บรรยาย การจัดการหลักสูตรทางเลือก ดรุณสิกขาลัย โรงเรียนนวัตกรรมแห่งการเรียนรู้

1. การจัดการหลักสูตรของสถานศึกษา
ภายใต้การกากับคุณภาพของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี
บรรยายโดย.....นางสาวกัลยารัตน์ ศิริมาเทพ

2. พันธกิจ

3. Mission (พันธกิจ)
วิธีการจัดการเรียนการสอนของดรุณสิกขาลัย คือ การเรียนรู้ผ่านการทา
โครงงาน (Project Based Learning) ที่มุ่งเน้นให้ผู้เรียนพัฒนากระบวนการเรียนรู้
จากการปฏิบัติจริงในเรื่องที่ตนเองสนใจ และบูรณาการวิชาการต่างๆไปพร้อมๆกับ
พัฒนาทักษะทั้ง 5 ด้าน คือ
IQ = Intelligent Quotient ด้านสติปัญญาและความเฉลียวฉลาด
EQ = Emotional Quotient วุฒิภาวะทางอารมณ์
AQ = Adversity Quotient ความสามารถในการทางานภายใต้สภาวะความกดดันได้ดี
TQ = Technology Quotient ทักษะทางเทคโนโลยี
MQ = Morality Quotient ด้านคุณธรรม ปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรม

4. Mission (พันธกิจ)
การพัฒนาผู้เรียนให้สามารถใช้วิจารณญาณในการคัดสรรข่าวสาร (Data) ที่มีอยู่
มากมายในปัจจุบัน มาแปรเป็นข้อมูล (Information) ที่เป็นประโยชน์ สามารถคิด
วิเคราะห์ สังเคราะห์ และพัฒนาข้อมูลเหล่านั้นไปสู่ความรู้ (Knowledge) ที่สั่งสมเป็น
ประสบการณ์ ซึ่งเมื่อนาไปใช้อย่างมีสติ จะทาให้เกิดปัญญา (Wisdom) ที่จะเป็นพื้นฐาน
ในการแก้ปัญหา วางแผน และการสร้างสรรค์นวัตกรรม

5. แนวคิด ทฤษฎีการจัดการเรียนการสอน

6. ปรัชญาการศึกษาของโรงเรียน
ดรุณสิกขาลัยโรงเรียนนวัตกรรมแห่งการเรียนรู้ ของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยี
พระจอมเกล้าธนบุรี ใช้แนวคิด
- ทฤษฎีการเรียนรู้ Constructionism ซึ่งเป็นทฤษฎีการเรียนรู้ของ
Prof.Seymour Papert นักคณิตศาสตร์และนักการศึกษา
- ทฤษฎีการเรียนรู้ Constructivism ซึ่งเป็นทฤษฎีการเรียนรู้ของ Prof.
Jean Piaget นักจิตวิทยาพัฒนาการและนักการศึกษา
- องค์ความรู้ทางด้านพัฒนาการสมอง การรับรู้และการเรียนรู้ของมนุษย์
(Cognitive and Learning Science) และจิตวิทยาในการเรียนรู้ มาเป็นพื้นฐานในการ
ศึกษาวิจัยกระบวนการเรียนรู้แบบใหม่ ที่เชื่อว่า
“การเรียนรู้ที่ดีกว่าไม่ได้เกิดมาจากการที่ครูค้นพบวิธีการสอนที่ดีกว่าแต่เกิดมาจาก
การที่ครูได้ให้โอกาสที่ดีกว่าแก่ผู้เรียนรู้ให้สามารถสร้างองค์ความรู้ได้ด้วยตนเอง”

7. กระบวนการเรียนรู้แบบ Constructionism
การเรียนรู้เพื่อสร้างสรรค์ด้วยปัญญา
- ต้นกาเนิดอยู่ถึงที่ Massachusetts Institute of Technology (MIT) ประเทศสหรัฐอเมริกา
- คล้ายกับหลักการเรียนรู้ผ่านการปฏิบัติภาวนาในพุทธศาสนา
- การสร้างองค์ความรู้ผ่านประสบการณ์จริงของตนเองเหมาะสมกับภูมิสังคมไทย
หลักการพื้นฐานของการจัดการเรียนรู้จะประกอบด้วย 3 กระบวนการที่สาคัญ คือ
1. การคิด (Thinking or Designing)
2. การลงมือทา (Making or Doing)
3. การสะท้อนความคิด (Reflecting or Contemplating)

