Παρουσίαση για τις πηγές στην Ιστορία Κατεύθυνσης της Γ με ιδιαίτερη αναφορά στη μέθοδο της παράθεσης, μέθοδο της σύνθεσης.

1. Οι πηγές στην
Ιστορία Κατεύθυνσης
Μερικές οδηγίες για την επεξεργασία
των πηγών στην ιστορία της Κατεύθυνσης

3. Πηγές
Λειτουργούν συμπληρωματικά με τις ιστορικές
πληροφορίες του σχολικού βιβλίου
Οι ερωτήσεις που ζητούν αξιοποίηση των πηγών
έχουν συνήθως περισσότερο από ένα μέρη.

4. Πηγές
Κείμενα της εποχής - λόγοι πολιτικών,
απομνημονεύματα πρωταγωνιστών, άρθρα
εφημερίδων, εικόνες
Κείμενα νεότερων και σύγχρονων ιστορικών,
ελλήνων ή ξένων, στατιστικοί πίνακες

5. Υφος των κειμένων
Τα κείμενα διατηρούν το ύφος της εποχής,
καθαρεύουσα συνήθως στην πιο απλή μορφή π.χ ο
λόγος του Βενιζέλου ή κείμενα του Κορδάτου.
Τα κείμενα των σύγχρονων ιστορικών είναι
γραμμένα στην δημοτική.

6. Τρόποι ανάπτυξης
Η μέθοδος της παράθεσης

7. Παράθεση

8. Παράθεση 1
Χωρίζουμε την απάντησή σε δύο διακριτά μέρη.
Στο πρώτο παρουσιάζουμε τα στοιχεία της
ιστορικής αφήγησης του βιβλίου.
Στο δεύτερο καταγράφουμε τα στοιχεία της
πηγής.

9. Η σύνδεση των δύο τμημάτων της απάντησης μπορεί
να γίνει με μια συνδετική έκφραση.
Καλό είναι να αποφεύγουμε την αντιγραφή
ολόκληρων φράσεων της πηγής όπως και την πολύ
περιληπτική της απόδοση.
Όπως σε όλα τα πράγματα και εδώ η λύση είναι η
μέση οδός.
Ούτε αντιγραφή ούτε επιφανειακή προσέγγιση.

10. Επιλέγουμε τις πληροφορίες που είναι χρήσιμες για
την απάντησή μας.
Τις ιεραρχούμε και ομαδοποιούμε τις πληροφορίες
της πηγής (αν αυτό είναι δυνατό).
ΔΔείχνουμε τη σχέση της πηγής με τα δεδομένα του
βιβλίου: συμπληρωματική, αντιθετική, αποδεικτική κ.α.
Σε κάθε περίπτωση συνδέουμε με την ιστορική
αφήγηση του βιβλίου

11. Σύνθεση: η συνένωση πολλών
μερικών στοιχείων σε ένα ενιαίο
λειτουργικό ή αρμονικό σύνολο.

12. Συνδυασμός της ιστορικής αφήγησης και των
πληροφοριών του παραθέματος.
Η ιστορική αφήγηση του βιβλίου μπορεί να μας
χρησιμεύσει ως δομή για το νέο κείμενο στο οποίο
θα εντάξουμε τις πληροφορίες της πηγής.
Η σχολική αφήγηση είναι κατά κάποιο τρόπο ο
καμβάς της απάντησής μας.

13. Ξεκινάμε από την ιστορική αφήγηση του βιβλίου και
στην πορεία όπου αυτό είναι δυνατό βάζουμε
στοιχεία της πηγής.
Ουσιαστικά λειτουργεί η πηγή διευκρινιστικά ή
συμπληρωματικά.
Ο συνδυασμός των στοιχείων του βιβλίου και της
πηγής μπορεί να είναι χρονολογικός ή θεματικός
ανάλογα με την περίπτωση.

14. Χρησιμοποιούμε συνδετικές φράσεις που δείχνουν
την μετάβαση από την ιστορική αφήγηση του βιβλίου
σε εκείνης της πηγής.
Πρόκειται για μια « μικρή έκθεση ».

15. Ειδικότερα
α) χρονική ακολουθία χρησιμοποιώντας παράλληλα στοιχεία του βιβλίου και της
πηγής, όχι όμως με φράσεις του τύπου « αυτά λέει το βιβλίο », « αυτά λέει η
πηγή ».
β) όχι αντιγραφή.
γ) στα παραθέματα που είναι τεκμήρια (λόγοι, κείμενα εποχής) καλό είναι να
δηλώνεται το όνομα του ιστορικού προσώπου (π.χ. λόγος Βενιζέλου στο Σύνταγμα
στις 5 Σεπτεμβρίου 1910).
δ) καλό είναι να αποφεύγουμε εκφράσεις του τύπου « όπως αναφέρει το σχολικό
βιβλίο », « όπως αναφέρει η πηγή »
ε) Για κείμενα μεταγενέστερων ιστορικών μπορούμε να χρησιμοποιούμε είτε το
όνομα είτε τον τίτλο του βιβλίου όχι όμως συνέχεια.