1. Η κατάκτηση της
ελληνικής χερσονήσου
Ο εκπαιδευτικός: Τουλιόπουλος Φώτης

2.  Τουρκοκρατία λέμε την περίοδο από
την κατάκτηση της Ελληνικής
χερσονήσου από τους Οθωμανούς
Τούρκους από το 1453 έως την
ελληνική επανάσταση του 1821 που
οδήγησε στη δημιουργία του
Ελληνικού κράτους.
 Οι Οθωμανοί Τούρκοι μέσα σε
διάστημα δύο αιώνων, από τον 15ο
μέχρι τον 17ο αιώνα κατέκτησαν
ολόκληρη την ελληνική χερσόνησο.
Κάποιες περιοχές παρέμειναν στα
χέρια των Βενετών, Γενουατών και
Φράγκων για μεγαλύτερα ή
μικρότερα χρονικά διαστήματα από
το 1204.

3.  Ήδη από τον 13ο αιώνα η άλλοτε ένδοξη Βυζαντινή αυτοκρατορία
αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα, πολιτικά, κοινωνικά και
οικονομικά. Οι τελευταίοι αυτοκράτορες έκαναν πολλά λάθη, ενώ
ξένες φυλές από το βορρά και από την ανατολή εισέρχονται στην
περιοχή με ειρηνικό ή βίαιο τρόπο. Ταυτόχρονα οι Βενετοί
εκμεταλλεύονται τα σπουδαιότερα βυζαντινά λιμάνια, φέρνοντας
οικονομικό μαρασμό στο ντόπιο πληθυσμό, ως αντάλλαγμα για τη
ναυτική βοήθεια που πρόσφεραν.

4. Η
άλωση
της
Κωνσταντινούπολης από τους
Οθωμανούς Τούρκους έφερε και το
τέλος του Βυζαντινού κράτους.
Δύο αιώνες αργότερα ολόκληρη η
ελληνική
χερσόνησος
είχε
κατακτηθεί από τους Οθωμανούς.
Εξαίρεση αποτέλεσαν τα Ιόνια
νησιά, τα οποία παρέμειναν στα
χέρια των Βενετών μέχρι το 1797,
χρονιά κατά την οποία πέρασαν
στα χέρια των Γάλλων και μετά
των Άγγλων.

5.  Οι δυσκολότεροι αιώνες της περιόδου της Τουρκοκρατίας, ήταν οι δύο
πρώτοι, από τον 15ο μέχρι και τα μέσα του 16ου. Σημειώθηκαν
μεγάλες δημογραφικές, οικονομικές και κοινωνικές μεταβολές.
Αρκετοί κάτοικοι μετακινήθηκαν σε ορεινούς τόπους της Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας. Οι βυζαντινοί άρχοντες εξαφανίστηκαν μετά την
Άλωση. Πολλοί λόγιοι έφυγαν για τη Δυτική Ευρώπη. Οι μεταβολές
αυτές επηρέασαν αρνητικά τη συνοχή του ελληνικού πληθυσμού.
Παρά τις αντιξοότητες όμως οι υπόδουλοι Έλληνες κατάφεραν να μην
αφομοιωθούν, αλλά να διατηρήσουν τρία βασικά στοιχεία της εθνικής
τους ταυτότητας: τη θρησκεία, τη γλώσσα και την παράδοση.
Έλληνες πρόσφυγες κατά
τους δύο πρώτους αιώνες.
Καταφεύγουν στα νησιά για
να γλυτώσουν από την
καταπίεση των Οθωμανών

6.  Τα σπουδαιότερα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι υπόδουλοι
Έλληνες ήταν :
 Η βαριά φορολογία που περιλάμβανε τον κεφαλικό φόρο
(χαράτσι) τον οποίο πλήρωναν όλοι οι άρρενες Έλληνες, τη
δεκάτη (το ένα δέκατο της σοδειάς τους), τα δοσίματα και άλλοι
φόροι, όπως για τα βοσκοτόπια, τα αμπέλια, κλπ
 Το παιδομάζωμα που ήταν η υποχρεωτική στρατολόγηση
νεαρών αγοριών για την επάνδρωση του στρατιωτικού σώματος
των Γενίτσαρων. Ο θεσμός καταργήθηκε στις αρχές του 18ου
αιώνα.
 Η Μετανάστευση.
Πολλοί κάτοικοι υποχρεώθηκαν να
μετακινηθούν σε ορεινές περιοχές, ενώ οι βυζαντινοί λόγιοι
μετακινήθηκαν σε χώρες της Δυτικής Ευρώπης και κυρίως στην
Ιταλία.

7.  Από τα μέσα του 16ου αιώνα η θέση των υπόδουλων Ελλήνων
βελτιώνεται. Μειώνονται οι στρατιωτικές συγκρούσεις στην
ελληνική χερσόνησο, περιορίζεται η φορολογία και το
παιδομάζωμα. Αυτή η βελτίωση, μαζί με τους Έλληνες της
Διασποράς που βοηθούν με βιβλία και συγγράμματα, καθώς και
με ίδρυση σχολείων, οδηγεί στην εκπαιδευτική αναγέννηση του
18ου και προετοιμάζει το έδαφος για την επανάσταση του 1821.
Έλληνες άρχοντες στην
Κωνσταντινούπολη τον 16ο αιώνα

8.  Προβλήματα αντιμετώπιζαν και οι Έλληνες των Ιονίων νησιών
που βρίσκονταν κάτω από την κυριαρχία των Βενετών. Μέχρι
τον 16ο αι. δεν τους επιτρεπόταν η συμμετοχή στη διοίκηση, ενώ
οι Βενετοί κατείχαν τα ανώτερα θρησκευτικά αξιώματα και την
περιουσία της Εκκλησίας, ενώ οι Βενετοί υποχρέωναν τους
κατακτημένους πληθυσμούς σε βαριά φορολογία και αγγαρείες
για την κατασκευή δημοσίων έργων.
Αριστερά οι ευγενείς και δεξιά ο απλός λαός στα Επτάνησα

9.  Τα παραπάνω οδήγησαν σε διαμαρτυρίες και εξεγέρσεις
εναντίον των Βενετών. Η γνωστότερη εξέγερση είναι «το
ρεμπελιό των ποπολάρων» που έγινε στη Ζάκυνθο το 1628.
 Οι Βενετοί άλλαξαν στάση απέναντι στους Έλληνες καθώς
πολλές βενετικές κτήσεις περνούσαν στα χέρια των Τούρκων.
Ρόλο στην αλλαγή έπαιξε και η μακραίωνη συνύπαρξη των δύο
λαών που οδήγησε σε μικτούς γάμους, αλλά και σε κοινές
οικονομικές επιχειρήσεις.