2. Չագայի մասին
Չագա կամ կեչու սունկը ` նույն ինքն աբեթասունկը,
մակաբուծվում է կեչու բնի վրա: Ավելի հազվադեպ
այն հնդիպում է լաստենու, հաճարենու, թեղու վրա:
Այն ուռուցիկ,մուգ զանգված է` մակերեսային
բարակ, ճաքճքված շերտով: Չագան աճում է մոտ 10-
15 տարի, հասնում է 3-5 կգ-ի հանգեցնում է
բնափայտի փտման և, վերջին հաշվով, ծառի
մահվան: Չագայի ձևավորման պատճառը ծառի`
աբեթասնկի սպորներով վարակվելն է: Սպորներն,
ընկնելով վնսված կեզևի վրա, սկսում են բազմանալ:
առավել հաճախ տուժում են ծեր կեչիները: Ճագան
հանդիպում է ամենուր, որտեղ կեչի է աճում:
3.
4. Չագայի քիմիականկազմությունը
Չագան պարունակում է մինչև 12.3 % մոխիր ևն
մեծ քանակությամբ կալիում: Չագայում
հայտնբերվել է թրթթնջկաթթու, մրջնաթթու,
քացախաթթու, վանիլաթթու: Սնկի
պտղամամինը պարունակում է պոլիֆենոլներ,
տրիտերպենոիդներ, խեժեր, ագարցինաթթու,
ֆլավոնոիդ ինոտոդիոն, ալկալոիդներ,
պոլիսախարիդներ, ստերիններ, լիգնին,
բավականին շատ մանգան, ինչպես նաև երկաթ,
կրեմնիում, ալյումին, կալցիում, մագնեզիում,
պղինձ, ցինկ:
5.
6. Չագայի բուժիչ հատկությունները
Սնկի ազդեցության հիմքը ներկանյութերն ու
պտերիններն են: Դրանք ակտիվացնում են
օրգան-համակարգերի գործընթացները,
խթանում են գլխուղեղի հյուսվածքի
կենսաէլեկտրական ակտիվությունը, ազդում
խոլինէրգետիկ նյարդերի գործառույթների վրա:
այս ամենը հիմք է հանդիսանում, որ չագան
օգտագործվի որպես բնական կենսախթանիչ:
7.
8. Չագայի մասին
Հնում չագան եփում և խմում էին թեյի փոխարեն,
եփուկով շփում էին հիվանդ հոդերը: XIX դարում
չագայի հրաշալի հատկություններով հետաքրքրվեց
նաև գիտական բժշկությունը: Նկատվում էին
չագայի թուրմ խմելու արդյունքում քաղցկեղով
հիվանդների լիակատար բուժման դեպքեր: Բայց
հետագայում սնկի հատկությունների
ուսումնասիրությունը երկար տարիներով կանգ
առավ, և ուռուցքային հիվանդների բուժման համար
սկսեցին կիրառել քիմիական, սինթեզված
պատրաստուկներ: XIX դարի կեսին չագայի
նկատմամբ հետաքրքրությունը հետաքրքրությունը
կրկին աճեց: Հայտնաբերվեց, որ չագան ընդունակ է
խթանելու հյուսվծքների թթվավերականգնողական
9.
10. XIX դարի կեսին չագայի նկատմամբ
հետաքրքրությունը հետաքրքրությունը կրկին
աճեց: Հայտնաբերվեց, որ չագան ընդունակ է
խթանելու հյուսվծքների
թթվավերականգնողական գործընթացները,
ինչով էլ պայմանավորված էին այս սնկի եզակի
հատկությունները: Հետազոտությունների
արդյունքում չագայի պատրաստուկները կրկին
սկսեցին ներմուծվել բժշկական պրակտիկա:
Չագայի մասին
11.
12. Չագայի թուրմ պատրաստելու
եղանակը
Թուրմ պատրաստելու հետևյալ եղանակը
լավագույնն է, առավելագույնս պահպանում է
օգտակար միացությունը և բուժիչ
հատկությունները: Որպես թուրմի պատրաստման
եղանակ` խորհուրդ է տրվում տարատեսակ
հիվանդությունների բուժման դեպքում: Չագայի
կտորը պետք է լվանալ, վրան լցնել եռացած կամ
սենյակային ջերմաստիճանի զտված ջուր. Ջրում
թողնել 6-7 ժամ, որպեսզի ամբողջությամբ փափկի:
Ըմդ որում պետք չէ օգտագործել մետաղյա կամ
փայտյա տարա, ավելի նպատակահարմար է
ապակին կամ կերամիկական: Թաց սունկը պետք է
հանել և մզել, ջուրը չթափել:
13. Դրանից հետո սունկը պետք է մանրացնել, կարելի է
քերել կամ աղալ մսաղացով: Այնուհետև այն ջուրը
որում թրջվել է սունկը, պետք է տաքացնել միչև 40-
50º C, լցնել չագայի վրա 1 մաս սնկին` 5 մաս ջուր:
Շատ կարևոր է չափից ավելի չտաքացնել ջուրը,
այլապես սունկը կկորցնի իր օգտակար
հատկությունները: Սունկը թրմել ոչ թե սենյակային
ջերմաստիճանում, այ ավելի զով վայրում, որպեսզի
չթթվի: Պատրաստի թուրմը պետք է լավ քամել և
պահել փակ վիճակում` մութ, զով տեղում: Թուրմը
պիտանի է հաջորդ 4 օրվա ընթացքում:
Չագայի թուրմ պատրաստելու
եղանակը
14.
15. Չագայի թուրմի արագ
պատրաստման բաղադրատոմս
Օգտակար նյութերի քանակությունն այս
ըմպելիքում սույն եղանակը կիրառելիս մի փոքր
պակաս է հիմնական բաղադրատոմսով ստացված
թուրմի համեմատ, քանի որ կիրառում են ավելի
բարձր ջերմաստիճաններ և թրմելու ժամանակն է լ
կրժատված, հասցված է մի քանի ժամվա:
Այսուհանդերձ, այս թուրմը ևս բուժիչ լավ արդյունք
ունի: Լվացված և փոքր կտրատված չագան լցնել
տարայի մեջ, ավելացնել նախապես զտած,
եռացրած ջուր. 250գր. սնկին` 1լ ջուր: Չագան
թրմել 5-7 ժամ (կարելի է թողնել ավելի երկար`
առավել հագեցած թուրմ ստանալու համր:)
Ստացված և զտված թուրմը կարելի է օգտագործել
միանգամից կամ հետագա երեք օրվա ընթացքում:
16.
17. Եթե դուք չունեք հնարավորություն կամ
ցանկություն թուրմ պատրաստելուն երկար
ժամանակ տրամադրելու համար, կարող եք չագան
եփել որպես թեյ: Այս տարբերակը կարելի է լիրառել,
օրինակ, արշավի պայմաններում, կամ եթե
ցանկանում եք թեյել անտառոմ հենց նոր հավաքած
չագայով: Պետք է նշել որ այս ըմպելիքը բուժիչ
հատկություններով զիջում է նախորդ երկուսին:
Ջուրը երացնել (ցանկալի է, որ տարան այլումինե
չլինի): Թույլ եռացով ջրի մեջ լցնել չագայի
կտորները` 200-250 գր. 1լ ջրին հաշվարկով:
Հեղուկը եռացնել 10-15 րոպե: Ստացված ըմպելիքը
հովացնել միչև ընդունելի աստիճանի և ըմբոշխնել:
Առողջություն Ձեզ:
Չագայի թեյի պատրաստման
եղանակ
