1. ลิ้นและการรับรส
ที่ผิวลิ้นจะพบปุ่มรับรส ( papillae) 3 ชนิด คือ
Fungiform papillae ซึ่งจะพบบริเวณปลายลิ้น Filiform
papillae ซึ่งจะพบบริเวณค่อนมาทางด้านหน้าของลิ้น และ
Vallate papillae จะเรียงตัวเป็นรูปตัววีตรงใกล้ ๆ โคนลิ้น
และที่บริเวณปุ่มรับรสจะพบตุ่มรับรส ( taste bud) ยกเว้น
ที่ Filiform papillae
โครงสร้างของตุ่มรับรสแต่ละอันประกอบด้วย เซลล์
รับรส (taste cells หรือ gustatory cells) ประมาณ 25
เซลล์ซึ่งเปลี่ยนแปลงมาจากเยื่อบุผิว อยู่กันเป็นกลุ่มและมี
เซลล์ค้้าจุน (sustencular cells) ท้าหน้าที่สร้างเซลล์รับรส
ใหม่แทนเซลล์เดิมที่ถูกท้าลายไป และมี ขนรับรส ( taste
hair) ยื่นออกไปตรงช่องของตุ่มรับรส ( taste pore) เพื่อ
เพิ่มพื้นที่ในการรับสารเคมี บริเวณฐานของตุ่มรับรสจะมี
ใยประสาท (nerve fibers) แทรกตัวอยู่ตรงกลางระหว่าง
เซลล์ ตุ่มรับรสบนลิ้นจะท้าหน้าที่รับการเปลี่ยนแปลงที่เกิด
จากสารเคมี ซึ่งจะท้าให้เกิดรส 4 ประเภทคือ เปรี้ยว (sour)
หวาน (sweet) เค็ม (salty) ขม (bitter) และในปัจจุบัน
รสชาติที่ 5 ถูกเรียกว่า umami ซึ่งมีตัวรับกลูตาเมตแยก
เฉพาะออกไปจากรสชาติอื่น ๆ เมื่อมีสารเคมีมากระตุ้น
ตุ่มรับรสจะเกิดกระแสประสาทจากลิ้นไปตามเส้นประสาท
สมองคู่ที่ 7, 9 และ 10 ไปสิ้นสุดที่เมดัลลาออบลองกาตา
และมีปลายของแอกซอนไปที่สมองส่วนทาลามัสและศูนย์
รับรู้เกี่ยวกับรสที่ parietal lobe ของ cerebral cortex
การรับรสและการได้กลิ่นจะท้าให้มีความหลากหลายของ
การรับความรู้สึก