1. ทัศนมิติของการพัฒนา ทรัพยากรมนุษย์และชุมชน ( Perspectives of HCRD ) นาวาอากาศโท ดร . สุมิตร สุวรรณ

2. การพัฒนาประเทศ ความเป็นมา ...  หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ( พ . ศ .2488) ประเทศที่ร่ำรวยต้องช่วยประเทศยากจน / แพ้สงครามทั้ง ด้านทุน เทคโนโลยี วิชาการ เพื่อหลุดพ้นจากสภาพความยากจน

3. การพัฒนาประเทศ ความเป็นมา ...  ทำให้เป็นเมือง ( Urbanization )  ทำให้เป็นอุตสาหกรรม ( Industrialization )  การพัฒนาเริ่มจากรัฐบาล Top-down  รัฐเป็นผู้ลงทุนในโครงการขั้นพื้นฐาน  รัฐกำหนดค่าจ้างแรงงานให้อยู่ในระดับต่ำ  รัฐจะต้องสร้างกำลังทหาร - ตำรวจให้เข้มแข็ง

6. บริบทและพลวัตการพัฒนา โง่ จน เจ็บ

15. การมีส่วนร่วมและการเรียนรู้ การมีส่วนร่วม การศึกษาชุมชน การประเมินผล การวางแผน การปฏิบัติ การเรียนรู้

16. การศึกษาชุมชน ชยันต์ วรรธนะภูติ ...  เป็นการศึกษาและอธิบายอย่างเป็นระบบว่า ชุมชนนั้นมีสภาพโดยรวมเป็นอย่างไร มีเงื่อนไขทาง ด้านสิ่งแวดล้อม รูปแบบการผลิต การทำมาหากิน ความสัมพันธ์ระหว่างสมาชิกในชุมชน การจัดระเบียบสังคม โครงสร้างอำนาจ องค์กรชาวบ้านวิธีการแก้ปัญหาเป็นอย่างไร ...

17. วิธีการศึกษาชุมชน 1. การศึกษาชุมชนแบบเอกสาร 2. การศึกษาชุมชนแบบสำรวจ 3. การศึกษาชุมชนแบบมีส่วนร่วม - การสังเกต - การสัมภาษณ์ - การสนทนากลุ่ม

18. หลักการศึกษา / วิเคราะห์ชุมชน กาญจนา แก้วเทพ ... 1. มีมิติทางประวัติศาสตร์ ( อดีต - ปัจจุบัน ) 2. วิเคราะห์เชิงโครงสร้าง มีระบบ ระเบียบ 3. วิเคราะห์ / สำรวจปัญหา ความสามารถ ศักยภาพในแก้ปัญหา 4. เครือข่าย กลไก เงื่อนไขที่เสริมสร้าง สืบทอดหรือทำลายเหตุการณ์นั้นๆ

19. การศึกษาชุมชนแนววัฒนธรรมชุมชน กาญจนา แก้วเทพ ... 1. มนุษย์มีลักษณะเป็นองค์รวม ( Holistic ) - ข้าว 2. มนุษย์เป็นศูนย์กลาง ต้องสร้างกระบวนการและเงื่อนไขที่เหมาะสม 3. ต้องแยกวัฒนธรรมออกเป็นระดับต่างๆ เพื่อการเข้าใจและการพัฒนาที่เหมาะสม

20. ประชาสังคม ( Civil Society )  การที่คนในสังคมซึ่งมีจิตสำนึก ( Consciousness ) มารวมกันด้วยความรักและความเอื้ออาทรให้เกิดความร่วมมือกัน เช่น มูลนิธิ สมาคม ชมรม ชุมนุม เครือข่าย กลุ่มออมทรัพย์ กองทุนหมู่บ้าน ...