1. ΕΚΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΙΣΧΥΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣΕΚΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΙΣΧΥΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ
ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ
Μαντατζή ΣτέλλαΜαντατζή Στέλλα

2. Η επικράτηση του Κωνσταντίνου
Όταν ο Διοκλητιανός
αποσύρθηκε από την
εξουσία(305 μ.Χ.) ακολούθησε
μία περίοδος συγκρούσεων
ανάμεσα σε Αυγούστους και
Καίσαρες ως την επικράτηση
του Κωνσταντίνου, γιού και
διαδόχου του Κωνσταντίνου
του Χλωρού το 324 μ.Χ.
Κωνσταντίνος Α΄Κωνσταντίνος Α΄

3. Τρία σημαντικά γεγονότα οδήγησαν στην επικράτηση
του Κωνσταντίνου:
Η νίκη του επί του Μαξέντιου, του αντιπάλου του στη
Δύση, στη Μουλβία γέφυρα του Τίβερη (312 μ.Χ.)
Η συμφωνία με τον Λικίνιο, Αύγουστο της Ανατολής,
στο Μιλάνο για να μην προσλάβουν καίσαρες και να
διοικήσουν από κοινού την αυτοκρατορία 313 μ.Χ.
Η νίκη του επί του Λικίνιου στην Αδριανούπολη το 324
μ.Χ.

4. Όταν ο Κωνσταντίνος έμεινε μονοκράτορας έκανε ακόμα
πιο απολυταρχικό το πολίτευμα.
Ο αυτοκράτορας ήταν απρόσιτος στους υπηκόους του και
στη σύγκλητο. Περιβαλλόταν από αυτοκρατορικούς
υπαλλήλους και το ανακτορικό συμβούλιο που ήταν
συμβουλευτικό και λειτουργούσε μόνο όταν το ήθελε ο
αυτοκράτορας. Η σύγκλητος έχασε όλες τις εξουσίες και
παρέμεινε ένα τιμητικό σώμα που πλαισίωνε στις δεξιώσεις
τον αυτοκράτορα.
Καθοριστική ήταν η στάση του Κωνσταντίνου στο θέμα της
αυτοκρατορικής λατρείας.
Ο αυτοκράτορας δεν ήταν ο θεός για τους υπηκόους του,
αλλά ο εκλεκτός του θεού που κυβερνούσε με τη θεία χάρη.
Επίσης παρ’ όλου που διατήρησε τον τίτλο του Μεγίστου
Αρχιερέα υποστήριξε τον χριστιανισμό.

5.  Το διάταγμα του Μεδιολάνων (313 μ.Χ) ή διάταγμα της
ανεξιθρησκίας καθιέρωνε την απόλυτη ελευθερία στην
επιλογή της λατρείας για τους κατοίκους της αυτοκρατορίας.
 Υπογράφτηκε από τον Κωνσταντίνο και το Λικίνο στην αρχή
στο Μιλάνο τον Φεβρουάριο του 313 μ.Χ και είχε ισχύ για
τους κατοίκους του δυτικού τμήματος και μερικούς μήνες
αργότερα στη Νικομήδεια της Βιθυνίας με ισχύ και για το
ανατολικό τμήμα της αυτοκρατορίας.
 Με το διάταγμα τερματίστηκε η διάκριση μεταξύ χριστιανών
και μη χριστιανών υπηκόων της αυτοκρατορίας.
 Το διάταγμα συνδέθηκε με το ζήτημα του εκχριστιανισμού της
αυτοκρατορίας.
Αναμνηστική πλάκα στην εκκλησία που βρίσκεται στη θέση του παλατιού όπου το 313
υπογράφηκε το Διάταγμα

6. Ο Κωνσταντίνος ευνόησε και
προέβαλε τον χριστιανισμό τον
οποίο αποδέχθηκε συνειδητά μετά
τη νίκη του κατά του Μαξέντιου
αφού:
Υιοθέτησε ως σύμβολο το
χριστόγραμμα το οποίο τοποθέτησε
στην αυτοκρατορική σημαία και
στις ασπίδες των στρατιωτών.

7.  Καθιέρωσε το θεσμό των Οικουμενικών
συνόδων προστατεύοντας έτσι το
χριστιανισμό από τις αιρέσεις.
Η Πρώτη Σύνοδος της Νίκαιας, τοιχογραφία τουΗ Πρώτη Σύνοδος της Νίκαιας, τοιχογραφία του 18ου αι.18ου αι. στον Ορθόδοξοστον Ορθόδοξο ΝαόΝαό
ΣταυροπόλεωςΣταυροπόλεως στοστο ΒουκουρέστιΒουκουρέστι

8.  Μαζί με τη μητέρα του συνέβαλε στην
οικοδόμηση εκκλησιών
 Βαπτίστηκε χριστιανός λίγο πριν το θάνατο του

9.  1η
Οικουμενική Σύνοδος: 325 μ.Χ. Νίκαια της Βιθυνίας.
Συνεκλήθη από τον Μέγα Κωνσταντίνο. Κανόνισε και την
ημερομηνία του εορτασμού του Πάσχα. Τότε άρχισε να
γράφεται το Σύμβολο της Πίστης.
 2η
Οικουμενική Σύνοδος: 381 μ.Χ. Κωνσταντινούπολη.
Συνεκλήθη από τον Μέγα Θεοδόσιο.
 3η
Οικουμενική Σύνοδος: 431 μ.Χ. Έφεσος. Συνεκλήθη από
τον Θεοδόσιο τον Β΄.
 4η
Οικουμενική Σύνοδος: 451 μ.Χ. Χαλκηδόνα της
Μ. Ασίας
 5η
Οικουμενική Σύνοδος: 5 Μαΐου ως 21 Ιουνίου του 553
μ.Χ. Συνεκλήθη από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό και την
αυτοκράτειρα Θεοδώρα.

