frixos safos 2015-2016

1. Φρίξος
Σαφός
Β3
2015-2016
Υπεύθυνος Καθηγητης: Γ.
Καπετανάκης

3.  Ιερό βιβλίο του Βουδισμού, στο οποίο εξαίρεται ο ρόλος
των Μποντισάττβες. Οι Μποντισάττβες είναι λαμπρά όντα,
τα οποία προχωρούν να γίνουν φωτισμένοι δηλαδή
Βούδες. Ενώ όμως έχουν την δυνατότητα να εισέλθουν
στην Νιρβάνα, τον Παράδεισο τρόπο τινά των Βουδιστών,
εξακολουθούν με τη θέλησή τους να παραμένουν στον
φθαρτό αυτό κόσμο από συμπόνια προς τα άλλα όντα να
τα βοηθήσουν και να συμβάλλουν στην σωτηρία τους. Η
λέξη αβαντάνα σημαίνει την πράξη που είναι άξια
σεβασμού και θαυμασμού, η οποία μπορεί να είναι είτε η
αυτοθυσία ενός ατόμου για το καλό των συνανθρώπων του
είτε η οικοδόμηση ενός ιερού του Βούδα. Τα «Αβαντάνας»
περιέχουν διηγήσεις που αποδίδονται στον Βούδα και
έχουν ηθικό χαρακτήρα. Είναι γραμμένα στην σανσκριτική
γλώσσα. Κύριο δίδαγμά τους είναι ότι «από λευκές πράξεις
προέρχονται λευκοί καρποί και από μαύρες μαύροι».

4.  Συλλογές ιερών βιβλίων του Ταντρικού ή
Βατζραγιάνα Βουδισμού. Οι συλλογές αυτές
βασίζονται κυρίως στην Θιβετιανή βουδιστική
γραμματεία, στην οποία στηρίζεται κυρίως ο
Ταντρικός Βουδισμός και αναπτύχτηκε από
τον 8ο αιώνα μ.Χ. και μετά όταν άρχισαν οι
μεταφράσεις από τα Σανσκριτικά πρότυπα. Η
«Κα – τζιουρ» (bka – ‘gyur) είναι συλλογή από
100 τόμους με περιεχόμενα το μοναχικό
κανόνα και ταντρικά κείμενα. Η «Ταν –
τζιουρ» (bs Tan – ‘gyur) αποτελείται από 225
και περιλαμβάνει υπομνήματα και ποικίλες
θρησκευτικές πραγματείες.

5.  Ιερό βιβλίο του ενός από τους τρεις κλάδους του
Βουδισμού του Τεραβάντα. Ονομάστηκε έτσι από τη
γλώσσα στην οποία έχει συνταχτεί. Ονομάζεται επίσης
«Τιπίτακα» ή στα Σανσκριτικά «Τριπίτακα», κάτι
αντίστοιχο με τον ελληνικό όρο «τρίπτυχο», που σημαίνει
«Τρεις Κάλαθοι». Αποτελείται από τις συλλογές «Βινάγια
Πίτακα» η οποία είναι ο μοναχικός κανόνας που περιέχει
τις αρχές και τις υποχρεώσεις της βουδιστικής μοναχικής
ζωής, τη «Σούττα Πίτακα» που εκθέτει τη βουδιστική
διδασκαλία, απηχώντας βασικά το κήρυγμα του Βούδα,
και την «Αμπιντάμμα Πίτακα», συλλογή που περιέχει
αναλύσεις, ερμηνείες και ταξινομήσεις φιλοσοφικών και
ψυχολογικών θεωριών. Ο κανόνας αυτός
οριστικοποιήθηκε το 1ο π.Χ. αιώνα στη Σρι Λάνκα
(Κεϋλάνη) με βάση προγενέστερο κανόνα που ήταν
γραμμένος στη γλώσσα Μαγκάντι και ο οποίος είχε
διαμορφωθεί στη 3η βουδιστική Σύνοδο.

7.  Αγκάμας: Ιερά ινδουϊστικά κείμενα που
περιέχουν διδασκαλίες και λατρευτικά
τυπικά. Είναι γνωστά 100 βισνουιστικά, 28
σιβαϊτικά και 77 σακτικά Αγκάμας.
 Αρανυάκας: Ινδικά ιερά βιβλία. Η ονομασία
τους σημαίνει «Βιβλία του Δάσους» δηλαδή
προορισμένα να τα μελετάει κάποιος στην
μοναξιά του δάσους. Οι «Αρανυάκας»
συνεχίζουν τα πιο γνωστά βιβλία του
Ινδουϊσμού τις «Βραχμάνες» και
πραγματεύονται κατά κανόνα θέματα
θυσιαστικού μυστικισμού και συμβολισμού.

