νερό, καταστάσεις νερού: στερεό -υγρό- αέριο, νερό -καιρός, το νερό στη γη, το νερό στον οργανισμό μας, χρήσεις του νερού ,παλαιά επαγγέλματα σχετικά με το νερό, ρύπανση ευτροφισμός,
Πεδινός τόπος, δημοτικό , Μελέτη Περιβάλλοντος, Γεωγραφία, η ζωή στις πεδιάδες- κάμπους, κοντά σε λίμνες και ποτάμια, επαγγέλματα -ασχολίες κατοίκων, καλλιέργειες, βιοτεχνίες, εργοστάσια, ψυχαγωγία
Αρχές Οικονομικής Θεωρίας - Το γραπτό των πανελλαδικών εξετάσεωνPanagiotis Prentzas
Αρχές Οικονομικής Θεωρίας (ΑΟΘ): Τι πρέπει να προσέξουν οι υποψήφιοι κατά τη διάρκεια των πανελλαδικών εξετάσεων στη δομή των απαντήσεών τους, αλλά και στην εμφάνιση του γραπτού τους.
Μπορείτε να δείτε και τη διαδραστική παρουσίαση στο www.study4economy.edu.gr.
1. Παραθαλάσσιος τόπος
Θάλασσες και πελάγη ∙
Κόλποι, ακρωτήρια και χερσόνησοι ∙
Πορθμοί και ισθμοί ∙ διώρυγες ∙
Εκβολές (Δέλτα) ποταμών ∙
Θαλάσσια πάρκα ∙
Λιμνοθάλασσες και υδροβιότοποι (εθνικά πάρκα) ∙
Μεγάλα λιμάνια ∙ Επίνεια ∙
Παραλιακές πόλεις και χωριά ∙ Ωραίες παραλίες ∙
Ιαματικές πηγές - Λουτροπόλεις
ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΙΑΝΑ
2. ΛΕΞΙΚΟ
Οριζόντιος διαμελισμός : ονομάζεται η
μορφολογία των ακτών, συγκεκριμένα οι
διαφορές που έχουν ως προς το μήκος και το
σχήμα, δηλαδή κόλποι, ακρωτήρια,
χερσονήσοι, νησιά κ.λπ.
Πέλαγος: Ονομάζεται η θαλάσσια περιοχή
που είναι μικρότερη από ωκεανό ή θάλασσα
Κόλπος: Είναι το τμήμα της θάλασσας που
εισχωρεί μέσα στην ξηρά.
Ακρωτήρι: το άκρο ενός τμήματος της ξηράς
που εισχωρεί μέσα στη θάλασσα
Χερσόνησος: ένα μεγάλο κομμάτι ξηράς που
εισχωρεί στη θάλασσα και βρέχεται από τις
τρεις πλευρές του.
Πορθμός: ένα κομμάτι θάλασσας που χωρίζει
δύο ξηρές και ενώνει δύο θάλασσες
Ισθμός: στενή λωρίδα ξηράς που ενώνει δύο
στεριές και χωρίζει δύο θάλασσες
Διώρυγα: μεγάλο τεχνητό κανάλι που ενώνει
δύο θάλασσες ή λίμνες ή ποταμούς
ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΙΑΝΑ
3. εκβολές ποταμού: το μέρος, όπου ένα ποτάμι συναντά τη θάλασσα
λιμνοθάλασσα: οι ρηχές περιοχές, που δημιουργούνται κοντά στις εκβολές
των ποταμών και στις οποίες ανακατεύονται γλυκό και θαλασσινό νερό
Υδροβιότοπος: Υγροβιότοπος, ή αλλιώς υγρότοπος ονομάζεται κάθε τόπος
που καλύπτεται μόνιμα ή εποχικά από ρηχά νερά ή που δεν καλύπτεται ποτέ
από νερά αλλά έχει υγρό υπόστρωμα για μεγάλο διάστημα του έτους
Ιαματικές πηγές: ονομάζονται οι πηγές τα νερά των οποίων έχουν
θεραπευτικές ιδιότητες. Τα ιαματικά νερά πηγάζουν μέσα από πετρώματα και
κατά τη διαδρομή τους μέχρι την επιφάνεια της Γης, αποκτούν τα μεταλλικά
συστατικά τους στα οποία οφείλεται και η θεραπευτική τους δράση.
Λιμάνι: Φυσική ή τεχνητή διαμόρφωση παραλιακής έκτασης, θαλάσσιας
αλλά και ποταμού ή λίμνης, κατάλληλη να αγκυροβολούν και να σταθμεύουν
με ασφάλεια πλοία και άλλα σκάφη.
