https://mcjmcjmcj.wordpress.com
https://mcjmcjmcj.wordpress.com
teagher
α΄ τεύχος
ΓΛΩΣΣΑ
Ε΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
ΒΙΒΛΙΟΜΑΘΗΤΗ
Tης γλώσσας ρόδι και ροδάνι
Ενότητα 1
O φίλος μας το περιβάλλον
teagher
Ο φίλος μας το δάσος
8
α
α
1. Ποια πλάσματα του δάσους συναντάμε μέσα στο κείμενο; Σε ποιες κατηγορίες χωρίζει
τα πλάσματα του δάσους ο συγγραφέας ανάλογα με το πόσο ζουν; Συμπληρώστε τον παρα-
κάτω πίνακα:
Τα Εφήμερα
Τα πλάσματα
που ζούσαν
λίγα ή πολλά χρόνια
Τα πλάσματα
που ζούσαν
πάρα πολλά χρόνια
Τα μικρά έντομα
(που ζούσανμονάχα μια μέρα) Ο σκαντζόχοιρος
(που ζούσε πολλά καλοκαίρια καιχειμώνες.)
Ο σκίουρος
(που ζούσε λίγα καλοκαίρια και χειμώνες.)
Τα δέντρα
(οι πράσινοιγίγαντες, που κανένας δεν
ήξερε πόσοζούσαν.)
α
Ο χρόνος
Όταν θέλουμε να δείξουμε στη γλώσσαμας πότε γίνεται κάτι, χρησιμοποιούμεπολλούς τρόπους.
τους χρόνους των ρημάτων:
ΠΑΡΕΛΘΟΝ
Παρατατικός
Αόριστος
Υπερσυντέλικος
ΠΑΡΟΝ
Ενεστώτας
Παρακείμενος
ΜΕΛΛΟΝ
Εξακολουθητικός μέλλοντας
Συνοπτικός μέλλοντας
Συντελεσμένος μέλλοντας
γράφω
έγραφα
έγραψα
θα γράφω
θα γράψω
έχω γράψει
είχα γράψει θα έχω γράψει
επιρρήματα:
νωρίς,αργά,τώρα,ύστερακτλ.
φράσεις με προθέσεις:
σε λίγο,από καιρό,κατά το απόγευμακτλ.
χρονικές προτάσεις:
μόλις φτάσω..., πρινφύγω..., αφούέρθω...κτλ. 9
α
α
2. Βρείτε τις λέξεις, τις φράσεις και τις προτάσεις του κειμένου που φανερώνουν χρόνο
και συμπληρώστε τον παρακάτω πίνακα:
Επιρρήματα Φράσεις με προθέσεις Χρονικές προτάσεις
αργά
μόλις
τέλος
κάποτε
ποτέ
σε μία μέρα
σε εκατοντάδες χρόνια
με αυγές και δειλινά
όταν σκεφτόσουν
μόλις και προλάβαιναν
α
α
3. Κλείστε τα μάτια και φανταστείτε ότι είστε μέσα σ’ ένα δάσος. Ποια φυτά και ποια ζώα
υπάρχουνμέσα σ’ αυτό; Διαλέξτε τους «ήρωές» σας, όπως ο Πορκιουπίνος και ο Τιμ στο κείμενο
που διαβάσατε. Σκεφτείτε μια ιστορία. Για παράδειγμα, μιαπυρκαγιά ξεσπάει και απειλεί το
δάσος ή μια όξινη βροχή αρχίζει να πέφτει ή κάποιοι παράνομοιξυλοκόποι κόβουν δέντρα. Τι θα κάνουν οι
ήρωες της ιστορίας και τα άλλα πλάσματα τουδάσους; Ο παρακάτωπίνακας θα σας βοηθήσει:
● Πού γίνονται τα γεγονότα;
● Πότε; (Στις φανταστικές ιστορίες και στα παραμύθια ξεκινάμε συνήθως με τη φράση
«Μια φορά κι έναν καιρό...».)
● Ποιοι είναι οι ήρωες; (Μπορεί να είναι άνθρωποι,φυτά, ζώα κτλ.)
● Ποιο πρόβλημααντιμετώπισαν;
● Ποια λύση έδωσαν;
Χρησιμοποιήστετις λέξεις, τις φράσεις και τις προτάσεις που βρήκατε και που φανερώνουν χρό-
νο.
