ասդֆ

1. Սերգեյ Բոյախչյան
7-3 դասարան
Սարդեր

2. Նկարագրություն
 Սարդերը 8 աչկանի 0.7-110մմ, գունավոր
միջատներ են: Սարդի մարմինը կազմված է
գլախակրծքից և փորիկից, որոնք միացված են
մեկ բարակ ցողունով:


3.  Սնվում են հիմնականում միջատներով (նաև
վնասատու) և դրանով օգուտ են տալիս մարդուն։
Սարդն իր բռնած որսը պարուրում
է սարդոստայնով, այնուհետև վրան մարսողական
հյութ արտազատում, որն արագորեն
փափկացնում է որսի հյուսվածքները, և այդ
վիճակում ներծծում։ Սարդերը պատկանում են
սարդակերպների դասի հոդվածոտանիների
կարգին։ Հայտնի է մոտ 27 հազար, Հայաստանում՝
300–350 տեսակ։
Դրանցից Հայաստանումում հազվադեպ
հանդիպում են կարակուրտը ու մորմը։

4. Սարդերի վերջավորությունները
 Սարդերի վերջավորությունները վեց զույգ են
(խելիցերներ)ճանկերի վրա բացվում են
թունավոր ծորանները, եկրորդ զույգը
(պեդիպլոզներ) շոշափելիքի օրգաներն են:
 Մնացած չորս զույգերը վերջավորությունները
ճանկերով քայլող ոտքեր են:

5.  Սարդերի մեծ մասը մարդկանց խայթում են
միայն պաշտպանվելու համար, մինչդեռ կան
որոշ տեսակներ, որոնք մարդուն կարող են
պատճառել ավելի մեծ վնաս, քան մեղուներն ու
մոծակները։

6.  Փորիկի առջևի մասում տեղավորված են
շնչառական անցքերը, իսկ ետինում՝
ոստայնագեղձերի թմբիկները կամ
գորտուկները (1-4 զույգ)։ Բոլոր սարդերը, բացի
ջրային սարդից, ապրում են ցամաքում,
ապրելավայրերը շատ բազմազան են։
Հիմնականում գիշերային կենդանիներ են։

7. 5Ամենաթունավոր սարդերը
աշխարհում
 Ամենաթունավոր սարդը բրազիլական
թափառող սարդն է: Այն հանդիպում է
Հարավային Ամերիկայում: Նրա խայթոցը
մարդու մոտ առաջացնում է
շնչահեղձություն և մահ: Այս սարդը
սարդոստայն չի հյուսում և հաճախ
սողոսկում է մարդկանց տները: Կա
հակաթույն:

8.  Երկրորդ ամենաթունավոր սարդը
թռչնակեր սարդն է: Հանդիպում է
հարավարևելյան Ասիայում:Մարդու
համար նրա խայթոցը շատ ցավոտ է
:Չափսը մոտ 15-18 սմ է:

9.  Երրորդ ամենաթունավոր սարդը չինական
թռչնակերն է: Հանդիպում են Չինաստանում և
Վյետնամում: Խայթոցը թռչնակեր սարդի
խայթոցից ավելի ուժեղ է :

10.  Չորրորդ ամենաթունավոր սարդը մկնասարդն
է: Հանդիպում է Ավստրալիայում: Այն շատ
փոքր սարդ է: Չափսը 1-3 սմ:

11.  Հինգերորդ ամենաթունավոր սարդը
շագանակագույն վտարանդի սարդն է:
Հանդիպում է Ամերիկայի հարավում: Խայթոցը
կարող է սպանել մարդուն, քանի որ ազդում է
ներքին օրգանների վրա: Չափսը 6-20 սմ է:

12. Աղբյուրներ
 http://www.uznayvse.ru/interesting-facts/samyie-
opasnyie-pauki-v-mire.html
 https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%A1%
D6%80%D5%A4%D5%A5%D6%80
 https://www.dasaran.am/apps/wiki/view/id/5609
 http://life.panorama.am/hy/news/2014/03/05/sard
er/108266