SlideShare a Scribd company logo
1 of 16
อาณาจักรศรีวิชัย
สมาชิกในกลุ่ม
1. นางสาวพณัฐวดี ช้างกลาง เลขที่ 12
2. นางสาวบุญธิดา ชูศักดิ์ เลขที่ 13
3. นางสาวเบญจวรรณ บุญมี เลขที่ 18
4. นางสาวสุวัจณี ชูทอง เลขที่ 19
5. นางสาวญาดา เพชรคง เลขที่ 20
6. นางสาวพัทราวรรณ หมวกทอง เลขที่ 23
7. นางสาวชุติกาญจน์ คีรีรัตน์ เลขที่ 33
8. นางสาวณัฏฐา พุ่มเกลี้ยง เลขที่ 35
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5/2
หลักฐานทางประวัติศาสตร์อาณาจักรศรีวิชัย
อาณาจักรศรีวิชัย มีข้อสันนิษฐานต่าง ๆ กันอยู่ 2 ฝ่าย
คือ ฝ่ายหนึ่งเห็นว่าศูนย์กลางของ อาณาจักรอยู่ที่เมืองไชยา
จังหวัดสุราษฏร์ธานี อีกฝ่ายหนึ่งเห็นว่า อยู่ที่เมืองปาเล็มบัง
บนเกาะสุมาตรา อินโดนีเซียเป็นศูนย์กลาง แม้จะระบุไม่ได้ว่า
เมืองใดเป็นศูนย์กลาง แต่ทั้งสองเมืองนี้ก็มีร่องรอยของความ
เจริญที่แสดงถึงความมั่นคงทางเศรษฐกิจ เป็นศูนย์กลางทาง
พระพุทธศาสนานิกายมหายานและความรุ่งเรืองด้านศิลปะที่
ปรากฏ ที่สาคัญ คือมหาบุโรพุทธโธ ที่เกาะชวาตอนกลาง
โบราณสถานวัดแก้ว และพระบรมธาตุไชยา ที่อาเภอไชยา
จังหวัดสุราษฎร์ธานี
หลักฐานทางประวัติศาสตร์อาณาจักรศรีวิชัย
ประวัติความเป็นมาของอาณาจักรศรีวิชัย
อาณาจักรศรีวิชัยได้มีอานาจการปกครองดินแดนอัน
กว้างใหญ่ไพศาลมาแล้วในระหว่างพ.ศ.1218 ถึง พ.ศ.1318
โดยประมาณ 100 ปี และปี พ.ศ.1229 อาณาจักรศรีวิชัยได้
เข้ามาครอบครองดินแดนแถบเกาะชวา ซึ่งก่อนหน้าเหตุการณ์
นี้สักหนึ่งศตวรรษพบว่าอานาจแห่งอาณาจักรศรีวิชัยได้เข้ามา
ตั้งมั่นอยู่ในดินแดนแถบมาลายูแล้ว เพราะพบข้อมูลจดหมาย
เหตุจีนบันทึกเรื่องกษัตริย์ศรีวิชัยได้จัดส่งทูตไปเจริญ
สัมพันธไมตรีกับราชสานักจีนในระหว่าง พ.ศ.1213 กับ
พ.ศ.1318
ประวัติความเป็นมาของอาณาจักรศรีวิชัย
อาณาจักรศรีวิชัยเป็นรัฐโบราณแห่งหนึ่ง มีอาณาเขต
ครอบคลุมพื้นที่ตั้งแต่คาบสมุทรภาคใต้ประเทศไทยตลอดลงไป
จนถึงมาเลเซีย สิงคโปร์ และหมู่เกาะต่างๆ ของประเทศ
อินโดนีเซียในปัจจุบัน อาณาจักรศรีวิชัยเจริญขึ้นจากการเป็น
เมืองท่าค้าขายทางทะเล เดิมเป็นชุมชนที่ตั้งอยู่ริมชายทะเลจึง
เหมาะต่อการเป็นเมืองท่า เพื่อใช้แวะพักจอดเรือแวะพักสินค้า
และต่อมากลายเป็นศูนย์กลางการค้าขายสินค้าต่างๆศรีวิชัย
ตั้งอยู่บนเส้นทางการค้าโบราณระหว่างอินเดียและประเทศ
ทางตะวันตกกับประเทศจีน ชาวศรีวิชัยส่วนใหญ่ยอมรับนับ
ถือพระพุทธศาสนานิกายมหายานและมีรูปแบบศิลปกรรมที่
