1. การปลูกพืชโดยไม่ใช้ดิน
(HYDROPONICS)
 รหัสวิชา ง.33202 เทคโนโลยีสารสนเทศและการ
สื่อสาร
จัดทำาโดย
นายนฤดล เตชา ม.6/5 เลขที่ 32
นายประภวิษณ์ พรหมเทพ ม.6/5 เลขที่ 38

2. การปลูกพืชโดยไม่ใช้ดิน
(Hydroponics)
Substrate culture
ทราย กรวด ดินเผา ขี้เถ้า
Water culture
เทคนิคการให้อากาศ ฉีด

3. สิ่งที่จำาเป็นในการปลูกพืชโดยไม่ใช้
ดิน (Hydroponics)
1. โรงเรือน > ต้องควบคุมสภาพแวดล้อมได้ทั้งหมด
2. ระบบการจ่ายสารละลาย
3. วัสดุรองรับ เช่น แผ่นโฟม วัสดุปลูกพืช เช่น ตะกร้า
โฟมที่เจาะเป็นรู
4. รางปลูก
5. pH meter และสารละลายปรับค่า pH
6. EC meter สำาหรับวัดค่าการนำาไฟฟ้าและความเข้ม
ข้นของสารละลายพืช
7. ปั๊มออกซิเจน

4. การปลูกพืชโดยไม่ใช้ดิน
(Hydroponics)
ภาพรวมโดยทั่วไปของ Hydroponics -

5. การปลูกพืชโดยไม่ใช้ดิน
(Hydroponics)
ภาพรวมโดยทั่วไปของ Hydroponics -
รูปแบบกระบะปลูก
สารละลายที่มี
อาหารผสมอยู่
ตัวปั้มอากาศ
แผ่นโฟมพยุง

6. การปลูกพืชโดยไม่ใช้ดิน
(Hydroponics)
ภาพรวมโดยทั่วไปของ Hydroponics - ระบบ
การไหลเวียนสารละลายถังใส่สารละลาย ก่อน
ถ่ายเทสารเข้าสู่แปลง
ท่อถ่ายเทสาร ดูดสารเข้า-
ออก

7. การปลูกพืชโดยไม่ใช้ดิน
(Hydroponics)
ส่วนประกอบของ
อาหาร- กลุ่มสารอนินทรีย์ – ต้องอยู่ในรูปไอออนที่พืชนำาไป
ใช้ได้ แบ่งเป็น 2 กลุ่มคือ
Macronutrients elements (N P K Ca Mg S)
Micronutrients elements (B Zn Cu Mn Mo Cl)
- พวก Chelate ion (Fe)
ขั้นตอนการเตรียมอาหาร มี 2 stock คือ
Stock A, Stock BStock A – จะเน้นไปที่ N P K micronutrients elements (ถัง
สารละลายความเข้มข้นสูง)
Stock B – จะเน้นไปที่ chelate ion และCa (ถังสารละลายความ
เข้มข้นตำ่า)

8. การปลูกพืชโดยไม่ใช้ดิน
(Hydroponics)
ชั่งสารทุกชนิดให้ได้
ตามจำานวนที่ต้องการ
ใช้ และปริมาณที่
ต้องการใช้ว่าปริมาตร
สุดท้ายคือกี่ลิตร ตาม
ชนิดสูตรอาหาร
เติมนำ้ากลั่นลงไปก่อนให้มี
ปริมาตรครึ่งหนึ่ง
วัดค่า pH ให้ได้เท่ากับ 2
บันทึกค่า EC
เติม N P K จุลธาตุทั้งหมด
ยกเว้นchelate ion ปรับ
ปริมาตร
การเตรียม
อาหาร Stock A
เติมนำ้ากลั่นลงไปก่อนให้มี
ปริมาตรครึ่งหนึ่ง
เติมจุลธาตุที่เหลือ เติมปุ๋ยที่
มี Caเป็นองค์ประกอบ
ทั้งหมด และ chelate ion
Stock B
วัดค่า pH ให้ได้เท่ากับ
4-6 บันทึกค่า EC
เตรียมเสร็จ เก็บไว้ในที่แสงแดดส่องไม่ถึง เพื่อป้องกัน
การเสื่อมของสารละลาย
และการนำาไปใช้ต้องคำานึงถึงความเข้มข้นของ
สารละลายด้วย

9. การปลูกพืชโดยไม่ใช้ดิน
(Hydroponics)
ค่า
pHมีผลต่อการเจริญเติบโตของพืช และสภาพความเป็น
ไอออนของธาตุอาหารในสารละลาย แตกต่างไปตาม
สูตรอาหารและชนิดพืช (ปกติคือ 5.5-6.5)
- ลดด้วย กรดไนตริก - เพิ่มด้วย เบสโซ
เดียมไฮดรอกไซด์
ค่า
ECค่าการนำาไฟฟ้าจะบ่งบอกถึงความเข้มข้นของ
สารละลายธาตุอาหารพืช ซึ่งแสดงเป็น mMho/cm
หรือ mS/cm โดย 1mMho/cm = 1 mS/cm = 650 ppm.
โดยค่า EC ที่เหมาะสมควรอยู่ที่ 1.5-3.0 mS/cm (1,00-
1,500 ppm.)

10. วิธีการโดยคร่าวการปลูกพืชโดย
ไม่ใช้ดิน (Hydroponics)
โรงเรือนพร้อม
สารละลายพร้อม ระบบ
จ่ายสารละลายพร้อม
ตัดฟองนำ้าเป็นรู แช่นำ้าให้
เปียดหมาดๆ แล้วทำาการ
เพาะเมล็ดพืชบน
เมล็ดงอกเป็นต้นกล้า
ถ่ายสารละลายทั้ง
Stock A + Stock B
ลงกระบะปลูก ใน
ปริมาตรที่คำานวณไว้
ปั๊มออกซิเจนพร้อม
เจาะโฟมให้เป็นรู
เพื่อเป็นวัสดุลอยนำ้า
สำาหรับปลูกต้นกล้า
ทำาการย้ายต้นกล้า (ทั้งที่มี
ฟองนำ้าติดอยู่) ปลูกลงในรู
ของวัสดุลอยนำ้า
หมั่นตรวจเช็คค่า EC pH และ เชื้อ
โรคอยู่สมำ่าเสมอ

11. วิธีการโดยคร่าวการปลูกพืชโดยไม่ใช้
ดิน (Hydroponics)

12. ประโยชน์ - โทษของการปลูกพืชโดยไม่
ใช้ดิน (Hydroponics)
ประโยชน์
1. ปลูกพืชในสภาพที่ไม่
เหมาะแก่การเพาะปลูกได้
ควบคุมสภาพแวดล้อมใน
การปลูกได้
2. ใช้นำ้าและปุ๋ยน้อยกว่า
การปลูกพืชแบบใช้ดิน
3. ปลูกพืชนอกฤดูกาลได้
ควบคุมพื้นที่ และจำานวนต้น
ได้
4. ควบคุมและลดปริมาณ
การใช้สารกำาจัดศัตรูพืชได้
โทษ
1. ต้นทุนสูงมาก
2. ความรู้ ความเข้าใจ
ความชำานาญ และ
ประสบการณ์
3. ความสามารถในการ
บริหารจัดการ
4. ไม่สามารถใช้ปุ๋ยบาง
ชนิดได้ ทำาให้พืชสูญเสีย
ธาตุอาหารบางชนิดจาก
การดำาเนินกิจกรรมของ
จุลินทรีย์ที่อาศัยอยู่ร่วมกับ
พืชแบบ symbiosis

13. ภาคผนวก