1. Διέλε Αιεμίνπ, Φηιόινγνο, ΜΑ in Education
΢ΓΔ ΢απώλ
1
25ε Μαξηίνπ
Η γηνξηή ηεο 25εο Μαξηίνπ είλαη δηπιή. Γηνξηάδνπκε ηνλ Δπαγγειηζκό ηεο
Θενηόθνπ θαη ηελ Έλαξμε ηεο Δπαλάζηαζεο πνπ θήξπμαλ νη Έιιελεο ελαληίνλ ηεο
Οζσκαληθήο Απηνθξαηνξίαο.
Η ιέμε Δπαγγειηζκόο ζεκαίλεη «θέξλσ θαιά λέα». ΢ύκθσλα κε ηελ
ζξεζθεπηηθή παξάδνζε ησλ ρξηζηηαλώλ, ν Αξράγγεινο Γαβξηήι, αλαθνίλσζε ζηελ
Παλαγία ην ραξκόζπλν κήλπκα όηη ζα θέξεη ζηνλ θόζκν ηνλ Χξηζηό.
Δπεηδή ν Χξηζηόο γηα ηνπο ρξηζηηαλνύο ζπκβνιίδεη ηελ αλαγέλλεζε, ηε δσή, ηελ
Αλάζηαζε, ν Δπαγγειηζκόο ηεο Θενηόθνπ γηνξηάδεηαη ηελ ίδηα εκέξα κε ηελ έλαξμε
ηνπ απειεπζεξσηηθνύ αγώλα ησλ Διιήλσλ από ηνλ Οζσκαληθό δπγό.
Σν 1453 ε πξσηεύνπζα ηεο Βπδαληηλήο Απηνθξαηνξίαο, ε Κσλζηαληηλνύπνιε,
κεηά από ζηελή πνιηνξθία έπεζε ζηα ρέξηα ηνλ Οζσκαλώλ. Δίραλ πξνεγεζεί θη άιιεο
επηζέζεηο από άιινπο ιανύο πνπ είραλ απνδπλακώζεη ηελ πξσηεύνπζα.
Αθνινύζεζαλ 400 ρξόληα θπξηαξρίαο ησλ Οζσκαλώλ, νη νπνίνη εθηόο από ηελ
Διιάδα είραλ θαηαιάβεη ηεξάζηηεο εθηάζεηο από ηελ Αίγππην σο ηα Βαιθάληα θαη ηα
βάζε ηεο Αζίαο.
Σέζζεξηο γεληέο Διιήλσλ θαηάθεξαλ λα επηβηώζνπλ θαη λα θξαηήζνπλ
δσληαλή ηε γιώζζα ηνπο, ηε ζξεζθεία θαη πνιιά από ηα έζηκά ηνπο. Βνεζνύο ζε
απηή ηελ πξνζπάζεηα είραλ ηελ εθθιεζία, ηνπο Έιιελεο πνπ πήγαλ ζηελ Δπξώπε θαη
ηνπο Φηιέιιελεο. Οη Έιιελεο από ηελ Δπξώπε πξνζπάζεζαλ λα ζώζνπλ ηα ειιεληθά
γξάκκαηα θαη ηελ ειιεληθή παηδεία θαη λα θάλνπλ γλσζηό ζηνπο Δπξσπαίνπο ην
πξόβιεκα ηεο Διιάδαο. Καηάθεξαλ λα ζπγθηλήζνπλ θάπνηνπο Δπξσπαίνπο θη έηζη
δεκηνπξγήζεθε ην θίλεκα ησλ Φηιειιήλσλ. Οη Φηιέιιελεο ππνζηήξημαλ ηνλ αγώλα
ησλ Διιήλσλ γηα ειεπζεξία θαη κάιηζηα πνιινί πνιέκεζαλ ζην πιεπξό ησλ
Διιήλσλ, όηαλ άξρηζε ε Δπαλάζηαζε.
Η Δπαλάζηαζε άξρηζε από ηε Μνιδαβία ην 1820, όηαλ ν ΢νπιηάλνο ζηξάθεθε
ζηξαηησηηθά ελαληίνλ ηνπ Αιή Παζά. Απηή ε πξνζπάζεηα απέηπρε αιιά ηνλ επόκελν
ρξόλν θεξύρζεθε λένο αγώλαο πνπ μεθίλεζε από ηελ Πεινπόλλεζν. Απηό πνπ
δπζρέξαηλε ηνλ αγώλα ησλ Διιήλσλ ήηαλ ν κηθξόο ηνπο αξηζκόο θαη ε έιιεηςε ζε
ζηξαηησηηθή ύιε. Όκσο ε απνθαζηζηηθόηεηά ηνπο είρε σο απνηέιεζκα πνιιέο
ληθεθόξεο κάρεο.