10
Κάθε μέρα ο ήλιοςανέτειλεψηλά,πάνω από το όμορφο, πυκνό δάσοςπου απλωνόταν στις πλαγιές του
βουνού. Έτσι και σήμερα ο ήλιοςφόρεσε τον στέμμα του ,ανέβηκε στο χρυσό άρμα του, πουτο σέρνουν
αρσενικοί ίπποι,και ξεκίνησετο ταξίδι του στο ουρανό.
Μια πυρκαγιά ξεσπάει και απειλεί το δάσος
● Πού γίνονται τα γεγονότα;
Είχε ήδη έρθει το καλοκαίρι και η μέρα είχε πια μεγαλώσει αρκετά. Όλα έδειχναν πωςάλλη μια υπέροχη
ζεστή μέρα ξεκινούσε. Ο ήλιοςέλαμπε πλέον και όλη η πλάση χαιρόταν.
● Πότε; (Στις φανταστικές ιστορίες και στα παραμύθια ξεκινάμε συνήθως με τη φράση
«Μια φορά κι έναν καιρό...».)
Ο κόσμος του δάσους βγήκε έξω για να φάει και να χαρεί τη φύση. Ο Αρίωνας, το ελάφι, έτρεξε χοροπηδώντας
στο ποτάμι να ξεδιψάσει. Η μικρή Αίγλη, η τρελοπεταλουδίτσα με τις χρωματιστέςβούλες,πετούσε χαρούμενηεδώ κι
εκεί. Ο Πελοπίδας, το φίδι, παραμόνευε κάτω από μια τεράστια πέτρα. Η Φρύνη, η μέλισσα, ζουζούνιζε πάνω από μια
κατακόκκινη παπαρούνα.Ο Τυφωέας, το αγριογούρουνο, έσκαβετη γη για τροφή. Ο πολυμήχανοςΟδυσσέας, ο
κάστορας, ροκάνιζε τον κορμό ενός δέντρου. Η πονηρήΚαλυψώ,η αλεπού, προσπαθούσενα κρυφτεί στην κουφάλα
ενόςθεόρατου δέντρου. Τέλοςο Σωκράτης, ο δασοφύλακας, έκανεαμέριμνοςτην περιπολία του.
● Ποιοι είναι οι ήρωες; (Μπορεί να είναι άνθρωποι,φυτά, ζώα κτλ.)
Τίποτα δε φαινόταν ικανό να ταράξειτην καθημερινότητα του δάσους. Κι όμως! Ξαφνικά ο ουρανός
σκοτείνιασε. Ο ήλιοςκρύφτηκε πίσω από ένα ασπρόμαυρο σύννεφο. Ταζώα πανικοβλήθηκαν. Είχε ξεσπάσει
μια πελώρια φωτιά. Κόκκινες,θεόρατεςκαι γιγάντιεςφλόγεςανέβαινανμέχρι τον ουρανό. Η μυρωδιά του
ξύλουπου καιγόταν ήταν έντονη. Τα ζώα έντρομα έτρεχαν δεξιά κι αριστερά για να σωθούν από την πυρκαγιά.
● Ποιο πρόβλημααντιμετώπισαν;
Αμέσωςο Σωκράτης, ο δασοφύλακαςκάλεσετην πυροσβεστική.
Η μικρή Αίγλη τώρα πετούσε εδώ κι εκεί κλαίγοντας. Ο Πελοπίδαςσερνόταν όσο πιο γρήγορα
μπορούσε μακριά από την φωτιά. Η Φρύνη δεν ζουζούνιζεπια, αλλά μοιρολογούσε. Ο Τυφωέας, έτρεχε
πανικόβλητος. Η πονηρήΚαλυψώ προσπαθούσε τώρα να προφυλαχτεί στην άκρη ενόςβράχου.
Τα ζώα πίστευαν πως ήρθε το τέλοςτους. Τότε ο Σωκράτης, ο δασοφύλακαςφώναξε:
– Όλοι στο ποτάμι!Μπείτε μέσα στο ποτάμι! Γρήγορα!Ελάτε όλοι μέσα στο ποτάμι!
Τα ζώα όλα έτρεξαν και βούτηξαν στο ποτάμι.