8.  Ινδουϊστικό θρησκευτικό ποίημα, που η
επιγραφή του σημαίνει «Άσμα του Υψίστου»
και που αποτελείται από 700 στίχους που
ενσωματώθηκε αργότερα στο περίφημο έπος
του Ινδουϊσμού «Μαχαβαράτα». Η σύνθεσή
του τοποθετείται ανάμεσα στον 2ο αιώνα π.Χ.
και στο 2ο αιώνα μ.Χ. και έχει σχολιαστεί από
τους μεγάλους δασκάλους της θεολογίας του
Ινδουϊστικού θεού Κρίσνα, ως το κυριότερο
ιερό κείμενο αυτής της ομολογίας.
Λίγα λόγια για το ποιήμα

9. Η «Βαγκαβαντγκίτα» διαπραγματεύεται όσα ειπώθηκαν
υπό μορφή διαλόγου μεταξύ του βασιλιά Ντριταράστρα
και του ηνιόχου του Σαντζάγια, για μια μάχη που έγινε
ανάμεσα σε δυο συγγενείς αλλά αντίπαλες φυλές της ΒΔ
Ινδίας, από τις οποίες η μία έχει στις τάξεις της τον
Αρτζούνα γιο του θεού Ίντρα. Ο Σαντζάγια μεταφέρει
στον βασιλιά του τον διάλογο μεταξύ του Αρτζούνα και
του θεού Κρίσνα, ο οποίος στην αρχή παρουσιάζεται σαν
θνητός, αλλά αργότερα αποκαλύπτει την πραγματική του
φύση. Προς το τέλος το έργο παίρνει φιλοσοφικό
χαρακτήρα και πραγματεύεται κυρίως τη θεωρία της
γνώσης και τις ιδιότητες της φύσης. Ο διάλογος μεταξύ
του πρίγκιπα Αρτζούνα και του Κρίσνα καθορίζεται από
το θεό, ο οποίος έτσι προσφέρει στο θνητό συνομιλητή
του την θεία έκλαμψη και τον κάνει να δεχτεί να
δώσει την τελική μάχη, που θα φέρει τον θρίαμβο στη
φυλή των Παντάβας.
Λίγα λόγια για το ποιήμα

10.  Συλλογή από τα αρχαιότερα ιερά βιβλία του
Ινδουϊσμού και ταυτόχρονα τα αρχαιότερα σε
ολοκληρωμένη μορφή σωζόμενα κείμενα της
οικογένειας των ινδο – ευρωπαϊκών γλωσσών.
Τα βιβλία που την αποτελούν θεωρούνται από
τους Ινδουϊστές θεόσταλτα και περιλαμβάνουν
ύμνους και ωδές, διατάξεις που ρυθμίζουν τις
τελετές και τις θυσίες, λυρικές προσευχές,
μαγικούς τύπους και επωδούς. Αυτά τα βιβλία
αρχικά μεταδίδονταν από γενιά σε γενιά
προφορικά και αργότερα καταγράφτηκαν. Η
συλλογή χωρίζεται σε τέσσερα τμήματα, που το
καθένα διαδόθηκε από διαφορετική σχολή του
Ινδουϊσμού: «Ριγκ – Βέδα», «Γιατζούρ - Βέδα»,
«Σάμα - Βέδα» και «Αθάρβα - Βέδα».

11.  Ο τίτλος του βιβλίου αυτού σημαίνει «Το τέλος της “ Βέδας”».
Είναι μια συλλογή από 108 Ινδουϊστικά, μικρά θρησκευτικά
και φιλοσοφικά κείμενα, που ανήκουν στις παλαιότερες
«Ουπανισάδες» λέξη που σημαίνει μυστικές συνεδριάσεις και
είναι κάτι αντίστοιχο με την Καινή Διαθήκη του
Χριστιανισμού.
Η «Βεδάντα» είναι γραμμένη σε πεζό λόγο και διανθισμένη με
διδακτικές και κατά περίπτωση λυρικές στροφές. Τα
αρχαιότερα, μεγαλύτερα και σημαντικότερα κείμενά της είναι
η «Μπριχανταρανυάκα Ουπανισάδα» και η «Τσαντόγκια
Ουπανισάδα». Τα κείμενα αυτά αναφέρονται στα προβλήματα
του «Είναι» και του «μη Είναι» δηλαδή της ύπαρξης ή της μη
ύπαρξης, και ειδικότερα παρουσιάζουν το Άτμαν, την ψυχή
τρόπο τινά του Ινδουϊσμού, του κάθε ατόμου όχι ως θνητό
εγώ, αλλά ως μυστική παρουσία πάνω από τον τόπο και τον
χρόνο, πέρα από κάθε πάθος και ενιαίο, παρόλο που αυτό
υπάρχει σε όλα, ταυτιζόμενο έτσι με το Βράχμαν, δηλαδή την
εσχάτη αρχή του σύμπαντος.