8. กระบวนการเรียนรู้แบบ Constructionism
การเรียนรู้เพื่อสร้างสรรค์ด้วยปัญญา
- ลักษณะเป็นการเรียนผ่านโครงงาน (Project Based Learning) เช่น
- การสร้างโมเดลจาลองเครื่องบินสักลาหนึ่ง ก็จะต้องมีความรู้ที่จะนามาประกอบกันเป็น
ส่วนต่างๆ ของเครื่องบิน ใบพัด ปีก ตัวเครื่องบิน หางเสือ จะต้องมีลักษณะอย่างไร
- เครื่องบินบินได้อย่างไร
- การยกตัวของเครื่องบินเกิดจากปรากฎการณ์อะไร
- เราจะทาให้โมเดลเครื่องบินของเรานั้นบินได้จริงได้อย่างไร
จากการคิดวางแผน ออกแบบและลงมือสร้างโครงงาน ซึ่งนักเรียนจะได้พบ
ประสบการณ์และความรู้ที่หลากหลายที่จับต้องได้ชีวิตจริงแล้ว นักเรียนก็จะได้ผ่าน
กระบวนการสะท้อนความคิด ด้วยการบันทึกประจาวัน การสนทนา Reflection ซึ่งเป็นการ
ให้นักเรียนได้ฝึกฝนการทบทวน และเรียนรู้จากประสบการณ์และกระบวนการที่ได้ผ่านไป
เพื่อนาไปปรับปรุงพัฒนาตนเองและพัฒนาชิ้นงานอย่างต่อเนื่องต่อไป

9. รูปแบบการจัดการเรียนรู้ของโรงเรียนดรุณสิกขาลัย

10. การจัดการเรียนรู้ของโรงเรียน
- เน้นให้ความสาคัญกับประสิทธิภาพในการเรียนรู้เป็นสาคัญ
- กิจกรรมการเรียนรู้ต่างๆ มีความหลากหลายและยืดหยุ่น ปรับตัวได้ตามสถานการณ์
จริงและตามสภาพของผู้เรียน
- สามารถจัดการให้ครอบคลุมความต้องการของหลักสูตรการศึกษาแกนกลาง
- เป็นโครงการแรกของประเทศไทยที่ได้ริเริ่มการให้ความสาคัญกับแนวคิด “นักเรียน
เป็นศูนย์กลาง” และการกระบวนการเรียนรู้ อย่างแท้จริง ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2544

11. ผสานแนวคิด Constructivism และ Constructionism
พัฒนากระบวนการเรียนรู้ในรูปแบบที่เหมาะสมกับความเป็นไทย
- ส่งเสริมให้ครู-นักเรียนมีพื้นที่ในการออกแบบการเรียนรู้ภายในห้องเรียนอย่าง
สร้างสรรค์ร่วมกัน
- นักเรียนจะได้ฝึกให้มีส่วนร่วมในการออกแบบการเรียนรู้ทั้งในและนอกห้องเรียน
- การเรียนรู้ผ่านการลงมือปฏิบัติจริง ผ่านประสบการณ์จริง
- การเรียนรู้ผ่านการทาโครงงาน
- การทางานเป็นทีมและการประยุกต์ใช้ความรู้ในสถานการณ์จริง ตามความสนใจ
ของนักเรียนและกลุ่มเรียนรู้
- ได้ฝึกฝนการแสดงความคิดเห็น การแก้ไขปัญหาต่างๆ ร่วมกัน ได้ร่วมสร้างสรรค์
ห้องเรียนและโรงเรียนร่วมกันกับครู และผู้ปกครอง

12. หลักในการจัดการเรียนรู้ของดรุณสิกขาลัย
1. การเรียนรู้เพื่อสร้างสรรค์ด้วยปัญญา
(Constructionism Project-based Learning)
2. การสร้างชุมชนแห่งนักเรียน
(Learning Organization)
3. การปฏิบัติภาวนาและความเป็นไทย
(Mindfulness Meditation and Thai Cultures)

13. DSIL Constructionism Style
การจัดการเรียนรู้ในโครงงาน จะมีการออกแบบให้นักเรียนได้มีโอกาสในการเรียนรู้ผ่านการ
คิด ลงมือปฎิบัติและสะท้อนความคิด ที่แตกต่างกันไปในแต่ละระดับการเรียนรู้ โดยมี
หลักการพื้นฐานของโครงงานดังนี้
1. คิดและออกแบบด้วยตนเอง (Thinking or Designing)
2. นักเรียนจะต้องเป็นผู้ที่ลงมือทาด้วยตนเอง (Making or Doing)
3. กระบวนการสะท้อนความคิด (Reflecting or Contemplating)

14. หลักสูตรของโรงเรียน

15. การจัดชั้นเรียน
- จัดการเรียนการสอน เน้นที่กระบวนการเรียนรู้เป็นสาคัญโดยมีผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง
จัดการเรียนรู้โดยมีหลักการดังนี้
1. การเรียนรู้เป็นชั้นคละ (คละหลายระดับอายุในกลุ่มเดียวกัน)
2. จัดการเรียนรู้ตามความสามารถในการเรียนรู้ด้วยตนเอง โดยแบ่งเป็น 3 กลุ่ม
2.1 New Learner เปิดโลกการเรียนรู้อย่างสนุก สุขใจ ได้ปัญญา ด้วย Project Based
Learning
2.2 Intermediate Learner มุ่งสร้างความสามารถในการเรียนรู้ด้วยตนเอง (Self-
learning) ด้วย Project Based Learning
2.3 Advanced Learner เน้นการค้นหาความถนัดและพัฒนาศักยภาพของตนเอง