ได้รับมาจากอินเดีย
ที่ตั้งของการเกิดอาณาจักรศรีวิชัย
ที่ตั้งของอาณาจักรศรีวิชัยตั้งอยู่ทางตอนใต้ของ
ประเทศไทยบริเวณคาบสมุทรมลายูไปจนถึงหมู่เกาะชวา หมู่
เกาะในทะเลจีนใต้ จนสามารถควบคุมเส้นทางการเดินเรือ
ระหว่างอาหรับ เปอร์เซีย อินเดียกับจีน และบริเวณช่องแคบ
มะละกา เนื่องจากที่ตั้งอยู่บนคาบสมุทรมลายูจึงเป็น
ศูนย์กลางการค้า ทาให้มีพ่อค้าเดินทางเข้ามาติดต่อค้าขาย ซึ่ง
ได้นาความมั่งคั่งและความเจริญเข้ามา ศรีวิชัยจึงเป็นแหล่งรับ
อารยธรรมของต่างชาติ เช่น จีนและอินเดียและถ่ายทอดไปยัง
ดินแดนแห่งอื่น
ที่ตั้งของการเกิดอาณาจักรศรีวิชัย
การเมืองการปกครองของอาณาจักรศรีวิชัย
ราชวงศ์ที่ปกครองศรีวิชัยคือราชวงศ์ไศเลนทร์
ปกครองตลอทั่วไปในแหลมมลายูลงไปถึงเกาะต่างๆ ศรีวิชัยมั่ง
คั่งทางเศรษฐกิจเพราะสามารถควบคุมช่องแคบมะละกาได้
เรือที่ผ่านไปมาต้องแวะพักจอดเรือตามเมืองท่าต่างๆ ของ
อาณาจักรศรีวิชัยอาณาจักรศรีวิชัยมีความสัมพันธ์กับประเทศ
จีนเป็นอย่างดี มีการส่งคณะทูตไปเจริญสัมพันธไมตรีกับจีน
เป็นระยะๆ ประมาณ 12ครั้ง และในพ.ศ. 1536 เคยขอความ
ช่วยเหลือจากจีนให้ช่วยปราบกองทัพของชวาที่ยกมารุกราน
และในพ.ศ.1550 ศรีวิชัยทาสงครามกับแคว้นมะทะรัมซึ่งอยู่ใน
ชวากลาง และได้รับชัยชนะจึงมีอานาจเหนือมะทะรัม
พัฒนาการด้านเศรษฐกิจ
อาณาจักรศรีวิชัยเป็นอาณาจักรที่เกิดขึ้นพร้อมกับการ
ติดต่อค้าขายกับต่างชาติ แสดงให้เห็นความสามารถทางการค้า
ของชนพื้นเมือง พบบันทึกของต่างชาติที่กล่าวถึง
ความสามารถในการเดินเรือและค้าขายของคนเชื้อสายมาลายู
ที่อยู่ในอาณาจักรศรีวิชัย ซึ่งตั้งอยู่บริเวณที่เป็นเมืองท่าสาคัญ
ในการแลกเปลี่ยนค้าขายระหว่างอินเดียและเอเชียตะวันออก
เฉียงใต้ อาชีพที่สาคัญคือการค้ากับอินเดีย อาหรับ และจีน
รายได้หลักมาจากภาษีการค้าและเมืองท่า สินค้าออกที่สาคัญ
คือเครื่องเทศ ภายหลังได้หันมาใช้วิธีการค้าแบบผูกขาด จน
เรียกได้ว่าเป็น “อาณาจักรพ่อค้า”
พัฒนาการด้านเศรษฐกิจ
สินค้าต่างถิ่นที่ศรีวิชัยเป็นคนกลางค้าขาย ศึกษาได้
จากหลักฐานการขุดค้นทางโบราณคดีและหลักฐานเอกสาร
พบว่ามีเครื่องถ้วยชามเคลือบจากจีน ผ้าไหม ผ้าต่วน ภาชนะ
โลหะ เหรียญ ร่มกระดาษ เหล้าสินค้าประจาถิ่นที่ศรีวิชัยค้า
เอง มีหลายประเภท ได้แก่ เครื่องเทศและเครื่องหอม เช่น
กระวาน กานพลู การบูร มะพร้าว ไม้กฤษณา พริกไทย
หมาก กายาน พิมเสน อาพัน ทาให้นักวิชาการทั่วไปเรียก