Τότε ο Σωκράτης ξαναφώναξε:
– Οδυσσέα ροκάνισε τους κορμούς των δέντρων για να γκρεμιστεί το φράγμα σου και να κυλίσει το νερό
μέχρι τη φωτιά.
Δεν πέρασε πολλήώρα και το νερό πλημμύρισε το δάσος. Στο μεταξύ οι πυροσβέστες είχαν έρθει
και κατάφεραν και έσβησαν τη φωτιά.
Τα ζώα σώθηκαν, αλλά δυστυχώςτο δάσος κάηκε. Τα ζώα θα έπρεπε, τώρα, να βρουν άλλο μέρος
για να ζήσουν.
● Ποια λύση έδωσαν;
Κάθε μέρα ο ήλιοςανέτειλεψηλά,πάνω από το όμορφο, πυκνό δάσοςπου απλωνόταν στις πλαγιές του βουνού.
Έτσι και σήμερα ο ήλιοςφόρεσε τον στέμμα του ,ανέβηκεστο χρυσό άρμα του, που το σέρνουν αρσενικοί ίπποι,και
ξεκίνησετο ταξίδι του στο ουρανό.
Μια πυρκαγιά ξεσπάει και απειλεί το δάσος
Είχε ήδη έρθει το καλοκαίρι και η μέρα είχε πια μεγαλώσει αρκετά.Όλα έδειχναν πωςάλλη μια υπέροχη ζεστή
μέρα ξεκινούσε.Ο ήλιοςέλαμπε πλέον και όλη η πλάση χαιρόταν.
Ο κόσμος του δάσους βγήκε έξω για να φάει και να χαρεί τη φύση. Ο Αρίωνας, το ελάφι, έτρεξε χοροπηδώντας
στο ποτάμι να ξεδιψάσει. Η μικρή Αίγλη, η τρελοπεταλουδίτσα με τις χρωματιστέςβούλες, πετούσε χαρούμενηεδώ κι
εκεί. Ο Πελοπίδας, το φίδι, παραμόνευε κάτω από μια τεράστια πέτρα. Η Φρύνη, η μέλισσα, ζουζούνιζε πάνω από μια
κατακόκκινη παπαρούνα.Ο Τυφωέας, το αγριογούρουνο, έσκαβετη γη για τροφή. Ο πολυμήχανος Οδυσσέας, ο
κάστορας, ροκάνιζε τον κορμό ενός δέντρου. Η πονηρήΚαλυψώ,η αλεπού, προσπαθούσενα κρυφτεί στην κουφάλα
ενόςθεόρατου δέντρου. Τέλοςο Σωκράτης, ο δασοφύλακας, έκανεαμέριμνοςτην περιπολία του.
Τίποτα δε φαινόταν ικανό να ταράξει την καθημερινότητα του δάσους. Κι όμως! Ξαφνικά ο ουρανόςσκοτείνιασε.
Ο ήλιοςκρύφτηκε πίσω από ένα ασπρόμαυρο σύννεφο.Τα ζώα πανικοβλήθηκαν. Είχε ξεσπάσει μια πελώριαφωτιά.
Κόκκινες, θεόρατεςκαι γιγάντιεςφλόγεςανέβαιναν μέχρι τον ουρανό. Η μυρωδιά του ξύλουπου καιγόταν ήταν
έντονη. Τα ζώα έντρομα έτρεχαν δεξιά κι αριστερά για να σωθούν από την πυρκαγιά.
Αμέσωςο Σωκράτης, ο δασοφύλακαςκάλεσετην πυροσβεστική.
Η μικρή Αίγλη τώρα πετούσε εδώ κι εκεί κλαίγοντας. Ο Πελοπίδαςσερνόταν όσο πιο γρήγορα μπορούσε μακριά
από την φωτιά. Η Φρύνη δεν ζουζούνιζε πια, αλλά μοιρολογούσε.Ο Τυφωέας, έτρεχεπανικόβλητος. Η πονηρήΚαλυψώ
προσπαθούσετώρα να προφυλαχτεί στην άκρη ενόςβράχου.
Τα ζώα πίστευαν πωςήρθε το τέλοςτους. Τότε ο Σωκράτης, ο δασοφύλακαςφώναξε:
– Όλοι στο ποτάμι!Μπείτε μέσα στο ποτάμι! Γρήγορα!Ελάτε όλοι μέσα στο ποτάμι!