΢ηηο 20/12/1821 ε Α Δζλνζπλέιεπζε αλαθήξπμε ηελ αλεμαξηεζία ηεο Διιάδαο
θαη ζπλέηαμε Πξνζσξηλό Πνιίηεπκα. ΢ην ζύληαγκα αλαγξαθόηαλ όηη ν αγώλαο
ελαληίνλ ησλ Οζσκαλώλ είλαη έλαο αγώλαο ππέξ ηεο ειεπζεξίαο θαη γηα ηελ
πξνάζπηζε ησλ θπζηθώλ δηθαησκάησλ πνπ απνηεινύζαλ δηθαίσκα όισλ ησλ
αλζξώπσλ, όπσο είλαη ε δσή, ε ηηκή, ε ηδηνθηεζία, ε ειεπζεξία.
΢εκαληηθνί ήηαλ νη αγσληζηέο Κνινθνηξώλεο, Αλδξνύηζνο, Καλάξεο,
Μαθξπγηάλλεο αιιά θαη νη αγσλίζηξηεο Μπνπκπνπιίλα θαη Μαληώ Μαπξνγέλνπο
πνπ ελίζρπζαλ ηνλ αγώλα δίλνληαο ζηνλ αγώλα ηα θαξάβηα ησλ νηθνγελεηώλ ηνπο θαη
παίξλνληαο θαη νη ίδηεο κέξνο ζηηο λαπκαρίεο.

2. Διέλε Αιεμίνπ, Φηιόινγνο, ΜΑ in Education
΢ΓΔ ΢απώλ
2
΢ην πνιηηηθό παξαζθήλην ε κάρε ήηαλ επίζεο ζθιεξή. ΢ε απηόλ ηνλ αγώλα νη
Δπξσπαίνη άιινηε θξαηνύζαλ νπδέηεξε ζηάζε, άιινηε ελίζρπαλ ηελ ειιεληθή
πιεπξά θαη άιινηε ηελ νζσκαληθή. Αξρηθά ε επαλάζηαζε θαηαδηθάζηεθε αιιά ζηελ
πνξεία νη Δπξσπαίνη αλαγλώξηζαλ ηνλ αγώλα ησλ Διιήλσλ σο δίθαην αγώλα
ππνδνπισκέλνπ έζλνπο πνπ δεηνύζε ηελ ειεπζεξία ηνπ. ΢ηε ΢πλδηάζθεςε ηνπ
Λνλδίλνπ, ην Ννέκβξηνο 1829, νη Μεγάιεο Γπλάκεηο Αγγιία, Γαιιία, Ρσζία πνπ
θπξηαξρνύζαλ ζηελ Δπξώπε, απνδέρζεθαλ ηελ αλεμαξηεζία ηεο Διιάδαο. Σν 1832
κε ηε ΢πλζήθε ηεο Κσλζηαληηλνύπνιεο κεηαμύ Βξεηαλίαο, Ρσζίαο, Γαιιίαο θαη
Οζσκαληθήο Απηνθξαηνξίαο αλαγλσξίδεηαη ε αλεμαξηεζία ηεο Διιάδαο θαη από ην
΢νπιηάλν.
Γηα ηνπο Έιιελεο απηή ε Δπαλάζηαζε ηζνδπλακεί κε ην μύπλεκα ηελ εζληθήο
ζπλείδεζεο, κε ηελ πξνζπάζεηα λα ζπλερίζνπλ λα δνπλ ειεύζεξνη ζηελ γε ησλ
πξνγόλσλ ηνπο. ΢ηηο κέξεο καο ηηκνύκε ηνπο πνιεκηζηέο ηνπ 1821 γηα ηνλ εξσηζκό
ηνπο θαη ηελ θηινπαηξία. Δίλαη γηα καο ην παξάδεηγκα θάζε αλζξώπνπ κνπ κάρεηαη
γηα ηα δηθαηώκαηά ηνπ.
Απηό είλαη θαη ην κήλπκα απηήο ηεο εκέξαο. Μαθξηά από εμάξζεηο θαη
ππεξβνιέο λα δνύκε ηελ νπζία πνπ θξύβεη ε ηζηνξία. Καη απηή είλαη όηη κόλν κέζα
από ηελ εηξήλε, ηελ ειεπζεξία, ηε δηθαηνζύλε θαη ηελ ηζόηεηα κπνξνύλ νη ιανί λα
ζπλππάξρνπλ θη λα πξννδεύνπλ.