เส้นทางทะเลนี้ว่า เส้นทางเครื่องเทศ ของป่าและผลิตภัณฑ์
จากสัตว์ เช่นงาช้าง เขาสัตว์ หนังสัตว์ นอแรด น้าผึ้ง และ
น้าตาล ของแปลกมีค่า เช่น ไข่มุก พลอย และปะการัง เครื่อง
โลหะ เช่น ทองคา เงิน ดีบุก ตะกั่ว
พัฒนาการด้านศาสนาของอาณาจักรศรีวิชัย
จากหลักฐานทางด้านจารึก ระบุว่าอาณาจักรศรีวิชัย
เป็นอาณาจักรที่เป็นศูนย์กลางของศาสนาพุทธในเอเชีย
อาคเนย์ ทาให้มีวัฒนธรรมที่โดดเด่น คือ วัฒนธรรมของ
ศาสนาพุทธนิกายมหายาน นิกายมนตรายาน เป็นศาสนา
ประจาอาณาจักรศรีวิชัย โดยมีหลักฐานที่ยิ่งใหญ่ คือ การ
ก่อสร้างบุโรพุทโธ เป็นศาสนสถานตามหลักพุทธนิกาย
มหายานอย่างครบครัน เป็นแหล่งมรดกทางวัฒนธรรมของ
โลกอีกแห่งหนึ่งพบหลักฐานของโบราณสถานในศาสนา
พราหมณ์ลัทธิไศวนิกายที่เกาะชวา แสดงให้เห็นว่าชาว
พื้นเมืองได้ยอมรับการนับถือเทพเจ้าของอินเดียเข้ากับ
ความเชื่อพื้นเมืองของตน คือการบูชาบรรพบุรุษ
พัฒนาการด้านศาสนาของอาณาจักรศรีวิชัย
ศิลปกรรมของอาณาจักรศรีวิชัย
ศิลปกรรมศรีวิชัยได้รับอิทธิพลจากศิลปะอินเดีย สมัย
ราชวงศ์คุปตะ และราชวงศ์ปาละ-เสนะตามลาดับ ศิลปกรรม
ส่วนใหญ่พบแต่รูปเคารพทั้งในพระพุทธศาสนาและศาสนา
พราหมณ์-ฮินดู ส่วนอาคารโบราณสถานพบน้อย ปัจจุบัน
คงเหลือเฉพาะสถูปเจดีย์ ซึ่งนิยมสร้างเป็นสถูปหินซ้อนเป็น
ชั้นๆ ตอนบนเป็นสถูปขนาดเล็ก สาหรับบรรจุพระบรม
สารีริกธาตุ สถูปศรีวิชัยได้รับการสืบทอดบนเกาะชวาที่มี
ชื่อเสียงที่สุดคือ พระมหาสถูปเจดีย์บุโรพุทโธ ศิลปวัตถุที่พบ
ทางภาคใต้ของไทย คล้ายของชวา ส่วนใหญ่นิยมสร้างแบบ
มหายาน
ศิลปกรรมของอาณาจักรศรีวิชัย
สรุป
ศูนย์กลางอาณาจักรศรีวิชัย สันนิษฐานว่าน่าจะอยู่ที่เมือง
ปาเล็มบัง บนเกาะสุมาตรา ประเทศอินโดนีเซีย เพราะมีซาก
โบราณสถานและสิ่งก่อสร้างที่หลงเหลืออยู่ เช่น มหาสถูปบุโร
พุทโธ ซึ่งตั้งอยู่ที่ตอนกลางของเกาะชวา เป็นสถูปขนาดใหญ่ที่
สร้างขึ้นตามคติของพระพุทธศาสนา ฝ่ายมหายานแต่นัก
ประวัติศาสตร์ไทยบางท่านเชื่อว่าศูนย์กลางของอาณาจักรศรี
วิชัยน่าจะอยู่แถวอาเภอไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานี เพราะขุดพบ
หลักฐานที่เป็นศิลาจารึกและพระพุทธรูปโบราณสมัยศรีวิชัยอยู่
ในแถบนี้เป็นจานวนมาก เช่น พบพระพุทธรูปโพธิสัตว์ในจังหวัด
สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช และสงขลาสิ่งก่อสร้างที่ยัง
ปรากฏหลงเหลืออยู่คือพุทธเจดีย์ซึ่งทาเป็นมณฑปที่ประดิษฐาน
พระพุทธรูปมียอด