Τα ζώα όλα έτρεξαν και βούτηξαν στο ποτάμι.
Τότε ο Σωκράτης ξαναφώναξε:
– Οδυσσέα ροκάνισε τους κορμούς των δέντρων για να γκρεμιστεί το φράγμα σου και να κυλίσει το νερό μέχρι τη φωτιά.
Δεν πέρασε πολλήώρα και το νερό πλημμύρισε το δάσος. Στο μεταξύ οι πυροσβέστες είχαν έρθει και κατάφεραν
και έσβησαν τη φωτιά.
Τα ζώα σώθηκαν, αλλά δυστυχώςτο δάσος κάηκε. Τα ζώα θα έπρεπε,τώρα, να βρουν άλλο μέροςγια να ζήσουν.
Ο χρόνος κυλάει παράξενα
………........................…..........................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
.................................................................………..................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
α
4.Στο κείμενο τα περισσότερα ρήματα βρίσκονται στον παρατατικό. Μπορούμε να κά-
νουμε την αφήγηση πιο ζωντανή βάζοντας τα ρήματα στον ενεστώτα, σαν να συμβαίνουν
τα γεγονότα την ίδια στιγμή που μιλάει γι’ αυτά ο αφηγητής. Συνεχίστε:
στο δάσος. Θροΐζει μαζί με τα πράσινα φύλλα της άνοιξης ή πέφτει αργά
μαζί με τις νιφάδες του χιονιού. Στάζει από τα κλαδιά μαζί με τις σταγόνες της φθινοπωρινής βροχής
ή χορεύει σαν διαμαντόσκονη στις αχτίδες του καλοκαιριάτικου ήλιου. Κυλά(ει) μαζί με τη ζωή και
γίνεται ένα μ’ αυτή.
Υπάρχουν πλάσματα στο δάσος σαν τα Εφήμερα, τα μικρά έντομα που φτερουγίζουν
πάνω από τα ρυάκια τον Μάη και που ζουν μονάχα μια μέρα. Είναι περίεργο όταν σκέφτεσαι πως
μόλις και προλαβαίνουν να δουν μια δεύτερη ανατολή, αν το προλαβαίνουνκι αυτό. Υπάρχουν
άλλα ζωάκια που ζουν πολλά ή λίγα καλοκαίρια και χειμώνες. Και τέλος, υπάρχουν οι πράσινοι
γίγαντες, τα δέντρα, που κανένας δεν ξέρει πόσο ζουν. Τα ίδια το ξέρουν, αλλά τα δέντρα νιώθουν
τόσο διαφορετικά τον χρόνο!
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
.................................................................………..................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
…………...............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................
α
α
Τα μικρά Εφήμερα όμως ζουν με τον τρόπο τους σε μία μέρα όσο ζουν τα δέντρα σε
εκατοντάδες χρόνια. Μόνο ο ήλιος μετρά(ει) τη ζωή με αυγές και δειλινά. Τα πλάσματα του δάσους
ξέρουν μόνο ότι ζουν μια ολόκληρη ζωή, και το τι μετρά(ει) ο ήλιος δεν έχει καμιά σημασία. Έτσι κι
αλλιώς, ο ήλιος λάμπει για όλα.
Το πόσο καιρό μένει ο Πορκιουπίνος, ο σκαντζόχοιρος, με τον Τιμ, τον σκίουρο, είναι ένα
ερώτημα που μπορεί να ενδιαφέρει μόνο τους ανθρώπους, αλλά οι άνθρωποι δεν ανήκουνστον
κόσμο του δάσους. Τα πλάσματα που ζουν εκεί δεν ξέρουν τα ρολόγια, αλλά, κι αν ακόμη τα ξέρουν,
είναι σίγουρο ότι δε θα ενδιαφέρονται γι’ αυτά.
Υπάρχει η ώρα του φαγητού και η ώρα του ύπνου. Υπάρχει η ώρα που κάνει κρύο, ζέστη,
που έχει βροχή ή αέρα. Και κάποτε φτάνει η ώρα που το κάθε πλάσμα χάνεται και οι γείτονές του δεν
το ξαναβλέπουν ποτέ. Όλα αυτά είναι φυσικά. Αλλά ο χρόνος που ξέρουν τα ρολόγια είναι κάτι
αφύσικο για το δάσος.