Επίνειο: Λιμάνι που εξυπηρετεί τις ανάγκες μιας ηπειρωτικής πόλης
(θαλάσσιες συγκοινωνίες, μεταφορές κ.λπ.).
ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΙΑΝΑ
4. Η θέση της Ελλάδας
(στην Ευρώπη, στα Βαλκάνια, στη Μεσόγειο )
Η Ελλάδα είναι ένα κομμάτι της Ευρώπης, αφού
βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της και θα
μπορούσαμε να πούμε ότι είναι το ακρωτήριο της
Βαλκανικής χερσονήσου.
Ανατολικά, δυτικά και νότια βρέχεται από τη Μεσόγειο
Θάλασσα, η οποία χωρίζει την Ευρώπη από την Αφρική.
ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΙΑΝΑ
6. Πελάγη
Τα τρία πελάγη, που
αποτελούν τμήμα της
Μεσογείου θάλασσας:
Ιόνιο πέλαγος:
Απλώνεται ανάμεσα στις ακτές
της Ελλάδας και της Ιταλίας
Αιγαίο πέλαγος:
Μια κλειστή θάλασσα ανάμεσα
στις ακτές της Ελλάδας και της
Τουρκίας.
Λιβυκό πέλαγος:
Βρίσκεται ανάμεσα στην Κρήτη
και την Αφρική
Πέλαγος: Ονομάζεται η θαλάσσια περιοχή που
είναι μικρότερη από ωκεανό ή θάλασσα
ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΙΑΝΑ
7. Διάφορα τμήματα του
Αιγαίου από
την αρχαιότητα,
απέκτησαν ιδιαίτερα
ονόματα:
Θρακικό πέλαγος:
μεταξύ Θάσου, Σαμοθράκης και
θρακικών ακτών.
Ικάριο πέλαγος:
μεταξύ Χίου και Κω.
Κρητικό πέλαγος:
βόρεια της Κρήτης.
Καρπάθιο πέλαγος:
μεταξύ Καρπάθου και
μικρασιατικών ακτών.
Μυρτώο πέλαγος:
μεταξύ Σουνίου και Κυθήρων.
ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΙΑΝΑ
8. Χερσόνησοι
Αγίου Όρους ή Άθω
Σιθωνίας
Κασσάνδρας
Μαγνησίας
Αττικής
Αργολίδας
Λακωνίας
Ταΰγέτου
Πυλίας
Χερσόνησος: ένα μεγάλο
κομμάτι ξηράς που εισχωρεί στη
θάλασσα και βρέχεται από τις
τρεις πλευρές του.
ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΙΑΝΑ
Χάρτης: «Παιδίον τόπος»
9. Κόλποι
Αιγαίου
Καβάλας
Στρυμονικός
Κασσάνδρας
Θερμαϊκός
Παγασητικός
Μαλιακός
Β. & Ν. Ευβοϊκός
Σαρωνικός
Αργολικός
Κισσάμου
Αλμυρού
Ηρακλείου
Μαλίων
Μιραμπέλου
Κόλπος: Είναι το τμήμα της θάλασσας που
εισχωρεί μέσα στην ξηρά.
Λακωνικός
Μεσσηνιακός
Κυπαρισσιακός
Πατραϊκός
Κορινθιακός
Αμβρακικός
Κόλποι
Ιονίου
ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΙΑΝΑ
Χάρτης: «Παιδίον τόπος»
11. Είναι το νοτιότερο άκρο
της ηπειρωτικής Ελλάδας,
της βαλκανικής
χερσονήσου.
Πρόκειται για το ακρωτήριο
της μεσαίας νότιας
χερσονήσου της
Πελοποννήσου, μεταξύ του
Λακωνικού και του
Μεσσηνιακού κόλπου.
Το μεγαλύτερο βάθος της
Μεσογείου σύμφωνα με
νεώτερες μετρήσεις
βρίσκεται σε βάθος 5.272 μ.
νότια από το ακρωτήριο.
Ακρωτήριο Ταίναρο
ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΙΑΝΑ
12. Πορθμοί
Ευρίπου
Ο Πορθμός του Ευρίπου ή Ευβοϊκή θάλασσα αποτελεί όλο το
θαλάσσιο χώρο μεταξύ Εύβοιας και Στερεάς Ελλάδας
Υποθαλάσσια σήραγγα Άκτιου - Πρέβεζας
συνδέει το θαλάσσιο στενό που χωρίζει τη
Στερεά Ελλάδα από την Ήπειρο στο άνοιγμα
του Αμβρακικού κόλπου.
