Καρυοτύπιση

1. Προετοιμασία και χρώση των
χρωμοσωμάτων για τη δημιουργία
καρυοτύπου.
Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

2.  Απεικόνιση, κατά σειρά μεγέθους, των
χρωμοσωμάτων ενός κυττάρου.
 Διάφορα είδη κυττάρων όπως από το αμνιακό υγρό
και οι χοριακές λάχνες (προγεννητικός έλεγχος).
 Κύτταρα του μυελού των οστών ή κύτταρα του
αίματος (Τ- λεμφοκύτταρα).
Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

3.  Λήψη αίματος.
 Καλλιέργεια κυττάρων για 72-96 ώρες για
απόκτηση ικανής μιτωτικής δραστηριότητας (επειδή
τα κύτταρα του αίματος δε διαιρούνται, προκαλούνται μιτώσεις με την
προσθήκη της PHA).
 Προσθήκη κολχικίνης για σταμάτημα σε μετάφαση
(η ουσία αυτή παρεμποδίζει το σχηματισμό της ατράκτου).
 Επώαση σε υποτονικό διάλυμα KCl (διόγκωση των
κυττάρων και σπάσιμο της κυτταρικής μεμβράνης).
Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

4.  Μονιμοποίηση με μίγμα μεθανόλης : οξικού οξέος.
 Επίστρωση του δείγματος (μια σταγόνα από το διάλυμα
απλώνεται σε αντικειμενοφόρο πλάκα).
 Ζωνοποίηση και χρώση των πλακιδίων (για την πιο
λεπτομερή εικόνα της δομής των χρωμοσωμάτων, με διάφορες τεχνικές,
τα χρωμοσώματα δεν είναι βαμμένα ομοιόμορφα σε όλο το μήκος τους
αλλά εμφανίζουν ανοιχτόχρωμες και σκουρόχρωμες ζώνες).
 Μικροσκοπική παρατήρηση μεταφάσεων.
 Ταξινόμηση των χρωμοσωμάτων (είτε αυτοματοποιημένα
είτε χειρονακτικά).
Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

5. LICATION A karyotype is a display of
nsed chromosomes arranged in pairs.
yping can be used to screen for
mal numbers of chromosomes or
ve chromosomes associated with
congenital disorders, such as Down
me.
HNIQUE Karyotypes are prepared from
d somatic cells, which are treated with
to stimulate mitosis and then grown in
for several days. A slide of cells
d in metaphase is stained and then viewed
microscope equipped with a digital camera.
al photograph of the chromosomes is entered
computer, and the chromosomes are
nically rearranged into pairs according to
d shape.
ULTS This karyotype shows the chromosomes
normal human male. The patterns of stained
help identify specific chromosomes and parts
mosomes. Although difficult to discern in the
ype, each metaphase chromosome consists of
osely attached sister chromatids (see diagram).
5 µm
Pair of homologous
chromosomes
Centromere
Sister
chromatids
LICATION A karyotype is a display of
nsed chromosomes arranged in pairs.
yping can be used to screen for
mal numbers of chromosomes or
ve chromosomes associated with
congenital disorders, such as Down
me.
HNIQUE Karyotypes are prepared from
d somatic cells, which are treated with
to stimulate mitosis and then grown in
for several days. A slide of cells
d in metaphase is stained and then viewed
microscope equipped with a digital camera.
al photograph of the chromosomes is entered
computer, and the chromosomes are
nically rearranged into pairs according to
d shape.
ULTS This karyotype shows the chromosomes
normal human male. The patterns of stained
help identify specific chromosomes and parts
mosomes. Although difficult to discern in the
ype, each metaphase chromosome consists of
osely attached sister chromatids (see diagram).
5 µm
Pair of homologous
chromosomes
Centromere
Sister
chromatids
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
• Αριθμός χρωμοσωμάτων
και είδος τους
(αυτοσωμικά και φυλετικά)
• Μορφολογία
(σχήμα, μέγεθος,
θέση κεντρομεριδίου)
• Φύλο
• Ασθένειες
Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

6. Κατηγοριοποιούνται ανάλογα με τη θέση του
κεντρομεριδίου:
 Κεντρικό κεντρομερίδιο - μετακεντρικά
 Κοντά στο άκρο κεντρομερίδιο - ακροκεντρικά
 Έχουν δορυφόρους που περιέχουν πολλαπλά αντίγραφα
γονιδίων ριβοσωμικού RNA
 Ενδιάμεσο κεντρομερίδιο - υπομετακεντρικά
Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

7.  22 αυτοσώμικα και ένα ζευγάρι φυλετικών
χρωμοσωμάτων
 Κατηγοριοποιούνται ανάλογα με:
 Μήκος
 Θέση κεντρομεριδίου
 Παρουσία ή απουσία δορυφόρων
 Τα χρωμοσώματα διαιρούνται σε ομάδες A-G
•A 1-3
•B 4-5
•C 6-12 + X
•D 13-15
•E 16-18
•F 19-20
•G 21-22 +Y
Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

8.  G μέθοδος ζωνοποίησης (σκούρες ζώνες φτωχές σε γονίδια)
Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

9. • 13, 18, 21 φτωχά σε γονίδια
– Πολύ σκούρες ζώνες
• 21 μικρότερο από 22
– Λανθασμένη τοποθέτηση
• 22 διπλάσιο αριθμό γονιδίων
από 21
– 200 σε 21
– 400 σε 22
Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

10. Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

11.  Χρησιμοποιείται για
αναγνώριση ανωμαλιών
του X χρωμοσώματος
 Θέρμανση
χρωμοσωμάτων πριν
από τη χρώση με
Giemsa
 Οι φωτεινές και
σκοτεινές ζώνες είναι
αντίστροφες
Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

12. • Χρησιμοποιείται για
αναγνώριση κεντρομεριδίων /
ετεροχρωματίνης
• Περιοχές ετεροχρωματίνης
– Περιέχουν επαναλαμβανόμενες
αλληλουχίες
– Ίνες χρωματίνης με υψηλό βαθμό
συσπείρωσης
• Κατεργασία χρωμοσωμάτων με
1. Οξύ
2. Άλκαλι
3. Μετά χρώση G
Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

13.  del- έλλειψη (deletion)
 dic- δικεντρικό(dicentric)
 fra - εύθραυστο (fragile
site)
 i - ισοχρωμόσωμα
(isochromosome)
 inv- αναστροφή
(inversion)
 p - μικρός βραχίονας (short
arm)
 r - δακτυλιοειδές (ring)
 der - προερχόμενο
(derivative)
 dup –
διπλασιασμός(duplication)
 h - ετροχρωματίνη
(heterochromatin)
 ins -παρεμβολή (insertion)
 mat – μητρικής προέλευσης
(maternal origin)
 q - μεγάλος βραχίονας (long
arm)
 t - μετάθεση, μετατόπιση
(translocation)
Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

14. , 46,XX,del(5p)
• διαχωρίζει
– αριθμούς χρωμοσωμάτων
– φυλετικά χρωμοσώματα
– χρωμοσωμικές ανωμαλίες
;
46,XX,t(2;4)(q21;q21)
• διαχωρίζει
– Αλλαγμένα χρωμοσώματα
– Σημεία σπασίματος σε δομικές χρωμοσωμικές ανωμαλίες
που περιλαμβάνουν περισσότερα από 1 χρωμοσώματα
Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

15.  Φυσιολογικός άνδρας
 46,XY
 Φυσιολογική γυναίκα
 46,XX
Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

16.  Αριθμητικές
 Ανευπλοειδίες (μονοσωμία, τρισωμία, τετρασωμία)
 Πολυπλοειδία (τριπλοειδία, τετραπλοειδία)
 Δομικές
 Μετατοπίσεις
 Αναστροφές
 Προσθήκες
 Ελλείψεις
 Δακτυλιοειδή
 Ισοχρωμοσώματα
 ESAC
Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

17.  Ανευπλοειδίες
 Τρισωμία αυτοσωμάτων, 47
 Φυλετικά χρωμοσώματα, 45, 47, 48, 49
 Πολυπλοειδία
 Ολόκληρο το σετ χρωμοσωμάτων
 τριπλοειδία, 69
 Τετραπλοειδία, 92
Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

18. • Σύνδρομο Turner 45,XO(θηλυκά)
• Τρισωμία X 47, XXX
(θηλυκά)
• Σύνδρομο Klinefelter 47,XXY (άνδρες)
• Extra “Y” χρωμοσώματα 47,XYY (άνδρες)
Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

19. Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

20. Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

21. 47,XX,+13 or 47,XY,+13
Συχνότητα στη γέννηση1/5,000
Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

22.  Θραύση σε τουλάχιστον 1 χρωμόσωμα
 Μετατοπίσεις
 2 διαφορετικά χρωμοσώματα σπάζουν και ενώνονται
λανθασμένα
 Αναστροφές
 2 σπασίματα στο ίδιο χρωμόσωμα
 Προσθήκες
 Παρεμβολή τμήματος χρωμοσώματος
 Ελλείψεις
 Απώλεια τμήματος χρωμοσώματος
Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

23. • Τελική έλλειψη
– 5p15
• Κλάμα που θυμίζει γάτα
• Διανοητική καθυστέρηση
Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

24. Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

25.  Στην παρακάτω μετάφαση (πραγματική
φωτογραφία από προγεννητικό έλεγχο αμνιακού
υγρού) θα πρέπει να:
o Μετρήσετε τα χρωμοσώματα
o Κόψετε τα χρωμοσώματα
o Καρυοτυπήσετε (τοποθετώντας τα χρωμοσώματα σύμφωνα με το
μέγεθος και τη θέση του κεντρομεριδίου τους, στην κατάλληλη σελίδα
που ακολουθεί)
o Αναφέρετε το χρωμοσωμικό τύπο του εμβρύου (π.χ
46,ΧΥ ή 46,ΧΧ )
Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

26. Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

27. 1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 Χ Υ
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Εργαστηριακή άσκηση: Καρυοτύπιση
Ονοματεπώνυμο:…………………………………………………..
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
•Πόσα χρωμοσώματα μετράτε στη μετάφαση;………………………..
•Ποιος είναι ο χρωμοσωμικός τύπος του εμβρύου;……………………….
ΚΑΡΥΟΤΥΠΟΣ
Μαρία Κουκά (Βιολόγος)

28. Μαρία Κουκά (Βιολόγος)