Γιώργος Μπόντης, Λαμπερά αγκάθια, εκδ. Πατάκη, Αθήνα, 2004
11
Ο φίλος μας το δάσος  ΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ

Ο φίλος μας το δάσος ΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ

  • 1.
  • 2.
    α΄ τεύχος ΓΛΩΣΣΑ Ε΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΜΑΘΗΤΗ Tηςγλώσσας ρόδι και ροδάνι Ενότητα 1 O φίλος μας το περιβάλλον teagher Ο φίλος μας το δάσος
  • 3.
  • 4.
    α α 1. Ποια πλάσματατου δάσους συναντάμε μέσα στο κείμενο; Σε ποιες κατηγορίες χωρίζει τα πλάσματα του δάσους ο συγγραφέας ανάλογα με το πόσο ζουν; Συμπληρώστε τον παρα- κάτω πίνακα: Τα Εφήμερα Τα πλάσματα που ζούσαν λίγα ή πολλά χρόνια Τα πλάσματα που ζούσαν πάρα πολλά χρόνια Τα μικρά έντομα (που ζούσανμονάχα μια μέρα) Ο σκαντζόχοιρος (που ζούσε πολλά καλοκαίρια καιχειμώνες.) Ο σκίουρος (που ζούσε λίγα καλοκαίρια και χειμώνες.) Τα δέντρα (οι πράσινοιγίγαντες, που κανένας δεν ήξερε πόσοζούσαν.)
  • 5.
    α Ο χρόνος Όταν θέλουμενα δείξουμε στη γλώσσαμας πότε γίνεται κάτι, χρησιμοποιούμεπολλούς τρόπους. τους χρόνους των ρημάτων: ΠΑΡΕΛΘΟΝ Παρατατικός Αόριστος Υπερσυντέλικος ΠΑΡΟΝ Ενεστώτας Παρακείμενος ΜΕΛΛΟΝ Εξακολουθητικός μέλλοντας Συνοπτικός μέλλοντας Συντελεσμένος μέλλοντας γράφω έγραφα έγραψα θα γράφω θα γράψω έχω γράψει είχα γράψει θα έχω γράψει επιρρήματα: νωρίς,αργά,τώρα,ύστερακτλ. φράσεις με προθέσεις: σε λίγο,από καιρό,κατά το απόγευμακτλ. χρονικές προτάσεις: μόλις φτάσω..., πρινφύγω..., αφούέρθω...κτλ. 9
  • 6.
    α α 2. Βρείτε τιςλέξεις, τις φράσεις και τις προτάσεις του κειμένου που φανερώνουν χρόνο και συμπληρώστε τον παρακάτω πίνακα: Επιρρήματα Φράσεις με προθέσεις Χρονικές προτάσεις αργά μόλις τέλος κάποτε ποτέ σε μία μέρα σε εκατοντάδες χρόνια με αυγές και δειλινά όταν σκεφτόσουν μόλις και προλάβαιναν
  • 7.
    α α 3. Κλείστε ταμάτια και φανταστείτε ότι είστε μέσα σ’ ένα δάσος. Ποια φυτά και ποια ζώα υπάρχουνμέσα σ’ αυτό; Διαλέξτε τους «ήρωές» σας, όπως ο Πορκιουπίνος και ο Τιμ στο κείμενο που διαβάσατε. Σκεφτείτε μια ιστορία. Για παράδειγμα, μιαπυρκαγιά ξεσπάει και απειλεί το δάσος ή μια όξινη βροχή αρχίζει να πέφτει ή κάποιοι παράνομοιξυλοκόποι κόβουν δέντρα. Τι θα κάνουν οι ήρωες της ιστορίας και τα άλλα πλάσματα τουδάσους; Ο παρακάτωπίνακας θα σας βοηθήσει: ● Πού γίνονται τα γεγονότα; ● Πότε; (Στις φανταστικές ιστορίες και στα παραμύθια ξεκινάμε συνήθως με τη φράση «Μια φορά κι έναν καιρό...».) ● Ποιοι είναι οι ήρωες; (Μπορεί να είναι άνθρωποι,φυτά, ζώα κτλ.) ● Ποιο πρόβλημααντιμετώπισαν; ● Ποια λύση έδωσαν; Χρησιμοποιήστετις λέξεις, τις φράσεις και τις προτάσεις που βρήκατε και που φανερώνουν χρό- νο. 10
  • 8.