Πορθμός: ένα κομμάτι θάλασσας που χωρίζει
δύο ξηρές και ενώνει δύο θάλασσες
Η Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου ή επίσημα Γέφυρα Χαρίλαος
Τρικούπης, είναι καλωδιωτή γέφυρα μεταξύ του Ρίου και του
Αντιρρίου, που συνδέει την Πελοπόννησο με τη δυτική
ηπειρωτική Ελλάδα και προς τα πάνω με το υπόλοιπο της
Ευρώπης.
ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΙΑΝΑ
13. Ισθμός: Κορίνθου
Το Κανάλι ανοίχτηκε
μετά την ανεξαρτησία
της Ελλάδος, και στα
χρόνια 1882 - 1893.
Η διώρυγα, η οποία
ενώνει τον Σαρωνικό
με τον Κορινθιακό
κόλπο, κόβει σε ευθεία
γραμμή τον Ισθμό της
Κορίνθου σε μήκος
6.346 μ.
Το πλάτος της στην
επιφάνεια της
θάλασσας είναι 24,6 μ.,
ενώ το βάθος της
κυμαίνεται μεταξύ 7,50
έως 8 μ.
Εργασίες
για τη
διάνοιξη
της
διώρυγας
το 1886
Εγκαίνια
διάνοιξης της
διώρυγας,
23 Απριλίου
1882
Ισθμός:
στενή
λωρίδα
ξηράς που
ενώνει δύο
στεριές και
χωρίζει
δύο
θάλασσες
Διώρυγα: μεγάλο τεχνητό κανάλι που ενώνει
δύο θάλασσες ή λίμνες ή ποταμούς ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΙΑΝΑ
15. Εθνικά Θαλάσσια Πάρκα
Το θαλάσσιο πάρκο Ζακύνθου είναι το πρώτο πάρκο τέτοιου
είδους που ιδρύθηκε στην Ελλάδα αλλά και την Μεσόγειο για την
προστασία της θαλάσσιας χελώνας Καρέττα καρέττα.
Η προστατευόμενη περιοχή περιλαμβάνει την θαλάσσια έκταση
και τις νησίδες του κόλπου του Λαγανά, τις παραλίες
ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας και μία παράκτια ζώνη, που
περιβάλει αυτές, τον υγροβιότοπο της Λίμνης Κεριού, το
Μαραθωνήσι και τις Νήσους Στροφάδες, που βρίσκονται
περίπου πενήντα χιλιόμετρα νοτίως της Ζακύνθου.
Θαλάσσιο πάρκο Ζακύνθου
ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΙΑΝΑ
16. Το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου Βορείων Σποράδων (ΕΘΠΑΒΣ), είναι
η μεγαλύτερη προστατευμένη θαλάσσια περιοχή στην Ευρώπη
(περίπου 2,220 km2).
Εκτός από τη θαλάσσια περιοχή, το Πάρκο περιλαμβάνει τη νήσο
Αλόννησο, 6 μικρότερα νησιά (Περιστέρα, Κυρά Παναγιά, Ψαθούρα,
Πιπέρι, Σκάντζουρα και Γιούρα) καθώς και 22 βραχονησίδες.
Η περιοχή του Πάρκου είναι ένας από τους σημαντικότερους βιότοπους για
την μεσογειακή φώκια (Monachus monachus), ενός είδους
που συγκαταλέγεται στον κατάλογο των έξι περισσότερο απειλούμενων με
εξαφάνιση θηλαστικών στο κόσμο.
Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου
Βορείων Σποράδων
ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΙΑΝΑ
17. Εθνικά πάρκα –Υδροβιότοποι
(παραθαλάσσιων περιοχών)
Τα Εθνικά πάρκα είναι ενταγμένα στον κατάλογο των προστατευόμενων
περιοχών της Διεθνούς Σύμβασης Ραμσάρ (1971) λόγω των σημαντικών ειδών
χλωρίδας και πανίδας που φιλοξενούν.
Επίσης, χαρακτηρίζονται ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας και προτείνονται ως
Τόποι Κοινοτικού Ενδιαφέροντος στο
Δίκτυο Natura 2000
Υγροβιότοπος, ή αλλιώς υγρότοπος ονομάζεται κάθε τόπος
που καλύπτεται μόνιμα ή εποχικά από ρηχά νερά ή που
δεν καλύπτεται ποτέ από νερά αλλά έχει υγρό υπόστρωμα
για μεγάλο διάστημα του έτους.
ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΙΑΝΑ
18. Το Δέλτα του ποταμού Έβρου, αποτελεί ένα
εκτεταμένο σύμπλεγμα υγροτόπων, που
σχηματίστηκε από τις προσχώσεις του ποταμού.