16. การจัดชั้นเรียน
- เป็นโรงเรียนในกากับของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี
- สังกัดสานักงานคณะกรรมการอุดมศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ
- สถานะเทียบเท่าโรงเรียนสาธิตของมหาวิทยาลัย
- ใช้หลักสูตรแกนกลางของกระทรวงศึกษาธิการเป็นพื้นฐานในการจัดการเรียนรู้
หลักสูตรแกนกลางของโรงเรียน

17. การประเมินผลการเรียนของนักเรียน
- ครูจะจดบันทึกการสังเกตการณ์ ประเมินผลนักเรียน และจะสื่อสารกับผู้ปกครองเป็น
ระยะๆ เพื่อรับทราบและร่วมกันพัฒนานักเรียนอย่างเป็นองค์รวม
- การประเมินผลเน้นการประเมินผลอย่างหลากหลายทั้งจากการประเมินผลสัมฤทธิ์ทาง
วิชาการ
- การประเมินผลด้านกระบวนการเรียนรู้ ทัศนคติ ทักษะทางสังคม ผ่านการสังเกตการณ์ใน
สถานการณ์จริง (Authentic assessment) และการให้ผู้เรียนได้ฝึกฝน
- การประเมินตนเองเพื่อการพัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่องสม่าเสมอ มีระบบการบันทึก
ความก้าวหน้าทางวิชาการผ่านระบบฐานข้อมูลเป็นรายบุคคล ซึ่งจะทาให้หลักสูตรมีความ
ยืดหยุ่นและสามารถจัดให้ตรงกับความถนัด ศักยภาพที่ต่างกันในนักเรียนแต่ละคน

18. การประเมินผลการเรียนของนักเรียน

19. การเลื่อนระดับชั้น
- ใช้นวัตกรรมการวัดและประเมินผลของโรงเรียน ที่เน้นให้ความสาคัญกับการวัดผลเพื่อการ
พัฒนานักเรียนเป็นรายบุคคลอย่างแท้จริง
- ใช้สัมภาษณ์และการนาเสนอผลงานจริงเป็นรายบุคคล
- ให้นักเรียนมีส่วนร่วมในการประเมินตนเองและแสดงความสามารถจริง (Self-assessment
and Authentic assessment)
- เป็นไปตามหลักเกณฑ์การประเมินผลตามพระราชบัญญัติการศึกษา ปีพ.ศ. 2551 อย่าง
แท้จริง

20. จุดเด่นของโรงเรียนดรุณสิกขาลัย
- ส่งเสริมผู้เรียนให้สามารถพัฒนาการเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้
- สร้างองค์ความรู้ได้ด้วยตนเองจากการลงมือปฏิบัติ ทาจริง ( Learning How to learn )
- คิดเป็น ทาเป็น (Thinking about Thinking)
- เรียนรู้กันเป็นกลุ่มหรือเป็นทีมได้อย่างกัลยาณมิตร
- ติดเป็นนิสัยใฝ่เรียนรู้ไปตลอดชีวิต
พรบ.การศึกษาแห่งชาติ ปี 2542

21. จุดเด่นของโรงเรียนดรุณสิกขาลัย
1. การเรียนการสอนเป็นการเรียนรู้จากโครงงาน (Project-Based-Learning)
2. มุ่งพัฒนานักเรียนให้มีคุณลักษณะของการเรียนรู้ 4 ประการ พร้อมปลูกฝังความเป็นไทย
- นักเรียนรู้เชิงลึก
- วินัยภายใน
- คุณภาพภายในที่ดี
- มีความรับผิดชอบต่อสังคม
3. การเรียนการสอนเป็นแบบบูรณาการสหสาขาวิชา บูรณาการภาษาอังกฤษโดยเรียนรู้ตาม
ธรรมชาติ
ความโดดเด่นของโรงเรียนดรุณสิกขาลัย

22. จุดเด่นของโรงเรียนดรุณสิกขาลัย
4. เป็นโรงเรียนสองภาษา คือ ภาษาไทย และภาษาอังกฤษ ตั้งแต่ ป.1 – ป.6
5. มีการประเมินผล 360 องศา
- ประเมินจาก Individual project
- การทา Portfolio
- การทา slide share
- การมีปฏิสัมพันธ์ในห้องเรียน
- ประเมินจากกระบวนการเรียนรู้ของผู้เรียน
6. ผู้เรียน มีอิสระในการคิด การวางแผน จากสิ่งที่ผู้เรียนสนใจ เป็นรายบุคคล
7. อัตราครู : เด็ก 1 : 4 โดยมีทั้งครูไทยและครูต่างชาติ
8. มีการทา Reflection แลกเปลี่ยนความรู้ระหว่างนักเรียนกับครู และนักเรียนกับนักเรียน
ความโดดเด่นของโรงเรียนดรุณสิกขาลัย

23. แหล่งอ้างอิง
http://e-school.kmutt.ac.th/
http://www.youtube.com/watch?v=bUSNY7ktSwk

24. Q & A