    Κάθε μέρα οήλιοςανέτειλεψηλά,πάνω από το όμορφο, πυκνό δάσοςπου απλωνόταν στις πλαγιές του βουνού. Έτσι και σήμερα ο ήλιοςφόρεσε τον στέμμα του ,ανέβηκε στο χρυσό άρμα του, πουτο σέρνουν αρσενικοί ίπποι,και ξεκίνησετο ταξίδι του στο ουρανό. Μια πυρκαγιά ξεσπάει και απειλεί το δάσος ● Πού γίνονται τα γεγονότα; Είχε ήδη έρθει το καλοκαίρι και η μέρα είχε πια μεγαλώσει αρκετά. Όλα έδειχναν πωςάλλη μια υπέροχη ζεστή μέρα ξεκινούσε. Ο ήλιοςέλαμπε πλέον και όλη η πλάση χαιρόταν. ● Πότε; (Στις φανταστικές ιστορίες και στα παραμύθια ξεκινάμε συνήθως με τη φράση «Μια φορά κι έναν καιρό...».) Ο κόσμος του δάσους βγήκε έξω για να φάει και να χαρεί τη φύση. Ο Αρίωνας, το ελάφι, έτρεξε χοροπηδώντας στο ποτάμι να ξεδιψάσει. Η μικρή Αίγλη, η τρελοπεταλουδίτσα με τις χρωματιστέςβούλες,πετούσε χαρούμενηεδώ κι εκεί. Ο Πελοπίδας, το φίδι, παραμόνευε κάτω από μια τεράστια πέτρα. Η Φρύνη, η μέλισσα, ζουζούνιζε πάνω από μια κατακόκκινη παπαρούνα.Ο Τυφωέας, το αγριογούρουνο, έσκαβετη γη για τροφή. Ο πολυμήχανοςΟδυσσέας, ο κάστορας, ροκάνιζε τον κορμό ενός δέντρου. Η πονηρήΚαλυψώ,η αλεπού, προσπαθούσενα κρυφτεί στην κουφάλα ενόςθεόρατου δέντρου. Τέλοςο Σωκράτης, ο δασοφύλακας, έκανεαμέριμνοςτην περιπολία του. ● Ποιοι είναι οι ήρωες; (Μπορεί να είναι άνθρωποι,φυτά, ζώα κτλ.)
  • 9.
    Τίποτα δε φαινότανικανό να ταράξειτην καθημερινότητα του δάσους. Κι όμως! Ξαφνικά ο ουρανός σκοτείνιασε. Ο ήλιοςκρύφτηκε πίσω από ένα ασπρόμαυρο σύννεφο. Ταζώα πανικοβλήθηκαν. Είχε ξεσπάσει μια πελώρια φωτιά. Κόκκινες,θεόρατεςκαι γιγάντιεςφλόγεςανέβαινανμέχρι τον ουρανό. Η μυρωδιά του ξύλουπου καιγόταν ήταν έντονη. Τα ζώα έντρομα έτρεχαν δεξιά κι αριστερά για να σωθούν από την πυρκαγιά. ● Ποιο πρόβλημααντιμετώπισαν; Αμέσωςο Σωκράτης, ο δασοφύλακαςκάλεσετην πυροσβεστική. Η μικρή Αίγλη τώρα πετούσε εδώ κι εκεί κλαίγοντας. Ο Πελοπίδαςσερνόταν όσο πιο γρήγορα μπορούσε μακριά από την φωτιά. Η Φρύνη δεν ζουζούνιζεπια, αλλά μοιρολογούσε. Ο Τυφωέας, έτρεχε πανικόβλητος. Η πονηρήΚαλυψώ προσπαθούσε τώρα να προφυλαχτεί στην άκρη ενόςβράχου. Τα ζώα πίστευαν πως ήρθε το τέλοςτους. Τότε ο Σωκράτης, ο δασοφύλακαςφώναξε: – Όλοι στο ποτάμι!Μπείτε μέσα στο ποτάμι! Γρήγορα!Ελάτε όλοι μέσα στο ποτάμι! Τα ζώα όλα έτρεξαν και βούτηξαν στο ποτάμι. Τότε ο Σωκράτης ξαναφώναξε: – Οδυσσέα ροκάνισε τους κορμούς των δέντρων για να γκρεμιστεί το φράγμα σου και να κυλίσει το νερό μέχρι τη φωτιά. Δεν πέρασε πολλήώρα και το νερό πλημμύρισε το δάσος. Στο μεταξύ οι πυροσβέστες είχαν έρθει και κατάφεραν και έσβησαν τη φωτιά. Τα ζώα σώθηκαν, αλλά δυστυχώςτο δάσος κάηκε. Τα ζώα θα έπρεπε, τώρα, να βρουν άλλο μέρος για να ζήσουν. ● Ποια λύση έδωσαν;
  • 10.
    Κάθε μέρα οήλιοςανέτειλεψηλά,πάνω από το όμορφο, πυκνό δάσοςπου απλωνόταν στις πλαγιές του βουνού. Έτσι και σήμερα ο ήλιοςφόρεσε τον στέμμα του ,ανέβηκεστο χρυσό άρμα του, που το σέρνουν αρσενικοί ίπποι,και ξεκίνησετο ταξίδι του στο ουρανό. Μια πυρκαγιά ξεσπάει και απειλεί το δάσος Είχε ήδη έρθει το καλοκαίρι και η μέρα είχε πια μεγαλώσει αρκετά.Όλα έδειχναν πωςάλλη μια υπέροχη ζεστή μέρα ξεκινούσε.Ο ήλιοςέλαμπε πλέον και όλη η πλάση χαιρόταν. Ο κόσμος του δάσους βγήκε έξω για να φάει και να χαρεί τη φύση. Ο Αρίωνας, το ελάφι, έτρεξε χοροπηδώντας στο ποτάμι να ξεδιψάσει. Η μικρή Αίγλη, η τρελοπεταλουδίτσα με τις χρωματιστέςβούλες, πετούσε χαρούμενηεδώ κι εκεί. Ο Πελοπίδας, το φίδι, παραμόνευε κάτω από μια τεράστια πέτρα. Η Φρύνη, η μέλισσα, ζουζούνιζε πάνω από μια κατακόκκινη παπαρούνα.Ο Τυφωέας, το αγριογούρουνο, έσκαβετη γη για τροφή. Ο πολυμήχανος Οδυσσέας, ο κάστορας, ροκάνιζε τον κορμό ενός δέντρου. Η πονηρήΚαλυψώ,η αλεπού, προσπαθούσενα κρυφτεί στην κουφάλα ενόςθεόρατου δέντρου. Τέλοςο Σωκράτης, ο δασοφύλακας, έκανεαμέριμνοςτην περιπολία του. Τίποτα δε φαινόταν ικανό να ταράξει την καθημερινότητα του δάσους. Κι όμως! Ξαφνικά ο ουρανόςσκοτείνιασε. Ο ήλιοςκρύφτηκε πίσω από ένα ασπρόμαυρο σύννεφο.Τα ζώα πανικοβλήθηκαν. Είχε ξεσπάσει μια πελώριαφωτιά. Κόκκινες, θεόρατεςκαι γιγάντιεςφλόγεςανέβαιναν μέχρι τον ουρανό. Η μυρωδιά του ξύλουπου καιγόταν ήταν έντονη. Τα ζώα έντρομα έτρεχαν δεξιά κι αριστερά για να σωθούν από την πυρκαγιά. Αμέσωςο Σωκράτης, ο δασοφύλακαςκάλεσετην πυροσβεστική. Η μικρή Αίγλη τώρα πετούσε εδώ κι εκεί κλαίγοντας. Ο Πελοπίδαςσερνόταν όσο πιο γρήγορα μπορούσε μακριά από την φωτιά. Η Φρύνη δεν ζουζούνιζε πια, αλλά μοιρολογούσε.Ο Τυφωέας, έτρεχεπανικόβλητος. Η πονηρήΚαλυψώ προσπαθούσετώρα να προφυλαχτεί στην άκρη ενόςβράχου. Τα ζώα πίστευαν πωςήρθε το τέλοςτους. Τότε ο Σωκράτης, ο δασοφύλακαςφώναξε: – Όλοι στο ποτάμι!Μπείτε μέσα στο ποτάμι! Γρήγορα!Ελάτε όλοι μέσα στο ποτάμι! Τα ζώα όλα έτρεξαν και βούτηξαν στο ποτάμι. Τότε ο Σωκράτης ξαναφώναξε: – Οδυσσέα ροκάνισε τους κορμούς των δέντρων για να γκρεμιστεί το φράγμα σου και να κυλίσει το νερό μέχρι τη φωτιά. Δεν πέρασε πολλήώρα και το νερό πλημμύρισε το δάσος. Στο μεταξύ οι πυροσβέστες είχαν έρθει και κατάφεραν και έσβησαν τη φωτιά. Τα ζώα σώθηκαν, αλλά δυστυχώςτο δάσος κάηκε. Τα ζώα θα έπρεπε,τώρα, να βρουν άλλο μέροςγια να ζήσουν.
