1. Θερμότητα
Ο εθπαηδεπηηθόο: Τνπιηόπνπινο Φώηεο

2.  Θεξκόηεηα είλαη ε ελέξγεηα πνπ
πεξηθιείεη έλα ζώκα εμ αηηίαο ηεο
θίλεζεο ησλ ζσκαηηδίσλ πνπ ην
απνηεινύλ.
 Η ζεξκόηεηα ξέεη από ην ζεξκόηεξν
ζώκα ζην ςπρξόηεξν.
 Όηαλ απμάλεη ε ζεξκνθξαζία ελόο
ζώκαηνο ηόηε απμάλεηαη θαη ε θηλεηηθή
ελέξγεηα ησλ κνξίσλ ηνπ.
H θηλεηηθή ελέξγεηα ησλ ζσκαηηδίσλ
απηώλ απνηειεί θαη ηε ζεξκόηεηα ηνπ ζώκαηνο.
Η ζεξκόηεηα είλαη κηα κνξθή ελέξγεηαο
Τι είναι θερμότητα
Θεπμοκπασία:
Είλαη ην κέγεζνο πνπ
καο επηηξέπεη λα
πνύκε πόζν ζεξκό ε
ςπρξό είλαη έλα ζώκα
Θεπμότητα:
Είλαη κηα κνξθή
ελέξγεηαο

3. ΘΔΡΜΟΣΗΣΑ
Η ζεξκόηεηα είλαη κηα κνξθή
ελέξγεηαο. Ολνκάδεηαη θαη ζεξκηθή
ελέξγεηα. Είλαη ε ελέξγεηα πνπ
ξέεη από έλα ζεξκό ζώκα ζε έλα
ςπρξόηεξν.
Η ζεξκόηεηα ξέεη πάληα από ην
ζεξκόκεηξν ζώκα πξνο ην
ςπρξόηεξν,
Θεξκνθξαζία είλαη ην κέγεζνο
πνπ καο επηηξέπεη λα
πεξηγξάςνπκε πόζν ζεξκό ή
ςπρξό είλαη έλα ζώκα.
ΘΔΡΜΟΚΡΑ΢ΙΑ
Θερμότητα και θερμοκρασία
Η ζεξκόηεηα θαη ε ζεξκνθξαζία είλαη δύν δηαθνξεηηθέο έλλνηεο
Θεξκό Θεξκόηεηα Ψπρξό

4. • Η κέηξεζε ηεο ζεξκνθξαζίαο απαηηεί εηδηθά όξγαλα: ηα ζεξκόκεηξα
Εκτίμηση της θερμοκρασίας
Γηα λα εθηηκήζνπκε ηε ζεξκνθξαζία ελόο ζώκαηνο, ν πην απιόο ηξόπνο είλαη
λα ην αθνπκπήζνπκε κε ην ρέξη καο. Απηόο ν ηξόπνο είλαη ππνθεηκεληθόο.
Όπσο βιέπνπκε ζηηο εηθόλεο παξαθάησ, ην θάζε ρέξη καο ιέεη θαη
δηαθνξεηηθά πξάγκαηα γηα ηε ζεξκνθξαζία ηεο κεζαίαο ιεθάλεο.
Θεξκό ΘεξκόΧλιαρό ΧλιαρόΨπρξό Ψπρξό
Ο κόλνο ζσζηόο ηξόπνο κέηξεζεο ηεο ζεξκνθξαζίαο είλαη ην λα
ρξεζηκνπνηήζνπκε ηα θαηάιιεια όξγαλα, πνπ ιέγνληαη ζεξκόκεηξα. Σήκεξα ζηε
ρξεζηκνπνηνύκε θπξίσο ην ζεξκόκεηξν ηνπ Κειζίνπ πνπ βαζίδεηαη ζηε δηαζηνιή
ηνπ πδξαξγύξνπ. Σαλ θιίκαθα κέηξεζεο έρνπκε νξίζεη ην κεδέλ ζην ζεκείν πήμεο
ηνπ λεξνύ θαη ην εθαηό ζην ζεκείν βξαζκνύ ηνπ. Επίζεο ρξεζηκνπνηείηαη ε
θιίκαθα κέηξεζεο Φαξελάηη, θπξίσο ζηηο ΗΠΑ.

5. ΣΗΞΗ
• Σε θάπνηα ζεξκνθξαζία ε
θαηάζηαζε ηεο ύιεο κπνξεί λα
είλαη ζηεξεή. Καζώο ε
ζεξκνθξαζία αλεβαίλεη ε ύιε
αιιάδεη θαηάζηαζε θαη γίλεηαη
πγξή ή θαη αέξηα.
• Η αιιαγή ηεο θαηάζηαζεο από
ζηεξεή ζε πγξή νλνκάδεηαη
τήξη.
• Η ζεξκνθξαζία ηήμεο ελόο
πιηθνύ απνηειεί
ραξαθηεξηζηηθή ηδηόηεηά ηνπ.
• Η θαηάζηαζε ελόο πιηθνύ ζε
θάπνηα ζεξκνθξαζία κπνξεί
λα είλαη πγξή. Αλ αθαηξέζνπκε
ζεξκόηεηα από ην πιηθό (ην
ςύμνπκε) ηόηε αιιάδεη
θαηάζηαζε θαη γίλεηαη ζηεξεό.
• Η αιιαγή ηεο θαηάζηαζεο από
πγξή ζε ζηεξεή ιέγεηαη πήξη.
• Τν ζεκείν ηήμεο θαη πήμεο
ελόο πιηθνύ είλαη ην ίδην.
ΠΗΞΗ
Τήξη και πήξη
Σηε θύζε ππάξρνπλ ηξεηο θαηαζηάζεηο ηεο ύιεο: ζηεξεή, πγξή θαη αέξηα
Η πήμε θαη ε
ηήμε είλαη
αληίζηξνθεο
δηαδηθαζίεο