13.  Το Κοράνι (al–Qur’an) είναι το ιερό βιβλίο του
Ισλάμ. Η αραβική λέξη «κουράν» προέρχεται από
το σημιτικό ρήμα qara’a και σημαίνει ανάγνωση,
αναγγελία, κήρυγμα. Μέχρι το θάνατο του
Μωάμεθ 632 μ.Χ. δεν φαίνεται να υπήρξε κάποια
γραπτή εκδοχή των αποκαλύψεων που ο Μωάμεθ
ισχυρίζεται πως δέχτηκε από το Θεό/Αλλάχ.
Σύμφωνα με την ισλαμική παράδοση ο διάδοχος
του Μωάμεθ, Αμπού Μπακρ 632 – 634 μ.Χ. έκανε
μια απόπειρα περισυλλογής και
συστηματοποίησης των αποκαλύψεων αυτών.
Όμως επειδή κυκλοφορούσαν διάφορες εκδοχές
των αποκαλύψεων αυτών, ο τρίτος Χαλίφης ο
Οθμάν 644 – 656 διαμόρφωσε – μέσω μιας
επιτροπής – το κείμενο του Κορανίου το οποίο
αναγνωρίστηκε ως αυθεντικό και δόθηκε η

14.  Η θρησκευτική παράδοση του Ισλάμ που
συμπληρώνει το Κοράνι και θεωρείται η δεύτερη
μετά από αυτό πηγή του. Βγαίνει από την
αραβική λέξη hadit που σημαίνει αναγγελία και
χρησιμοποιείται με την έννοια της αναγγελίας
ρητών ή τρόπου αντιμετώπισης από τον Μωάμεθ
πρακτικών θεμάτων της θρησκείας.
Η «Χαντίθ» άρχισε να δημιουργείται από τη
στιγμή που μετά το θάνατο του Μωάμεθ, οι
πιστοί θέλησαν να ανατρέξουν σε γραπτές ή
προφορικές πληροφορίες σχετικά με το πώς είχε
αντιμετωπίσει αυτός διάφορα συγκεκριμένα
προβλήματα, τι είχε εκφράσει ως συμβουλή ή
εντολή, τι θέση πήρε σε διάφορα ερωτήματα και

16.  Όρος που στην κινέζικη γλώσσα σημαίνει το
βιβλίο και που χρησιμοποιήθηκε για να
δηλώσει μια συλλογή από 5 βιβλία (Wu –
King), που για τους Κινέζους αποτελούν κάτι
αντίστοιχο με την χριστιανική «Βίβλο». Τα
έργα αυτά η παράδοση τα έχει αποδώσει σε
ένα από τους μεγαλύτερους δασκάλους της
Κίνας τον Κουνγκ Φου Τσε, γνωστό στη Δύση
ως Κομφούκιο, θεωρούνται όμως
μεταγενέστερα, με μεγάλη όμως πιθανότητα
να διασώζουν στο περιεχόμενό τους
παλαιότερο υλικό.

17.  Συλλογή από 4 κλασικά βιβλία του
Κομφουκιανισμού, τα οποία, όπως και τα βιβλία
Βου – Κινγκ, ανήκουν στον κανόνα της
Κομφουκιανικής λογοτεχνίας. Η συλλογή Στσε –
σου, που περιλαμβάνει βιβλία της
μετακομφουκιανικής εποχής, αποτελείται από το
Λουν – γκου που περιέχει συνομιλίες του
Κομφούκιου με τους μαθητές του και με ηγεμόνες
της εποχής του, το Τα – σίο δηλαδή «Μεγάλη
διδαχή» και το Κουνγκ – γιουνγκ που σημαίνει
«Μέτρο και μεσότητα». Όλα αυτά είναι σύντομα
συγγράμματα που αποδίδονται στον εγγονό του
Κομφούκιου τον Κουνγκ – Κιχ. Ως τέταρτο βιβλίο
αναγνωρίζεται το φιλοσοφικό έργο του Μενγκ –
τσε, του γνωστού και με το λατινικό
όνομα Mencius (Μένκιος) που έζησε το 372 – 289

19.  Ιερό βιβλίο του Ταοϊσμού μία από τις τρεις
κύριες θρησκείες της Κίνας (οι άλλες δύο
είναι ο Κομφουκιανισμός και ο Βουδισμός).
Το Τάο – τε – κινγκ σημαίνει το βιβλίο (κινγκ)
με τη δύναμη (τε) του Τάο. Η λέξη Τάο, η
οποία για την ακρίβεια προφέρεται Ντάο,
σημαίνει το δρόμο την κατεύθυνση και έχει
στην κινέζικη σκέψη τη βαρύτητα που έχει
στην ελληνική φιλοσοφία η έννοια του
«λόγου». Θεωρείται πως το έγραψε ο
ιδρυτής του Ταοϊσμού, Λάο – Τσε,
αποτελείται από 5.000 λέξεις και διαιρείται
σε 81 σύντομα κεφάλαια. Πραγματεύεται με
αφοριστικό τρόπο την οντολογική διδασκαλία