  • 11.
    Ο χρόνος κυλάειπαράξενα ………........................….......................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................. .................................................................……….................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................. α 4.Στο κείμενο τα περισσότερα ρήματα βρίσκονται στον παρατατικό. Μπορούμε να κά- νουμε την αφήγηση πιο ζωντανή βάζοντας τα ρήματα στον ενεστώτα, σαν να συμβαίνουν τα γεγονότα την ίδια στιγμή που μιλάει γι’ αυτά ο αφηγητής. Συνεχίστε: στο δάσος. Θροΐζει μαζί με τα πράσινα φύλλα της άνοιξης ή πέφτει αργά μαζί με τις νιφάδες του χιονιού. Στάζει από τα κλαδιά μαζί με τις σταγόνες της φθινοπωρινής βροχής ή χορεύει σαν διαμαντόσκονη στις αχτίδες του καλοκαιριάτικου ήλιου. Κυλά(ει) μαζί με τη ζωή και γίνεται ένα μ’ αυτή. Υπάρχουν πλάσματα στο δάσος σαν τα Εφήμερα, τα μικρά έντομα που φτερουγίζουν πάνω από τα ρυάκια τον Μάη και που ζουν μονάχα μια μέρα. Είναι περίεργο όταν σκέφτεσαι πως μόλις και προλαβαίνουν να δουν μια δεύτερη ανατολή, αν το προλαβαίνουνκι αυτό. Υπάρχουν άλλα ζωάκια που ζουν πολλά ή λίγα καλοκαίρια και χειμώνες. Και τέλος, υπάρχουν οι πράσινοι γίγαντες, τα δέντρα, που κανένας δεν ξέρει πόσο ζουν. Τα ίδια το ξέρουν, αλλά τα δέντρα νιώθουν τόσο διαφορετικά τον χρόνο!
  • 12.
    .............................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................. .................................................................……….................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................. …………............................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................. α α Τα μικρά Εφήμεραόμως ζουν με τον τρόπο τους σε μία μέρα όσο ζουν τα δέντρα σε εκατοντάδες χρόνια. Μόνο ο ήλιος μετρά(ει) τη ζωή με αυγές και δειλινά. Τα πλάσματα του δάσους ξέρουν μόνο ότι ζουν μια ολόκληρη ζωή, και το τι μετρά(ει) ο ήλιος δεν έχει καμιά σημασία. Έτσι κι αλλιώς, ο ήλιος λάμπει για όλα. Το πόσο καιρό μένει ο Πορκιουπίνος, ο σκαντζόχοιρος, με τον Τιμ, τον σκίουρο, είναι ένα ερώτημα που μπορεί να ενδιαφέρει μόνο τους ανθρώπους, αλλά οι άνθρωποι δεν ανήκουνστον κόσμο του δάσους. Τα πλάσματα που ζουν εκεί δεν ξέρουν τα ρολόγια, αλλά, κι αν ακόμη τα ξέρουν, είναι σίγουρο ότι δε θα ενδιαφέρονται γι’ αυτά. Υπάρχει η ώρα του φαγητού και η ώρα του ύπνου. Υπάρχει η ώρα που κάνει κρύο, ζέστη, που έχει βροχή ή αέρα. Και κάποτε φτάνει η ώρα που το κάθε πλάσμα χάνεται και οι γείτονές του δεν το ξαναβλέπουν ποτέ. Όλα αυτά είναι φυσικά. Αλλά ο χρόνος που ξέρουν τα ρολόγια είναι κάτι αφύσικο για το δάσος. Γιώργος Μπόντης, Λαμπερά αγκάθια, εκδ. Πατάκη, Αθήνα, 2004 11