Ο υγρότοπος του Δέλτα Έβρου φημίζεται για τα
αναρίθμητα είδη πανίδας που φιλοξενεί:
Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί πάνω από
320 είδη πουλιών , 40 είδη θηλαστικών ,28
είδη αμφίβια και ερπετά και 46 είδη ψαριών.
Εθνικό Πάρκο Δέλτα Έβρου
ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΙΑΝΑ
19. Ιδρύθηκε το 2008 και περιέλαβε τις ήδη
προστατευόμενες περιοχές του
Δ. Νέστου, Λ. Βιστωνίδας, Λ. Ισμαρίδας και της
ευρύτερης περιοχής τους .
Δέλτα του
Νέστου
Έχουν καταγραφεί
μέχρι σήμερα 20
είδη θηλαστικών, 11
είδη αμφιβίων, 22
είδη ερπετών, 30
είδη ψαριών γλυκού
νερού καθώς και
277 είδη πτηνών.
Λίμνη Βιστονίδα - Πόρτο Λάγος
Εκτείνεται στις Π.Ε Ξάνθης και Ροδόπης, με μέσο βάθος 2,5 μ.
Σήμερα έχουν καταγραφεί σχεδόν 326 είδη πουλιών με
σημαντικότερα: το Κεφαλούδι ,τον Αργυροπελεκάνο, τους
Ερωδιούς και τα Φοινικόπτερα.
Λίμνη Ισμαρίδα ή Μητρικού
Είναι η μοναδική λίμνη γλυκού νερού στη Θράκη.
Πρόκειται για μία ρηχή λίμνη, (μέγιστο βάθος 1,5 m
και μέσο βάθος 1 m)
με 233 είδη πουλιών, 21 σπάνια είδη ερπετών
όπως είναι η Βαλτοχελώνα
5 σπάνια είδη αμφιβίων όπως ο Τρίτωνας, 30 είδη
προστατευόμενων θηλαστικών, 37 είδη ψαριών, με
ένα είδος ενδημικό, τη Γελάρτζα
Εθνικό Πάρκο
Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης
ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΙΑΝΑ
20. Στον υγρότοπο έχουν παρατηρηθεί 215 είδη πουλιών,
από τα οποία τα 39 θεωρούνται απειλούμενα είδη
Σπονδυλόζωων της Ελλάδας, όπως: ο
αργυροπελεκάνος, η λεπτομύτα , η χουλιαρομύτα που
φωλιάζει στον Αξιό, η χαλκόκοτα, ο ροδοπελεκάνος κ.α.
Τον χειμώνα στον υγρότοπο έχουν παρατηρηθεί 30 είδη
αρπακτικών, ανάμεσά τους θαλασσαετός, ψαραετός,
χρυσαετός, γερακίνες, αετογερακίνες, φιδαετοί και
διάφορα είδη κίρκων και γερακιών.
Στον υγρότοπο έχουν καταγραφεί επίσης, 17 είδη
θηλαστικών, 7 είδη αμφίβιων και 17 είδη ερπετών
(φίδια, χελώνες της ξηράς και του νερού, σαύρες).
Εθνικό Πάρκο Αξιού - Λουδία - Αλιάκμονα
Περιλαμβάνει τα Δέλτα των
ποταμών: Αξιός και
Αλιάκμονας, τις εκβολές
του Γαλλικού και του
Λουδία ποταμού και τη
λιμνοθάλασσα
Καλοχωρίου, τον
υγρότοπο της Νέας
Αγαθούπολης και την
Αλυκή Κίτρους.
ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΙΑΝΑ
21. Η γνωστότερη είναι η λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, που
σχηματίζεται στις εκβολές του Αχελώου ποταμού.
Η λιμνοθάλασσα αυτή αποτελεί ένα από τα πλουσιότερα
ελληνικά ιχθυοτροφεία. Οι κάτοικοι της περιοχής με καλαμωτές
εκτρέφουν κέφαλους, λαυράκια και τσιπούρες, είναι δε γνωστή
και για το αυγοτάραχο που παράγεται από τους κέφαλους.
λιμνοθάλασσα: οι ρηχές περιοχές, που
δημιουργούνται κοντά στις εκβολές των ποταμών
και στις οποίες ανακατεύονται γλυκό και θαλασσινό
νερό
Εθνικό Πάρκο λιμνοθαλασσών
Μεσολογγίου, Αιτωλικού, εκβολών
Αχελώου - Ευήνου και νήσων
Εχινάδων
ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΙΑΝΑ
22. Εθνικό Πάρκο υγροτόπων Κοτυχίου - Στροφυλιάς
Είναι προστατευόμενη
περιοχή στους νομούς
Αχαΐας και Ηλείας.