10.  6η
Οικουμενική Σύνοδος: 680 μ.Χ. Κωνσταντινούπολη.
Συνεκλήθη από τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Πωγωνάτο.
Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος: 691 μ.Χ. Κωνσταντινούπολη.
Συνεκλήθη από τον Ιουστινιανό τον Β΄
 7η
Οικουμενική Σύνοδος: 787 μ.Χ. Νίκαια της Βιθυνίας, στο
ναό της Αγίας Σοφίας. Συνεκλήθη από τον αυτοκράτορα
Κωνσταντίνο και τη μητέρα του Ειρήνη την Αθηναία.
 8η
Οικουμενική Σύνοδος: 879-880 μ.Χ. Κωνσταντινούπολη.
Συνεκλήθη από τον αυτοκράτορα Βασίλειο τον Μακεδόνα.
 9η
Οικουμενική Σύνοδος: 1341 μ.Χ. Δογμάτισε για την άκτιστη
Ουσία και την άκτιστη Ενέργεια του Θεού, καθώς επίσης και
για τον Ησυχασμό, συγκλήθηκε από αυτοκράτορα, (Συνοδικός
Τόμος του 1341) και συμμετείχε Θεούμενος (Άγ. Γρηγόριος ο
Παλαμάς), και οι αποφάσεις της έγιναν δεκτές από ολόκληρη
την Εκκλησία. Συνεπώς και η Σύνοδος αυτή έχει αξία
Οικουμενικής Συνόδου.

11. Η μεταφορά της πρωτεύουσας του
ρωμαϊκού κράτους
Ο Μέγας Κωνσταντίνος για να επιτύχει τις
πολιτικές του επιδιώξεις, την
ισχυροποίηση της απόλυτης μοναρχίας,
και τον εκχριστιανισμό της
αυτοκρατορίας αποφάσισε να μεταφέρει
την πρωτεύουσα του ρωμαϊκού κράτους
στην Ανατολή, όπου στη θέση του
αρχαίου Βυζαντίου, αποικία των
Μεγαρέων, ίδρυσε τη Νέα Ρώμη.

12. Τοπογραφικός χάρτης της Κωνσταντινούπολης κατά τη βυζαντινή περίοδο

14.  Η απόφαση της μεταφοράς της πρωτεύουσας από τον
Μ. Κωνσταντίνο προέκυψε ως διοικητική ανάγκη για την
αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιουργούσαν οι
βαρβαρικές επιδρομές.
 Η παλαιά πρωτεύουσα, Ρώμη, κρίθηκε ακατάλληλη
γιατί αποτελούσε πόλο έλξης για τους λαούς της Δύσης
αλλά και γιατί ήταν ταυτισμένη με τον αρχαίο κόσμο και
τη ρωμαϊκή παράδοση.
 Η νέα πρωτεύουσα ήταν σε προνομιακή θέση για την
άμυνα και την οικονομική ανάπτυξη της αυτοκρατορίας,
βρισκόταν κοντά στις περιοχές της Ανατολής που
κατοικούνταν από Έλληνες και χριστιανούς.

16. Με τη μεταφορά της πρωτεύουσας το κέντρο
βάρος της αυτοκρατορίας μετακινήθηκε από τον
λατινικό πολιτιστικό χώρο στον ελληνικό.
Έτσι άρχισε να διαμορφώνεται μια νέα
αυτοκρατορία με κέντρο την Κωνσταντινούπολη,
που βασίστηκε σε τρία στοιχεία:
τη ρωμαϊκή πολιτική παράδοση
τη χριστιανική πίστη
την ελληνική πολιτιστική κληρονομιά

17. Ο Κωνσταντίνος εκτίμησε όλες τις οικονομικές, πολιτικές
και εκπολιτιστικές δυνατότητες της πόλης. Πολιτικά η
Κωνσταντινούπολη είχε εξαιρετικές δυνατότητες άμυνας
κατά των εξωτερικών εχθρών (πράγμα το οποίο απέδειξε η
ιστορία αργότερα), διότι, ενώ ήταν απρόσιτη από τη
θάλασσα, από την ξηρά προστατευόταν με τείχη.

18. Οικονομικά είχε κάτω από τον έλεγχό της όλο το
εμπόριο της Μαύρης Θάλασσας με το Αιγαίο και τη
Μεσόγειο, γεγονός που την έκανε εμπορικό κόμβο
ανάμεσα στην Ευρώπη και την Ασία. Από
εκπολιτιστική πλευρά τέλος, η Κωνσταντινούπολη
είχε την εξαιρετική δυνατότητα να βρίσκεται κοντά
στο πιο αξιόλογα κέντρα του ελληνικού πολιτισμού,
τα οποία κάτω από την επίδραση του Χριστιανισμού
συνετέλεσαν στη δημιουργία ενός νέου πολιτισμού,
του Βυζαντινού