More Related Content

What's hot

โครงงานวิทยาศาสตร์ประเภททดลอง เรื่อง การทดลองการเจริญเติบโตของยีสต์ในน้ำหมักช...
โครงงานวิทยาศาสตร์ประเภททดลอง เรื่อง การทดลองการเจริญเติบโตของยีสต์ในน้ำหมักช...โครงงานวิทยาศาสตร์ประเภททดลอง เรื่อง การทดลองการเจริญเติบโตของยีสต์ในน้ำหมักช...
โครงงานวิทยาศาสตร์ประเภททดลอง เรื่อง การทดลองการเจริญเติบโตของยีสต์ในน้ำหมักช...ssuser858855
 
บทวิเคราะห์ร่ายยาวเวสสันดรมหาชาดก กัณฑ์มัทรี
บทวิเคราะห์ร่ายยาวเวสสันดรมหาชาดก กัณฑ์มัทรีบทวิเคราะห์ร่ายยาวเวสสันดรมหาชาดก กัณฑ์มัทรี
บทวิเคราะห์ร่ายยาวเวสสันดรมหาชาดก กัณฑ์มัทรีBlackrab Chiba
 
ถอดคำประพันธ์มหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์มัทรี
ถอดคำประพันธ์มหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์มัทรีถอดคำประพันธ์มหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์มัทรี
ถอดคำประพันธ์มหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์มัทรีWarodom Techasrisutee
 
หน่วยการเรียนรู้ที่ 1
หน่วยการเรียนรู้ที่ 1หน่วยการเรียนรู้ที่ 1
หน่วยการเรียนรู้ที่ 1suchinmam
 
บทอาขยาน ภาษาไทย ม.๓
บทอาขยาน ภาษาไทย ม.๓บทอาขยาน ภาษาไทย ม.๓
บทอาขยาน ภาษาไทย ม.๓kruthai40
 
อารยธรรมกรีก
อารยธรรมกรีกอารยธรรมกรีก
อารยธรรมกรีกพัน พัน
 
อจท. พระพุทธศาสนา ม.3
อจท. พระพุทธศาสนา ม.3อจท. พระพุทธศาสนา ม.3
อจท. พระพุทธศาสนา ม.3O'Orh ChatmaNee
 
การประเมินการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน
การประเมินการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียนการประเมินการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน
การประเมินการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียนkrupornpana55
 
แบบทดสอบ พระพุทธ ม.6
แบบทดสอบ พระพุทธ ม.6แบบทดสอบ พระพุทธ ม.6
แบบทดสอบ พระพุทธ ม.6teerachon
 
แนวคิดเสรีนิยม
แนวคิดเสรีนิยมแนวคิดเสรีนิยม
แนวคิดเสรีนิยมGolfzie Loliconer
 
ความสัมพันธ์กับต่างประเทศในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น
ความสัมพันธ์กับต่างประเทศในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นความสัมพันธ์กับต่างประเทศในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น
ความสัมพันธ์กับต่างประเทศในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นNattha Namm
 
โครงงานจิตอาสา พาสะอาด
โครงงานจิตอาสา   พาสะอาดโครงงานจิตอาสา   พาสะอาด
โครงงานจิตอาสา พาสะอาดGob Chantaramanee
 

What's hot (20)

ใบงาน2
ใบงาน2ใบงาน2
ใบงาน2
 
โครงงานวิทยาศาสตร์ประเภททดลอง เรื่อง การทดลองการเจริญเติบโตของยีสต์ในน้ำหมักช...
โครงงานวิทยาศาสตร์ประเภททดลอง เรื่อง การทดลองการเจริญเติบโตของยีสต์ในน้ำหมักช...โครงงานวิทยาศาสตร์ประเภททดลอง เรื่อง การทดลองการเจริญเติบโตของยีสต์ในน้ำหมักช...
โครงงานวิทยาศาสตร์ประเภททดลอง เรื่อง การทดลองการเจริญเติบโตของยีสต์ในน้ำหมักช...
 
