերակուրը հովիվի։վ ՛ Ամանորը, նշվում է տարբեր ժողովուրդներիկողմից ընդունված օրացույցում ընթացիկ տարվա վերջին օրվա և հաջորդ տարվա առաջին օրվա գիշերը։ Նոր տարին նշելու սովորույթը գոյություն ուներ դեռևս մ.թ.ա. 3-րդ հազարամյակում Միջագետքում: