1. Καραγκιόζη Κωνσταντίνα,
Ψυχολόγος
Ειδίκευση στη Γνωστική ΣυμπεριφορικήΨυχοθεραπεία
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΝΟΣΟΥ ALZHEIMER ΚΑΙ ΣΥΓΓΕΝΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ

2.  Μη κερδοσκοπικός
οργανισμός
 Συστάθηκε το 1995
 2007 – Κέντρο Ημέρας
«Αγία Ελένη»
 2009 – Κέντρο Ημέρας
«Άγιος Ιωάννης»
 3000 μέλη
 Μέλος της Alzheimer
Europe και της Alzheimer’s
Disease International

3.  Υπηρεσίες:
- νευροψυχολογική εκτίμηση και διάγνωση
- Μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις για ασθενείς
- Μη φαρμακευτικές παραμβάσεις για περιθάλποντες
- Υποστήριξη κατ΄οίκον
- Σεμινάρια / διαλέξεις για επαγγελματίες υγείας και
για το ευρύ κοινό

4.  Η άνοια είναι ένα σύνδρομο
 Σταδιακή έκπτωση των νοητικών λειτουργιών
(μνήμη, λόγος, κριτική σκέψη, προσοχή,
συγκέντρωση, προσανατολισμός, οπτικο-χωρική
αντίληψη)
 Διαταραχές συμπεριφοράς
 Αλλαγές στην προσωπικότητα
 Νόσος τηςΤρίτης Ηλικίας
(Fadil et al., 2009)

5.  Η εξέλιξη της νόσου ποικίλλει με μια πορεία
που μπορεί να διαρκέσει από 3-20 έτη, από
το πρώτο σύμπτωμα έως και το θάνατο
 Ο μέσος χρόνος διάρκειας της νόσου είναι 7-
8 έτη
(Τσολάκη, 1997, Reisberg, 2006)

6.  4 συμπεριφορικά στάδια
 Η εκφυλιστική διαδικασία ακολουθεί αντίστροφη
πορεία απ' αυτή της ανάπτυξης, όπως αυτή
διαγράφεται κατά τη βρεφική και παιδική ηλικία.
 Έτσι, ο εκλεπτυσμένος κινητικός έλεγχος γίνεται
προβληματικός πριν από την έκπτωση του
χονδροειδή ελέγχου
(Reisberg, 2006)

7. Εισαγωγή σε
ίδρυμα
Feldman et al. Clinical Diagnosis and Management of Alzheimer’s Disease. 1999:249-268.
MMSE
Έτη
Απώλεια Λειτουργικής
Ανεξαρτησίας
0
5
10
15
20
25
30
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Ήπιο-Μέτριο
Πρώιμο στάδιο
Σοβαρό
Προβλήματα
Συμπεριφοράς
Νοητικά
συμπτώματα
ΗΝΔ

8.  Συμπτώματα νοητικής έκπτωσης
 Συμπεριφορικά συμπτώματα
 Ψυχολογικά συμπτώματα
(Τζήμος, 2005)

9. Νοητικές ελλείψεις
 Μνήμη
 Προσοχή
 Εκτελεστική λειτουργία
 Κριτική ικανότητα
 Λόγος
(Waldemar et al., 2007. Jacobs, 1998)

10.  Επιθετικότητα
 Αναστάτωση / ανησυχία
 Περιπλάνηση
 Άρση αναστολών
 Κοινωνικά ακατάλληλη συμπεριφορά
(Waldemar et al., 2007.Τζήμος, 2005)

11.  Παραληρητικές ιδέες
 Ψευδαισθήσεις
 Απάθεια
 Άγχος
 Κατάθλιψη
(Waldemar et al., 2007.Τζήμος, 2005)

12. • Αλλαγές στη μνήμη
• Δυσκολία στο σχεδιασμό και στην επίλυση
προβλημάτων
• Δυσκολία στην εκτέλεση γνωστών πράξεων
• Προβλήματα με τις λέξεις στην ομιλία και στη
γραφή
• Μειωμένη κριτική ικανότητα
• Απόσυρση από τη δουλειά και κοινωνικές
δραστηριότητες
• Αλλαγές στην προσωπικότητα και στη διάθεση

14. o Παρουσία διαπιστωμένης έκπτωσης της μνήμης
o Υποκειμενικά παράπονα μνήμης
o Διατήρηση των λειτουργικών ικανοτήτων
o 40% ασθενών με ΗΝΔ παρουσιάζουν αλλαγή
προσωπικότητας
o 60% των ασθενών με ΗΝΔ εξελίσσεται σε άνοια
(Petersen, 2007)

15. o Νευροψυχολογική εκτίμηση
o Εργαστηριακές εξετάσεις
o Απεικονιστικά ευρήματα

16.  Κινησιοθεραπεία
 Ασκήσεις προσοχής (γραπτά και Η/Υ)
 Νοερή απεικόνιση
 Στρατηγικές μνήμης
 Ασκήσεις λόγου (γραπτά, προφορικά και με Η/Υ)
 Μουσικοθεραπεία (γραπτά και με Η/Υ)
 Γυμναστική
 Χοροθέατρο
 Ασκήσεις προσοχής μέσω video
 Πληροφορική
 Χοροί
 Σκάκι
 Χορωδία

18. Γήρας
Είναι μια σύνθετη διαδικασία μη αναστρέψιμων
μεταβολών που τελούνται σε επίπεδο κυττάρων και
επέρχονται προοδευτικά με την πάροδο του χρόνου
Ήπια Νοητική Διαταραχή
Είναι μια οριακή ή μεταβατική κατάσταση μεταξύ του
υγιούς ηλικιωμένου και του πάσχοντος από άνοια
Άνοια
Είναι η έκπτωση της μνήμης και των άλλων γνωστικών
λειτουργιών σε σχέση με το προηγούμενο επίπεδο του
ασθενούς

19. Φυσιολογικό Γήρας
Μικρή απώλεια μνήμης, κυρίως της εργαζόμενης
(πολλά έργα ταυτόχρονα)
Ήπια Νοητική Διαταραχή
Ήπια απώλεια κυρίως λεκτικής και επεισοδιακής
μνήμης (πρόσφατα γεγονότα που ακούν ή
βλέπουν)
Άνοια
Προοδευτικά αυξανόμενη απώλεια μνήμης
(πρόσφατα γεγονότα που ακούν ή βλέπουν)

20. Φυσιολογικό Γήρας
Φυσιολογική εκτελεστική λειτουργία
(αποτελεσματικότητα σε καθημερινές
δραστηριότητες επαγγελματικές, κοινωνικές
Ήπια Νοητική Διαταραχή
Φυσιολογική εκτελεστική λειτουργία
(αποτελεσματικότητα σε καθημερινές
δραστηριότητες επαγγελματικές, κοινωνικές),
υποκειμενικά παράπονα
Άνοια
Δυσκολία στην εκτέλεση ακόμη και γνωστών έργων
(επάγγελμα, νοικοκυριό, χόμπυ)

21. Φυσιολογικό Γήρας
Λεκτική ευχέρεια (άρτια συζήτηση)
Ήπια Νοητική Διαταραχή
Μειωμένη λεκτική ευχέρεια (δυσκολία στην
εύρεση ονομάτων, λέξεων)
Άνοια
Δυσκολία στην εκτέλεση ακόμη και γνωστών
έργων (επάγγελμα, νοικοκυριό,χόμπυ)

22. Φυσιολογικό Γήρας
Φυσιολογικός (κυκλοφορούν μόνοι τους παντού)
Ήπια Νοητική Διαταραχή
Φυσιολογικός (κυκλοφορούν μόνοι τους παντού,
όταν χάνονται βρίσκουν το δρόμο τους)
Άνοια
Προβλήματα προσανατολισμού (δεν μπορούν να
κυκλοφορήσουν μόνοι τους, χάνονται, ακόμη και σε
γνωστά μέρη)

23. Φυσιολογικό Γήρας
Φυσιολογική κρίση (έγκυρη άποψη για το σωστό και το
λάθος, σοφές συμβουλές)
Ήπια Νοητική Διαταραχή
Ελαφρώς μειωμένη κρίση (δεν δέχονται εύκολα την
άποψη του άλλου, εμφανίζονται ισχυρογνώμονες)
Άνοια
Μειωμένη κρίση (δεν διαθέτουν έγκυρη άποψη για το
σωστό και το λάθος, φανερό στη συμπεριφορά τους)

24. Φυσιολογικό Γήρας
Φυσιολογική (αναλαμβάνουν δραστηριότητες από
μόνοι τους)
Ήπια Νοητική Διαταραχή
Ελαφρώς μειωμένη (αναλαμβάνουν
δραστηριότητες από μόνοι τους, αμφιβάλλουν για
τον εαυτό τους)
Άνοια
Απώλεια πρωτοβουλίας κινήσεων (χρειάζονται
παρακίνηση για να κάνουν οτιδήποτε)

25. Φυσιολογικό Γήρας
Φυσιολογική (καλή συγκέντρωση και διατήρηση)
Ήπια Νοητική Διαταραχή
Ελαφρώς μειωμένη (καλή διατήρηση, ελλιπή
συγκέντρωση, αφηρημάδα)
Άνοια
Αρκετά μειωμένη (συγκέντρωση, διατήρηση)

26.  Προσοχή και
παρατηρητικότητα
 Αποδοχή
 Ενσυναίσθηση
(Rogers, 1967)

27.  Αφορά τη μη λεκτική και τη
λεκτική επικοινωνία
 Στόχος να προκαλούμε και
να ενθαρρύνουμε τον άλλο
να μας μιλήσει
 Διατηρώντας οπτική επαφή
 Ακολουθώντας τη σωματική
στάση και τον τόνο φωνής του
άλλου
 Παραμένοντας στο θέμα του
άλλου
(Rogers, 1967)

28.  Αποδέχομαι τον άλλο έτσι όπως εκφράζεται και
είναι, και όχι έτσι όπως εγώ θα ήθελα να είναι
 Απουσία κριτικής
 Ενίσχυση εμπιστοσύνης
η οποία ευνοεί την ειλικρινή
έκφραση των απόψεων
και των συναισθημάτων
(Rogers, 1967)

29. Σημαντικό είναι να θυμάται κανείς ότι:
 Για να μπορέσει να μιλήσει ένα άτομο χρειάζεται
απαραίτητα να υπάρχει κάποιο άλλο άτομο που
ενδιαφέρεται πραγματικά να τον ακούσει χωρίς να
τον κρίνει
(Rogers, 1967)

30. Ωστόσο
 Απουσία κριτικής δεν σημαίνει έλλειψη διαφωνίας
 Η διαφωνία μπορεί να εκφραστεί ως μια προσωπική
θέση χωρίς να αντιπαραβάλλεται με αυτή του άλλου
και χωρίς την απαίτηση να την οικειοποιηθεί
(Rogers, 1967)

31.  Είναι μια στάση κατανόησης της εμπειρίας του
άλλου
 Κατανοώ αυτό που λέει ο άλλος με τον τρόπο που
το εννοεί ο ίδιος
 Αισθάνομαι αυτό που ζει ο άλλος, όπως το ζει
εκείνος, χωρίς να ταυτίζομαι μαζί του
(Rogers, 1967)

32.  Ήσυχο περιβάλλον
 Περιβάλλον με ηρεμία
 Μικρός αριθμός ατόμων

33.  Καθημερινές, απλές λέξεις
 Μικρές προτάσεις
 Κλειστές ερωτήσεις
 Καθαρή ομιλία
 Ομιλία με αργό ρυθμό
 Εναλλακτικές λέξεις