2. Հայկական լեռնաշխարհ, Հայկական
բարձրավանդակ կամ Հայկական
սարահարթ, Առաջավոր
Ասիայի հյուսիսում գտնվող
աշխարհագրական տարածք, որտեղ
կազմավորվել և հազարամյակների
ընթացքում իր քաղաքական ու
մշակութային պատմությունն է կերտել
հայ ժողովուրդը։
3. Հայկական լեռնաշխարհի գետերը պատկանում են
երեք ջրային ավազանների:
1. Պարսից ծոց
2. Կասպից ծով
3. Սև ծով
Գետեր`
1. Եփրատ
2. Տիգրիս
3. Կուր
4. Արաքս
4. Մեր հայրենիքի մայր գետը Արաքսն
է(երասխ), որն սկիզբ է Բյուրակն
լեռներից։ Այնուհետև՝ ընդունելով
Ախուրյան, Քասաղ, Հրազդան, Ազատ և
մի շարք այլ վտակներ, այն միանում է
Կուրին և թափվում Կասպից ծով։
Երասխի և նրա վտակների ջրերով
ոռոգվում է Արարատյան դաշտը:
5.
6.
Եփրատը (Առաջավոր
Ասիայի ամենաերկար գետն է՝ 2700 կմ
երկարությամբ, 673 հազար
կմ2 ավազանով։ Հայկական
լեռնաշխարհի սահմաններում նրա
ավազանը կազմում է 95 հազար կմ2, որից
40 հազարն Արածանիի ջրհավաքն է։
7.
8. Գետ Հայկական լեռնաշխարհում ևԿասպից
ծովի ավազանում։ Սկիզբ առնելով Կարմիր
Փորակ լեռնաշղթայի հյուսիսային
ստորոտներում (Կարսի մարզի Արդահանի
շրջանի Գյոլեի տեղամասում,
ներկայումս՝ Թուրքիայում), Կուրը հոսում է
դեպի Վրաստան հասնելով Ադրբեջան,
որտեղ այն միանում է Արաքսին և
թափվում Կասպից ծով։ Կուր գետի
երկարությունը 1 364 կմ է։
9.
10. Տիգրիս, գետ Հայկական
Լեռնաշխարհում և Միջագետքում։ Հոսում
է Թուրքիայի ևԻրաքի տարածքով։ Տիգրիսը կազմվում
է Արևմտյան Տիգրիս և Արևելյան Տիգրիս գետերի
միախառնումից։ Երկարությունը 1900 կմ, ավազանը՝
375 հազար կմ2։
Տիգրիս–Եփրատի միջագետքը
մարդկային քաղաքակրթության հնագույն
կենտրոններից է։ Հնում այն կոչվել է Դղկաթ, որը
նշանակում է նետ։ Հիմնական ավազանն Իրաքի
տարածքում է,Հայկական
լեռնաշխարհի սահմաններում` ոչ ավելի քան 40
հազար կմ2։
Գետը սկիզբ է առնում Հայկական
Տավրոսի լեռներից երկու` Արևմտյան և Արևելյան
Տիգրիս ճյուղերով