Τμήμα του πάρκου είναι τα
Μαύρα βουνά, το Δάσος
Στροφυλιάς, η Λίμνη
Λάμια, η Λίμνη Προκόπου,
η Λιμνοθάλασσα
Κοτυχίου, η Λίμνη Πάπα, ο
ποταμός Λάρισσος, το
ακρωτήριο Άραξος, τα
Λουτρά Υρμίνης, ο
αρχαιολογικός χώρος του
Τείχους Δυμαίων και οι
παραλίες της Καλόγριας.
Το Κοτύχι είναι
σημαντικός τόπος
ξεκούρασης για
πολλά αποδημητικά
πουλιά, όπως
Ερωδιοί, Χαλκόκοτες,
Χελιδόνια,
Τσαλαπετεινοί,
Γεράκια, Τρυγόνια,
Γλαρόνια κ.ά.
Το υπέροχο Δάσος Στροφυλιάς
- Ν. Αχαΐας έκτασης 22.000
στρεμμάτων με κουκουναριές,
χαλέπιο πεύκη και βελανιδιές.
Στο πάρκο βρίσκουν καταφύγιο
πάπιες, ερωδιοί, βίδρες,
χαλκόκοτες, φοινικόπετροι,
φαλαρίδες, αργυροπελεκάνοι,
νεροχελίδονα, νανογλάρονα,
καλαμοκανάδες, καλαμόκιρκοι,
πολλά είδη αμφίβιων, ερπετών,
τρωκτικών, χελώνες, αλεπούδες
κ.τλ..
ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΙΑΝΑ
23. Ο Αμβρακικός κόλπος έχει περιμετρική
ακτογραμμή που φτάνει τα 256 χιλιόμετρα
και ενώνει τρεις νομούς :
Αιτωλοακαρνανία – Άρτα – Πρέβεζα
Το σύμπλεγμα των υγροτόπων του
Αμβρακικού κόλπου οφείλεται στα δύο
δέλτα των ποταμών, Λούρου και
Αράχθου που σχηματίζουν νησίδες,
χωρίζοντας έτσι τις λιμνοθάλασσες
από τον υπόλοιπο κόλπο.
Τα τελευταία χρόνια, στην περιοχή έχουν
καταγραφεί 254 είδη πτηνών, από τα
οποία τα 78 είδη απαντούν όλη τη
διάρκεια του έτους.
Από τα πτηνά της περιοχής
126 είδη αναφέρονται ως απειλούμενα
και προστατευόμενα στην Ε.Ε. ενώ 6
από τα είδη που έχουν καταγραφεί
απειλούνται σε παγκόσμιο επίπεδο.
Στον Αμβρακικό φιλοξενούνται επίσης
150 ρινοδέλφινα
Εθνικό Πάρκο
Υγροτόπων Αμβρακικού
ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΙΑΝΑ
27. Λιμάνι Πειραιά
Λιμάνι Θεσσαλονίκης
Μεγάλα λιμάνια
Λιμάνι: Φυσική ή τεχνητή διαμόρφωση
παραλιακής έκτασης, θαλάσσιας αλλά και ποταμού
ή λίμνης, κατάλληλη να αγκυροβολούν και να
σταθμεύουν με ασφάλεια πλοία και άλλα σκάφη.
ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΙΑΝΑ
30. Επίνεια
Επίνειο: παράλια πόλη ή οικισμός με
λιμάνι ή όρμο που εξυπηρετεί την εγγύτερη
ηπειρωτική, συνήθως μεγαλύτερη, πόλη.
Π.χ. Ο Μανωλάς Θηρασίας (στην
κορυφή) και ο Κόρφος (επίνειο).
Αθήνα - Πειραιάς
Πόλεις - Επίνεια
Πύργος - Κατάκολο ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΙΑΝΑ
38. Λουτράκι - Κόρινθος
Ιαματικές πηγές: ονομάζονται οι πηγές τα νερά
των οποίων έχουν θεραπευτικές ιδιότητες. Τα
ιαματικά νερά πηγάζουν μέσα από πετρώματα και
κατά τη διαδρομή τους μέχρι την επιφάνεια της Γης,
αποκτούν τα μεταλλικά συστατικά τους στα οποία
οφείλεται και η θεραπευτική τους δράση.
Ιαματικές πηγές- Λουτροπόλεις
ΣΤΑΥΡΟΥ ΗΛΙΑΝΑ