บทวิเคราะห์ร่ายยาวเวสสันดรมหาชาดก กัณฑ์มัทรี
บทวิเคราะห์ร่ายยาวเวสสันดรมหาชาดก กัณฑ์มัทรีบทวิเคราะห์ร่ายยาวเวสสันดรมหาชาดก กัณฑ์มัทรี
บทวิเคราะห์ร่ายยาวเวสสันดรมหาชาดก กัณฑ์มัทรี
 
หน่วย 1
หน่วย 1หน่วย 1
หน่วย 1
 
ใบงานกฎหมาย
ใบงานกฎหมายใบงานกฎหมาย
ใบงานกฎหมาย
 
แบบฝึกหัด
แบบฝึกหัดแบบฝึกหัด
แบบฝึกหัด
 
ถอดคำประพันธ์มหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์มัทรี
ถอดคำประพันธ์มหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์มัทรีถอดคำประพันธ์มหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์มัทรี
ถอดคำประพันธ์มหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์มัทรี
 
หน่วยการเรียนรู้ที่ 1
หน่วยการเรียนรู้ที่ 1หน่วยการเรียนรู้ที่ 1
หน่วยการเรียนรู้ที่ 1
 
บทอาขยาน ภาษาไทย ม.๓
บทอาขยาน ภาษาไทย ม.๓บทอาขยาน ภาษาไทย ม.๓
บทอาขยาน ภาษาไทย ม.๓
 
อารยธรรมกรีก
อารยธรรมกรีกอารยธรรมกรีก
อารยธรรมกรีก
 
อจท. พระพุทธศาสนา ม.3
อจท. พระพุทธศาสนา ม.3อจท. พระพุทธศาสนา ม.3
อจท. พระพุทธศาสนา ม.3
 
คัมภีร์ฉันทศาสตร์ Ppt[1]
คัมภีร์ฉันทศาสตร์ Ppt[1]คัมภีร์ฉันทศาสตร์ Ppt[1]
คัมภีร์ฉันทศาสตร์ Ppt[1]
 
การประเมินการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน
การประเมินการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียนการประเมินการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน
การประเมินการอ่าน คิดวิเคราะห์ และเขียน
 
หน่วยที่ 10 โคลงนิราศนรินทร์
หน่วยที่ 10 โคลงนิราศนรินทร์หน่วยที่ 10 โคลงนิราศนรินทร์
หน่วยที่ 10 โคลงนิราศนรินทร์
 
แบบทดสอบ พระพุทธ ม.6
แบบทดสอบ พระพุทธ ม.6แบบทดสอบ พระพุทธ ม.6
แบบทดสอบ พระพุทธ ม.6
 
แนวคิดเสรีนิยม
แนวคิดเสรีนิยมแนวคิดเสรีนิยม
แนวคิดเสรีนิยม
 
ความสัมพันธ์กับต่างประเทศในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น
ความสัมพันธ์กับต่างประเทศในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นความสัมพันธ์กับต่างประเทศในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น
ความสัมพันธ์กับต่างประเทศในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น
 
โครงงานจิตอาสา พาสะอาด
โครงงานจิตอาสา   พาสะอาดโครงงานจิตอาสา   พาสะอาด
โครงงานจิตอาสา พาสะอาด
 