6. ΔΞΑΣΜΙ΢Η
Εμάηκηζε είλαη ην θαηλόκελν θαηά
ην νπνίν έλα πγξό απνξξνθά
ζεξκόηεηα θαη κέξνο ηνπ ή όιν
κεηαηξέπεηαη ζε αέξην.
Η εμάηκηζε νθείιεηαη ζην όηη ηα
κόξηα απνθηνύλ κεγάιε ελέξγεηα
θαη δηαθεύγνπλ από ην πγξό. Γη’
απηό ην ιόγν ε εμάηκηζε
ζπκβαίλεη κόλν από ηελ
επηθάλεηα ηνπ πγξνύ.
Η ζπκπύθλσζε ή πγξνπνίεζε
είλαη αληίζηξνθε ηεο εμάηκηζεο.
Καηά ηε ζπκπύθλσζε ηα κόξηα
ησλ αεξίσλ πιεζηάδνπλ πνιύ
κεηαμύ ηνπο θαη έηζη ζρεκαηίδνπλ
έλα πγξό.
Η πγξνπνίεζε κπνξεί λα γίλεη κε
δύν ηξόπνπο:
 Με κείσζε ηεο ζεξκνθξαζίαο
 Με αύμεζε ηεο πίεζεο
΢ΤΜΠΤΚΝΩ΢Η
Εξάτμιση και συμπύκνωση
Η εμάηκηζε θαη ε ζπκπύθλσζε είλαη αληίζηξνθα θαηλόκελα

7. Όζν πεξηζζόηεξν ζεξκαίλεηαη έλα πγξό ηόζν
κεγαιύηεξε γίλεηαη ε εμάηκηζή ηνπ από ηελ
επηθάλεηα. Όηαλ όκσο θηάζεη ζε θάπνηα
ζεξκνθξαζία, ηόηε ην πγξό κεηαηξέπεηαη
ζε αέξην από όιν ηνλ όγθν ηνπ θαη όρη κόλν
από ηελ επηθάλεηα. Φπζαιίδεο μεθηλνύλ από
ηνλ ππζκέλα θαη θηάλνπλ κέρξη ηελ επηθάλεηα.
Τόηε ιέκε πσο ην πγξό βξάδεη θαη ε
ζεξκνθξαζία ζηελ νπνία άξρηζε ν βξαζκόο
ιέγεηαη ζεξκνθξαζία βξαζκνύ.
Η ζεξκνθξαζία δηαηεξείηαη ζηαζεξή θαζ’ όιε
ηε δηάξθεηα ηνπ βξαζκνύ.
Ο βξαζκόο γηα θάζε πγξό μεθηλά ζε κηα νξηζκέλε ζεξκνθξαζία πνπ
ιέγεηαη ζεκείν βξαζκνύ.
Βρασμός
Δξάτμιση: γίλεηαη
κόλν από ηελ
επηθάλεηα ηνπ πγξνύ
Βπασμόρ: γίλεηαη
από όιν ηνλ όγθν ηνπ
πγξνύ θαη αξρίδεη
κόιηο ην πγξό θηάζεη
κηα νξηζκέλε
ζεξκνθξαζία

8. ΓΙΑ΢ΣΟΛΗ
Όηαλ έλα ζεξκαίλεηαη ηόηε απμάλεη
ηνλ όγθν ηνπ. Τν θαηλόκελν απηό
ην ιέκε δηαζηνιή.
Έλα ζώκα δηαζηέιιεηαη δηόηη ηα
κόξηά ηνπ θηλνύληαη ηαρύηεξα θαη
απνκαθξύλνληαη πεξηζζόηεξν ην
έλα από ην άιιν, ιόγσ ηεο
αύμεζεο ηεο ζεξκνθξαζίαο.
Τν αληίζεην ζπκβαίλεη όηαλ έλα
ζώκα ςύρεηαη.
Τν ίδην θαηλόκελν ζπλαληάηαη
ηόζν ζηα πγξά όζν θαη ζηα αέξηα.
Όηαλ έλα ζηεξεό ςύρεηαη, ηόηε
κεηώλεηαη ν όγθνο ηνπ. Τν θαηλόκελν
απηό ην ιέκε ζπζηνιή.
Η δηαζηνιή θαη ε ζπζηνιή είλαη
αληίζεηα θαηλόκελα.
Τα δύν απηά θαηλόκελα απαζρνινύλ
ηδηαίηεξα ηνπο κεραληθνύο όηαλ
ζρεδηάδνπλ γέθπξεο ή θηίξηα.
Τνπνζεηνύλ ζηηο θαηαζθεπέο ηνπο
πξόζζεηα θνκκάηηα ώζηε λα κελ
θαηαζηξέθνληαη ηα θηίξηα όηαλ
ππάξρεη κεηαβνιή ηεο ζεξκνθξαζίαο.
΢Τ΢ΣΟΛΗ
Θερμαίνοντας και ψύχοντας τα στερεά
Ο όγθνο ησλ ζηεξεώλ κεηαβάιιεηαη όηαλ αληαιιάζζνπλ
ζεξκόηεηα κε ην πεξηβάιινλ ηνπο
Η δηαζηνιή
θαη ε
ζπζηνιή
είλαη αληίζεηα
θαηλόκελα