โครงงานวุ้นกะทิ
โครงงานวุ้นกะทิโครงงานวุ้นกะทิ
โครงงานวุ้นกะทิ
 
ปก
ปกปก
ปก
 

More from Nattha Namm

แผ่นดินไหว
แผ่นดินไหวแผ่นดินไหว
แผ่นดินไหวNattha Namm
 
ธาตุหมู่ 6A
ธาตุหมู่ 6Aธาตุหมู่ 6A
ธาตุหมู่ 6ANattha Namm
 
ภูเขาไฟ
ภูเขาไฟภูเขาไฟ
ภูเขาไฟNattha Namm
 
แผ่นดินไหว
แผ่นดินไหวแผ่นดินไหว
แผ่นดินไหวNattha Namm
 
ดินถล่ม
ดินถล่มดินถล่ม
ดินถล่มNattha Namm
 
ผลกระทบจากการขยายอิทธิพลของประเทศในยุโรป
ผลกระทบจากการขยายอิทธิพลของประเทศในยุโรปผลกระทบจากการขยายอิทธิพลของประเทศในยุโรป
ผลกระทบจากการขยายอิทธิพลของประเทศในยุโรปNattha Namm
 
สงครามเวียดนาม
สงครามเวียดนามสงครามเวียดนาม
สงครามเวียดนามNattha Namm
 
หลักการทรูแมน
หลักการทรูแมนหลักการทรูแมน
หลักการทรูแมนNattha Namm
 
วรรณคดีสมัยอยุธยาตอนกลาง
วรรณคดีสมัยอยุธยาตอนกลางวรรณคดีสมัยอยุธยาตอนกลาง
วรรณคดีสมัยอยุธยาตอนกลางNattha Namm
 
ศาสนาซิกข์
ศาสนาซิกข์ศาสนาซิกข์
ศาสนาซิกข์Nattha Namm
 
แผ่นพับ ข้อเข่าเสื่อม
แผ่นพับ ข้อเข่าเสื่อมแผ่นพับ ข้อเข่าเสื่อม
แผ่นพับ ข้อเข่าเสื่อมNattha Namm
 
ตามรอยภาพความเจริญสมัยอยุธยา
ตามรอยภาพความเจริญสมัยอยุธยาตามรอยภาพความเจริญสมัยอยุธยา
ตามรอยภาพความเจริญสมัยอยุธยาNattha Namm
 
ใบความรู้ ลิ้น
ใบความรู้ ลิ้นใบความรู้ ลิ้น
ใบความรู้ ลิ้นNattha Namm
 

More from Nattha Namm (13)

แผ่นดินไหว
แผ่นดินไหวแผ่นดินไหว
แผ่นดินไหว
 
ธาตุหมู่ 6A
ธาตุหมู่ 6Aธาตุหมู่ 6A
ธาตุหมู่ 6A
 
ภูเขาไฟ
ภูเขาไฟภูเขาไฟ
ภูเขาไฟ
 
แผ่นดินไหว
แผ่นดินไหวแผ่นดินไหว
แผ่นดินไหว
 
ดินถล่ม
ดินถล่มดินถล่ม
ดินถล่ม
 
ผลกระทบจากการขยายอิทธิพลของประเทศในยุโรป
ผลกระทบจากการขยายอิทธิพลของประเทศในยุโรปผลกระทบจากการขยายอิทธิพลของประเทศในยุโรป
ผลกระทบจากการขยายอิทธิพลของประเทศในยุโรป
 
สงครามเวียดนาม
สงครามเวียดนามสงครามเวียดนาม
สงครามเวียดนาม
 
หลักการทรูแมน
หลักการทรูแมนหลักการทรูแมน
หลักการทรูแมน
 
วรรณคดีสมัยอยุธยาตอนกลาง
วรรณคดีสมัยอยุธยาตอนกลางวรรณคดีสมัยอยุธยาตอนกลาง
วรรณคดีสมัยอยุธยาตอนกลาง
 
ศาสนาซิกข์
ศาสนาซิกข์ศาสนาซิกข์
ศาสนาซิกข์
 
แผ่นพับ ข้อเข่าเสื่อม
แผ่นพับ ข้อเข่าเสื่อมแผ่นพับ ข้อเข่าเสื่อม
แผ่นพับ ข้อเข่าเสื่อม
 
ตามรอยภาพความเจริญสมัยอยุธยา
ตามรอยภาพความเจริญสมัยอยุธยาตามรอยภาพความเจริญสมัยอยุธยา
ตามรอยภาพความเจริญสมัยอยุธยา
 
ใบความรู้ ลิ้น
ใบความรู้ ลิ้นใบความรู้ ลิ้น
ใบความรู้ ลิ้น
 

อาณาจักรศรีวิชัย